Nghiên cứu thành phần loài và đặc điểm phân bố cá ở lưu vực hạ lưu sông Hậu tại Trà Vinh và Sóc Trăng

• Tác giả: Nguyễn Thị Thu
• Người hướng dẫn: PTS. Nguyễn Văn A
• Trường học: Trường Đại học Cần Thơ
• Chuyên ngành: Thủy sản
• Đề tài: Nghiên cứu thành phần và phân bố cá ở hạ lưu sông Hậu
• Loại tài liệu: Luận văn tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2014
• Địa điểm: Cần Thơ

• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC HÌNH
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
• 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
• 1.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊU CỨU
• 1.4. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
• 1.5. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• 1.6. LƯỢC SỬ NGHIÊN CỨU KHU HỆ CÁ NỘI ĐỊA Ở NAM BỘ VÀ LƯU VỰC HẠ LƯU SÔNG HẬU
• 1.6.1. Lược sử nghiên cứu khu hệ cá nội địa ở Nam Bộ
• 1.6.1.1. Thời kì trước năm 1975
• 1.6.1.2. Thời kì sau năm 1975 đến nay
• 1.6.2. Lược sử nghiên cứu cá ở lưu vực hạ lưu sông Hậu
• 2. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI Ở LƯU VỰC HẠ LƯU SÔNG HẬU
• 2.1. Đặc điểm tự nhiên và xã hội tỉnh Trà Vinh
• 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên
• 2.1.1.1. Vị trí địa lí
• 2.1.1.2. Đặc điểm địa hình
• 2.1.1.3. Đặc điểm khí hậu
• 2.1.1.4. Đặc điểm thủy văn
• 2.1.2. Đặc điểm xã hội
• 2.1.2.1. Đơn vị hành chính và đặc điểm dân số
• 2.1.2.2. Đặc điểm kinh tế, văn hóa, xã hội
• 2.2. Đặc điểm tự nhiên và xã hội tỉnh Sóc Trăng
• 2.2.1. Đặc điểm tự nhiên
• 2.2.1.1. Vị trí địa lí
• 2.2.1.2. Đặc điểm địa hình
• 3. ĐỘ MẶN CỦA NƯỚC
• 3.1. Phân chia giới hạn các loại nước tự nhiên theo độ mặn
• 4. TÌNH HÌNH NGUỒN LỢI CÁ Ở LƯU VỰC HẠ LƯU SÔNG HẬU
• 4.1. Tầm quan trọng của cá ở lưu vực hạ lưu sông Hậu
• 4.1.1. Vai trò kinh tế
• 4.1.2. Vai trò trong y học
• 4.1.3. Vai trò làm cảnh
• 4.1.4. Các vai trò khác
• 4.2. Ý nghĩa khoa học
• 4.3. Tình hình nguồn lợi và nguyên nhân ảnh hưởng đến khu hệ cá KVNC
• 4.3.1. Tình hình nguồn lợi cá ở lưu vực hạ lưu sông Hậu
• 4.3.2. Những nguyên nhân ảnh hưởng đến nguồn lợi cá ở lưu vực hạ lưu sông Hậu
• 4.4. Sử dụng hợp lí, đề xuất các biện pháp bảo vệ và phát triển nguồn lợi cá
• 4.4.1. Sử dụng hợp lí nguồn lợi cá
• 4.4.2. Các biện pháp bảo vệ và phát triển nguồn lợi cá
• 5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 5.1. THỜI GIAN, ĐỊA ĐIỂM VÀ TƯ LIỆU NGHIÊN CỨU
• 5.1.1. Thời gian nghiên cứu
• 5.1.2. Tư liệu nghiên cứu
• 5.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CÁ
• 5.2.1. Ngoài thực địa
• 5.2.2. Trong phòng thí nghiệm
• 5.3. PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH VÀ ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG NƯỚC
• 6. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 6.1. KHẢO SÁT ĐỘ MẶN CỦA NƯỚC SÔNG HẬU Ở CỬA ĐỊNH AN VÀ CỬA TRẦN ĐỀ
• 6.2. THÀNH PHẦN CÁC LOÀI CÁ Ở LƯU VỰC HẠ LƯU SÔNG HẬU
• 6.2.1. Danh sách các loài cá ở lưu vực hạ lưu sông Hậu
• 6.2.2. Danh lục các loài cá ở lưu vực hạ lưu sông Hậu
• 6.2.3. Đặc điểm khu hệ cá ở lưu vực hạ lưu sông Hậu
• 6.2.4. Tình hình các loài cá trong Sách Đỏ Việt Nam ở hạ lưu sông Hậu
• 6.2.5. Độ thường gặp của các loài cá ở lưu vực hạ lưu sông Hậu
• 6.2.6. So sánh mức độ gần gũi với các khu hệ cá khác
• 6.2.7. Biến động khu hệ cá ở lưu vực hạ lưu sông Hậu
• 6.2.7.1. Biến động về số lượng cá thể
• 6.2.7.2. Biến động về thành phần loài
• 6.3. ĐẶC ĐIỂM PHÂN BỐ CÁ Ở LƯU VỰC HẠ LƯU SÔNG HẬU
• 6.3.1. Phân bố theo mùa
• 6.3.2. Phân bố cá theo loại hình thủy vực
• 6.3.3. Sự di nhập của các loài cá biển vào hạ lưu sông Hậu
• 6.3.4. Sự di cư của các loài cá nước ngọt từ thượng lưu xuống hạ lưu sông
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• PL 1. Phiếu điều tra cá
• PL 2. Phiếu hướng dẫn thu mẫu cá
• PL 3. Phiếu thu mẫu cá
• PL 4. Biểu mẫu phân tích cá
• PL 5. Hình các loài cá ở hạ lưu sông Hậu
• PL 20. Một số hình ảnh về sinh cảnh ở KVNC
• PL 22. Một số hình ảnh về phương pháp nghiên cứu
• PL 24. Bảng so sánh thành phần loài cá với các khu hệ cá khác

