Nghiên Cứu Kết Quả Gây Tê Đám Rối Thần Kinh Cánh Tay Đường Liên Cơ Bậc Thang Qua Siêu Âm Tại Bệnh Viện Đại Học Y Dược Cần Thơ

• Tác giả: Nguyễn Thúy An
• Người hướng dẫn: THS. Đỗ Thanh Huy
• Trường học: Trường Đại Học Y Dược Cần Thơ
• Chuyên ngành: Bác Sĩ Đa Khoa
• Đề tài: Nghiên Cứu Kết Quả Gây Tê Đám Rối Thần Kinh Cánh Tay Qua Siêu Âm Tại Bệnh Viện Cần Thơ
• Loại tài liệu: Luận Văn Tốt Nghiệp
• Năm xuất bản: 2015
• Địa điểm: Cần Thơ

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Sơ lược lịch sử gây tê đám rối thần kinh cánh tay
• 1.2. Một số nghiên cứu gây tê đám rối thần kinh cánh tay đường liên cơ bậc thang dưới hướng dẫn của siêu âm
• 1.2.1. Trên thế giới
• 1.2.2. Tại Việt Nam
• 1.3. Giải phẫu đám rối thần kinh cánh tay
• 1.3.1. Cấu tạo
• 1.3.2. Đám rối thần kinh cánh tay
• 1.3.3. Liên quan đoạn cổ
• 1.3.4. Chuỗi hạch giao cảm cổ
• 1.3.5. Dây thần kinh hoành
• 1.3.6. Đám rối thần kinh cổ nông
• 1.3.7. Cơ bậc thang
• 1.3.8. Hình ảnh cắt ngang ĐRTKCT
• 1.3.9. Chức năng của các dây thần kinh
• 1.3.9.1. Dây thần kinh cơ bì
• 1.3.9.2. Dây thần kinh giữa
• 1.3.9.3. Dây thần kinh trụ
• 1.3.9.4. Dây thần kinh quay
• 1.3.9.5. Dây thần kinh nách
• 1.3.9.6. Dây thần kinh bì cánh tay trong
• 1.3.9.7. Dây thần kinh bì cẳng tay trong
• 1.3.9.8. Dây thần kinh liên sườn
• 1.3.10. Thần kinh chi phối cảm giác chi trên
• 1.3.11. Các nhánh thần kinh phụ
• 1.3.11.1. Dây thần kinh ngực dài
• 1.3.11.2. Dây thần kinh vai sau
• 1.3.11.3. Dây thần kinh trên vai
• 1.3.11.4. Dây thần kinh dưới đòn
• 1.4. Gây tê đám rối thần kinh cánh tay
• 1.4.1. Giải phẫu dây thần kinh ngoại biên
• 1.4.2. Định nghĩa gây tê đám rối thần kinh cánh tay
• 1.4.3. Các vị trí gây tê đám rối thần kinh cánh tay
• 1.4.3.1. Kỹ thuật gây tê đường trên đòn
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.3. Đạo đức trong nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm chung của mẫu nghiên cứu
• 3.2. Kết quả của gây tê đám rối thần kinh cánh tay đường liên cơ bậc thang dưới hướng dẫn của siêu âm
• 3.3. Sự thay đổi nhịp tim, huyết áp, SpO2 và tai biến, biến chứng của gây tê đám rối thần kinh cánh tay đường liên cơ bậc thang qua siêu âm
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Đặc điểm chung của mẫu nghiên cứu
• 4.2. Kết quả của gây tê đám rối thần kinh cánh tay đường liên cơ bậc thang dưới hướng dẫn của siêu âm
• 4.3. Sự thay đổi nhịp tim, huyết áp, SpO2 và tai biến, biến chứng của gây tê đám rối thần kinh cánh tay đường liên cơ bậc thang qua siêu âm
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC 1: Phiếu thu thập số liệu
• PHỤ LỤC 2: Danh sách bệnh nhân

