Nghiên Cứu Tạo Củ In Vitro Cây Bách Hợp Lilium Brownii Brown Trong Luận Văn Thạc Sĩ

• Tác giả: Bùi Đức Quỳnh
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Văn Duy
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Công nghệ sinh học
• Đề tài: Nghiên Cứu Tạo Củ In Vitro Cây Bách Hợp (Lilium Brownii Brown)
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC HÌNH
• DANH MỤC BẢNG
• 1. PHẦN I: MỞ ĐẦU
• 1.1. Mục tiêu của đề tài
• 1.2. Mục tiêu tổng quát
• 1.3. Mục tiêu cụ thể
• 2. PHẦN II: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 2.1. Giới thiệu chung về chi Lilium và cây Bách hợp
• 2.2. Giới thiệu chung về chi Lilium
• 2.3. Giới thiệu c1hung về cây Bách hợp
• 2.4. Các phương pháp nhân giống chi Lilium và cây Bách hợp
• 2.4.1. Phương pháp nhân giống bằng hạt
• 2.4.2. Phương pháp nhân giống bằng vảy củ
• 2.4.3. Phương pháp nhân giống bằng nuôi cấy mô
• 3. PHẦN III: ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Địa điểm nghiên cứu
• 3.2. Nội dung và phương pháp nghiên cứu
• 3.2.1. Nội dung nghiên cứu
• 3.2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 4. PHẦN IV: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của thời gian khử trùng đến hiệu quả khử trùng mẫu
• 4.2. Kết quả nghiên tái sinh in vitro từ đốt thân và vẩy củ
• 4.3. Ảnh hưởng của BAP đến tái sinh in vitro từ đốt thân và vẩy củ
• 4.4. Ảnh hưởng của NAA đến tái sinh in vitro từ đốt thân và vẩy củ
• 4.5. Nghiên cứu hình thành củ nhỏ
• 4.6. Ảnh hưởng của Kinetin đến sự hình thành củ nhỏ
• 4.7. Ảnh hưởng của NAA đến sự hình thành củ nhỏ in vitro
• 4.8. Ảnh hưởng của nồng độ đường đến sự hình thành củ nhỏ
• 4.9. Nghiên cứu nhân nhanh củ nhỏ in vitro
• 4.10. Ảnh hưởng của loại lát cắt đến khả năng nhân nhanh củ in vitro
• 4.11. Ảnh hưởng của NAA đến khả năng nhân nhanh củ nhỏ
• 4.12. Nghiên cứu tạo cây hoàn chỉnh
• 4.13. Nghiên cứu đưa cây ra vườn ươm
• 4.14. Ảnh hưởng của giá thể đến tỷ lệ sống ngoài vườn ươm
• 4.15. Ảnh hưởng của giá thể đến sinh trưởng cây ngoài vườn ươm
• 5. PHẦN V: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Nghiên cứu in vitro

Nghiên cứu in vitro là phương pháp chính được sử dụng trong luận văn để tạo củ cây Bách hợp (Lilium brownii Brown). Phương pháp này tập trung vào việc sử dụng kỹ thuật in vitro để nhân giống và tạo củ trong môi trường kiểm soát. Các yếu tố như môi trường nuôi cấy, chất điều hòa sinh trưởng, và điều kiện môi trường được nghiên cứu kỹ lưỡng để tối ưu hóa quá trình tạo củ. Công nghệ sinh học đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các phương pháp nhân giống hiệu quả, đặc biệt là đối với các loài cây có giá trị kinh tế cao như Bách hợp.

1.1. Kỹ thuật in vitro

Kỹ thuật in vitro được áp dụng để tái sinh và nhân nhanh củ Bách hợp. Các thí nghiệm được thực hiện trên các mẫu cấy từ đốt thân và vảy củ. Các chất điều hòa sinh trưởng như BAP, NAA, và Kinetin được sử dụng để kích thích sự hình thành củ. Kết quả cho thấy, BAP có hiệu quả cao trong việc tái sinh mô, trong khi NAA và Kinetin hỗ trợ tốt cho sự hình thành củ nhỏ. Hệ thống nuôi cấy được thiết lập với môi trường MS bổ sung đường và các chất điều hòa sinh trưởng, tạo điều kiện tối ưu cho sự phát triển của củ.

