Nghiên cứu mô hình thực nghiệm bệnh tự kỷ trên chuột nhắt trắng với natri valproat và môi trường phong phú

• Tác giả: Đào Thu Hồng
• Người hướng dẫn: PGS. Trần Hải Anh
• Trường học: Học viện Quân y
• Chuyên ngành: Sinh lý học
• Đề tài: Nghiên cứu tác động của natri valproat và môi trường phong phú lên hành vi chuột nhắt trắng mắc bệnh tự kỷ
• Loại tài liệu: luận án

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CHỮ, KÝ HIỆU VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC HÌNH
• 1. ĐẶT VẤN ĐỀ
• 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 2.1. Khái niệm và sơ lược lịch sử nghiên cứu bệnh tự kỷ
• 2.2. Tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh tự kỷ
• 2.3. Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh
• 2.3.1. Yếu tố di truyền
• 2.3.2. Yếu tố môi trường
• 2.3.3. Sự tương tác giữa yếu tố di truyền và yếu tố môi trường
• 2.3.4. Thay đổi sinh học thần kinh
• 2.4. Các phương pháp gây mô hình bệnh tự kỷ
• 2.4.1. Mô hình gây tổn thương não
• 2.4.2. Mô hình di truyền bệnh tự kỷ
• 2.4.3. Mô hình các yếu tố môi trường trong bệnh tự kỷ
• 2.5. Các bài tập đánh giá hành vi động vật gây mô hình bệnh tự kỷ
• 2.5.1. Bài tập đánh giá tương tác xã hội
• 2.5.2. Bài tập đánh giá sự giao tiếp, thông tin liên lạc
• 2.5.3. Bài tập đánh giá hành vi lặp lại
• 2.5.4. Bài tập đánh giá các triệu chứng liên quan
• 2.6. Phương pháp điều trị bệnh tự kỷ
• 2.6.1. Nguyên tắc điều trị
• 2.6.2. Can thiệp về hành vi
• 2.6.3. Trị liệu ngôn ngữ
• 2.6.4. Thuốc điều trị tự kỷ
• 2.7. Tác dụng của môi trường phong phú lên hành vi động vật gây mô hình bệnh tự kỷ
• 2.8. Nghiên cứu về bệnh tự kỷ tại Việt Nam
• 3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Phương pháp nghiên cứu
• 3.3. Thiết kế nghiên cứu
• 3.4. Phương tiện và hóa chất
• 3.5. Quy trình nghiên cứu
• 3.6. Xử lý số liệu
• 3.7. Địa điểm nghiên cứu
• 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Xây dựng mô hình thực nghiệm bệnh tự kỷ trên chuột nhắt trắng chủng Swiss bằng tiêm natri valproat trước sinh
• 4.2. Ảnh hưởng của phơi nhiễm natri valproat trước sinh đến các hành vi
• 4.2.1. Ảnh hưởng đến sự phát triển phối hợp vận động, thăng bằng trong bài tập trên mặt phẳng nghiêng
• 4.2.2. Ảnh hưởng đến giao tiếp bằng phát âm siêu âm
• 4.2.3. Ảnh hưởng đến hoạt động vận động há phá trong môi trường mở
• 4.2.4. Ảnh hưởng đến hoạt động tương tác xã hội trong mê lộ ba buồng
• 4.2.5. Ảnh hưởng đến hành vi liên quan đến lo lắng trong bài tập mê lộ chữ thập
• 4.2.6. Ảnh hưởng đến khả năng phối hợp vận động, thăng bằng trong bài tập trên rotarod
• 4.2.7. Ảnh hưởng đến khả năng học tập và trí nhớ không gian trong mê lộ nước
• 4.3. Tác dụng của môi trường phong phú lên hành vi trên chuột nhắt đã gây mô hình thực nghiệm bệnh tự kỷ
• 4.3.1. Ảnh hưởng của natri valproat liều 500 mg/kg cân nặng lên hành vi trên chuột nhắt trước khi nuôi trong môi trường phong phú
• 4.3.2. Tác dụng của môi trường phong phú lên hành vi trên chuột nhắt được gây mô hình thực nghiệm bệnh tự kỷ bằng phơi nhiễm natri valproat trước sinh liều 500 mg/kg cân nặng
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC 1
• PHỤ LỤC 2
• PHỤ LỤC 3

I. Giới thiệu

Bệnh tự kỷ là một rối loạn phát triển phức tạp, ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp và tương tác xã hội. Nghiên cứu này tập trung vào việc đánh giá tác động của natri valproat và môi trường phong phú lên hành vi của chuột nhắt trắng mắc bệnh tự kỷ. Natri valproat được biết đến như một tác nhân gây ra các bất thường phát triển, trong khi môi trường phong phú có thể cải thiện hành vi và chức năng não bộ. Mục tiêu chính của nghiên cứu là xây dựng mô hình thực nghiệm bệnh tự kỷ và đánh giá tác động của môi trường phong phú lên hành vi của chuột nhắt trắng.