I. Tổng quan về Gây Tê Đám Rối Thần Kinh Cánh Tay Bằng Siêu Âm

Phương pháp gây tê đám rối thần kinh cánh tay là lựa chọn hàng đầu để vô cảm cho phẫu thuật chi trên. So với gây mê toàn thân, phương pháp này giảm đau tốt hơn, bệnh nhân hồi phục nhanh hơn, chi phí thấp, thời gian nằm viện ngắn và giảm đau sau mổ. Trước đây, gây tê dựa vào dấu dị cảm hoặc thiết bị dò thần kinh bằng kích thích điện. Cả hai đều dựa vào mốc giải phẫu, không thấy rõ đường kim. Khi mốc giải phẫu thay đổi, phải chọc kim nhiều lần hoặc kỹ thuật thất bại. Nhiều cấu trúc dễ tổn thương như động mạch cảnh, tĩnh mạch cảnh, động mạch đốt sống, thần kinh hoành, thần kinh quặt ngược thanh quản, màng cứng, đỉnh phổi. Sai sót khi chọc kim có thể gây biến chứng nguy hiểm. Việc sử dụng siêu âm giúp khảo sát cấu trúc thần kinh phức tạp.

1.1. Lịch sử phát triển của kỹ thuật gây tê vùng

Halsted và Hall là những người đầu tiên khám phá và ứng dụng nguyên lý ức chế thần kinh. Năm 1885, Halsted lần đầu tiên gây tê đám rối thần kinh cánh tay bằng cách bơm thuốc trực tiếp vào đám rối cánh tay. Kulenkampff mô tả phương pháp gây tê đường trên đòn tiêm mò qua da vào năm 1911. Năm 1978, La Grange lần đầu tiên báo cáo về việc áp dụng siêu âm trong gây tê ĐRTKCT đường trên đòn. Đến nay, việc sử dụng gây tê ĐRTKCT dưới sự hướng dẫn của siêu âm đang ngày càng áp dụng rộng rãi.

1.2. Ưu điểm của siêu âm đám rối thần kinh cánh tay

Ưu điểm của siêu âm đám rối thần kinh cánh tay là hình ảnh trực tiếp các dây thần kinh, cấu trúc xung quanh, vị trí đầu kim, sự lắng đọng thuốc tê. Yêu cầu chính là đảm bảo đủ lượng thuốc tê bao quanh cấu trúc thần kinh, tránh kích thích cơ, giảm biến chứng tiêm vào sợi thần kinh hay mạch máu, thời gian ức chế cảm giác nhanh, kéo dài thời gian vô cảm, cải thiện chất lượng gây tê, giảm liều thuốc. Các nghiên cứu đã chứng minh tỷ lệ thành công cao hơn, thời gian thực hiện ngắn hơn.

II. Thách Thức Biến Chứng Gây Tê Đám Rối Thần Kinh Cánh Tay

Mặc dù gây tê đám rối thần kinh cánh tay dưới hướng dẫn siêu âm đã giảm thiểu biến chứng, nhưng vẫn tồn tại những thách thức cần vượt qua. Các biến chứng có thể xảy ra bao gồm tổn thương thần kinh, tràn khí màng phổi, tụ máu, nhiễm trùng, và phản ứng dị ứng với thuốc tê. Việc xác định chính xác vị trí cấu trúc thần kinh và mạch máu là rất quan trọng để tránh các biến chứng này. Kinh nghiệm của người thực hiện và chất lượng thiết bị siêu âm cũng đóng vai trò quan trọng trong sự thành công của kỹ thuật. Ngoài ra, cần đánh giá kỹ lưỡng bệnh nhân về các yếu tố nguy cơ như rối loạn đông máu hoặc bệnh lý thần kinh trước khi tiến hành thủ thuật.

2.1. Biến chứng tiềm ẩn khi gây tê thần kinh

Trước khi có siêu âm, các biến chứng khi gây tê đám rối thần kinh cánh tay có thể kể đến như chọc vào tủy sống, động mạch cột sống, liệt dây thần kinh hoành, dây thần kinh ngoặt ngược, hội chứng Claude Bernard – Horner. Siêu âm giúp giảm thiểu các nguy cơ này bằng cách cho phép quan sát trực tiếp cấu trúc giải phẫu và đường đi của kim tiêm.