1.2. Điều kiện môi trường

Điều kiện môi trường đóng vai trò quan trọng trong quá trình nuôi cấy in vitro. Các yếu tố như nhiệt độ, ánh sáng, và độ ẩm được kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo sự phát triển ổn định của củ. Nghiên cứu chỉ ra rằng, nhiệt độ từ 20-25°C và độ ẩm 80-85% là điều kiện lý tưởng cho sự hình thành củ. Ngoài ra, việc sử dụng các giá thể phù hợp trong quá trình đưa cây ra vườn ươm cũng được nghiên cứu, nhằm đảm bảo tỷ lệ sống cao và sự phát triển tốt của cây.

II. Phát triển cây trồng

Phát triển cây trồng là mục tiêu chính của nghiên cứu, nhằm bảo tồn và nhân rộng giống Bách hợp. Luận văn tập trung vào việc xây dựng quy trình nhân giống hiệu quả, từ khâu tạo củ in vitro đến việc đưa cây ra vườn ươm. Củ giống được tạo ra từ quá trình nuôi cấy in vitro có chất lượng cao, đảm bảo khả năng sinh trưởng và phát triển tốt trong điều kiện tự nhiên. Nghiên cứu cũng đánh giá tính khả thi của quy trình nhân giống, với mục tiêu ứng dụng rộng rãi trong nông nghiệp.

2.1. Bảo tồn giống cây

Bảo tồn giống cây là một trong những mục tiêu quan trọng của nghiên cứu. Bách hợp là loài cây có giá trị dược liệu cao, nhưng đang bị đe dọa do khai thác quá mức và mất môi trường sống. Nghiên cứu đề xuất các biện pháp bảo tồn thông qua việc nhân giống in vitro, giúp duy trì nguồn gen quý hiếm của loài cây này. Sinh sản vô tính thông qua nuôi cấy mô là phương pháp hiệu quả để tạo ra số lượng lớn cây giống chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu bảo tồn và phát triển.

2.2. Ứng dụng trong nông nghiệp

Ứng dụng trong nông nghiệp là hướng đi chính của nghiên cứu, nhằm đưa quy trình nhân giống Bách hợp vào sản xuất thực tế. Các kết quả nghiên cứu cho thấy, củ giống được tạo ra từ quá trình in vitro có khả năng sinh trưởng tốt trong điều kiện vườn ươm, với tỷ lệ sống cao và sự phát triển ổn định. Nghiên cứu cũng đề xuất các biện pháp chăm sóc cây sau khi đưa ra vườn ươm, nhằm đảm bảo sự phát triển tối ưu của cây. Hệ thống rễ được phát triển mạnh mẽ, giúp cây thích nghi tốt với điều kiện môi trường tự nhiên.

III. Đặc điểm sinh học

Đặc điểm sinh học của Bách hợp được nghiên cứu kỹ lưỡng trong luận văn, nhằm hiểu rõ hơn về cơ chế sinh trưởng và phát triển của loài cây này. Lilium brownii Brown là loài cây thân thảo, có thân hành to màu trắng, thường mọc hoang ở các vùng núi cao. Cây có giá trị dược liệu cao, được sử dụng trong nhiều bài thuốc Đông y. Nghiên cứu cũng tập trung vào việc phân tích các hợp chất sinh học có trong củ Bách hợp, như beta-sitosterol và daucosterol, có tác dụng dược lý quan trọng.

3.1. Hợp chất sinh học

Hợp chất sinh học trong củ Bách hợp được phân tích chi tiết, bao gồm các chất như beta-sitosterol, daucosterol, và n-butyl-beta-D-fructopyranoside. Các hợp chất này có tác dụng dược lý quan trọng, như kháng viêm, chống ho, và hỗ trợ hệ miễn dịch. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, củ Bách hợp chứa nhiều tinh bột và protein, có giá trị dinh dưỡng cao. Lilin, một loại protein giàu glutamate và arginin, được phân lập từ củ Bách hợp, có hoạt tính miễn dịch và kháng nấm mạnh.

