Sự tham gia của phật tử Hà Nội vào nghi lễ Phật giáo tại chùa Thắng Nghiêm

• Tác giả: Hoàng Thị Thanh Huyền
• Người hướng dẫn: PGS. TS Hoàng Thu Hương
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Xã hội học
• Đề tài: Nghiên Cứu Sự Tham Gia Của Phật Tử Hà Nội Vào Nghi Lễ Phật Giáo Tại Chùa Thắng Nghiêm
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2014
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
• 1.1. Các lý thuyết được sử dụng trong nghiên cứu
• 1.2. Lý thuyết chức năng
• 1.3. Lý thuyết trao đổi
• 1.4. Các khái niệm công cụ. Nghi lễ, nghi lễ Phật giáo và hoạt động nghi lễ Phật giáo
• 1.5. Sự tham gia
• 1.6. Khái quát về Phật giáo ở Việt Nam
• 1.7. Một vài đặc điểm về địa bàn nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: NGHI LỄ PHẬT GIÁO: ĐẶC ĐIỂM VÀ SỰ THAM GIA CỦA PHẬT TỬ TẠI CHÙA THẮNG NGHIÊM
• 2.1. Khái quát về hệ thống các nghi lễ Phật giáo
• 2.2. Các khóa lễ thường ngày
• 2.3. Các khóa lễ đáp ứng nhu cầu của Phật tử
• 2.4. Lễ chạy đàn
• 2.5. Sự thực hành nghi lễ tại gia của Phật tử chùa Thắng Nghiêm
• 2.6. Tần suất đi lễ chùa của Phật tử chùa Thắng Nghiêm
• 2.7. Sự tham gia đại lễ Phật giáo của Phật tử chùa Thắng Nghiêm
• 2.7.1. Lễ Phật đản
• 2.7.2. Lễ Vu lan
• 2.8. Sự tham gia các nghi lễ đáp ứng nhu cầu của Phật tử chùa Thắng Nghiêm
• 2.8.1. Lễ cầu an và lễ cúng sao giải hạn
• 2.8.2. Lễ cầu siêu, lễ bán khoán và lễ cắt tiền duyên
• 2.9. Sự tham gia đàn Hỏa thực
• 3. CHƯƠNG 3: MỘT SỐ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ THAM GIA NGHI LỄ PHẬT GIÁO CỦA PHẬT TỬ TẠI CHÙA THẮNG NGHIÊM
• 3.1. Các yếu tố nhân khẩu xã hội
• 3.2. Trình độ học vấn
• 3.3. Giáo lý Phật giáo và niềm tin của Phật tử
• 3.4. Ảnh hưởng sự tham gia các nghi lễ Phật giáo tới sự hình thành các quan hệ xã hội của Phật tử
• 3.5. Chi phí về thời gian và vật chất

I. Giới thiệu về Nghi lễ Phật giáo tại chùa Thắng Nghiêm

Nghi lễ Phật giáo tại chùa Thắng Nghiêm là một phần quan trọng trong đời sống tâm linh của phật tử tại Hà Nội. Chùa Thắng Nghiêm không chỉ là nơi thờ tự mà còn là trung tâm sinh hoạt tôn giáo, nơi mà phật tử tham gia vào các hoạt động nghi lễ Phật giáo phong phú. Các nghi lễ này không chỉ mang tính chất tôn giáo mà còn thể hiện văn hóa Phật giáo Việt Nam. Theo nghiên cứu, sự tham gia của phật tử vào các nghi lễ này không chỉ đáp ứng nhu cầu tâm linh mà còn tạo ra sự gắn kết cộng đồng. Nghi lễ tại chùa Thắng Nghiêm bao gồm các lễ hội lớn như Lễ Phật Đản, Lễ Vu Lan, và các nghi lễ cầu an, cầu siêu. Những hoạt động này không chỉ mang lại sự bình an cho phật tử mà còn góp phần vào việc duy trì và phát triển văn hóa Phật giáo trong xã hội hiện đại.