2.2. Yếu tố ảnh hưởng đến thành công của gây tê vùng

Thành công của gây tê đám rối thần kinh cánh tay phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm kinh nghiệm của bác sĩ gây mê, chất lượng của máy siêu âm, đặc điểm giải phẫu của bệnh nhân và kỹ thuật sử dụng. Việc chuẩn bị kỹ lưỡng, tuân thủ quy trình và theo dõi sát bệnh nhân là rất quan trọng.

2.3. Chống chỉ định của gây tê đám rối thần kinh cánh tay

Các chống chỉ định của gây tê đám rối thần kinh cánh tay bao gồm: nhiễm trùng tại vị trí tiêm, bệnh nhân từ chối, rối loạn đông máu, dị ứng thuốc tê, bệnh lý thần kinh nặng. Cần cân nhắc kỹ lưỡng giữa lợi ích và nguy cơ trước khi quyết định thực hiện kỹ thuật.

III. Phương Pháp Gây Tê Đám Rối Thần Kinh Cánh Tay Liên Cơ Bậc Thang

Kỹ thuật gây tê đám rối thần kinh cánh tay đường liên cơ bậc thang (ICB) có ưu điểm phạm vi vô cảm rộng, đặc biệt cho phẫu thuật từ xương đòn đến cánh tay và dễ thực hiện. Vị trí liên cơ bậc thang được coi là lựa chọn tốt nhất cho gây tê đám rối thần kinh cánh tay vùng cổ dưới hướng dẫn siêu âm, giúp tăng tỷ lệ thành công và giảm tai biến. Kỹ thuật này sử dụng siêu âm để xác định vị trí đám rối thần kinh cánh tay nằm giữa cơ bậc thang trước và cơ bậc thang giữa, sau đó tiêm thuốc tê vào khu vực này.

3.1. Hướng dẫn kỹ thuật gây tê liên cơ bậc thang

Đầu tiên, bệnh nhân được đặt nằm ngửa, đầu hơi nghiêng sang bên đối diện. Bác sĩ sử dụng máy siêu âm để xác định vị trí cơ bậc thang trước và cơ bậc thang giữa, cũng như đám rối thần kinh cánh tay nằm giữa hai cơ này. Kim tiêm được đưa vào dưới hướng dẫn siêu âm, và thuốc tê được tiêm từ từ vào khu vực xung quanh đám rối thần kinh cánh tay.

3.2. Ưu điểm của gây tê liên cơ bậc thang so với phương pháp khác

Gây tê liên cơ bậc thang có phạm vi vô cảm rộng, phù hợp cho nhiều loại phẫu thuật chi trên. Kỹ thuật này cũng dễ thực hiện hơn so với một số phương pháp khác, và có thể giảm thiểu nguy cơ tổn thương thần kinh khi thực hiện dưới hướng dẫn siêu âm.

3.3. Các bước chuẩn bị cho gây tê liên cơ bậc thang

Chuẩn bị bệnh nhân bằng cách giải thích quy trình và đảm bảo sự đồng ý. Chuẩn bị thiết bị bao gồm máy siêu âm, kim tiêm, thuốc tê và các dụng cụ cấp cứu cần thiết. Xác định vị trí giải phẫu liên quan đến cơ bậc thang và đám rối thần kinh cánh tay.

IV. Nghiên Cứu Kết Quả Gây Tê Đám Rối Tại Bệnh Viện Cần Thơ

Nghiên cứu tại Bệnh viện Đại học Y Dược Cần Thơ và Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ đánh giá kết quả của kỹ thuật gây tê đám rối thần kinh cánh tay đường liên cơ bậc thang qua siêu âm. Mục tiêu là đánh giá hiệu quả vô cảm và sự thay đổi nhịp tim, huyết áp, SpO2, cũng như các tai biến, biến chứng của kỹ thuật. Nghiên cứu này cung cấp bằng chứng thực tế về tính an toàn và hiệu quả của phương pháp gây tê vùng này trong điều kiện thực tế tại Việt Nam.