3.2. Công dụng dược liệu

Công dụng dược liệu của Bách hợp được nghiên cứu và đánh giá kỹ lưỡng. Củ Bách hợp được sử dụng trong nhiều bài thuốc Đông y, với tác dụng bổ phổi, trừ ho, an thần, và thanh nhiệt. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, Bách hợp có khả năng hỗ trợ điều trị các bệnh về hô hấp, như viêm phế quản và ho lao. Ngoài ra, Bách hợp còn được sử dụng trong các sản phẩm thực phẩm chức năng, nhằm hỗ trợ sức khỏe và tăng cường hệ miễn dịch. Đánh giá chất lượng của củ Bách hợp được thực hiện thông qua các phân tích hóa học và sinh học, đảm bảo tính an toàn và hiệu quả khi sử dụng.

Tổng quan nghiên cứu

Cây Bách hợp (Lilium brownii Brown) là một loài thực vật quý hiếm, có giá trị dược liệu và cảnh quan cao, phân bố chủ yếu ở vùng núi cao Việt Nam và Trung Quốc. Theo ước tính, từ những năm 1980, nguồn Bách hợp tự nhiên đã bị khai thác quá mức, dẫn đến nguy cơ suy giảm nghiêm trọng nguồn gen. Cây có tác dụng bổ phổi, chống ho, an thần và được sử dụng rộng rãi trong Đông y cũng như trong các sản phẩm thuốc trị ho trên thị trường. Tuy nhiên, khả năng tái sinh tự nhiên của Bách hợp qua hạt rất hạn chế do điều kiện môi trường nghiêm ngặt, khiến việc bảo tồn và nhân giống trở thành thách thức lớn.

Mục tiêu nghiên cứu là xây dựng quy trình nhân giống in vitro cây Bách hợp nhằm bảo tồn nguồn gen và nhân rộng giống cây thuốc quý này với tỷ lệ sống cao khi đưa ra vườn ươm. Nghiên cứu tập trung vào việc xác định điều kiện khử trùng, môi trường tái sinh, ảnh hưởng của các chất điều hòa sinh trưởng và đường đến sự hình thành củ in vitro, cũng như lựa chọn giá thể thích hợp cho cây con sau nuôi cấy. Thời gian nghiên cứu thực hiện tại phòng thí nghiệm nuôi cấy mô thuộc Viện Dược liệu, Hà Nội, trong giai đoạn 2015-2016.

Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển công nghệ nhân giống vô tính cho cây Bách hợp, góp phần bảo tồn nguồn gen quý hiếm, đồng thời cung cấp nguyên liệu sạch bệnh, đồng nhất phục vụ sản xuất dược liệu và phát triển kinh tế nông nghiệp bền vững.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên học thuyết tính toàn năng của tế bào thực vật (totipotence), cho phép tái sinh một cây hoàn chỉnh từ một tế bào hoặc mô nhỏ trong điều kiện vô trùng. Phương pháp nuôi cấy mô in vitro được áp dụng để nhân giống vô tính, đảm bảo cây con đồng nhất về mặt di truyền và sạch bệnh.

Hai nhóm chất điều hòa sinh trưởng chính được nghiên cứu là cytokinin (BAP, Kinetin) và auxin (NAA), có vai trò quan trọng trong việc kích thích phân chia tế bào, tái sinh chồi, hình thành củ và tạo rễ. Môi trường nuôi cấy MS (Murashige và Skoog, 1962) được sử dụng làm nền tảng, bổ sung các thành phần như đường sucrose và các chất điều hòa sinh trưởng với nồng độ khác nhau để tối ưu hóa quá trình nhân giống.

Các khái niệm chính bao gồm:

• Nuôi cấy mô tế bào thực vật
• Nhân giống in vitro
• Tái sinh chồi
• Hình thành củ in vitro
• Tạo rễ in vitro

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn vật liệu là vẩy thân hành và đốt thân cây Bách hợp lấy từ Viện Dược liệu, Hà Nội. Vật liệu được xử lý khử trùng bằng dung dịch HgCl2 0,1% với các thời gian khác nhau (8, 10, 12, 15 phút) để xác định điều kiện khử trùng tối ưu. Mẫu sau khử trùng được cấy vào môi trường MS bổ sung các nồng độ khác nhau của BAP, NAA, Kinetin và đường để khảo sát khả năng tái sinh chồi, hình thành củ và nhân nhanh củ nhỏ.

