I. Nghiên cứu sửa đổi chế định pháp luật về hình thức sở hữu
Nghiên cứu sửa đổi chế định pháp luật về hình thức sở hữu trong Bộ luật Dân sự 2005 là một nhu cầu cấp thiết nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Việc sửa đổi này tập trung vào việc loại bỏ những bất cập trong các quy định hiện hành, đồng thời bổ sung các quy định mới phù hợp với thực tiễn. Chế định pháp luật về hình thức sở hữu cần được điều chỉnh để phản ánh đúng bản chất của các quan hệ sở hữu trong xã hội hiện đại.
1.1. Cơ sở lý luận và thực tiễn
Cơ sở lý luận của việc sửa đổi pháp luật về hình thức sở hữu dựa trên nguyên tắc khách quan và sự phát triển của các hình thái kinh tế - xã hội. Hình thức sở hữu là một phạm trù kinh tế, phản ánh mối quan hệ giữa các chủ thể trong việc chiếm hữu, sử dụng và định đoạt tài sản. Thực tiễn cho thấy, các quy định hiện hành trong Bộ luật Dân sự 2005 đã bộc lộ nhiều hạn chế, không còn phù hợp với sự phát triển của nền kinh tế thị trường.
1.2. Mục tiêu và phạm vi nghiên cứu
Mục tiêu của việc nghiên cứu sửa đổi là làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn về các hình thức sở hữu, từ đó đề xuất các giải pháp sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các quy định về hình thức sở hữu trong Bộ luật Dân sự 2005, đặc biệt là các hình thức sở hữu tập thể, sở hữu hỗn hợp và sở hữu của các tổ chức chính trị - xã hội.
II. Thực trạng quy định về hình thức sở hữu trong Bộ luật Dân sự 2005
Bộ luật Dân sự 2005 đã quy định các hình thức sở hữu bao gồm sở hữu Nhà nước, sở hữu tập thể, sở hữu tư nhân và sở hữu hỗn hợp. Tuy nhiên, các quy định này đã bộc lộ nhiều bất cập trong quá trình áp dụng. Quy định sở hữu tập thể và sở hữu hỗn hợp không còn phù hợp với thực tiễn kinh tế - xã hội hiện nay. Điều này đòi hỏi cần có sự điều chỉnh để phù hợp với sự phát triển của nền kinh tế thị trường.
2.1. Sở hữu tập thể và sở hữu hỗn hợp
Sở hữu tập thể và sở hữu hỗn hợp là hai hình thức sở hữu đặc thù trong Bộ luật Dân sự 2005. Tuy nhiên, các quy định về hai hình thức này đã không còn phù hợp với thực tiễn. Sở hữu tập thể thường gắn liền với các hợp tác xã, nhưng hiện nay, mô hình này đã không còn phổ biến. Sở hữu hỗn hợp cũng gặp nhiều khó khăn trong việc xác định quyền sở hữu và quản lý tài sản.
2.2. Sở hữu của các tổ chức chính trị xã hội
Các quy định về sở hữu của tổ chức chính trị - xã hội trong Bộ luật Dân sự 2005 cũng cần được xem xét lại. Hiện nay, các tổ chức này hoạt động trong nhiều lĩnh vực khác nhau, nhưng quy định về sở hữu tài sản của họ vẫn còn nhiều bất cập, không rõ ràng và thiếu đồng bộ.
III. Đề xuất sửa đổi và bổ sung
Dựa trên kết quả nghiên cứu, các đề xuất sửa đổi pháp luật về hình thức sở hữu trong Bộ luật Dân sự 2005 tập trung vào việc loại bỏ các quy định không còn phù hợp, đồng thời bổ sung các quy định mới để đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Cần củng cố các quy định về sở hữu Nhà nước, sở hữu tư nhân và sở hữu pháp nhân, đồng thời xem xét lại các quy định về sở hữu tập thể và sở hữu hỗn hợp.
3.1. Củng cố sở hữu Nhà nước và sở hữu tư nhân
Sở hữu Nhà nước cần được củng cố để đảm bảo vai trò chủ đạo trong nền kinh tế. Sở hữu tư nhân cũng cần được khuyến khích phát triển, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế thị trường. Các quy định về sở hữu tư nhân cần được điều chỉnh để phù hợp với sự phát triển của các doanh nghiệp tư nhân và cá nhân kinh doanh.
3.2. Xem xét lại sở hữu tập thể và sở hữu hỗn hợp
Các quy định về sở hữu tập thể và sở hữu hỗn hợp cần được xem xét lại để phù hợp với thực tiễn. Có thể loại bỏ các quy định không còn phù hợp hoặc điều chỉnh lại để đảm bảo tính khả thi trong việc áp dụng pháp luật.
