Ước Lượng Mức Độ Truyền Dẫn Tỷ Giá Hối Đoái Đến Các Chỉ Số Giá Tại Việt Nam

• Tác giả: Nguyễn Thị Lan Phương
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Thị Liên Hoa
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tài Chính – Ngân Hàng
• Đề tài: Nghiên Cứu Mức Độ Truyền Dẫn Tỷ Giá Hối Đoái Đến Chỉ Số Giá Tại Việt Nam
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sỹ
• Năm xuất bản: 2013
• Địa điểm: Hồ Chí Minh

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC ĐÂY
• 1.1. Các nghiên cứu về cơ chế tác động của tỷ giá hối đoái đến giá cả
• 1.2. Các nghiên cứu giải thích ERPT chưa đầy đủ
• 1.3. Các nghiên cứu về vai trò của chính sách tiền tệ và ERPT
• 1.4. Các nghiên cứu về độ mở cửa thương mại và ERPT
• 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Các bước thực hiện
• 2.2. Mô hình nghiên cứu
• 2.2.1. Mô hình nghiên cứu cơ sở
• 2.2.2. Mô hình nghiên cứu
• 2.2.2.1. Mô tả các biến của mô hình
• 2.2.2.2. Mô hình nghiên cứu
• 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Chọn độ trễ cho các biến trong mô hình
• 3.2. Phân tích phản ứng xung
• 3.3. Kiểm định Robustness
• 3.3.1. Kết quả kiểm định mô hình cơ sở
• 3.3.2. Kết quả kiểm định mô hình thay thế thứ nhất
• 3.3.3. Kết quả kiểm định mô hình thay thế thứ hai
• 3.4. Phân rã phương sai
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Về Truyền Dẫn Tỷ Giá Hối Đoái

Bài nghiên cứu này tập trung vào việc đo lường mức độ truyền dẫn tỷ giá hối đoái vào các chỉ số giá quan trọng tại Việt Nam, bao gồm chỉ số giá nhập khẩu, chỉ số giá sản xuất và chỉ số giá tiêu dùng (CPI). Mục tiêu là ước lượng tác động của các yếu tố kinh tế vĩ mô đến sự biến động của lạm phát trong giai đoạn từ quý 1 năm 2001 đến quý 1 năm 2013. Nghiên cứu sử dụng mô hình tự hồi quy vectơ (VAR) và các kiểm định thực nghiệm như kiểm định nghiệm đơn vị ADF, hàm phản ứng xung và phân rã phương sai. Kết quả cho thấy hệ số truyền dẫn tỷ giá vào chỉ số giá nhập khẩu là cao nhất, tiếp theo là chỉ số giá sản xuất và cuối cùng là chỉ số giá tiêu dùng. Phân tích phân rã phương sai cho thấy ngoài chính sách tiền tệ và chỉ số giá nhập khẩu, độ mở cửa kinh tế cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giải thích biến động của lạm phát. Nghiên cứu này hy vọng đóng góp vào công tác hoạch định chính sách vĩ mô tại Việt Nam.

1.1. Tầm quan trọng của Nghiên cứu Truyền Dẫn Tỷ Giá

Nghiên cứu về truyền dẫn tỷ giá hối đoái có vai trò quan trọng trong việc dự báo lạm phát và hỗ trợ Ngân hàng Nhà nước trong việc điều hành chính sách tiền tệ. Hiểu rõ mức độ truyền dẫn tỷ giá giúp Ngân hàng Trung ương đánh giá được ảnh hưởng, mức độ và thời gian tác động của các cú sốc tỷ giá đến các chỉ số giá và lạm phát. Từ đó, có thể đưa ra các chính sách ứng phó kịp thời. Một mức độ ERPT thấp cho thấy chính sách tiền tệ hiệu quả hơn trong việc đối phó với các cú sốc thực.