Các thí nghiệm được bố trí hoàn toàn ngẫu nhiên, mỗi công thức có 3 lần lặp, mỗi lần 10 mẫu. Các chỉ tiêu theo dõi gồm tỷ lệ tái sinh chồi, tỷ lệ tạo củ, hệ số nhân củ, tỷ lệ tạo rễ, chiều cao chồi, số lá và số rễ trên cây. Phân tích số liệu được thực hiện bằng phần mềm IRRISTAT 5.0 với mức ý nghĩa thống kê 5%.

Quá trình đưa cây ra vườn ươm được thực hiện bằng cách chuyển cây con có bộ rễ phát triển ra các giá thể khác nhau gồm bột xơ dừa, đất trộn bột xơ dừa, đất trộn phân vi sinh và trấu hun, cũng như giá thể hữu cơ chất lượng cao. Tỷ lệ sống và sinh trưởng cây được đánh giá sau 30 và 60 ngày.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Điều kiện khử trùng tối ưu:
   Khử trùng bằng HgCl2 0,1% trong 10 phút cho tỷ lệ mẫu sống cao nhất, đạt 80% đối với đốt thân và 70% đối với vẩy củ. Thời gian khử trùng dài hơn làm tăng tỷ lệ chết mẫu (đạt 75% ở vẩy củ khi 15 phút). Đốt thân sạch hơn và ít tổn thương hơn vẩy củ, nên tỷ lệ sống cao hơn.

2. Ảnh hưởng của BAP đến tái sinh chồi:
   Môi trường MS bổ sung 0,5 mg/l BAP cho tỷ lệ tái sinh chồi cao nhất là 70% ở đốt thân, chiều cao chồi đạt 3,71 cm. Vẩy củ có tỷ lệ tái sinh thấp hơn, chỉ đạt 18,33% với chiều cao 2,1 cm. Tỷ lệ tái sinh giảm khi tăng BAP trên 0,5 mg/l.

3. Ảnh hưởng của NAA đến tái sinh chồi:
   NAA 0,5 mg/l là nồng độ tối ưu cho vẩy củ với tỷ lệ tái sinh đạt 86,67% và chiều cao chồi 3,99 cm. Đốt thân có tỷ lệ tái sinh thấp hơn, đạt 26,67% ở 0,25 mg/l NAA. Tỷ lệ tái sinh giảm khi NAA vượt quá 0,5 mg/l.

4. Hình thành củ nhỏ in vitro:
   NAA 0,5 mg/l cho tỷ lệ tạo củ cao nhất 86,67%, số củ/mẫu đạt 2,66, chiều cao cây 7,05 cm. Kinetin không hiệu quả bằng NAA, tỷ lệ tạo củ chỉ đạt 36,67% ở 1,0 mg/l. Đường sucrose 60 g/l là nồng độ tối ưu cho tạo củ với tỷ lệ 83,33% và khối lượng củ 0,60 mg sau 90 ngày.

5. Nhân nhanh củ nhỏ:
   Lát cắt 1/4 củ và 1/2 củ cho hệ số nhân củ cao nhất, lần lượt 3,40 và 3,27 củ/mẫu, trong khi củ đơn và vẩy củ thấp hơn (1,13 và 1,73 củ/mẫu). NAA 0,5 mg/l kết hợp BAP 0,3 mg/l cho hệ số nhân củ cao nhất 4,5 lần và chiều cao chồi 7,09 cm.

6. Tạo rễ in vitro:
   Môi trường 1/2 MS bổ sung 1,0 mg/l NAA và 0,2 mg/l BAP cho tỷ lệ tạo rễ cao nhất 86,67%, số rễ trung bình 3,9 rễ/cây, chiều dài rễ 4,14 cm.

7. Tỷ lệ sống cây khi đưa ra vườn ươm:
   Giá thể hữu cơ chất lượng cao (TN1) cho tỷ lệ sống cao nhất 93,33% sau 60 ngày, tiếp theo là đất trộn bột xơ dừa (70%). Giá thể đất trộn phân vi sinh và trấu hun có tỷ lệ sống thấp nhất 36,67%.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy thời gian khử trùng 10 phút với HgCl2 0,1% là tối ưu, cân bằng giữa loại bỏ vi sinh vật và bảo vệ mô mẫu, phù hợp với các nghiên cứu về nuôi cấy mô thực vật khác. Sự khác biệt về tỷ lệ sống giữa đốt thân và vẩy củ phản ánh đặc tính sinh học và cấu trúc mô của từng loại mẫu.

