Nghiên cứu nấm Trichoderma phòng trừ bệnh mốc vàng do Aspergillus flavus hại lạc tại Nghệ An

• Tác giả: Hồ Thị Nhung
• Người hướng dẫn: GS. Vũ Triệu Mân
• Trường học: Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam
• Chuyên ngành: Bảo vệ thực vật
• Đề tài: Nghiên cứu nấm đối kháng Trichoderma trong phòng trừ bệnh mốc vàng Aspergillus flavus hại lạc tại Nghệ An
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 1.2. Mục đích và yêu cầu
• 1.3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
• 1.5. Những đóng góp mới của luận án
• 2. CHƯƠNG I: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 2.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới
• 2.1.1. Tình hình sản xuất lạc trên thế giới
• 2.1.2. Nghiên cứu bệnh mốc vàng do nấm Aspergillus flavus Link. Tình trạng ô nhiễm aflatoxin do nấm A. flavus tiết ra trên lạc
• 2.1.3. Biện pháp chẩn đoán nấm A. flavus sinh độc tố aflatoxin bằng sử dụng môi trường CAM (Coconut Agar Medium)
• 2.1.4. Nghiên cứu các phương pháp phòng trừ nấm A. flavus sinh độc tố aflatoxin
• 2.1.5. Nghiên cứu sử dụng nấm Trichoderma phòng trừ nấm A. flavus sinh độc tố aflatoxin
• 2.2. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam
• 2.2.1. Tình hình sản xuất lạc ở Việt Nam và tỉnh Nghệ An
• 2.2.2. Nghiên cứu bệnh mốc vàng do nấm Aspergillus flavus Link. Tình trạng ô nhiễm aflatoxin do nấm A. flavus tiết ra trên lạc
• 2.2.3. Nghiên cứu các phương pháp phòng trừ nấm A. flavus sinh độc tố aflatoxin
• 2.2.4. Nghiên cứu sử dụng nấm Trichoderma phòng trừ nấm A. flavus sinh độc tố aflatoxin
• 2.2.5. Ứng dụng nấm đối kháng Trichoderma trong phòng trừ nấm A. flavus sinh độc tố aflatoxin
• 2.2.6. Những tồn tại và vấn đề đề tài tập trung nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG II: VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Vật liệu nghiên cứu
• 3.2. Thiết bị và dụng cụ
• 3.3. Địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 3.4. Nội dung nghiên cứu
• 3.5. Phương pháp nghiên cứu
• 3.5.1. Nghiên cứu thực trạng nhiễm nấm A. flavus trên hạt lạc và đất trồng lạc tại Nghệ An
• 3.5.2. Phương pháp thu thập, phân lập, tuyển chọn các nguồn nấm Trichoderma có khả năng đối kháng với nấm mốc A. flavus hại lạc tại Nghệ An
• 3.5.3. Nghiên cứu các biện pháp kỹ thuật sản xuất chế phẩm T. asperellum phòng trừ nấm A. flavus hại lạc tại Nghệ An
• 3.5.4. Nghiên cứu các biện pháp kỹ thuật sử dụng chế phẩm T. asperellum phòng trừ nấm A. flavus hại lạc tại Nghệ An
