Nghiên cứu về kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế

LỜI CAM ĐOAN

1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT KẾ TOÁN THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP

1.1. Những vấn đề cơ bản về kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp

1.2. Lịch sử hình thành và phát triển của kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp

1.3. Khái niệm kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp

1.4. Vai trò của kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp

1.5. Khung pháp lý về kế toán thuế TNDN trong hội nhập quốc tế

1.6. Mối quan hệ giữa khuôn khổ quy định về kế toán và chính sách thuế TNDN

1.7. Hệ thống lý luận về mối liên hệ giữa kế toán và thuế TNDN

1.8. Quy định về kế toán thuế TNDN trong xu thế hội nhập quốc tế về kế toán

1.8.1. Kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành

1.8.2. Kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại

1.8.3. Chuẩn mực kế toán chi phối trực tiếp thuế thu nhập DN theo IFRS

1.8.4. Đo lường và ghi nhận thuế thu nhập doanh nghiệp theo IFRS

1.8.5. Trình bày thuế thu nhập hiện hành và thuế thu nhập hoãn lại theo IFRS

1.8.6. Nguyên tắc trình bày thuế TNDN trên báo cáo tài chính theo IAS 12

1.8.7. Tính trọng yếu được hướng dẫn theo IAS 12

1.8.8. Trình bày thông tin thuế TNDN hiện hành trên báo cáo tài chính

1.8.9. Trình bày thông tin thuế TNDN hoãn lại trên báo cáo tài chính

1.8.10. Chuẩn mực kế toán chi phối gián tiếp thuế thu nhập doanh nghiệp

1.9. Các lý thuyết nền tảng vận dụng cho nghiên cứu

1.9.1. Lý thuyết xử lý thông tin

1.9.2. Lý thuyết đại diện

1.9.3. Quan điểm quản trị chất lượng toàn diện (total quality management - TQM)

1.9.4. Lý thuyết kế toán thực chứng

1.9.5. Lý thuyết thông tin hữu ích

1.10. Kinh nghiệm quốc tế về áp dụng kế toán thuế TNDN trong bối cảnh hội nhập quốc tế và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam

1.11. KẾT LUẬN CHƯƠNG I

2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG KẾ TOÁN THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP VIỆT NAM TRONG HỘI NHẬP QUỐC TẾ VỀ KẾ TOÁN

2.1. Sự tác động tới kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp khi hội nhập quốc tế

2.2. Thực trạng kế toán thuế TNDN tại các doanh nghiệp Việt Nam

2.2.1. Thực trạng những quy định văn bản pháp lý ở Việt Nam hiện nay chi phối đến kế toán thuế TNDN

2.2.2. Thực trạng kế toán thuế TNDN trong các doanh nghiệp Việt Nam

2.2.3. Thực trạng về đo lường và ghi nhận thuế TNDN hiện hành trong các DN Việt Nam

2.2.4. Thực trạng về đo lường và ghi nhận kế toán thuế TNDN hoãn lại trong DN các Việt Nam

2.2.5. Thực trạng về trình bày thông tin thuế TNDN trên BCTC của các DN Việt Nam hiện nay

2.3. Đánh giá thực trạng kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp Việt Nam

2.3.1. Những mặt đã đạt được

2.3.1.1. Về đo lường và ghi nhận thuế thu nhập doanh nghiệp

2.3.1.2. Về trình bày và công bố thông tin thuế thu nhập doanh nghiệp

2.3.2. Những mặt hạn chế

2.3.2.1. Về đo lường và ghi nhận thuế thu nhập doanh nghiệp

2.3.2.2. Về trình bày và công thông tin thuế thu nhập doanh nghiệp

2.3.2.3. Về những vấn đề khác ảnh hưởng đến việc đo lường, ghi nhận và trình bày thông tin thuế thu nhập doanh nghiệp

2.4. Nguyên nhân của hạn chế

2.5. Thiết kế và nghiên cứu thực nghiệm các nhân tố ảnh hưởng đến kế toán thuế TNDN Việt Nam trong hội nhập quốc tế về kế toán

2.5.1. Xây dựng giả thuyết

2.5.2. Mô hình lý thuyết

2.5.3. Đánh giá độ tin cậy của thang đo

2.5.4. Phân tích nhân tố khám phá EFA

2.5.5. Kết quả nghiên cứu thực nghiệm các nhân tố ảnh hưởng đến kế toán thuế TNDN Việt Nam để nhận diện các nhân tố ảnh hưởng tác động đến kế toán thuế TNDN