BAP và NAA có vai trò quan trọng trong tái sinh chồi, nhưng hiệu quả phụ thuộc vào loại mẫu. Đốt thân ưu tiên BAP, trong khi vẩy củ ưu tiên NAA, điều này phù hợp với cơ chế điều hòa sinh trưởng của cytokinin và auxin trong quá trình phân hóa mô. Nồng độ quá cao của các chất này gây ức chế sự phát triển, thể hiện qua giảm tỷ lệ tái sinh và chiều cao chồi.

NAA vượt trội hơn Kinetin trong việc kích thích hình thành củ nhỏ, đồng thời đường sucrose ở nồng độ 60 g/l cung cấp nguồn cacbon cần thiết cho tích lũy tinh bột và phình to củ, tương tự các nghiên cứu về khoai tây và các loài củ khác.

Lát cắt nhỏ (1/4, 1/2 củ) tạo điều kiện cho sự phân chia tế bào mạnh mẽ hơn, dẫn đến hệ số nhân củ cao hơn so với củ đơn hoặc vẩy củ. Sự phối hợp NAA và BAP tối ưu hóa quá trình nhân nhanh củ, tăng hiệu quả so với sử dụng đơn chất.

Tỷ lệ tạo rễ cao trên môi trường 1/2 MS với NAA và BAP cho thấy auxin kích thích sự hình thành rễ, trong khi cytokinin hỗ trợ phát triển chồi, tạo cây hoàn chỉnh sẵn sàng cho giai đoạn thích nghi.

Giá thể TN1 với thành phần hữu cơ và dinh dưỡng cân đối tạo môi trường thuận lợi cho cây con thích nghi và phát triển, vượt trội so với các giá thể truyền thống như đất trộn hay bột xơ dừa đơn thuần.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột so sánh tỷ lệ tái sinh, tạo củ, nhân nhanh củ và tỷ lệ sống trên các giá thể, giúp minh họa rõ ràng hiệu quả từng yếu tố.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Áp dụng quy trình khử trùng bằng HgCl2 0,1% trong 10 phút cho vật liệu đốt thân và vẩy củ nhằm tối ưu tỷ lệ sống mẫu trong nuôi cấy mô. Thời gian thực hiện: ngay trong giai đoạn chuẩn bị mẫu.

2. Sử dụng môi trường MS bổ sung 0,5 mg/l BAP cho đốt thân và 0,5 mg/l NAA cho vẩy củ để tăng hiệu quả tái sinh chồi in vitro, giúp nâng cao tỷ lệ tái sinh và chất lượng chồi. Thời gian áp dụng: trong giai đoạn tái sinh chồi.

3. Bổ sung 0,5 mg/l NAA kết hợp 0,3 mg/l BAP và 60 g/l đường sucrose trong môi trường nuôi cấy để kích thích hình thành và nhân nhanh củ nhỏ, tăng hệ số nhân củ lên đến 4,5 lần. Thời gian áp dụng: giai đoạn nhân nhanh củ.

4. Chọn giá thể hữu cơ chất lượng cao (TN1) để đưa cây con ra vườn ươm, đảm bảo tỷ lệ sống trên 90% và sinh trưởng tốt. Chủ thể thực hiện: các trung tâm nuôi cấy mô và vườn ươm cây dược liệu. Thời gian áp dụng: giai đoạn chuyển cây ra môi trường ex vitro.

5. Đào tạo kỹ thuật viên và cán bộ nghiên cứu về quy trình nuôi cấy mô và chăm sóc cây con sau nuôi cấy nhằm nâng cao hiệu quả nhân giống và bảo tồn nguồn gen cây Bách hợp. Thời gian: liên tục trong quá trình triển khai nhân giống.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Công nghệ Sinh học, Nông học, Dược liệu:
   Luận văn cung cấp cơ sở khoa học và kỹ thuật chi tiết về nuôi cấy mô và nhân giống in vitro cây Bách hợp, giúp phát triển các đề tài nghiên cứu liên quan.

2. Trung tâm nghiên cứu và bảo tồn nguồn gen cây thuốc:
   Quy trình nhân giống in vitro được đề xuất giúp bảo tồn và phát triển nguồn gen quý hiếm, phục vụ công tác bảo tồn đa dạng sinh học.