I. Thành phần cá ở hạ lưu sông Hậu

Nghiên cứu thành phần cá ở hạ lưu sông Hậu, đặc biệt tại tỉnh Trà Vinh và Sóc Trăng, cho thấy sự đa dạng sinh học phong phú. Khu vực này là nơi sinh sống của nhiều loài cá khác nhau, bao gồm cả những loài có giá trị kinh tế cao. Theo thống kê, có khoảng 68 loài cá được ghi nhận, thuộc nhiều họ và bộ khác nhau. Việc phân loại và đánh giá đặc điểm khu hệ cá là rất quan trọng để hiểu rõ hơn về sự đa dạng sinh học tại đây. Các loài cá như cá linh, cá heo nước ngọt, và cá ngát nam bộ không chỉ có giá trị kinh tế mà còn là biểu tượng của văn hóa ẩm thực địa phương. Tuy nhiên, sự biến động về số lượng cá thể và thành phần loài đang diễn ra do nhiều nguyên nhân, bao gồm ô nhiễm môi trường và khai thác quá mức. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc bảo tồn và phát triển bền vững nguồn lợi cá.

1.1. Đánh giá đa dạng sinh học

Đánh giá đa dạng sinh học ở khu vực hạ lưu sông Hậu cho thấy sự phong phú về các loài cá. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng có sự hiện diện của nhiều loài cá nước ngọt, trong đó một số loài đã được ghi nhận trong Sách Đỏ Việt Nam. Việc bảo tồn các loài này là rất cần thiết, không chỉ để duy trì hệ sinh thái mà còn để bảo vệ nguồn lợi thủy sản cho cộng đồng địa phương. Các biện pháp bảo tồn cần được thực hiện đồng bộ, bao gồm việc quản lý khai thác hợp lý và nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của bảo tồn nguồn lợi thủy sản.

