Khảo Sát Hình Ảnh Học Của Ống Lệ Tị Trên CT Scan Đề Xuất Ứng Dụng Trong Phẫu Thuật Nội Soi Mũi Xoang

• Tác giả: Trương Tấn Phát
• Người hướng dẫn: GS.BS Phạm Kiên Hữu
• Trường học: Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tai Mũi Họng
• Đề tài: Nghiên Cứu Hình Ảnh Học Ống Lệ Tị Trên CT Scan Trong Phẫu Thuật Nội Soi Mũi Xoang
• Loại tài liệu: Luận văn tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. GIẢI PHẪU XOANG HÀM
• 1.2. GIẢI PHẪU HỆ THỐNG LỆ TỊ
• 1.3. TỔNG QUAN VỀ PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN XOANG HÀM BẰNG ĐƯỜNG TRƯỚC ỐNG LỆ TỊ
• 1.4. TỔNG QUAN VỀ CHỤP CẮT LỚP ĐIỆN TOÁN (MSCT)
• 1.5. NHỮNG NGHIÊN CỨU VỀ ỐNG LỆ TỊ
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.3. PHƯƠNG TIỆN NGHIÊN CỨU
• 2.4. TIẾN HÀNH NGHIÊN CỨU
• 2.5. LẬP BẢNG THỐNG KÊ VÀ XỬ LÝ SỐ LIỆU
• 2.6. YẾU TỐ ĐẠO ĐỨC TRONG NGHIÊN CỨU
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. ĐẶC ĐIỂM CỦA MẪU NGHIÊN CỨU
• 3.2. ĐẶC ĐIỂM SỐ LIỆU NGHIÊN CỨU
• 3.2.1. Khoảng cách từ thành trước xoang hàm đến thành trước ống lệ tị
• 3.2.2. Phân tích khoảng cách từ thành trước xoang hàm đến thành trước ống lệ tị theo giới tính
• 3.2.3. Khoảng cách từ thành trước xoang hàm đến thành sau ống lệ tị
• 3.2.4. Độ rộng của ống lệ tị
• 3.3. PHÂN NHÓM KHOẢNG CÁCH TỪ THÀNH TRƯỚC XOANG HÀM ĐẾN THÀNH TRƯỚC ỐNG LỆ TỊ
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. BÀN LUẬN VỀ ĐẶC ĐIỂM MẪU NGHIÊN CỨU
• 4.2. BÀN LUẬN VỀ SỐ LIỆU NGHIÊN CỨU
• 4.2.1. Bàn luận về khoảng cách từ thành trước xoang hàm đến thành trước ống lệ tị
• 4.2.2. Bàn luận về khoảng cách từ thành trước xoang hàm đến thành sau ống lệ tị
• 4.2.3. Bàn luận về độ rộng của ống lệ tị
• 4.3. BÀN LUẬN VỀ PHÂN NHÓM KHOẢNG CÁCH TỪ THÀNH TRƯỚC XOANG HÀM ĐẾN THÀNH TRƯỚC ỐNG LỆ TỊ
• Tài liệu tham khảo
• Phụ lục

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Hình Ảnh Học Ống Lệ Tị Trên CT Scan

Nghiên cứu hình ảnh học ống lệ tị trên CT Scan là một lĩnh vực quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh phẫu thuật nội soi mũi xoang ngày càng phát triển. Các bệnh lý mũi xoang như viêm xoang, polyp mũi, nấm xoang, và u nhú ngày càng phổ biến, đòi hỏi các phương pháp điều trị hiệu quả. Phẫu thuật nội soi mũi xoang, kết hợp với điều trị nội khoa, đã chứng minh hiệu quả vượt trội so với điều trị nội khoa đơn thuần, đặc biệt trong các trường hợp cần loại bỏ bệnh tích. Tuy nhiên, cấu trúc phức tạp của xoang hàm, với nhiều ngóc ngách khó tiếp cận, tạo ra thách thức cho các bác sĩ phẫu thuật. Nghiên cứu của Robey và cộng sự [36] chỉ ra rằng thành trước và nền xoang hàm rất khó tiếp cận, ngay cả với dụng cụ tốt. Do đó, việc nghiên cứu giải phẫu ống lệ tị và ứng dụng CT Scan là vô cùng cần thiết để hỗ trợ phẫu thuật.

1.1. Tầm Quan Trọng Của CT Scan Trong Phẫu Thuật Mũi Xoang

CT Scan đóng vai trò then chốt trong việc đánh giá cấu trúc giải phẫu của mũi xoang, đặc biệt là ống lệ tị. Nó cung cấp hình ảnh chi tiết về vị trí, kích thước và mối tương quan của ống lệ tị với các cấu trúc xung quanh, giúp bác sĩ phẫu thuật lập kế hoạch phẫu thuật chính xác hơn. Việc sử dụng phần mềm đọc phim CT Scan chuyên dụng cũng giúp tăng cường khả năng phân tích và chẩn đoán. Hình ảnh học mũi xoang từ CT Scan giúp xác định các biến thể giải phẫu, các bệnh lý tiềm ẩn và đánh giá mức độ xâm lấn của bệnh, từ đó đưa ra quyết định phẫu thuật phù hợp.

