NGHIÊN CỨU PHÂN LẬP, XÁC ĐỊNH CẤU TRÚC VÀ THỬ NGHIỆM HOẠT TÍNH SINH HỌC CÁC HỢP CHẤT FLAVONOID TỪ CÂY RIỀNG VIỆT NAM (ALPINIA VIETNAMICA)

• Tác giả: Nguyễn Thị Thúy Hòa
• Trường học: Học viện Khoa học và Công nghệ
• Chuyên ngành: Hóa hữu cơ
• Đề tài: Nghiên cứu phân lập, xác định cấu trúc và thử nghiệm hoạt tính sinh học các hợp chất flavonoid từ cây Riềng Việt Nam (Alpinia vietnamica)
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC HÌNH
• MỞ ĐẦU
• 1. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
• 1.1. Giới thiệu về chi Alpinia
• 1.2. Đặc điểm thực vật và công dụng chi Alpinia
• 1.2.1. Đặc điểm thực vật
• 1.3. Tình hình nghiên cứu trong nước và trên thế giới về thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của chi Alpinia
• 1.3.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới về thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của chi Alpinia
• 1.3.2. Tình hình nghiên cứu trong nước về thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của chi Alpinia
• 1.4. Giới thiệu về loài Riềng Việt Nam (Alpinia vietnamica)
• 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.2.1. Phương pháp ngâm chiết
• 2.2.2. Các phương pháp phân tích sắc ký
• 2.2.2.1. Phương pháp sắc ký lớp mỏng
• 2.2.2.2. Phương pháp sắc ký cột
• 2.2.3. Các phương lý hóa và quang phổ xác định cấu trúc
• 2.2.4. Các phương pháp thử hoạt tính sinh học
• 2.2.4.1. Phương pháp thử hoạt tính gây độc tế bào
• 2.2.4.2. Phương pháp thử hoạt tính ức chế enzyme α-glucosidase
• 2.2.4.3. Phương pháp thử hoạt tính DPPH
• 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. Phân lập và tinh chế các hợp chất từ cây Riềng Việt Nam
• 3.1.1. Thu nhận các cao chiết từ cây Riềng Việt Nam
• 3.1.2. Phân lập và tinh chế các hợp chất từ cao chiết EtOAc cây Riềng Việt Nam
• 3.2. Cấu trúc và các thông số vật lý của các hợp chất được phân lập
• 3.2.1. Xác định cấu trúc các hợp chất phân lập được bằng phương pháp quang phổ
• 3.3. Đánh giá hoạt tính sinh học các hợp chất phân lập từ cây Riềng Việt Nam
• 3.3.1. Đánh giá hoạt tính gây độc tế bào của các hợp chất
• 3.3.2. Đánh giá hoạt tính bẫy gốc tự do DPPH
• 3.3.3. Đánh giá hoạt tính ức chế α-glucosidase
• 4. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN VĂN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Nghiên Cứu Flavonoid Từ Riềng Việt Nam

Việt Nam, với khí hậu nhiệt đới gió mùa, sở hữu hệ thực vật phong phú, là nguồn dược liệu quý giá. Nghiên cứu về thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của cây thuốc, đặc biệt là các loài thuộc chi Riềng (Alpinia), thu hút sự quan tâm lớn. Trên thế giới, các loài Riềng được sử dụng rộng rãi trong y học dân gian để chữa trị nhiều bệnh. Riềng Việt Nam (Alpinia vietnamica) là loài mới được phát hiện ở miền Trung Việt Nam. Các nghiên cứu hiện tại chủ yếu tập trung vào mô tả, kinh nghiệm dân gian, thiếu phân tích khoa học về thành phần hóa học và hoạt tính sinh học. Luận văn này tập trung vào việc phân lập Flavonoid, xác định cấu trúc và đánh giá hoạt tính sinh học của các hợp chất từ Riềng Việt Nam, góp phần làm sáng tỏ giá trị dược liệu tiềm năng của loài cây này.