II. Tác động của natri valproat

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng natri valproat có tác động tiêu cực đến sự phát triển hành vi của chuột nhắt trắng. Các thí nghiệm cho thấy chuột phơi nhiễm với natri valproat trước sinh có biểu hiện hành vi tương tự như trẻ mắc bệnh tự kỷ, bao gồm sự giảm khả năng giao tiếp và tương tác xã hội. Cụ thể, chuột trong nhóm phơi nhiễm cho thấy sự giảm sút trong các bài tập đánh giá hành vi xã hội và khả năng phối hợp vận động. Điều này cho thấy tác động của natri valproat không chỉ ảnh hưởng đến hành vi mà còn đến sự phát triển thần kinh của động vật.

2.1. Hành vi xã hội

Hành vi xã hội của chuột nhắt trắng bị ảnh hưởng rõ rệt khi phơi nhiễm với natri valproat. Các thí nghiệm trong mê lộ ba buồng cho thấy chuột phơi nhiễm có thời gian và số lần tương tác xã hội thấp hơn so với nhóm chứng. Điều này cho thấy tác động của natri valproat có thể dẫn đến sự giảm khả năng giao tiếp và tương tác xã hội, một trong những đặc điểm chính của bệnh tự kỷ.

2.2. Hành vi lặp lại

Chuột nhắt trắng phơi nhiễm với natri valproat cũng thể hiện hành vi lặp lại nhiều hơn. Các bài tập đánh giá hành vi lặp lại cho thấy sự gia tăng trong các hành vi không thích hợp, điều này tương đồng với các triệu chứng của bệnh tự kỷ. Sự gia tăng này có thể liên quan đến sự thay đổi trong cấu trúc não bộ do natri valproat gây ra.

III. Tác động của môi trường phong phú

Môi trường phong phú đã được chứng minh là có tác dụng tích cực lên hành vi của chuột nhắt trắng mắc bệnh tự kỷ. Các nghiên cứu cho thấy rằng việc nuôi dưỡng trong môi trường phong phú giúp cải thiện khả năng giao tiếp và tương tác xã hội của chuột. Sự đa dạng trong môi trường sống kích thích hoạt động não bộ, từ đó cải thiện hành vi. Kết quả cho thấy chuột được nuôi trong môi trường phong phú có sự cải thiện rõ rệt trong các bài tập đánh giá hành vi xã hội và khả năng học tập.

3.1. Cải thiện hành vi xã hội

Chuột nhắt trắng được nuôi trong môi trường phong phú cho thấy sự gia tăng trong các hành vi xã hội. Các thí nghiệm cho thấy thời gian tương tác xã hội của chuột trong môi trường này cao hơn so với nhóm chuột nuôi trong môi trường chuẩn. Điều này cho thấy tác động của môi trường phong phú có thể làm giảm các triệu chứng của bệnh tự kỷ.

3.2. Tăng cường khả năng học tập

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng môi trường phong phú có tác dụng tích cực đến khả năng học tập của chuột. Các bài kiểm tra trí nhớ không gian cho thấy chuột trong môi trường phong phú có khả năng tìm kiếm bến đỗ tốt hơn. Điều này cho thấy rằng việc cải thiện môi trường sống có thể là một phương pháp can thiệp hiệu quả cho những cá thể mắc bệnh tự kỷ.

IV. Kết luận

Nghiên cứu này đã chỉ ra rằng natri valproat có tác động tiêu cực đến hành vi của chuột nhắt trắng, trong khi môi trường phong phú có thể cải thiện các hành vi này. Kết quả nghiên cứu mở ra hướng đi mới trong việc tìm kiếm các phương pháp can thiệp cho bệnh tự kỷ, nhấn mạnh tầm quan trọng của môi trường sống trong việc phát triển hành vi và chức năng não bộ. Việc áp dụng các biện pháp can thiệp dựa trên môi trường có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho những người mắc bệnh tự kỷ.