1.2. Các Bệnh Lý Mũi Xoang Thường Gặp Cần Phẫu Thuật Nội Soi

Nhiều bệnh lý mũi xoang đòi hỏi can thiệp phẫu thuật nội soi, bao gồm viêm xoang mạn tính, polyp mũi, tắc ống lệ tị, u nhú đảo ngược và các khối u khác. Phẫu thuật nội soi mũi xoang giúp loại bỏ các bệnh tích, mở rộng đường dẫn lưu xoang và cải thiện chức năng mũi xoang. Trong trường hợp tắc ống lệ tị, phẫu thuật Dacryocystorhinostomy (DCR) nội soi là một lựa chọn hiệu quả để tạo đường dẫn lưu mới cho nước mắt. Việc đánh giá chính xác giải phẫu ống lệ tị trên CT Scan là rất quan trọng để đảm bảo thành công của phẫu thuật.

II. Thách Thức Tiếp Cận Xoang Hàm Giải Pháp PLRA

Tiếp cận xoang hàm, đặc biệt là các vị trí khó như thành trước và nền xoang, luôn là một thách thức trong phẫu thuật nội soi mũi xoang. Các phương pháp truyền thống như phẫu thuật mở khe giữa (MMA) lớn chỉ cho phép tiếp cận khoảng 28% thành trước xoang hàm, gây khó khăn trong việc loại bỏ hoàn toàn tổn thương. Các phương pháp khác như Caldwell-Luc có tỷ lệ biến chứng cao hơn. Để giải quyết vấn đề này, phương pháp tiếp cận xoang hàm qua đường trước ống lệ tị (PLRA) đã được đề xuất. PLRA cho phép quan sát rõ và tiếp cận các khu vực khó của xoang hàm bằng ống nội soi 0 độ, thao tác dễ dàng và tỷ lệ biến chứng thấp. Phương pháp này cũng giúp tiếp cận dễ dàng khu vực hố chân bướm ngoài và hố dưới thái dương.

2.1. Ưu Điểm Của Phương Pháp Tiếp Cận Xoang Hàm Qua Đường Trước Ống Lệ Tị PLRA

Phương pháp PLRA mang lại nhiều ưu điểm so với các phương pháp truyền thống. Nó cho phép tiếp cận trực tiếp và dễ dàng hơn đến các khu vực khó của xoang hàm, giúp loại bỏ hoàn toàn các tổn thương. PLRA cũng bảo tồn được ống lệ tị và cuốn mũi dưới, giảm thiểu nguy cơ biến chứng. Ngoài ra, phương pháp này còn giúp tiếp cận khu vực hố chân bướm ngoài và hố dưới thái dương, mở rộng phạm vi ứng dụng trong phẫu thuật nội soi mũi xoang. Tỷ lệ biến chứng của PLRA rất thấp, làm cho nó trở thành một lựa chọn an toàn và hiệu quả.

2.2. Nghiên Cứu Về Hiệu Quả Của PLRA Trong Phẫu Thuật Nội Soi Mũi Xoang

Nghiên cứu của Nakamaru [30] và Zhou [47],[48],[49] đã chứng minh hiệu quả của PLRA trong phẫu thuật nội soi mũi xoang. Các nghiên cứu này cho thấy PLRA cho phép quan sát rõ và tiếp cận các khu vực khó của xoang hàm, giúp loại bỏ hoàn toàn các tổn thương với tỷ lệ biến chứng rất thấp. Ngoài ra, PLRA còn giúp tiếp cận dễ dàng khu vực hố chân bướm ngoài và khu vực hố dưới thái dương, hỗ trợ phẫu thuật cho các chuyên khoa khác. Các nghiên cứu này đã góp phần làm cho PLRA trở nên phổ biến hơn trong phẫu thuật nội soi mũi xoang.

III. Khảo Sát Hình Ảnh Học Ống Lệ Tị Trên CT Scan Phương Pháp

Để hỗ trợ việc đánh giá và áp dụng PLRA, việc nghiên cứu đặc điểm hình ảnh học ống lệ tị là rất cần thiết. Các nghiên cứu phân tích đặc điểm của ống lệ tị trên CT Scan còn rất ít, đặc biệt là tại Việt Nam. Nghiên cứu này tiến hành khảo sát hình ảnh học ống lệ tị trên CT Scan tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM từ 2019 đến 2020. Mục tiêu là xác định khoảng cách từ thành trước xoang hàm đến thành trước và sau ống lệ tị, độ rộng ống lệ tị, và đề xuất ứng dụng kết quả nghiên cứu vào đánh giá khả năng tiếp cận xoang hàm bằng PLRA.