II. Phân bố cá ở hạ lưu sông Hậu

Phân bố của cá nước ngọt ở hạ lưu sông Hậu có sự thay đổi theo mùa và theo loại hình thủy vực. Nghiên cứu cho thấy rằng sự di cư của các loài cá từ thượng lưu xuống hạ lưu diễn ra mạnh mẽ trong mùa nước nổi. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến thành phần loài mà còn đến sinh cảnh của các loài cá. Sự di nhập của các loài cá biển vào khu vực này cũng là một yếu tố quan trọng, tạo ra sự cạnh tranh và thay đổi trong hệ sinh thái sông. Việc hiểu rõ về đặc điểm phân bố cá sẽ giúp các nhà quản lý đưa ra các biện pháp bảo vệ và phát triển nguồn lợi cá một cách hiệu quả.

2.1. Sự di cư và di nhập của cá

Sự di cư của các loài cá nước ngọt từ thượng lưu xuống hạ lưu sông Hậu diễn ra theo chu kỳ tự nhiên, đặc biệt trong mùa nước nổi. Nghiên cứu cho thấy rằng các loài cá như cá linh và cá chạch thường di chuyển về hạ lưu để sinh sản. Bên cạnh đó, sự di nhập của các loài cá biển vào khu vực này cũng đang gia tăng, tạo ra sự đa dạng trong hệ sinh thái. Tuy nhiên, sự cạnh tranh giữa các loài cá nước ngọt và cá biển có thể dẫn đến sự thay đổi trong thành phần loài và ảnh hưởng đến sinh cảnh của các loài cá bản địa. Việc theo dõi và nghiên cứu sự di cư và di nhập này là rất cần thiết để bảo tồn và phát triển bền vững nguồn lợi cá.

III. Tác động môi trường đến khu hệ cá

Tình trạng ô nhiễm môi trường và khai thác quá mức đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến khu hệ cá ở hạ lưu sông Hậu. Nguồn nước bị ô nhiễm do chất thải từ các nhà máy và hoạt động nông nghiệp đã làm giảm chất lượng môi trường sống của các loài cá. Nghiên cứu cho thấy rằng độ mặn của nước cũng có sự biến động lớn, ảnh hưởng đến sự phân bố và sinh trưởng của các loài cá. Việc đánh giá tác động của môi trường đến sinh cảnh và thành phần loài là rất quan trọng để đưa ra các biện pháp bảo vệ hiệu quả.

3.1. Ô nhiễm môi trường và tác động

Ô nhiễm môi trường là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự suy giảm thành phần cá ở hạ lưu sông Hậu. Chất thải từ các nhà máy và hoạt động nông nghiệp đã làm giảm chất lượng nước, ảnh hưởng đến sức khỏe của các loài cá. Nghiên cứu cho thấy rằng nhiều loài cá đã bị giảm số lượng hoặc thậm chí tuyệt chủng do ô nhiễm. Việc bảo vệ nguồn nước và cải thiện chất lượng môi trường sống là rất cần thiết để duy trì đa dạng sinh học và phát triển bền vững nguồn lợi cá.

Tổng quan nghiên cứu

Lưu vực hạ lưu sông Hậu, thuộc tỉnh Trà Vinh và Sóc Trăng, là một phần quan trọng của Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) với hệ thống thủy vực đa dạng và nguồn lợi thủy sản phong phú. Khu vực này có diện tích tự nhiên trên 39.000 km², với nhiều loại hình thủy vực như sông, kênh, rạch, vùng bãi bồi ven biển và vùng cửa sông. Theo ước tính, khu vực này chứa khoảng 113 loài cá thuộc 87 giống, 47 họ và 16 bộ, trong đó có nhiều loài có giá trị kinh tế cao và một số loài quý hiếm được liệt kê trong Sách Đỏ Việt Nam. Tuy nhiên, tình trạng khai thác quá mức, sử dụng ngư cụ trái phép và ô nhiễm môi trường đã làm giảm sút nghiêm trọng số lượng và đa dạng loài cá, ảnh hưởng đến cân bằng sinh thái và sinh kế của người dân địa phương.

