I. Tính cấp thiết của đề tài
Đất nâu đỏ phát triển trên đá bazan (Rhodic Ferralsols – FRr) là loại đất có độ phì nhiêu tự nhiên cao, thích hợp cho việc trồng các cây lâu năm có giá trị kinh tế như cà phê, chè, và hồ tiêu. Theo thống kê, diện tích đất nâu đỏ bazan tại Việt Nam lên tới 2.288 ha, trong đó tỉnh Lâm Đồng chiếm một phần lớn. Cà phê là cây trồng chủ lực tại đây, với diện tích lên tới 645.000 ha và giá trị xuất khẩu đạt 3,36 tỷ USD. Năng suất cà phê vối tại Việt Nam luôn đạt bình quân trên 2 tấn nhân/ha, nhờ vào nhiều yếu tố kỹ thuật, trong đó phân bón đóng vai trò quyết định. Nghiên cứu cho thấy, việc sử dụng phân vô cơ và phân hữu cơ có ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng cà phê. Tuy nhiên, các nghiên cứu hiện tại chủ yếu tập trung vào các tỉnh khác, trong khi tỉnh Lâm Đồng lại thiếu thông tin về quản lý dinh dưỡng cho cây cà phê. Thực trạng sử dụng phân bón tại Lâm Đồng cho thấy nhiều nông dân bón phân không hợp lý, dẫn đến lãng phí và ô nhiễm môi trường. Do đó, nghiên cứu này nhằm làm rõ mối quan hệ giữa phân bón và độ phì nhiêu của đất nâu đỏ bazan, từ đó đề xuất các giải pháp quản lý dinh dưỡng hiệu quả.
II. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
Nghiên cứu này cung cấp thông tin mới về mối quan hệ giữa phân bón, độ phì nhiêu và sinh thái môi trường đất nâu đỏ bazan tại cao nguyên Di Linh. Việc bổ sung cơ sở khoa học cho chiến lược quản lý bón phân cân đối giữa phân vô cơ và phân hữu cơ sẽ góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón và cải thiện độ phì nhiêu của đất. Về mặt thực tiễn, nghiên cứu sẽ giúp nông dân áp dụng kỹ thuật sử dụng phân bón hợp lý, từ đó tăng năng suất cà phê và giảm chi phí sản xuất. Điều này không chỉ giúp cải thiện hiệu quả kinh tế mà còn bảo vệ môi trường, giảm thiểu ô nhiễm do việc lạm dụng phân hóa học. Các giải pháp kỹ thuật được đề xuất sẽ hỗ trợ nông dân trong việc quản lý dinh dưỡng cho cây cà phê, hướng tới sản xuất bền vững.
III. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu bao gồm đánh giá tác động của phân hữu cơ, đạm và lân đến độ phì nhiêu của đất nâu đỏ bazan trồng cà phê tại vùng cao nguyên Di Linh. Nghiên cứu cũng sẽ đánh giá tác động của các loại phân bón này đến năng suất cà phê vối, từ đó xây dựng mô hình sản xuất cà phê bền vững. Việc xác định liều lượng hợp lý của phân đạm, phân lân và phân hữu cơ chế biến sẽ giúp cải thiện độ phì nhiêu đất và năng suất cây trồng. Nghiên cứu sẽ tập trung vào các chỉ tiêu vật lý, hóa học và sinh học của đất, nhằm đưa ra những khuyến nghị cụ thể cho nông dân trong việc sử dụng phân bón hiệu quả.
IV. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu bao gồm liều lượng của phân đạm (N), phân lân (P) và phân hữu cơ chế biến đến độ phì nhiêu của đất nâu đỏ bazan tại vùng cao nguyên Di Linh. Phạm vi nghiên cứu sẽ tập trung vào các tính chất vật lý, hóa học và sinh học của đất có liên quan đến độ phì nhiêu và năng suất cà phê vối. Nghiên cứu sẽ xem xét các yếu tố như dung trọng, độ xốp, pH, hàm lượng chất hữu cơ, và hoạt động của vi sinh vật trong đất. Mục tiêu là cung cấp thông tin chi tiết về cách thức các loại phân bón ảnh hưởng đến chất lượng đất và năng suất cây trồng.
V. Đóng góp mới của đề tài
Nghiên cứu này xác định tầm quan trọng của phân đạm, phân lân và phân hữu cơ đến độ phì nhiêu và sinh thái môi trường đất nâu đỏ bazan đang canh tác cà phê. Đề xuất biện pháp sử dụng phân bón hợp lý cho cà phê vối ghép giống cao sản nhằm ổn định năng suất cà phê cho tỉnh Lâm Đồng. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp cơ sở khoa học cho việc quản lý dinh dưỡng cây trồng, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất và bảo vệ tài nguyên đất bền vững.