4.1. Đánh giá hiệu quả vô cảm gây tê đám rối

Nghiên cứu đánh giá thời gian tiềm tàng cảm giác, thời gian ức chế cảm giác, mức độ ức chế cảm giác và mức độ giảm đau trong phẫu thuật. Các chỉ số này được sử dụng để xác định hiệu quả của phương pháp gây tê.

4.2. Theo dõi sự thay đổi sinh tồn và tai biến khi gây tê

Nghiên cứu theo dõi nhịp tim, huyết áp và SpO2 của bệnh nhân trong quá trình thực hiện kỹ thuật. Đồng thời, ghi nhận các tai biến, biến chứng có thể xảy ra như tụ máu, tổn thương thần kinh, hoặc phản ứng dị ứng.

4.3. Phân tích dữ liệu và rút ra kết luận về kỹ thuật gây tê

Dữ liệu thu thập được phân tích thống kê để đánh giá hiệu quả và an toàn của kỹ thuật gây tê đám rối thần kinh cánh tay đường liên cơ bậc thang qua siêu âm. Kết luận được rút ra dựa trên kết quả phân tích, cung cấp thông tin hữu ích cho việc áp dụng kỹ thuật này trong thực hành lâm sàng.

V. Kết Quả Bàn Luận Về Gây Tê Đám Rối Thần Kinh Qua Siêu Âm

Nghiên cứu cho thấy kỹ thuật gây tê đám rối thần kinh cánh tay đường liên cơ bậc thang qua siêu âm có hiệu quả vô cảm tốt, với thời gian tiềm tàng và ức chế cảm giác phù hợp. Các chỉ số sinh tồn của bệnh nhân được duy trì ổn định trong quá trình thực hiện, và tỷ lệ tai biến, biến chứng thấp. Kết quả này khẳng định tính an toàn và hiệu quả của kỹ thuật này trong phẫu thuật chi trên.

5.1. So sánh kết quả với các nghiên cứu gây tê vùng khác

Kết quả của nghiên cứu được so sánh với các nghiên cứu khác về gây tê đám rối thần kinh cánh tay để đánh giá vị trí tương đối của kỹ thuật này về hiệu quả và an toàn. So sánh này giúp xác định những ưu điểm và hạn chế của kỹ thuật so với các phương pháp khác.

5.2. Thảo luận về ý nghĩa lâm sàng của kết quả gây tê

Ý nghĩa lâm sàng của kết quả nghiên cứu được thảo luận, tập trung vào việc áp dụng kỹ thuật gây tê đám rối thần kinh cánh tay đường liên cơ bậc thang qua siêu âm trong thực hành lâm sàng hàng ngày. Thảo luận này giúp bác sĩ gây mê đưa ra quyết định điều trị tốt nhất cho bệnh nhân.

5.3. Hạn chế của nghiên cứu và hướng nghiên cứu gây tê tiếp theo

Các hạn chế của nghiên cứu được xác định, và các hướng nghiên cứu tiếp theo được đề xuất để cải thiện kỹ thuật gây tê đám rối thần kinh cánh tay đường liên cơ bậc thang qua siêu âm. Các hướng nghiên cứu này có thể tập trung vào việc tối ưu hóa liều thuốc, cải thiện kỹ thuật tiêm, hoặc đánh giá hiệu quả của kỹ thuật trong các nhóm bệnh nhân đặc biệt.

VI. Kết Luận Gây Tê Đám Rối Thần Kinh Cánh Tay Tương Lai

Gây tê đám rối thần kinh cánh tay đường liên cơ bậc thang qua siêu âm là một kỹ thuật vô cảm hiệu quả và an toàn cho phẫu thuật chi trên. Nghiên cứu tại Bệnh viện Cần Thơ cung cấp bằng chứng ủng hộ việc áp dụng rộng rãi kỹ thuật này trong thực hành lâm sàng. Trong tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu để cải thiện kỹ thuật và mở rộng ứng dụng của nó.

