Nghiên cứu kháng sinh betalactam trong dược phẩm và sinh học

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

MỤC LỤC

KÝ HIỆU CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN

KÝ HIỆU ĐƠN VỊ ĐO LƯỜNG CÁC ĐƠN VỊ ĐO LƯỜNG

DANH MỤC CÁC BẢNG

DANH MỤC CÁC HÌNH

MỞ ĐẦU

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU

1.1. Giới thiệu chung về chất kháng sinh β- lactam

1.2. Tính chất vật lý và hoá học

1.3. Tính chất quang học của các β- lactam

1.4. Tình hình lạm dụng kháng sinh ở Việt Nam và trên thế giới hiện nay

1.5. Một số phương pháp định lượng β- lactam

1.5.1. Phương pháp quang học

1.5.2. Phương pháp điện hóa

1.5.3. Sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC)

1.5.4. Phương pháp điện di mao quản- electrophoresis (CE)

2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Mục tiêu nghiên cứu

2.2. Phương pháp nghiên cứu

2.2.1. Kỹ thuật phân tích sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC)

2.2.1.1. Phương pháp RP - HPLC, detector UV

2.2.1.2. Phương pháp RP - HPLC, detector huỳnh quang

2.2.1.3. Ứng dụng phương pháp RP - HPLC, detector huỳnh quang để phân tích mẫu

2.2.1.4. Phương pháp xử lý số liệu phân tích

2.2.2. Kỹ thuật điện di mao quản (CE)

2.3. Hóa chất, mẫu phân tích và thiết bị, dụng cụ

2.3.1. Mẫu phân tích

2.3.2. Thiết bị và dụng cụ

3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN

3.1. Tách và xác định đồng thời kháng sinh β-lactam bằng kỹ thuật sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC)

3.1.1. Kỹ thuật RP - HPLC, detector UV

3.1.1.1. Chọn các thông số máy đo để phát hiện chất phân tích

3.1.1.2. Hệ dung môi pha động

3.1.1.3. Đánh giá thống kê phương pháp phân tích β- lactam bằng phương pháp RP-HPLC