Mục tiêu nghiên cứu là khảo sát thành phần loài và đặc điểm phân bố cá ở lưu vực hạ lưu sông Hậu, từ đó đề xuất các biện pháp bảo vệ, khai thác hợp lý và phát triển bền vững nguồn lợi cá. Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ tháng 10/2013 đến tháng 8/2014, tập trung tại 20 điểm thu mẫu đại diện cho các loại hình thủy vực khác nhau ở hai tỉnh Trà Vinh và Sóc Trăng. Kết quả nghiên cứu không chỉ cung cấp dữ liệu khoa học quan trọng về đa dạng sinh học khu vực mà còn góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng và hỗ trợ quản lý nguồn lợi thủy sản hiệu quả.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sinh thái thủy sinh, bao gồm:

• Lý thuyết đa dạng sinh học: Đánh giá sự phong phú và phân bố các loài cá trong hệ sinh thái thủy vực, nhấn mạnh vai trò của đa dạng loài trong duy trì cân bằng sinh thái và khả năng phục hồi của hệ thống.
• Mô hình phân bố sinh thái theo độ mặn: Phân tích ảnh hưởng của biến động độ mặn nước (từ 0‰ đến 8‰ theo mùa) đến sự phân bố và thích nghi của các loài cá nước ngọt và nước lợ.
• Khái niệm khai thác bền vững: Đề xuất các biện pháp quản lý khai thác nhằm duy trì nguồn lợi cá, bảo vệ các loài quý hiếm và giảm thiểu tác động tiêu cực của con người lên hệ sinh thái.

Các khái niệm chính bao gồm: độ mặn nước, khu hệ cá, đa dạng sinh học, khai thác quá mức, và bảo tồn nguồn lợi thủy sản.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Thu thập mẫu cá và mẫu nước tại 20 điểm đại diện trong lưu vực hạ lưu sông Hậu, trải dài trên địa bàn tỉnh Trà Vinh và Sóc Trăng. Tổng cộng có 8 đợt thu mẫu cá và nước từ tháng 10/2013 đến tháng 8/2014, bao gồm cả mùa mưa và mùa khô.
• Phương pháp thu mẫu cá: Kết hợp thu mẫu định tính (thu trực tiếp trên các phương tiện đánh bắt, mua cá từ ngư dân) và định lượng (đếm số cá thể theo từng loài, từng ngư cụ, từng địa điểm và mùa). Mẫu cá được bảo quản trong dung dịch formalin 5-8% và phân tích tại phòng thí nghiệm.
• Phân tích hình thái và định loại cá: Sử dụng các tài liệu chuyên ngành và phương pháp kinh điển để xác định loài, bao gồm các chỉ số đo hình thái cá xương và cá đuối. Đánh giá độ thường gặp của các loài theo thang điểm chuẩn.
• Phân tích chất lượng nước: Đo độ mặn trực tiếp tại hiện trường bằng máy đo ATAGO S/Mill-E, tuân thủ các tiêu chuẩn quốc gia về lấy mẫu và xử lý mẫu nước.
• Phân tích số liệu: Sử dụng công thức Stugren-Radulescu để đánh giá mức độ gần gũi về thành phần loài giữa các khu hệ cá, đồng thời phân tích biến động thành phần loài theo mùa và loại hình thủy vực.