6.1. Tóm tắt kết quả chính của nghiên cứu gây tê

Nghiên cứu đã chứng minh hiệu quả vô cảm tốt, sự ổn định của chỉ số sinh tồn và tỷ lệ tai biến, biến chứng thấp của kỹ thuật gây tê đám rối thần kinh cánh tay đường liên cơ bậc thang qua siêu âm.

6.2. Khuyến nghị về áp dụng gây tê vùng trong thực hành

Nghiên cứu khuyến nghị áp dụng rộng rãi kỹ thuật gây tê đám rối thần kinh cánh tay đường liên cơ bậc thang qua siêu âm trong thực hành lâm sàng, đặc biệt cho các phẫu thuật chi trên.

6.3. Hướng phát triển của gây tê đám rối thần kinh trong tương lai

Trong tương lai, cần tập trung vào việc cải thiện kỹ thuật, tối ưu hóa liều thuốc và mở rộng ứng dụng của gây tê đám rối thần kinh trong các nhóm bệnh nhân đặc biệt. Nghiên cứu về các phương pháp giảm đau sau phẫu thuật cũng cần được đẩy mạnh.

Tổng quan nghiên cứu

Gây tê đám rối thần kinh cánh tay (ĐRTKCT) là phương pháp vô cảm phổ biến cho các phẫu thuật chi trên, mang lại hiệu quả giảm đau tốt, rút ngắn thời gian hồi phục và giảm chi phí điều trị. Theo báo cáo, kỹ thuật gây tê ĐRTKCT qua siêu âm giúp tăng tỷ lệ thành công lên đến gần 99%, đồng thời giảm thiểu các biến chứng nguy hiểm như chọc vào mạch máu, tổn thương thần kinh hay hội chứng Claude Bernard – Horner. Nghiên cứu được thực hiện tại Bệnh viện Đại học Y Dược Cần Thơ và Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ trong giai đoạn 2014-2015 nhằm đánh giá kết quả gây tê ĐRTKCT đường liên cơ bậc thang qua siêu âm, tập trung vào hiệu quả vô cảm, sự thay đổi sinh hiệu và các tai biến liên quan.

Mục tiêu nghiên cứu bao gồm: đánh giá mức độ ức chế cảm giác và vận động, thời gian thực hiện kỹ thuật, chất lượng giảm đau trong phẫu thuật, cũng như theo dõi các chỉ số sinh tồn như nhịp tim, huyết áp, SpO2 và các biến chứng sau gây tê. Phạm vi nghiên cứu tập trung trên 31 bệnh nhân phẫu thuật vùng vai, xương đòn, cánh tay, khuỷu tay và cẳng tay, với độ tuổi trung bình 42,16±14,93 tuổi, phân loại sức khỏe theo ASA từ I đến III. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc ứng dụng kỹ thuật siêu âm hướng dẫn gây tê ĐRTKCT, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc và an toàn cho bệnh nhân trong phẫu thuật chi trên.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về giải phẫu đám rối thần kinh cánh tay, nguyên lý gây tê thần kinh ngoại biên và ứng dụng siêu âm trong gây tê vùng. Hai lý thuyết chính bao gồm:

• Nguyên lý ức chế thần kinh ngoại biên: Thuốc tê tác động lên các sợi thần kinh vận động và cảm giác, làm gián đoạn dẫn truyền xung động thần kinh, tạo ra tình trạng mất cảm giác và giảm vận động tạm thời tại vùng chi phối.

• Ứng dụng siêu âm trong gây tê vùng: Sử dụng đầu dò siêu âm tần số cao (5-12 MHz) để quan sát trực tiếp cấu trúc đám rối thần kinh, vị trí kim tiêm và sự lan tỏa thuốc tê, giúp tăng độ chính xác và giảm biến chứng.