1.2. Định nghĩa Truyền Dẫn Tỷ Giá Hối Đoái ERPT

Truyền dẫn tỷ giá hối đoái (ERPT) được định nghĩa là phần trăm thay đổi trong giá cả của nước nhập khẩu tính bằng nội tệ khi tỷ giá giữa nước xuất khẩu và nước nhập khẩu thay đổi một phần trăm (Goldberg & Knetter, 1996; Olivei, 2002). Lian (2006) và Nkunde Mwase (2006) mở rộng định nghĩa, xem ERPT là mức chuyển của cú sốc tỷ giá vào các chỉ số giá, bao gồm chỉ số giá nhập khẩu, chỉ số giá sản xuất và chỉ số giá tiêu dùng. Nền kinh tế đối mặt với hiệu ứng truyền dẫn hoàn toàn khi giá cả phản ứng 1:1 với cú sốc tỷ giá, và truyền dẫn không hoàn toàn khi thay đổi giá cả nhỏ hơn 1%.

II. Thách Thức Kiểm Soát Lạm Phát Từ Biến Động Tỷ Giá

Việt Nam, trong quá trình hội nhập kinh tế, ngày càng gắn kết với những biến động của kinh tế thế giới. Sự nhạy cảm của giá cả trong nước với các cú sốc từ môi trường quốc tế, đặc biệt là phản ứng của giá cả với cú sốc tỷ giá hối đoái, tạo ra những thách thức trong việc kiểm soát lạm phát. Hiểu và đánh giá ERPT giúp Ngân hàng Trung ương hiểu rõ hơn về ảnh hưởng của cú sốc tỷ giá đến các chỉ số giá và lạm phát. Một mức độ ERPT thấp cho thấy chi phí chuyển đổi trong chính sách tiền tệ thấp và chính sách tiền tệ hiệu quả hơn. Tuy nhiên, khi mức độ ERPT cao, chính sách tiền tệ sẽ bị ảnh hưởng nếu quốc gia theo đuổi mục tiêu ổn định chính sách tiền tệ.

2.1. Ảnh hưởng của Khủng Hoảng Kinh Tế Đến Tỷ Giá và Lạm Phát

Các quốc gia Châu Á, bao gồm Việt Nam, đã trải qua những biến động lớn về tỷ giá hối đoái và lạm phát do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế. Việc giảm giá đồng tiền nhanh chóng có thể gây ra những tác động khác nhau đến lạm phát ở các quốc gia. Tại một số quốc gia, sự giảm giá danh nghĩa nhanh chóng có ít tác động đến lạm phát trong nước. Tuy nhiên, ở những quốc gia khác, sự sụt giảm giá lớn có thể dẫn đến lạm phát cao và mất khả năng cạnh tranh về giá.

2.2. Tầm Quan Trọng của Phân Tích Truyền Dẫn Tỷ Giá

Phân tích truyền dẫn tỷ giá rất quan trọng vì nó giúp các nhà hoạch định chính sách hiểu rõ hơn về tác động của tỷ giá hối đoái đến nền kinh tế. Nếu giá cả hàng hóa trong nước phản ứng với sự sụt giảm tỷ giá danh nghĩa theo tỷ lệ 1:1, tỷ giá thực không đổi và cạnh tranh xuất khẩu không đổi. Tuy nhiên, các tập đoàn và tổ chức tài chính có nợ vay bằng ngoại tệ sẽ gặp khó khăn tài chính. Do đó, phân tích truyền dẫn tỷ giá là cần thiết để đưa ra các quyết định chính sách phù hợp.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Ước Lượng Mức Độ Truyền Dẫn Tỷ Giá

Nghiên cứu này sử dụng phương pháp định lượng hồi quy chuỗi thời gian thông qua mô hình Véc tơ tự hồi quy (VAR), kiểm định Robustness và phân rã phương sai với dữ liệu theo quý từ quý 1 năm 2001 đến quý 1 năm 2013. Mục tiêu là tìm hiểu tác động truyền dẫn của sự biến động tỷ giá hối đoái đến giá cả trong nước và đánh giá mức độ giải thích của các cú sốc kinh tế đối với biến động của CPI. Nghiên cứu tập trung vào các câu hỏi: Những nhân tố nào ảnh hưởng đến mức truyền dẫn tỷ giá vào CPI? Mức truyền dẫn tỷ giá hối đoái đến các chỉ số giá là bao nhiêu? Tỷ giá hối đoái có thể giải thích bao nhiêu phần trăm những thay đổi của lạm phát? Chính sách tiền tệ đã ảnh hưởng như thế nào đến lạm phát thông qua kênh truyền dẫn này?