3.1. Đối Tượng Và Phương Pháp Nghiên Cứu Hình Ảnh Học Ống Lệ Tị

Nghiên cứu tập trung vào việc phân tích hình ảnh học ống lệ tị trên CT Scan của bệnh nhân tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM. Các thông số như khoảng cách từ thành trước xoang hàm đến thành trước và sau ống lệ tị, cũng như độ rộng ống lệ tị, được đo đạc và phân tích. Phương pháp nghiên cứu bao gồm việc sử dụng phần mềm đọc phim CT Scan để xác định các mốc giải phẫu và thực hiện các phép đo chính xác. Dữ liệu thu thập được sẽ được sử dụng để xây dựng các mô hình thống kê và đánh giá khả năng tiếp cận xoang hàm bằng PLRA.

3.2. Các Thông Số Giải Phẫu Ống Lệ Tị Được Đo Đạc Trên CT Scan

Nghiên cứu tập trung vào việc đo đạc các thông số giải phẫu quan trọng của ống lệ tị trên CT Scan, bao gồm: (1) Khoảng cách từ thành trước xoang hàm đến thành trước ống lệ tị, (2) Khoảng cách từ thành trước xoang hàm đến thành sau ống lệ tị, và (3) Độ rộng của ống lệ tị. Các thông số này cung cấp thông tin quan trọng về vị trí và kích thước của ống lệ tị so với các cấu trúc xung quanh, giúp bác sĩ phẫu thuật đánh giá khả năng tiếp cận xoang hàm bằng PLRA. Việc đo đạc chính xác các thông số này đòi hỏi sử dụng phần mềm đọc phim CT Scan chuyên dụng và kỹ năng phân tích hình ảnh học mũi xoang tốt.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Khoảng Cách Độ Rộng Ống Lệ Tị

Kết quả nghiên cứu cho thấy có sự biến đổi đáng kể về khoảng cách từ thành trước xoang hàm đến thành trước và sau ống lệ tị, cũng như độ rộng ống lệ tị giữa các cá nhân. Phân tích thống kê cho thấy có sự khác biệt về các thông số này giữa nam và nữ. Dữ liệu này cung cấp thông tin quan trọng cho bác sĩ phẫu thuật trong việc lập kế hoạch phẫu thuật PLRA, giúp họ lựa chọn phương pháp tiếp cận phù hợp và giảm thiểu nguy cơ biến chứng. Nghiên cứu cũng đề xuất phân nhóm khoảng cách từ thành trước xoang hàm đến thành trước ống lệ tị để hỗ trợ việc đánh giá khả năng tiếp cận xoang hàm bằng PLRA.

4.1. Phân Tích Khoảng Cách Từ Thành Trước Xoang Hàm Đến Ống Lệ Tị

Phân tích khoảng cách từ thành trước xoang hàm đến thành trước và sau ống lệ tị cho thấy có sự biến đổi đáng kể giữa các cá nhân. Khoảng cách này có thể ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận xoang hàm bằng PLRA. Nghiên cứu cũng cho thấy có sự khác biệt về khoảng cách này giữa nam và nữ, có thể do sự khác biệt về kích thước và cấu trúc giải phẫu giữa hai giới. Dữ liệu này cung cấp thông tin quan trọng cho bác sĩ phẫu thuật trong việc lập kế hoạch phẫu thuật PLRA, giúp họ lựa chọn phương pháp tiếp cận phù hợp và giảm thiểu nguy cơ biến chứng.

4.2. Đánh Giá Độ Rộng Ống Lệ Tị Trên CT Scan

Đánh giá độ rộng ống lệ tị trên CT Scan cũng là một phần quan trọng của nghiên cứu. Độ rộng ống lệ tị có thể ảnh hưởng đến khả năng thực hiện PLRA và nguy cơ tổn thương ống lệ tị trong quá trình phẫu thuật. Nghiên cứu cho thấy có sự biến đổi về độ rộng ống lệ tị giữa các cá nhân, và có thể có sự khác biệt giữa nam và nữ. Dữ liệu này cung cấp thông tin quan trọng cho bác sĩ phẫu thuật trong việc lập kế hoạch phẫu thuật PLRA, giúp họ lựa chọn phương pháp tiếp cận phù hợp và giảm thiểu nguy cơ biến chứng.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Đánh Giá Khả Năng Tiếp Cận PLRA

Kết quả nghiên cứu này có thể được ứng dụng trong thực tiễn lâm sàng để đánh giá khả năng tiếp cận xoang hàm bằng PLRA. Dựa trên các thông số đo đạc trên CT Scan, bác sĩ phẫu thuật có thể xác định liệu PLRA có phải là phương pháp tiếp cận phù hợp cho bệnh nhân hay không. Nghiên cứu cũng đề xuất phân nhóm khoảng cách từ thành trước xoang hàm đến thành trước ống lệ tị để hỗ trợ việc đánh giá này. Việc sử dụng kết quả nghiên cứu này có thể giúp cải thiện hiệu quả và an toàn của phẫu thuật nội soi mũi xoang.