Các khái niệm chuyên ngành quan trọng gồm: đám rối thần kinh cánh tay, cơ bậc thang trước và giữa, kỹ thuật “in-plane” và “out-of-plane” trong chọc kim, thang điểm đau VAS, phân loại ASA, mức độ ức chế cảm giác theo Vester-Andersen, mức độ ức chế vận động theo Bromage.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu mô tả cắt ngang tiền cứu với cỡ mẫu 31 bệnh nhân được chọn theo phương pháp thuận tiện, đáp ứng tiêu chuẩn bao gồm tuổi ≥16, phân loại ASA I-III, không có chống chỉ định gây tê. Nghiên cứu được tiến hành từ tháng 7/2014 đến 5/2015 tại hai bệnh viện lớn ở Cần Thơ.

Nguồn dữ liệu thu thập gồm: đặc điểm nhân khẩu (tuổi, giới, cân nặng, phân loại ASA), vị trí và thời gian phẫu thuật, các chỉ số sinh hiệu (nhịp tim, huyết áp, SpO2) trước và sau gây tê, mức độ ức chế cảm giác và vận động, chất lượng giảm đau theo thang điểm VAS và tiêu chuẩn Abouleizh, cũng như các tai biến, biến chứng trong và sau phẫu thuật.

Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS 20.0 với các phương pháp thống kê mô tả (trung bình, độ lệch chuẩn, tỷ lệ phần trăm) và kiểm định χ2, Fisher, One-Sample T Test để đánh giá ý nghĩa thống kê với mức p < 0,05. Thời gian nghiên cứu được theo dõi chi tiết từ lúc đặt đầu dò siêu âm đến khi hoàn thành tiêm thuốc tê.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Đặc điểm mẫu nghiên cứu: Trong 31 bệnh nhân, tỷ lệ nam chiếm 77,4%, nữ 22,6%, tuổi trung bình 42,16±14,93 tuổi, cân nặng trung bình 57,39±10,62 kg. Phân loại ASA chủ yếu là ASA I (77,4%), ASA II (16,1%) và ASA III (6,5%). Vùng phẫu thuật tập trung nhiều nhất ở cánh tay (48,4%) và xương đòn-vai (32,3%). Thời gian phẫu thuật trung bình 85,74±40,21 phút.

2. Hiệu quả gây tê: Tất cả bệnh nhân (100%) có ĐRTKCT nằm trong rãnh giữa cơ bậc thang trước và giữa (loại hình IA). Thời gian tiềm tàng cảm giác trung bình 8,13±2,68 phút, trong đó 64,5% bệnh nhân đạt tác dụng trong 5-10 phút. Thời gian ức chế cảm giác trung bình 167,58±45,82 phút, với 90,4% bệnh nhân có thời gian ức chế cảm giác trên 120 phút. Mức độ ức chế cảm giác đạt mức 3 chiếm 87,1%, mức 2 chiếm 12,9%. Mức độ ức chế vận động mức 3 chiếm 80,6%, mức 2 chiếm 19,4%.

3. Chất lượng giảm đau: 87,1% bệnh nhân đạt chất lượng giảm đau tốt, không cần thêm thuốc giảm đau; 12,9% đạt khá. Trong phẫu thuật, 83,9% bệnh nhân không đau, 12,9% đau ít, không có trường hợp đau nhiều hoặc rất đau. Chất lượng giảm đau không khác biệt có ý nghĩa giữa các nhóm giới tính (p=0,212), vị trí phẫu thuật (p=0,720) và nhóm tuổi (p=0,766).