Timeline nghiên cứu kéo dài gần một năm, từ tháng 10/2013 đến tháng 8/2014, bao gồm thu thập mẫu, phân tích phòng thí nghiệm và xử lý số liệu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Đa dạng loài cá phong phú: Khu vực nghiên cứu ghi nhận 113 loài cá thuộc 87 giống, 47 họ và 16 bộ, trong đó có 23 loài có giá trị kinh tế cao chiếm khoảng 20,35% tổng số loài. Một loài cá mới đã được bổ sung vào khu hệ cá Việt Nam.
2. Biến động độ mặn theo mùa: Độ mặn nước dao động từ 0‰ (mùa mưa) đến 0,55 - 8‰ (mùa khô), chuyển từ môi trường nước ngọt sang nước lợ vừa. Sự thay đổi này ảnh hưởng rõ rệt đến thành phần và phân bố các loài cá, với nhiều loài nước ngọt xuất hiện mùa mưa và loài nước lợ phát triển mùa khô.
3. Sự suy giảm nguồn lợi cá: Sản lượng cá đánh bắt giảm dần trong những năm gần đây, đặc biệt là các loài cá lớn và quý hiếm. Hoạt động khai thác quá mức và sử dụng ngư cụ hủy diệt như chích điện, lưới mắt nhỏ đã làm giảm số lượng cá con và cá bố mẹ, ảnh hưởng đến khả năng tái sinh của quần thể cá.
4. Ảnh hưởng của ô nhiễm môi trường: Chất thải sinh hoạt và công nghiệp từ các khu dân cư và nhà máy dọc hai bên bờ sông Hậu làm suy giảm chất lượng nước, ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường sống và sự phát triển của các loài cá.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính dẫn đến sự biến động và suy giảm nguồn lợi cá là do tác động kép của khai thác quá mức và ô nhiễm môi trường. So với các nghiên cứu trước đây tại ĐBSCL, kết quả này nhất quán với xu hướng giảm đa dạng sinh học và sản lượng thủy sản do áp lực con người gia tăng. Biểu đồ phân bố độ mặn theo mùa và bảng thống kê số lượng cá thể theo loài minh họa rõ sự thay đổi thành phần loài cá phù hợp với điều kiện môi trường biến đổi. Kết quả cũng cho thấy sự cần thiết của việc quản lý khai thác và bảo vệ môi trường nhằm duy trì sự đa dạng sinh học và phát triển bền vững nguồn lợi thủy sản.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Xây dựng và thực thi quy chế khai thác nguồn lợi cá: Ban hành các quy định nghiêm ngặt về khai thác, cấm đánh bắt các loài trong Sách Đỏ và hạn chế khai thác trong mùa sinh sản. Thời gian thực hiện: ngay trong vòng 1 năm; chủ thể: chính quyền địa phương phối hợp với ngành thủy sản.
2. Kiểm soát và xử lý ô nhiễm môi trường nước: Tăng cường giám sát, xử lý nghiêm các nguồn thải sinh hoạt và công nghiệp dọc sông Hậu, bảo vệ chất lượng nước mặt. Thời gian: 2 năm; chủ thể: Sở Tài nguyên Môi trường và các cơ quan chức năng.
3. Phát triển khu bảo tồn nguồn lợi cá: Thiết lập khu bảo tồn cá tại các vùng trọng điểm như hồ Dầu Tiếng đến thượng nguồn, nhằm bảo vệ các loài quý hiếm và duy trì đa dạng sinh học. Thời gian: 3 năm; chủ thể: Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, UBND tỉnh.
4. Tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng: Triển khai các chương trình giáo dục, vận động người dân tham gia bảo vệ nguồn lợi cá, hạn chế sử dụng ngư cụ hủy diệt. Thời gian: liên tục; chủ thể: các tổ chức xã hội, trường học và chính quyền địa phương.
5. Hỗ trợ phát triển nghề cá bền vững: Khuyến khích và hỗ trợ ngư dân áp dụng kỹ thuật đánh bắt thân thiện môi trường, tạo việc làm và tăng thu nhập nhằm giảm áp lực khai thác quá mức. Thời gian: 2 năm; chủ thể: các tổ chức nghề cá và chính quyền địa phương.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà quản lý và hoạch định chính sách thủy sản: Sử dụng dữ liệu và đề xuất để xây dựng chính sách khai thác và bảo vệ nguồn lợi cá hiệu quả, đảm bảo phát triển bền vững.
2. Các nhà nghiên cứu sinh thái và thủy sản: Tham khảo cơ sở dữ liệu đa dạng loài và phương pháp nghiên cứu để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về đa dạng sinh học và tác động môi trường.
3. Ngư dân và cộng đồng địa phương: Nắm bắt thông tin về tình trạng nguồn lợi cá và các biện pháp bảo vệ, từ đó điều chỉnh hoạt động khai thác phù hợp, nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường.
4. Các tổ chức bảo tồn và phi chính phủ: Dựa vào kết quả nghiên cứu để triển khai các chương trình bảo tồn đa dạng sinh học, hỗ trợ cộng đồng và vận động chính sách bảo vệ môi trường.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao độ mặn nước lại ảnh hưởng đến phân bố loài cá?
   Độ mặn ảnh hưởng đến khả năng thích nghi sinh lý của cá. Mùa mưa nước ngọt chiếm ưu thế nên các loài cá nước ngọt phát triển, mùa khô nước lợ tăng cao nên các loài cá nước lợ xuất hiện nhiều hơn. Ví dụ, độ mặn dao động từ 0‰ đến 8‰ đã làm thay đổi thành phần loài theo mùa.