3.1. Mô hình VAR và Các Kiểm Định Thực Nghiệm

Mô hình VAR được sử dụng để phân tích mối quan hệ giữa các biến kinh tế vĩ mô, bao gồm tỷ giá hối đoái, chính sách tiền tệ và các chỉ số giá. Các kiểm định thực nghiệm như kiểm định nghiệm đơn vị ADF được sử dụng để kiểm tra tính dừng của chuỗi thời gian. Hàm phản ứng xung được sử dụng để phân tích phản ứng của các biến đối với các cú sốc. Phân rã phương sai được sử dụng để đánh giá mức độ giải thích của các biến đối với sự biến động của CPI.

3.2. Dữ Liệu và Giai Đoạn Nghiên Cứu

Dữ liệu được sử dụng trong nghiên cứu là dữ liệu theo quý từ quý 1 năm 2001 đến quý 1 năm 2013. Giai đoạn nghiên cứu này được chọn để phản ánh giai đoạn hội nhập kinh tế sâu rộng của Việt Nam. Dữ liệu bao gồm tỷ giá hối đoái, chỉ số giá tiêu dùng (CPI), chỉ số giá sản xuất (PPI), chỉ số giá nhập khẩu (IMP), chính sách tiền tệ và các biến kinh tế vĩ mô khác.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Mức Độ Truyền Dẫn Tỷ Giá Tại Việt Nam

Kết quả nghiên cứu cho thấy hệ số truyền dẫn tỷ giá vào chỉ số giá nhập khẩu là cao nhất (2.31), tiếp theo là chỉ số giá sản xuất (1.56) và cuối cùng là chỉ số giá tiêu dùng (0.69) sau bảy quý kể từ tác động của cú sốc tỷ giá đầu tiên. Từ kết quả phân rã phương sai, ngoài hai nhân tố chính là chính sách tiền tệ (mức giải thích khoảng hơn 30%) và chỉ số giá nhập khẩu (mức giải thích khoảng 27.63%), độ mở cửa kinh tế đóng vai trò quan trọng trong việc giải thích biến động của lạm phát (mức giải thích khoảng gần 30%). Điều này cho thấy để ổn định lạm phát, Ngân hàng Nhà nước cần kiểm soát cung tiền và lãi suất. Đồng thời, Việt Nam cần có lộ trình rõ ràng trong việc mở cửa hội nhập để giảm thiểu ảnh hưởng từ các cú sốc quốc tế.

4.1. Tác Động của Tỷ Giá Hối Đoái Đến Các Chỉ Số Giá

Nghiên cứu cho thấy tỷ giá hối đoái có tác động đáng kể đến các chỉ số giá tại Việt Nam. Tuy nhiên, mức độ truyền dẫn khác nhau giữa các chỉ số giá. Chỉ số giá nhập khẩu chịu tác động mạnh nhất từ tỷ giá hối đoái, trong khi chỉ số giá tiêu dùng chịu tác động ít hơn. Điều này cho thấy các doanh nghiệp có thể hấp thụ một phần tác động của tỷ giá hối đoái trước khi chuyển sang người tiêu dùng.

4.2. Vai Trò của Chính Sách Tiền Tệ và Độ Mở Cửa Kinh Tế

Chính sách tiền tệ và độ mở cửa kinh tế đóng vai trò quan trọng trong việc giải thích biến động của lạm phát tại Việt Nam. Chính sách tiền tệ có thể ảnh hưởng đến lạm phát thông qua việc kiểm soát cung tiền và lãi suất. Độ mở cửa kinh tế có thể làm tăng tính nhạy cảm của nền kinh tế đối với các cú sốc từ bên ngoài, bao gồm cả cú sốc tỷ giá hối đoái.

V. Hàm Ý Chính Sách Từ Nghiên Cứu Truyền Dẫn Tỷ Giá

Kết quả nghiên cứu cho thấy tỷ giá hối đoái giải thích khoảng 3-4% thay đổi của lạm phát, một con số tương đối thấp. Điều này ngụ ý rằng Ngân hàng Nhà nước có thể thực hiện chính sách tỷ giá linh hoạt hơn nhằm đạt được các mục tiêu vĩ mô khác. Các kết quả ước lượng này hy vọng sẽ mang lại đóng góp nhỏ trong công tác hoạch định chính sách vĩ mô khi công cụ tỷ giá hối đoái được sử dụng hiệu quả. Để kiểm soát lạm phát hiệu quả, cần có sự chủ động và lộ trình rõ ràng của nhà nước trong việc mở cửa hội nhập.