4. Thời gian thực hiện kỹ thuật: Trung bình 7,52±3,27 phút, phần lớn bệnh nhân (58,1%) thực hiện trong khoảng 6-10 phút.

5. An toàn và biến chứng: Các chỉ số sinh hiệu như nhịp tim, huyết áp tâm thu, huyết áp tâm trương và SpO2 dao động rất ít trong quá trình gây tê và phẫu thuật, không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê. Tai biến nghiêm trọng không ghi nhận, chỉ có 1 trường hợp (3,2%) bị khàn tiếng nhẹ, không ảnh hưởng đến quá trình điều trị.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy kỹ thuật gây tê ĐRTKCT đường liên cơ bậc thang qua siêu âm có tỷ lệ thành công cao, thời gian tiềm tàng và ức chế cảm giác nhanh, chất lượng giảm đau tốt và an toàn. Tỷ lệ nam giới chiếm ưu thế phù hợp với đặc điểm bệnh lý chấn thương chi trên thường gặp ở người lao động trẻ tuổi. So sánh với các nghiên cứu trong và ngoài nước, kết quả tương đồng về tuổi trung bình, cân nặng và phân loại ASA, đồng thời vượt trội về tỷ lệ thành công và giảm biến chứng nhờ ứng dụng siêu âm.

Việc xác định chính xác vị trí đám rối thần kinh qua siêu âm giúp giảm số lần chọc kim, hạn chế tổn thương mạch máu và thần kinh, đồng thời quan sát được sự lan tỏa thuốc tê, đảm bảo hiệu quả vô cảm. Thời gian thực hiện kỹ thuật ngắn, phù hợp với quy trình phẫu thuật thực tế. Các chỉ số sinh hiệu ổn định chứng tỏ kỹ thuật an toàn, không gây ảnh hưởng xấu đến hệ tim mạch và hô hấp.

Biểu đồ phân bố mức độ ức chế cảm giác và vận động, cũng như biểu đồ thay đổi sinh hiệu có thể minh họa rõ ràng hiệu quả và an toàn của kỹ thuật. Kết quả này củng cố vai trò của siêu âm trong gây tê ĐRTKCT, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc và giảm thiểu tai biến so với các phương pháp truyền thống.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Đào tạo chuyên sâu kỹ thuật siêu âm hướng dẫn gây tê ĐRTKCT: Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao kỹ năng siêu âm và kỹ thuật chọc kim “in-plane” cho bác sĩ gây mê nhằm nâng cao tỷ lệ thành công và giảm biến chứng. Thời gian thực hiện trong 6-12 tháng, chủ thể là các bệnh viện đa khoa và trường đại học y dược.

2. Áp dụng rộng rãi kỹ thuật gây tê ĐRTKCT đường liên cơ bậc thang qua siêu âm: Khuyến khích sử dụng kỹ thuật này cho các phẫu thuật chi trên tại các cơ sở y tế có trang thiết bị siêu âm hiện đại, nhằm cải thiện chất lượng vô cảm và giảm thời gian hồi phục. Thời gian áp dụng trong 1-2 năm.

3. Xây dựng quy trình chuẩn và hướng dẫn kỹ thuật: Soạn thảo tài liệu hướng dẫn chi tiết về kỹ thuật gây tê ĐRTKCT qua siêu âm, bao gồm các bước thực hiện, xử lý tai biến và theo dõi bệnh nhân, giúp chuẩn hóa quy trình và nâng cao an toàn. Chủ thể là các cơ quan quản lý y tế và các bệnh viện lớn.

4. Nghiên cứu mở rộng và theo dõi lâu dài: Thực hiện các nghiên cứu đa trung tâm với cỡ mẫu lớn hơn để đánh giá hiệu quả và an toàn của kỹ thuật trong nhiều nhóm bệnh nhân khác nhau, đồng thời theo dõi biến chứng lâu dài. Thời gian nghiên cứu 2-3 năm, chủ thể là các viện nghiên cứu và bệnh viện chuyên khoa.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Bác sĩ gây mê hồi sức: Nghiên cứu cung cấp kiến thức chuyên sâu về kỹ thuật gây tê ĐRTKCT qua siêu âm, giúp nâng cao kỹ năng thực hành và giảm thiểu biến chứng trong phẫu thuật chi trên.