3. Doanh nghiệp sản xuất dược liệu và cây giống sạch bệnh:
   Thông tin về quy trình nhân giống và chăm sóc cây con giúp nâng cao chất lượng nguyên liệu đầu vào, đảm bảo đồng nhất và sạch bệnh cho sản xuất.

4. Nông dân và nhà vườn trồng cây dược liệu, hoa cảnh:
   Áp dụng kỹ thuật nhân giống in vitro giúp tăng năng suất, rút ngắn thời gian sản xuất cây giống, giảm chi phí và nâng cao hiệu quả kinh tế.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao phải sử dụng phương pháp nuôi cấy mô để nhân giống cây Bách hợp?
   Phương pháp nuôi cấy mô giúp tạo ra cây con đồng nhất về mặt di truyền, sạch bệnh và có hệ số nhân giống cao, khắc phục hạn chế của nhân giống hữu tính như tỷ lệ nảy mầm thấp và không đồng đều về chất lượng.

2. Thời gian khử trùng bằng HgCl2 ảnh hưởng thế nào đến tỷ lệ sống mẫu?
   Khử trùng quá ngắn không loại bỏ hết vi sinh vật gây nhiễm, còn quá dài làm tổn thương mô mẫu. Thời gian 10 phút với HgCl2 0,1% được xác định là tối ưu, cân bằng giữa hiệu quả khử trùng và bảo vệ mô.

3. Nồng độ BAP và NAA ảnh hưởng ra sao đến quá trình tái sinh chồi?
   BAP kích thích phân chia tế bào và hình thành chồi, NAA hỗ trợ phát triển mô. Nồng độ 0,5 mg/l là tối ưu cho cả hai chất, vượt quá mức này có thể gây ức chế sự phát triển.

4. Tại sao cần bổ sung đường sucrose trong môi trường nuôi cấy?
   Đường là nguồn cacbon chính cung cấp năng lượng và nguyên liệu tổng hợp tinh bột, giúp củ in vitro phát triển và phình to. Nồng độ 60 g/l được chứng minh là phù hợp nhất cho cây Bách hợp.

5. Giá thể nào thích hợp nhất để đưa cây Bách hợp ra vườn ươm?
   Giá thể hữu cơ chất lượng cao (TN1) cho tỷ lệ sống cây con cao nhất (93,33%), giúp cây nhanh thích nghi và phát triển tốt hơn so với các giá thể truyền thống như đất trộn hay bột xơ dừa.

Kết luận

• Thời gian khử trùng HgCl2 0,1% trong 10 phút là điều kiện tối ưu cho vật liệu đốt thân và vẩy củ cây Bách hợp với tỷ lệ sống mẫu lần lượt đạt 80% và 70%.
• Môi trường MS bổ sung 0,5 mg/l BAP thích hợp cho tái sinh chồi từ đốt thân, trong khi 0,5 mg/l NAA phù hợp cho vẩy củ với tỷ lệ tái sinh cao nhất lần lượt là 70% và 86,67%.
• NAA 0,5 mg/l kết hợp BAP 0,3 mg/l và 60 g/l đường sucrose tạo điều kiện tốt nhất cho hình thành và nhân nhanh củ nhỏ in vitro với hệ số nhân củ đạt 4,5 lần.
• Môi trường 1/2 MS bổ sung 1,0 mg/l NAA và 0,2 mg/l BAP cho tỷ lệ tạo rễ cao nhất 86,67%, tạo cây hoàn chỉnh sẵn sàng chuyển ra vườn ươm.
• Giá thể hữu cơ chất lượng cao (TN1) là lựa chọn tối ưu để đưa cây con ra vườn ươm với tỷ lệ sống đạt 93,33%.

Tiếp theo, cần triển khai ứng dụng quy trình nhân giống in vitro này vào sản xuất quy mô lớn, đồng thời nghiên cứu thêm các yếu tố môi trường và kỹ thuật chăm sóc cây con sau chuyển ra ngoài để nâng cao hiệu quả sinh trưởng và phát triển.

Khuyến khích các đơn vị nghiên cứu và doanh nghiệp liên quan phối hợp phát triển công nghệ nhân giống cây Bách hợp nhằm bảo tồn nguồn gen quý hiếm và phát triển kinh tế bền vững.