5.1. Chính Sách Tỷ Giá Linh Hoạt và Ổn Định Kinh Tế Vĩ Mô

Với mức độ truyền dẫn tỷ giá tương đối thấp, Ngân hàng Nhà nước có thể sử dụng chính sách tỷ giá linh hoạt hơn để đạt được các mục tiêu vĩ mô khác, chẳng hạn như tăng trưởng kinh tế và cải thiện cán cân thương mại. Tuy nhiên, cần thận trọng trong việc điều chỉnh tỷ giá để tránh gây ra những tác động tiêu cực đến lạm phát và ổn định kinh tế.

5.2. Kiểm Soát Lạm Phát Trong Bối Cảnh Hội Nhập Kinh Tế

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế, Việt Nam cần có sự chủ động và lộ trình rõ ràng trong việc mở cửa hội nhập để giảm thiểu ảnh hưởng từ các cú sốc quốc tế. Điều này bao gồm việc tăng cường năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nước, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và nhập khẩu, và xây dựng các hàng rào kỹ thuật để bảo vệ sản xuất trong nước.

VI. Kết Luận và Hướng Nghiên Cứu Mở Rộng Về Tỷ Giá

Nghiên cứu này đã cung cấp những bằng chứng thực nghiệm về mức độ truyền dẫn tỷ giá vào các chỉ số giá tại Việt Nam. Kết quả cho thấy tỷ giá hối đoái có tác động đáng kể đến lạm phát, nhưng mức độ truyền dẫn khác nhau giữa các chỉ số giá. Chính sách tiền tệ và độ mở cửa kinh tế đóng vai trò quan trọng trong việc giải thích biến động của lạm phát. Nghiên cứu này có thể được mở rộng trong tương lai bằng cách sử dụng các phương pháp phân tích khác nhau, xem xét các giai đoạn thời gian khác nhau và bao gồm các biến kinh tế vĩ mô khác.

6.1. Hạn Chế của Nghiên Cứu và Đề Xuất Nghiên Cứu Tiếp Theo

Nghiên cứu này có một số hạn chế, chẳng hạn như việc sử dụng dữ liệu trong một giai đoạn thời gian nhất định và việc bỏ qua một số biến kinh tế vĩ mô quan trọng. Các nghiên cứu tiếp theo có thể khắc phục những hạn chế này bằng cách sử dụng dữ liệu trong một giai đoạn thời gian dài hơn, bao gồm các biến kinh tế vĩ mô khác và sử dụng các phương pháp phân tích khác nhau.

6.2. Ứng Dụng Kết Quả Nghiên Cứu Trong Hoạch Định Chính Sách

Kết quả nghiên cứu này có thể được sử dụng để hoạch định chính sách tiền tệ và chính sách tỷ giá hiệu quả hơn. Ngân hàng Nhà nước có thể sử dụng kết quả nghiên cứu này để đánh giá tác động của các cú sốc tỷ giá đến lạm phát và đưa ra các quyết định chính sách phù hợp. Các nhà hoạch định chính sách cũng có thể sử dụng kết quả nghiên cứu này để xây dựng các chiến lược hội nhập kinh tế hiệu quả hơn.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam hội nhập sâu rộng với kinh tế thế giới, biến động tỷ giá hối đoái trở thành một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến các chỉ số giá trong nước, đặc biệt là lạm phát. Giai đoạn từ quý 1 năm 2001 đến quý 1 năm 2013 chứng kiến nhiều biến động kinh tế vĩ mô, trong đó tỷ giá hối đoái có sự thay đổi đáng kể, tác động trực tiếp và gián tiếp đến chỉ số giá nhập khẩu, chỉ số giá sản xuất và chỉ số giá tiêu dùng. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là ước lượng mức độ truyền dẫn của tỷ giá hối đoái đến các chỉ số giá này, đồng thời đánh giá vai trò của các yếu tố kinh tế vĩ mô như chính sách tiền tệ, độ mở cửa kinh tế trong việc giải thích biến động lạm phát tại Việt Nam. Nghiên cứu sử dụng dữ liệu theo quý trong 12 năm, tập trung phân tích các biến số kinh tế chủ chốt nhằm cung cấp cơ sở khoa học cho việc hoạch định chính sách tiền tệ và tỷ giá linh hoạt, góp phần ổn định giá cả và kiểm soát lạm phát hiệu quả.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên lý thuyết truyền dẫn tỷ giá hối đoái (Exchange Rate Pass Through - ERPT), được định nghĩa là phần trăm thay đổi của các chỉ số giá trong nước khi tỷ giá hối đoái danh nghĩa thay đổi 1%. Hai lý thuyết chính được áp dụng gồm:

• Lý thuyết ERPT của Goldberg & Knetter (1996) và Olivei (2002),** nhấn mạnh vai trò của tỷ giá hối đoái trong việc ảnh hưởng đến giá nhập khẩu và giá tiêu dùng thông qua các kênh trực tiếp và gián tiếp.
• Giả thuyết của Taylor (2000), cho rằng mức độ truyền dẫn tỷ giá hối đoái có mối tương quan dương với mức độ lạm phát, tức là lạm phát càng cao thì mức độ truyền dẫn càng lớn.

Các khái niệm chuyên ngành quan trọng bao gồm: tỷ giá hiệu lực danh nghĩa đa phương (NEER), chỉ số giá nhập khẩu (IMP), chỉ số giá sản xuất (PPI), chỉ số giá tiêu dùng (CPI), cung tiền mở rộng (M2), và độ mở cửa kinh tế (OPEN). Mô hình nghiên cứu sử dụng mô hình tự hồi quy vectơ (VAR) để phân tích mối quan hệ động giữa các biến kinh tế này.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng dữ liệu chuỗi thời gian theo quý từ quý 1/2001 đến quý 1/2013, với cỡ mẫu 48 quan sát. Các bước thực hiện bao gồm:

• Hiệu chỉnh dữ liệu theo mùa vụ bằng phương pháp Census X12.
• Kiểm định tính dừng của chuỗi dữ liệu bằng kiểm định nghiệm đơn vị Augmented Dickey-Fuller (ADF), kết quả cho thấy các biến đều dừng ở sai phân bậc nhất.
• Xác định độ trễ tối ưu cho mô hình VAR là 3 quý dựa trên các tiêu chí AIC, FPE, LR và HQ.
• Xây dựng mô hình VAR với 9 biến chính: giá dầu (OIL), GDP thực (GDP), độ mở cửa kinh tế (OPEN), lãi suất (RATE), cung tiền M2 (M2), tỷ giá hiệu lực danh nghĩa đa phương (NEER), chỉ số giá nhập khẩu (IMP), chỉ số giá sản xuất (PPI), chỉ số giá tiêu dùng (CPI).
• Phân tích phản ứng xung (Impulse Response Function - IRF) để đo lường tác động của cú sốc tỷ giá hối đoái đến các chỉ số giá.
• Thực hiện kiểm định Robustness bằng cách thay đổi thứ tự sắp xếp các biến trong mô hình VAR.
• Phân rã phương sai (Variance Decomposition) để đánh giá mức độ đóng góp của từng biến vào sự biến động của chỉ số giá tiêu dùng CPI.

Phương pháp VAR được lựa chọn nhằm giải quyết vấn đề nội sinh và cho phép phân tích tác động động của các cú sốc kinh tế vĩ mô trong thời gian.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Mức độ truyền dẫn tỷ giá hối đoái đến các chỉ số giá:

   • Hệ số truyền dẫn tỷ giá vào chỉ số giá nhập khẩu cao nhất đạt 2.31 sau 7 quý.
   • Hệ số truyền dẫn vào chỉ số giá sản xuất đạt 1.56 sau cùng kỳ.
   • Hệ số truyền dẫn vào chỉ số giá tiêu dùng thấp nhất, đạt 0.69 sau 7 quý.

2. Phân rã phương sai cho thấy:

   • Chính sách tiền tệ (cung tiền M2 và lãi suất) giải thích hơn 30% biến động của CPI.
   • Chỉ số giá nhập khẩu đóng góp khoảng 27.63% vào biến động CPI.
   • Độ mở cửa kinh tế giải thích gần 30% biến động lạm phát, với tác động tăng dần từ quý thứ 4 trở đi.
   • Tỷ giá hối đoái chỉ giải thích khoảng 3-4% biến động lạm phát, cho thấy vai trò hạn chế trong việc điều chỉnh lạm phát.