2. Sinh viên y khoa và học viên sau đại học: Tài liệu là nguồn tham khảo quý giá cho việc học tập và nghiên cứu về gây tê vùng, giải phẫu thần kinh và ứng dụng siêu âm trong y học.

3. Nhân viên y tế tại các bệnh viện đa khoa và chuyên khoa: Giúp hiểu rõ quy trình, ưu nhược điểm và cách xử lý tai biến khi thực hiện gây tê ĐRTKCT, từ đó nâng cao chất lượng chăm sóc bệnh nhân.

4. Nhà quản lý y tế và các cơ quan đào tạo: Cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng chương trình đào tạo, quy trình kỹ thuật và chính sách áp dụng kỹ thuật gây tê hiện đại, góp phần nâng cao hiệu quả điều trị và an toàn bệnh nhân.

Câu hỏi thường gặp

1. Gây tê đám rối thần kinh cánh tay đường liên cơ bậc thang qua siêu âm có ưu điểm gì so với phương pháp truyền thống?
   Kỹ thuật siêu âm giúp quan sát trực tiếp đám rối thần kinh, vị trí kim và sự lan tỏa thuốc tê, tăng tỷ lệ thành công lên gần 99%, giảm số lần chọc kim và biến chứng như tổn thương mạch máu hay thần kinh.

2. Thời gian tiềm tàng cảm giác và ức chế cảm giác trung bình là bao lâu?
   Thời gian tiềm tàng cảm giác trung bình khoảng 8,13 phút, thời gian ức chế cảm giác trung bình là 167,58 phút, giúp bệnh nhân giảm đau hiệu quả trong suốt phẫu thuật.

3. Kỹ thuật chọc kim “in-plane” và “out-of-plane” khác nhau như thế nào?
   “In-plane” cho phép quan sát toàn bộ đường đi của kim trên siêu âm, giúp điều chỉnh chính xác vị trí kim, giảm tổn thương mô; “out-of-plane” chỉ thấy chấm sáng của kim, khó kiểm soát vị trí mũi kim hơn.

4. Có những tai biến nào thường gặp khi gây tê ĐRTKCT và cách phòng tránh?
   Các tai biến gồm chọc vào mạch máu, tổn thương thần kinh, hội chứng Claude Bernard – Horner, liệt dây thần kinh hoành. Sử dụng siêu âm giúp xác định chính xác vị trí, giảm thiểu các tai biến này.

5. Kỹ thuật này có áp dụng được cho bệnh nhân có thể trạng ASA III không?
   Có thể áp dụng cho bệnh nhân ASA I-III với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và theo dõi sát sao, tuy nhiên cần cân nhắc kỹ lưỡng với bệnh nhân có bệnh lý nặng để đảm bảo an toàn.

Kết luận

• Kỹ thuật gây tê đám rối thần kinh cánh tay đường liên cơ bậc thang qua siêu âm đạt tỷ lệ thành công cao (100%) với hiệu quả giảm đau tốt và thời gian hồi phục vận động hợp lý.
• Thời gian tiềm tàng cảm giác trung bình là 8,13±2,68 phút, thời gian ức chế cảm giác trung bình 167,58±45,82 phút, phù hợp với yêu cầu phẫu thuật chi trên.
• Chất lượng giảm đau tốt ở 87,1% bệnh nhân, không có biến chứng nghiêm trọng, chỉ có 3,2% trường hợp khàn tiếng nhẹ.
• Kỹ thuật an toàn, không gây biến động đáng kể về nhịp tim, huyết áp và SpO2 trong quá trình gây tê và phẫu thuật.
• Đề xuất mở rộng đào tạo, áp dụng kỹ thuật và nghiên cứu đa trung tâm để nâng cao hiệu quả và an toàn trong gây tê vùng chi trên.

Hành động tiếp theo: Các cơ sở y tế nên triển khai đào tạo kỹ thuật siêu âm hướng dẫn gây tê ĐRTKCT, đồng thời thực hiện nghiên cứu mở rộng để hoàn thiện quy trình và nâng cao chất lượng chăm sóc bệnh nhân.