2.6. Kết luận về các nhân tố ảnh hưởng đến thực hiện kế toán thuế TNDN Việt Nam trong hội nhập quốc tế về kế toán làm cơ sở đưa ra các giải pháp

2.7. KẾT LUẬN CHƯƠNG II

3. CHƯƠNG 3: HOÀN THIỆN KẾ TOÁN THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP TRONG BỐI CẢNH HỘI NHẬP QUỐC TẾ VỀ KẾ TOÁN

3.1. Định hướng phát triển nền kinh tế Việt Nam trong bối cảnh hội nhập

3.2. Yêu cầu và nguyên tắc hoàn thiện kế toán thuế TNDN Việt Nam trong bối cảnh hội nhập

3.3. Nguyên tắc xây dựng giải pháp hoàn thiện kế toán thuế TNDN tại Việt Nam trong bối cảnh hội nhập

3.4. Giải pháp hoàn thiện kế toán thuế TNDN Việt Nam trong hội nhập quốc tế về kế toán

3.4.1. Các giải pháp hoàn thiện về ghi nhận, xử lý, trình bày và công bố thông tin thuế thu nhập doanh nghiệp trong các doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế

3.4.2. Hoàn thiện về đo lường và ghi nhận thuế thu nhập doanh nghiệp trong các DN Việt Nam

3.4.3. Hoàn thiện xử lý và hệ thống hóa thông tin về thuế TNDN theo IFRS

3.4.4. Hoàn thiện phương pháp trình bày và công bố thông tin thuế TNDN trên BCTC tại Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế

3.4.5. Các giải pháp hoàn thiện các nhân tố ảnh hưởng đến thực hiện kế toán thuế TNDN trong hội nhập quốc tế về kế toán

3.4.5.1. Hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật

3.4.5.2. Hoàn thiện năng lực nhân viên kế toán thuế TNDN trong hội nhập quốc tế về kế toán

3.4.5.3. Hoàn thiện trình độ nhận thức của người quản lý khi thực hiện kế toán thuế TNDN trong hội nhập quốc tế về kế toán

3.4.5.4. Hoàn thiện hỗ trợ tư vấn của tổ chức nghề nghiệp đối với các DN thực hiện kế toán thuế TNDN trong hội nhập quốc tế (HTTV)

3.4.5.5. Hoàn thiện nhân tố ảnh hưởng của đào tạo và bồi dưỡng

3.5. Điều kiện thực hiện các giải pháp hoàn thiện kế toán thuế TNDN Việt Nam trong hội nhập quốc tế về kế toán

3.5.1. Đối với cơ quan quản lý nhà nước

3.5.2. Đối với cơ quan ban hành chính sách pháp luật về kế toán và chính sách thuế TNDN

3.5.3. Đối với cơ quan quản lý thuế

3.5.4. Đối với các doanh nghiệp

3.6. Hạn chế trong quá trình nghiên cứu

3.7. KẾT LUẬN CHƯƠNG III

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG

DANH MỤC HÌNH VÀ SƠ ĐỒ

I. Cơ sở lý thuyết về kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp

Nghiên cứu về kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) tại Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế bắt đầu từ việc xác định các khái niệm cơ bản liên quan đến thu nhập doanh nghiệp. Kế toán thuế TNDN không chỉ là một phần của hệ thống kế toán mà còn là một công cụ quan trọng trong việc quản lý tài chính của doanh nghiệp. Lịch sử hình thành và phát triển của kế toán thuế TNDN cho thấy sự thay đổi trong cách thức ghi nhận và đo lường thuế theo các chuẩn mực quốc tế. Theo đó, khung pháp lý về kế toán thuế TNDN trong bối cảnh hội nhập quốc tế đã được thiết lập nhằm đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong việc báo cáo tài chính. Mối quan hệ giữa khuôn khổ quy định về kế toán và chính sách thuế TNDN là rất quan trọng, vì nó ảnh hưởng đến cách thức doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ thuế của mình. Hệ thống lý luận về mối liên hệ giữa kế toán và thuế TNDN cũng cần được làm rõ để hiểu rõ hơn về tác động của các chính sách thuế đến hoạt động của doanh nghiệp.