3. Kiểm định Robustness:

   • Kết quả phân tích phản ứng xung với các mô hình thay thế cho thấy mức độ truyền dẫn tỷ giá giảm dần theo chuỗi giá cả, phù hợp với lý thuyết và các nghiên cứu trước đó.
   • Thứ tự sắp xếp biến trong mô hình VAR ảnh hưởng đến kết quả nhưng không làm thay đổi xu hướng chung.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy mức độ truyền dẫn tỷ giá hối đoái vào chỉ số giá nhập khẩu là cao nhất, điều này phù hợp với cơ chế truyền dẫn trực tiếp qua giá hàng hóa nhập khẩu. Mức truyền dẫn giảm dần khi đi từ giá nhập khẩu đến giá sản xuất và thấp nhất ở giá tiêu dùng, phản ánh sự tồn tại của các chi phí phân phối, chi phí nội địa và các yếu tố phi ngoại thương làm giảm tác động truyền dẫn tỷ giá đến CPI.

Phân rã phương sai cho thấy chính sách tiền tệ đóng vai trò chủ đạo trong việc kiểm soát lạm phát, với cung tiền và lãi suất là các công cụ quan trọng. Độ mở cửa kinh tế có ảnh hưởng đáng kể đến biến động lạm phát, cho thấy Việt Nam cần có lộ trình mở cửa hợp lý để tránh các cú sốc từ bên ngoài gây áp lực lên giá cả trong nước.

Mức độ truyền dẫn tỷ giá thấp vào CPI (khoảng 3-4%) cho phép Ngân hàng Nhà nước có thể áp dụng chính sách tỷ giá linh hoạt hơn mà không làm mất ổn định lạm phát. Kết quả này cũng phù hợp với giả thuyết của Taylor về mối quan hệ giữa lạm phát và mức độ truyền dẫn tỷ giá.

Dữ liệu và kết quả có thể được trình bày qua các biểu đồ phản ứng xung và phân rã phương sai, giúp minh họa rõ ràng tác động của từng biến số theo thời gian và mức độ ảnh hưởng tương đối của các yếu tố kinh tế vĩ mô đến lạm phát.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Kiểm soát cung tiền và lãi suất: Ngân hàng Nhà nước cần tiếp tục sử dụng hiệu quả các công cụ chính sách tiền tệ như điều chỉnh cung tiền M2 và lãi suất để kiểm soát lạm phát, đặc biệt trong bối cảnh biến động tỷ giá và áp lực từ thị trường quốc tế.

2. Chính sách tỷ giá linh hoạt: Với mức độ truyền dẫn tỷ giá vào lạm phát thấp, chính sách tỷ giá nên được điều chỉnh linh hoạt nhằm hỗ trợ các mục tiêu vĩ mô khác như tăng trưởng kinh tế và nâng cao khả năng cạnh tranh xuất khẩu.

3. Quản lý lộ trình mở cửa kinh tế: Nhà nước cần xây dựng lộ trình mở cửa kinh tế có kiểm soát, tránh mở cửa ồ ạt gây áp lực lạm phát từ các cú sốc bên ngoài, đồng thời tăng cường năng lực ứng phó với biến động thị trường quốc tế.

4. Nâng cao chất lượng dữ liệu và nghiên cứu: Khuyến khích các nghiên cứu tiếp theo sử dụng dữ liệu dài hạn, đa dạng hơn và áp dụng các phương pháp tiên tiến như FAVAR để khái quát hóa các nhân tố kinh tế, giúp nâng cao độ chính xác và tính thực tiễn của các dự báo và khuyến nghị chính sách.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan hoạch định chính sách tiền tệ: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để điều chỉnh chính sách tiền tệ và tỷ giá phù hợp với thực tiễn Việt Nam, giúp ổn định lạm phát và phát triển kinh tế bền vững.

2. Các nhà nghiên cứu kinh tế vĩ mô và tài chính: Luận văn là tài liệu tham khảo quan trọng về mô hình VAR ứng dụng trong phân tích truyền dẫn tỷ giá và tác động đến chỉ số giá, đồng thời cung cấp dữ liệu thực nghiệm tại Việt Nam.

3. Doanh nghiệp xuất nhập khẩu và các tổ chức tài chính: Hiểu rõ mức độ ảnh hưởng của biến động tỷ giá đến giá cả và lạm phát giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược kinh doanh, quản trị rủi ro tỷ giá hiệu quả.