3.1.1.4. Phân tích mẫu

3.1.2. Kỹ thuật RP- HPLC, detector huỳnh quang

3.1.2.1. Khảo sát các điều kiện tạo dẫn xuất giữa β - lactam và thuốc thử NBD-F

3.1.2.2. Tối Ưu hóa các điều kiện tách và định lượng một số kháng sinh họ β - lactam

3.1.2.3. Đánh giá phương pháp phân tích

3.1.2.4. Phân tích mẫu

3.1.3. Kết luận về phương pháp HPLC

3.2. Tách và xác định đồng thời kháng sinh β- lactam bằng kỹ thuật điện di mao quản điện động học kiểu mixen (MEKC)

3.2.1. Chọn các thông số máy điện di

3.2.2. Khảo sát ảnh hưởng của dung dịch điện giải đến quá trình điện di

3.2.2.1. Ảnh hưởng của thành phần dung dịch đệm

3.2.2.2. Ảnh hưởng pH của dung dịch đệm điện di

3.2.2.3. Khảo sát ảnh hưởng của nồng độ chất mixen SDS

3.2.2.4. Khảo sát ảnh hưởng của nồng độ đệm

3.2.3. Khảo sát ảnh hưởng thời gian bơm mẫu

3.2.4. Khảo sát ảnh hưởng thế điện di

3.2.5. Khảo sát ảnh hưởng nhiệt độ của mao quản

3.2.6. Đánh giá thống kê phương pháp phân tích β-lactam bằng MEKC

3.2.6.1. Khảo sát khoảng tuyến tính và lập đường chuẩn

3.2.6.2. Độ lặp lại của phép đo

3.2.6.3. Giới hạn phát hiện và giới hạn định lượng của phương pháp CE

3.2.7. Phân tích mẫu

3.2.7.1. Phân tích mẫu dược phẩm

3.2.7.2. Phân tích mẫu nước tiểu

3.2.8. Kết luận về phương pháp điện di (CE)

3.3. So sánh kết quả phân tích của các phương pháp MEKC, HPLC- UV, HPLC- huỳnh quang

DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về kháng sinh betalactam

Kháng sinh betalactam là một nhóm thuốc quan trọng trong y học, được biết đến với khả năng điều trị hiệu quả nhiều bệnh nhiễm khuẩn. Chúng bao gồm các loại như penicillin và cephalosporin. Sự phát hiện của Alexander Fleming vào năm 1928 đã mở ra một kỷ nguyên mới trong điều trị bệnh nhiễm khuẩn. Tuy nhiên, sự lạm dụng và sử dụng không đúng cách kháng sinh đã dẫn đến tình trạng kháng thuốc, làm giảm hiệu quả điều trị. Việc nghiên cứu và phân tích hàm lượng kháng sinh trong các mẫu sinh học là cần thiết để đảm bảo hiệu quả điều trị và kiểm soát tình trạng kháng thuốc. Theo thống kê, kháng sinh chiếm khoảng 25-30% tổng số thuốc sử dụng hàng năm tại Việt Nam, cho thấy tầm quan trọng của việc nghiên cứu và phát triển các phương pháp phân tích kháng sinh. Việc phân tích hàm lượng kháng sinh trong máu và nước tiểu giúp xác định liều lượng cần thiết để tiêu diệt vi khuẩn, từ đó đưa ra phác đồ điều trị hợp lý.

II. Tình hình lạm dụng kháng sinh và tác động

Tình trạng lạm dụng kháng sinh ở Việt Nam và trên thế giới đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng. Việc sử dụng kháng sinh không đúng cách không chỉ làm gia tăng tình trạng kháng thuốc mà còn gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe cộng đồng. Theo các nghiên cứu, việc sử dụng kháng sinh không hợp lý có thể dẫn đến sự phát triển của các chủng vi khuẩn kháng thuốc, làm cho việc điều trị trở nên khó khăn hơn. Đặc biệt, ở những người cao tuổi, lượng dư kháng sinh trong nước tiểu có thể gây ra các bệnh về thận. Hơn nữa, lượng kháng sinh thải ra môi trường cũng gây ra những tác động tiêu cực đến hệ sinh thái. Do đó, việc kiểm soát và phân tích kháng sinh trong các mẫu sinh học là rất cần thiết để nâng cao hiệu quả sử dụng và giảm thiểu tác động tiêu cực đến sức khỏe và môi trường.

III. Phương pháp phân tích kháng sinh betalactam

Nghiên cứu này tập trung vào việc phát triển và tối ưu hóa các phương pháp phân tích kháng sinh betalactam trong dược phẩm và sinh học. Các phương pháp như sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC) và điện di mao quản (CE) đã được áp dụng để tách và xác định hàm lượng kháng sinh. HPLC cho phép phân tích nhanh chóng và chính xác, trong khi CE mang lại nhiều lợi thế về độ nhạy và độ chọn lọc. Việc lựa chọn phương pháp phù hợp không chỉ giúp nâng cao độ chính xác trong phân tích mà còn giảm thiểu chi phí và thời gian thực hiện. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng việc kết hợp các phương pháp này có thể mang lại kết quả tốt hơn trong việc phân tích đồng thời nhiều loại kháng sinh trong các mẫu sinh học.

IV. Kết quả và thảo luận

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng các phương pháp phân tích được áp dụng có độ chính xác cao trong việc xác định hàm lượng kháng sinh trong các mẫu dược phẩm và sinh học. Việc tối ưu hóa các điều kiện phân tích đã giúp nâng cao hiệu quả tách và định lượng kháng sinh betalactam. Đặc biệt, phương pháp HPLC với detector huỳnh quang đã cho thấy độ nhạy và độ chọn lọc cao, phù hợp cho việc phân tích các mẫu sinh học như nước tiểu và huyết thanh. Những kết quả này không chỉ có ý nghĩa trong việc kiểm soát chất lượng thuốc mà còn góp phần vào việc nâng cao hiệu quả điều trị bệnh nhiễm khuẩn, đồng thời giảm thiểu tình trạng kháng thuốc trong cộng đồng.

Luận án tiến sĩ: Phân tích hàm lượng kháng sinh betalactam trong dược phẩm và sinh học