5.1. Hướng Dẫn Đánh Giá Khả Năng Tiếp Cận Xoang Hàm Bằng PLRA

Nghiên cứu cung cấp hướng dẫn chi tiết về cách đánh giá khả năng tiếp cận xoang hàm bằng PLRA dựa trên các thông số đo đạc trên CT Scan. Hướng dẫn này bao gồm việc xác định khoảng cách từ thành trước xoang hàm đến thành trước và sau ống lệ tị, độ rộng ống lệ tị, và phân loại bệnh nhân vào các nhóm khác nhau dựa trên khoảng cách từ thành trước xoang hàm đến thành trước ống lệ tị. Việc sử dụng hướng dẫn này có thể giúp bác sĩ phẫu thuật đưa ra quyết định phẫu thuật chính xác hơn và cải thiện kết quả điều trị.

5.2. Lựa Chọn Phương Pháp Phẫu Thuật Nội Soi Mũi Xoang Phù Hợp

Kết quả nghiên cứu này có thể giúp bác sĩ phẫu thuật lựa chọn phương pháp phẫu thuật nội soi mũi xoang phù hợp cho từng bệnh nhân. Dựa trên các thông số đo đạc trên CT Scan và đánh giá khả năng tiếp cận xoang hàm bằng PLRA, bác sĩ phẫu thuật có thể quyết định liệu PLRA có phải là phương pháp tiếp cận tốt nhất hay không. Trong trường hợp PLRA không phù hợp, bác sĩ phẫu thuật có thể lựa chọn các phương pháp tiếp cận khác như phẫu thuật mở khe giữa (MMA) hoặc các phương pháp khác.

VI. Kết Luận Hướng Nghiên Cứu Về Ống Lệ Tị Trong Tương Lai

Nghiên cứu này đã cung cấp thông tin quan trọng về hình ảnh học ống lệ tị trên CT Scan và đề xuất ứng dụng trong phẫu thuật nội soi mũi xoang. Kết quả nghiên cứu có thể giúp bác sĩ phẫu thuật đánh giá khả năng tiếp cận xoang hàm bằng PLRA và lựa chọn phương pháp phẫu thuật phù hợp. Trong tương lai, cần có thêm các nghiên cứu để xác nhận kết quả này và khám phá các ứng dụng khác của hình ảnh học ống lệ tị trong phẫu thuật nội soi mũi xoang. Nghiên cứu cũng cần tập trung vào việc phát triển các kỹ thuật đo đạc chính xác hơn và các mô hình dự đoán khả năng tiếp cận xoang hàm bằng PLRA.

6.1. Tóm Tắt Kết Quả Nghiên Cứu Về Hình Ảnh Học Ống Lệ Tị

Nghiên cứu đã thành công trong việc xác định các thông số giải phẫu quan trọng của ống lệ tị trên CT Scan, bao gồm khoảng cách từ thành trước xoang hàm đến thành trước và sau ống lệ tị, và độ rộng ống lệ tị. Nghiên cứu cũng đã đề xuất phân nhóm khoảng cách từ thành trước xoang hàm đến thành trước ống lệ tị để hỗ trợ việc đánh giá khả năng tiếp cận xoang hàm bằng PLRA. Kết quả nghiên cứu này cung cấp thông tin quan trọng cho bác sĩ phẫu thuật trong việc lập kế hoạch phẫu thuật PLRA và cải thiện kết quả điều trị.

6.2. Hướng Phát Triển Nghiên Cứu Về Phẫu Thuật Nội Soi Mũi Xoang

Trong tương lai, cần có thêm các nghiên cứu để xác nhận kết quả của nghiên cứu này và khám phá các ứng dụng khác của hình ảnh học ống lệ tị trong phẫu thuật nội soi mũi xoang. Nghiên cứu cũng cần tập trung vào việc phát triển các kỹ thuật đo đạc chính xác hơn và các mô hình dự đoán khả năng tiếp cận xoang hàm bằng PLRA. Ngoài ra, cần có các nghiên cứu so sánh hiệu quả của PLRA với các phương pháp tiếp cận khác để xác định vai trò của PLRA trong phẫu thuật nội soi mũi xoang.