4. Sinh viên và học viên cao học chuyên ngành tài chính – ngân hàng, kinh tế: Luận văn là nguồn tài liệu tham khảo thực tiễn, giúp nâng cao kiến thức về phân tích kinh tế vĩ mô, mô hình định lượng và chính sách tiền tệ.

Câu hỏi thường gặp

1. Tỷ giá hối đoái ảnh hưởng như thế nào đến lạm phát tại Việt Nam?
   Tỷ giá hối đoái ảnh hưởng đến lạm phát thông qua việc tác động lên giá nhập khẩu, giá sản xuất và giá tiêu dùng. Mức độ truyền dẫn tỷ giá vào CPI tại Việt Nam khoảng 0.69% sau 7 quý, giải thích 3-4% biến động lạm phát, cho thấy ảnh hưởng không lớn nhưng có tính kéo dài.

2. Chính sách tiền tệ đóng vai trò gì trong kiểm soát lạm phát?
   Chính sách tiền tệ, thông qua điều chỉnh cung tiền M2 và lãi suất, giải thích hơn 30% biến động lạm phát, là công cụ quan trọng giúp Ngân hàng Nhà nước kiểm soát giá cả và ổn định kinh tế vĩ mô.

3. Độ mở cửa kinh tế ảnh hưởng thế nào đến biến động giá cả?
   Độ mở cửa kinh tế giải thích gần 30% biến động lạm phát, tác động tăng dần từ quý thứ 4 trở đi, cho thấy mở cửa kinh tế có thể làm tăng áp lực giá cả từ các cú sốc bên ngoài nếu không được quản lý chặt chẽ.

4. Tại sao mức độ truyền dẫn tỷ giá vào CPI thấp hơn so với IMP và PPI?
   Do chi phí phân phối, chi phí nội địa và các yếu tố phi ngoại thương làm giảm tác động truyền dẫn tỷ giá vào giá tiêu dùng cuối cùng, dẫn đến mức truyền dẫn tỷ giá vào CPI thấp hơn so với chỉ số giá nhập khẩu và sản xuất.

5. Mô hình VAR có ưu điểm gì trong nghiên cứu này?
   Mô hình VAR giúp giải quyết vấn đề nội sinh giữa các biến kinh tế, cho phép phân tích tác động động của các cú sốc tỷ giá, chính sách tiền tệ và các yếu tố khác đến chỉ số giá theo thời gian, cung cấp kết quả định lượng chính xác và có ý nghĩa thực tiễn.

Kết luận

• Hệ số truyền dẫn tỷ giá hối đoái vào chỉ số giá nhập khẩu, sản xuất và tiêu dùng lần lượt đạt 2.31, 1.56 và 0.69 sau 7 quý, phản ánh mức độ ảnh hưởng giảm dần theo chuỗi giá cả.
• Chính sách tiền tệ (cung tiền M2 và lãi suất) và chỉ số giá nhập khẩu là hai nhân tố chính giải thích biến động lạm phát, với tỷ lệ đóng góp trên 30% và gần 28%.
• Độ mở cửa kinh tế có ảnh hưởng đáng kể đến biến động lạm phát, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quản lý lộ trình hội nhập kinh tế.
• Tỷ giá hối đoái chỉ giải thích khoảng 3-4% biến động lạm phát, cho phép áp dụng chính sách tỷ giá linh hoạt hơn mà không làm mất ổn định giá cả.
• Nghiên cứu gợi ý cần tiếp tục phát triển các mô hình định lượng nâng cao và mở rộng dữ liệu để nâng cao độ chính xác và tính ứng dụng trong hoạch định chính sách vĩ mô.

Để tiếp tục phát triển nghiên cứu, các nhà hoạch định chính sách và nhà nghiên cứu nên áp dụng các phương pháp tiên tiến như FAVAR, đồng thời mở rộng dữ liệu theo tháng và đa ngành nhằm nâng cao khả năng dự báo và kiểm soát lạm phát hiệu quả. Hành động ngay hôm nay để tối ưu hóa chính sách tiền tệ và tỷ giá sẽ góp phần thúc đẩy sự ổn định và phát triển bền vững của nền kinh tế Việt Nam.