2. Nguyên nhân chính nào dẫn đến suy giảm nguồn lợi cá ở lưu vực hạ lưu sông Hậu?
   Khai thác quá mức với các ngư cụ hủy diệt như chích điện, lưới mắt nhỏ và ô nhiễm môi trường là nguyên nhân chính. Sản lượng cá lớn giảm rõ rệt, cá con không được bảo vệ dẫn đến suy giảm quần thể.

3. Các biện pháp bảo vệ nguồn lợi cá hiệu quả nhất là gì?
   Xây dựng quy chế khai thác nghiêm ngặt, cấm đánh bắt loài quý hiếm, xử lý ô nhiễm nước, phát triển khu bảo tồn và tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng là các biện pháp thiết thực và hiệu quả.

4. Làm thế nào để ngư dân có thể tham gia bảo vệ nguồn lợi cá?
   Ngư dân cần được hỗ trợ kỹ thuật đánh bắt bền vững, tham gia các chương trình giáo dục về bảo vệ môi trường và tuân thủ quy định khai thác nhằm duy trì nguồn lợi lâu dài.

5. Nghiên cứu này có thể áp dụng cho các khu vực khác không?
   Phương pháp và kết quả nghiên cứu có thể tham khảo để áp dụng cho các lưu vực sông khác có điều kiện tương tự, giúp đánh giá đa dạng sinh học và xây dựng chiến lược bảo vệ nguồn lợi thủy sản.

Kết luận

• Lưu vực hạ lưu sông Hậu có đa dạng sinh học phong phú với 113 loài cá, trong đó nhiều loài có giá trị kinh tế và bảo tồn cao.
• Độ mặn nước thay đổi theo mùa ảnh hưởng rõ rệt đến thành phần và phân bố các loài cá.
• Nguồn lợi cá đang bị suy giảm nghiêm trọng do khai thác quá mức và ô nhiễm môi trường.
• Cần thiết xây dựng các biện pháp quản lý khai thác, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững nguồn lợi cá.
• Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học quan trọng cho quản lý nguồn lợi thủy sản và bảo tồn đa dạng sinh học tại lưu vực hạ lưu sông Hậu.

Next steps: Triển khai các đề xuất quản lý, mở rộng nghiên cứu theo dõi biến động đa dạng sinh học và nâng cao nhận thức cộng đồng.

Call-to-action: Các nhà quản lý, nhà nghiên cứu và cộng đồng ngư dân cần phối hợp chặt chẽ để bảo vệ và phát triển bền vững nguồn lợi cá, góp phần bảo vệ môi trường và nâng cao đời sống người dân vùng ĐBSCL.