1.1. Khái niệm và vai trò của kế toán thuế

Khái niệm về kế toán thuế TNDN được định nghĩa là quá trình ghi nhận, đo lường và báo cáo các nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp. Vai trò của kế toán thuế TNDN không chỉ dừng lại ở việc đảm bảo tuân thủ pháp luật mà còn góp phần vào việc tối ưu hóa chi phí thuế cho doanh nghiệp. Việc áp dụng các chuẩn mực quốc tế như IFRS trong kế toán thuế TNDN sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao tính minh bạch và khả năng so sánh trong báo cáo tài chính. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh hội nhập quốc tế, khi mà các nhà đầu tư và đối tác nước ngoài ngày càng quan tâm đến thông tin tài chính của doanh nghiệp. Hơn nữa, việc hiểu rõ về kế toán thuế TNDN cũng giúp doanh nghiệp có chiến lược kinh doanh hiệu quả hơn, từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

II. Thực trạng kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp tại Việt Nam

Thực trạng kế toán thuế TNDN tại các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay cho thấy nhiều vấn đề cần được giải quyết. Các quy định văn bản pháp lý chi phối đến kế toán thuế TNDN vẫn còn nhiều bất cập, dẫn đến việc doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế. Thực trạng về đo lường và ghi nhận thuế TNDN hiện hành cho thấy nhiều doanh nghiệp chưa áp dụng đúng các chuẩn mực kế toán quốc tế, dẫn đến việc báo cáo tài chính không phản ánh đúng tình hình tài chính của doanh nghiệp. Đặc biệt, việc trình bày thông tin thuế TNDN trên báo cáo tài chính còn thiếu minh bạch, gây khó khăn cho các nhà đầu tư trong việc đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Đánh giá thực trạng kế toán thuế TNDN tại Việt Nam cho thấy những mặt đã đạt được, nhưng cũng chỉ ra những hạn chế cần khắc phục để nâng cao hiệu quả quản lý thuế.

2.1. Những mặt đã đạt được và hạn chế trong kế toán thuế

Những mặt đã đạt được trong kế toán thuế TNDN tại Việt Nam bao gồm việc áp dụng các chuẩn mực kế toán quốc tế, giúp doanh nghiệp nâng cao tính minh bạch trong báo cáo tài chính. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế trong việc đo lường và ghi nhận thuế TNDN. Nhiều doanh nghiệp chưa thực hiện đúng các quy định về ghi nhận thuế TNDN hoãn lại, dẫn đến việc báo cáo tài chính không chính xác. Hơn nữa, việc trình bày thông tin thuế TNDN trên báo cáo tài chính còn thiếu rõ ràng, gây khó khăn cho các nhà đầu tư trong việc đưa ra quyết định đầu tư. Nguyên nhân của những hạn chế này chủ yếu đến từ việc thiếu hiểu biết về các quy định pháp lý và chuẩn mực kế toán quốc tế, cũng như sự thiếu hụt về năng lực của nhân viên kế toán trong các doanh nghiệp.

III. Giải pháp hoàn thiện kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp trong bối cảnh hội nhập quốc tế

Để hoàn thiện kế toán thuế TNDN trong bối cảnh hội nhập quốc tế, cần có những giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thuế. Đầu tiên, cần hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật liên quan đến kế toán thuế TNDN, đảm bảo tính đồng bộ và phù hợp với các chuẩn mực quốc tế. Thứ hai, cần nâng cao năng lực cho nhân viên kế toán thông qua các chương trình đào tạo và bồi dưỡng chuyên môn. Việc này sẽ giúp nhân viên kế toán nắm vững các quy định và chuẩn mực kế toán quốc tế, từ đó thực hiện tốt hơn các nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp. Cuối cùng, cần tăng cường sự hỗ trợ từ các tổ chức nghề nghiệp đối với doanh nghiệp trong việc thực hiện kế toán thuế TNDN, nhằm đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong báo cáo tài chính.

3.1. Các giải pháp cụ thể để hoàn thiện kế toán thuế

Các giải pháp cụ thể để hoàn thiện kế toán thuế TNDN bao gồm việc xây dựng các quy trình ghi nhận và báo cáo thuế rõ ràng, dễ hiểu. Doanh nghiệp cần áp dụng các công nghệ thông tin trong việc quản lý và báo cáo thuế, giúp nâng cao tính chính xác và hiệu quả trong công tác kế toán. Hơn nữa, việc tăng cường hợp tác giữa các doanh nghiệp và cơ quan thuế cũng rất quan trọng, nhằm tạo ra một môi trường thuận lợi cho việc thực hiện nghĩa vụ thuế. Các doanh nghiệp cũng cần chủ động tìm hiểu và áp dụng các chuẩn mực kế toán quốc tế, từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Việc thực hiện các giải pháp này sẽ giúp doanh nghiệp không chỉ tuân thủ tốt các quy định về thuế mà còn nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh.

Luận án tiến sĩ về kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp Việt Nam trong hội nhập quốc tế