• 3.5.5. Phương pháp xử lý số liệu
• 4. CHƯƠNG III: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Thực trạng nhiễm nấm A. flavus trên hạt lạc và đất trồng lạc tại Nghệ An
• 4.1.1. Thành phần nấm hại hạt lạc tại Nghệ An năm 2012
• 4.1.2. Tỷ lệ nhiễm nấm A. flavus trên hạt lạc thu từ các chợ Nghệ An năm 2012
• 4.1.3. Tỷ lệ nhiễm nấm A. flavus trên hạt lạc thu từ nông hộ Nghệ An năm 2012
• 4.1.4. Thành phần nấm hại trong đất trồng lạc tại Nghệ An năm 2012
• 4.1.5. Tỷ lệ nhiễm nấm A. flavus trên đất trồng lạc của các điểm điều tra tại Nghệ An năm 2012
• 4.1.6. Khả năng sinh độc tố aflatoxin của các mẫu nấm A. flavus phân lập được trên hạt lạc giống thu từ các chợ của huyện Nghi Lộc và thành phố Vinh
• 4.1.7. Khả năng sinh độc tố aflatoxin của các mẫu nấm A. flavus phân lập được trên hạt lạc giống thu từ nông hộ Nghệ An
• 4.1.8. Khả năng sinh độc tố aflatoxin của các mẫu nấm A. flavus phân lập được từ đất trồng lạc ở Nghệ An
• 4.2. Thu thập, phân lập và tuyển chọn các nguồn nấm Trichoderma có khả năng đối kháng với nấm mốc A. flavus hại lạc tại Nghệ An
• 4.2.1. Thu thập và phân lập nấm đối kháng Trichoderma trên đất trồng lạc
• 4.2.2. Nghiên cứu tuyển chọn các nguồn nấm Trichoderma đối kháng cao với nấm mốc A. flavus hại lạc
• 4.2.3. Định danh 15 nguồn nấm Trichoderma có khả năng đối kháng rất cao với nấm mốc A. flavus hại lạc dựa trên vùng gen ITS-rDNA
• 4.2.4. Mô tả đặc điểm hình thái của T. asperellum
• 4.3. Nghiên cứu các biện pháp kỹ thuật sản xuất chế phẩm T. asperellum phòng trừ A. flavus hại lạc tại Nghệ An
• 4.3.1. Ảnh hưởng của loại môi trường nuôi cấy giống cấp 1 đến sự phát triển của nấm T.
• 4.3.2. Lựa chọn môi trường nhân giống cấp 2 thích hợp nhất cho nấm T.
• 4.3.3. Lựa chọn môi trường rắn nuôi nhân sinh khối thích hợp nhất cho nấm T.
• 4.4. Nghiên cứu các biện pháp kỹ thuật sử dụng chế phẩm T. asperellum phòng trừ A. flavus hại lạc tại Nghệ An
• 4.4.1. Nghiên cứu ứng dụng chế phẩm nấm T. asperellum phòng trừ nấm A. flavus hại lạc trong điều kiện nhà lưới
• 4.4.2. Nghiên cứu chế phẩm nấm T. asperellum phòng trừ nấm A. flavus hại lạc trong điều kiện đồng ruộng
• 4.4.3. Kết quả xây dựng và đánh giá hiệu quả mô hình sử dụng chế phẩm nấm T. asperellum phòng trừ nấm A. flavus hại lạc ngoài đồng ruộng trong vụ xuân tại Nghi Lộc
• 5. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
• 5.1. KẾT LUẬN
• 5.2. KIẾN NGHỊ
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Giới thiệu về nghiên cứu nấm Trichoderma