1.1. Các loại nghi lễ tại chùa Thắng Nghiêm

Chùa Thắng Nghiêm tổ chức nhiều loại nghi lễ khác nhau, từ các lễ thường nhật đến các lễ hội lớn. Các khóa lễ thường ngày như lễ cầu an, lễ cúng sao giải hạn được tổ chức định kỳ, đáp ứng nhu cầu tâm linh của phật tử. Ngoài ra, các lễ hội lớn như Lễ Phật Đản và Lễ Vu Lan thu hút đông đảo phật tử tham gia. Những nghi lễ này không chỉ mang tính chất tôn giáo mà còn là dịp để phật tử thể hiện lòng thành kính và tri ân đối với tổ tiên và các bậc thầy. Sự tham gia của phật tử vào các nghi lễ này thể hiện sự gắn bó với tín ngưỡng Phật giáo và góp phần vào việc bảo tồn văn hóa Phật giáo tại Hà Nội.

II. Đặc điểm tham gia của phật tử tại chùa Thắng Nghiêm

Sự tham gia của phật tử tại chùa Thắng Nghiêm có những đặc điểm nổi bật. Đầu tiên, tần suất tham gia lễ hội của phật tử rất cao, đặc biệt trong các dịp lễ lớn. Nghiên cứu cho thấy, nhiều phật tử thường xuyên tham gia các nghi lễ, không chỉ để cầu an mà còn để kết nối với cộng đồng. Thứ hai, sự tham gia của phật tử không chỉ giới hạn trong các nghi lễ mà còn mở rộng ra các hoạt động xã hội khác như từ thiện, giúp đỡ người nghèo. Điều này cho thấy phật giáo không chỉ là một tôn giáo mà còn là một phần không thể thiếu trong đời sống xã hội. Cuối cùng, sự tham gia của phật tử vào các nghi lễ tại chùa Thắng Nghiêm còn phản ánh sự phát triển của tôn giáo tại Hà Nội, nơi mà phật giáo ngày càng khẳng định vai trò của mình trong đời sống tinh thần của người dân.

2.1. Tần suất tham gia lễ hội

Tần suất tham gia lễ hội của phật tử tại chùa Thắng Nghiêm rất cao, đặc biệt trong các dịp lễ lớn như Lễ Phật Đản và Lễ Vu Lan. Nghiên cứu cho thấy, nhiều phật tử tham gia các nghi lễ này không chỉ để cầu an mà còn để thể hiện lòng thành kính và tri ân đối với tổ tiên. Sự tham gia này không chỉ mang lại lợi ích tâm linh mà còn tạo ra sự gắn kết cộng đồng, giúp phật tử cảm thấy mình là một phần của một tập thể lớn hơn. Điều này cho thấy rằng, nghi lễ Phật giáo không chỉ đơn thuần là một hoạt động tôn giáo mà còn là một phần quan trọng trong văn hóa và đời sống xã hội của người dân Hà Nội.

III. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự tham gia của phật tử

Nghiên cứu chỉ ra rằng có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sự tham gia của phật tử vào các nghi lễ tại chùa Thắng Nghiêm. Đầu tiên, yếu tố nhân khẩu xã hội như độ tuổi, giới tính, và trình độ học vấn có ảnh hưởng lớn đến tần suất tham gia. Các phật tử trẻ tuổi thường có xu hướng tham gia nhiều hơn so với những người lớn tuổi. Thứ hai, giáo lý Phật giáo và niềm tin của phật tử cũng đóng vai trò quan trọng. Những người có niềm tin vững chắc vào giáo lý Phật giáo thường tham gia nhiều hơn vào các nghi lễ. Cuối cùng, chi phí về thời gian và vật chất cũng là một yếu tố cần xem xét. Nhiều phật tử có thể gặp khó khăn trong việc tham gia do công việc hoặc các trách nhiệm khác trong cuộc sống hàng ngày.

3.1. Yếu tố nhân khẩu xã hội

Yếu tố nhân khẩu xã hội có ảnh hưởng lớn đến sự tham gia của phật tử vào các nghi lễ tại chùa Thắng Nghiêm. Nghiên cứu cho thấy, độ tuổi và giới tính là hai yếu tố quan trọng. Các phật tử trẻ tuổi thường có xu hướng tham gia nhiều hơn so với những người lớn tuổi. Điều này có thể do sự năng động và ham học hỏi của thế hệ trẻ, họ tìm kiếm sự kết nối với phật giáo và cộng đồng. Ngoài ra, giới tính cũng có sự phân hóa rõ rệt trong việc tham gia các nghi lễ. Phụ nữ thường tham gia nhiều hơn nam giới, điều này phản ánh vai trò của phụ nữ trong các hoạt động tôn giáo tại Hà Nội.