Nghiên cứu này tập trung vào việc sử dụng nấm Trichoderma để phòng trừ bệnh mốc vàng do Aspergillus flavus gây ra trên cây lạc tại Nghệ An. Nấm Trichoderma được biết đến với khả năng đối kháng mạnh mẽ với các loại nấm gây bệnh, đặc biệt là Aspergillus flavus, loại nấm sinh ra độc tố aflatoxin nguy hiểm. Nghiên cứu này nhằm mục đích tuyển chọn các chủng nấm Trichoderma có hiệu quả cao trong việc kiểm soát bệnh mốc vàng, đồng thời xây dựng quy trình sản xuất và ứng dụng chế phẩm từ nấm Trichoderma trong thực tiễn nông nghiệp.

1.1. Tầm quan trọng của nghiên cứu

Bệnh mốc vàng do Aspergillus flavus gây ra không chỉ ảnh hưởng đến năng suất cây lạc mà còn gây nguy hiểm cho sức khỏe con người và động vật do độc tố aflatoxin. Việc sử dụng nấm Trichoderma như một biện pháp sinh học để phòng trừ Aspergillus flavus là một hướng đi bền vững, thân thiện với môi trường và an toàn cho người sử dụng.

1.2. Mục tiêu nghiên cứu

Nghiên cứu nhằm tuyển chọn các chủng nấm Trichoderma có khả năng đối kháng cao với Aspergillus flavus, đồng thời xây dựng quy trình sản xuất chế phẩm và ứng dụng hiệu quả trên đồng ruộng tại Nghệ An.

II. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện thông qua các bước: thu thập và phân lập nấm Trichoderma từ đất trồng lạc, đánh giá khả năng đối kháng với Aspergillus flavus, và xây dựng quy trình sản xuất chế phẩm. Các phương pháp sinh học phân tử như định danh dựa trên trình tự gen ITS cũng được áp dụng để xác định các chủng nấm Trichoderma hiệu quả nhất.

2.1. Thu thập và phân lập nấm Trichoderma

Các mẫu đất trồng lạc tại Nghệ An được thu thập và phân lập để tìm kiếm các chủng nấm Trichoderma có khả năng đối kháng với Aspergillus flavus. Quá trình này bao gồm việc nuôi cấy và đánh giá khả năng ức chế sự phát triển của Aspergillus flavus.

2.2. Đánh giá khả năng đối kháng

Các chủng nấm Trichoderma được đánh giá khả năng đối kháng thông qua các thí nghiệm trong phòng thí nghiệm và trên đồng ruộng. Kết quả cho thấy một số chủng có hiệu quả cao trong việc ức chế sự phát triển của Aspergillus flavus.

III. Kết quả và thảo luận

Nghiên cứu đã tuyển chọn được các chủng nấm Trichoderma có khả năng đối kháng cao với Aspergillus flavus, đặc biệt là chủng Trichoderma asperellum. Chế phẩm từ nấm Trichoderma đã được sản xuất và thử nghiệm trên đồng ruộng tại Nghệ An, cho thấy hiệu quả rõ rệt trong việc giảm tỷ lệ nhiễm Aspergillus flavus và độc tố aflatoxin.

3.1. Hiệu quả của chế phẩm Trichoderma

Chế phẩm nấm Trichoderma đã giảm đáng kể tỷ lệ nhiễm Aspergillus flavus trên cây lạc, đồng thời giảm lượng độc tố aflatoxin trong hạt lạc. Kết quả này không chỉ cải thiện năng suất mà còn đảm bảo an toàn thực phẩm.

3.2. Ứng dụng thực tiễn

Nghiên cứu đã đề xuất quy trình sử dụng chế phẩm nấm Trichoderma trong canh tác lạc tại Nghệ An, giúp nông dân giảm thiểu thiệt hại do bệnh mốc vàng và tăng hiệu quả kinh tế.

IV. Kết luận và đề xuất

Nghiên cứu đã chứng minh hiệu quả của nấm Trichoderma trong việc phòng trừ bệnh mốc vàng do Aspergillus flavus gây ra trên cây lạc tại Nghệ An. Việc ứng dụng chế phẩm nấm Trichoderma không chỉ giúp giảm thiểu thiệt hại mà còn góp phần bảo vệ môi trường và đảm bảo an toàn thực phẩm.

4.1. Kết luận

Nấm Trichoderma, đặc biệt là chủng Trichoderma asperellum, có tiềm năng lớn trong việc kiểm soát Aspergillus flavus và giảm thiểu độc tố aflatoxin trên cây lạc.

4.2. Đề xuất

Cần tiếp tục nghiên cứu và mở rộng ứng dụng nấm Trichoderma trong các vùng trồng lạc khác tại Việt Nam, đồng thời nâng cao nhận thức của nông dân về lợi ích của biện pháp sinh học này.