1.1. Giới Thiệu Chi Tiết Về Chi Alpinia Riềng

Chi Riềng (Alpinia) thuộc họ Gừng (Zingiberaceae), bao gồm khoảng 250 loài, phân bố chủ yếu ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới châu Á. Tại Việt Nam ghi nhận 37 loài. Các loài Alpinia thường được sử dụng trong y học cổ truyền để điều trị các bệnh về tiêu hóa, đau dạ dày, nôn mửa và nhiễm trùng đường ruột. Các nghiên cứu trên thế giới đã chỉ ra sự đa dạng về thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của các loài Alpinia, bao gồm tác dụng chống oxy hóa, kháng viêm, kháng khuẩn và chống ung thư. Bảng 1 (trong tài liệu gốc) cung cấp thông tin về một số tác dụng y học cổ truyền của các loài Alpinia.

1.2. Vấn Đề Nghiên Cứu Riềng Việt Nam Alpinia vietnamica

Trong số các loài thuộc chi Alpinia, Riềng Việt Nam (Alpinia vietnamica) là một loài mới được tìm thấy ở miền Trung Việt Nam. Hiện tại, các nghiên cứu về cây Riềng Việt Nam còn hạn chế, chủ yếu tập trung vào việc liệt kê, mô tả hoặc tổng hợp các kinh nghiệm dân gian. Thiếu các nghiên cứu khoa học bài bản về thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của loài cây này. Do đó, việc nghiên cứu phân lập, xác định cấu trúc và thử nghiệm hoạt tính sinh học các hợp chất từ Riềng Việt Nam là cần thiết, nhằm khai thác tiềm năng dược liệu quý giá.

II. Phương Pháp Phân Lập Và Xác Định Cấu Trúc Flavonoid Riềng

Nghiên cứu sử dụng phương pháp ngâm chiết để thu nhận các cao chiết từ cây Riềng Việt Nam. Các phương pháp sắc ký như sắc ký lớp mỏng (TLC) và sắc ký cột (CC) được sử dụng để phân lập và tinh chế các hợp chất. Các phương pháp lý hóa và quang phổ như H-NMR, C-NMR, HMBC, HSQC và MS được sử dụng để xác định cấu trúc Flavonoid. Hoạt tính sinh học được đánh giá bằng các phương pháp thử hoạt tính gây độc tế bào, ức chế enzyme α-glucosidase và hoạt tính DPPH. Quy trình chiết xuất, phân lập và tinh chế được thực hiện một cách cẩn thận để đảm bảo độ tinh khiết của các hợp chất.

2.1. Quy Trình Chiết Xuất Và Phân Lập Hợp Chất Flavonoid

Quy trình bắt đầu bằng việc thu hái và xử lý mẫu cây Riềng Việt Nam. Mẫu được nghiền nhỏ và ngâm chiết bằng các dung môi khác nhau để thu nhận các cao chiết. Các cao chiết này sau đó được phân tích và phân lập bằng các phương pháp sắc ký khác nhau. Sắc ký lớp mỏng (TLC) được sử dụng để theo dõi quá trình phân tách và xác định các phân đoạn chứa các hợp chất mục tiêu. Sắc ký cột (CC) được sử dụng để tinh chế các hợp chất đến độ tinh khiết cao. Sơ đồ ngâm chiết cây Riềng Việt Nam được trình bày trong tài liệu gốc.

2.2. Các Kỹ Thuật Phân Tích Cấu Trúc Hiện Đại NMR và MS

Sau khi phân lập và tinh chế, cấu trúc của các hợp chất được xác định bằng các phương pháp quang phổ hiện đại như NMR (Nuclear Magnetic Resonance) và MS (Mass Spectrometry). H-NMR và C-NMR cung cấp thông tin về bộ khung carbon và các nhóm chức trong phân tử. HMBC (Heteronuclear Multiple Bond Correlation) và HSQC (Heteronuclear Single Quantum Coherence) cung cấp thông tin về liên kết giữa các nguyên tử carbon và hydrogen. MS cung cấp thông tin về khối lượng phân tử của hợp chất. Dữ liệu phổ NMR và MS của các hợp chất được so sánh với dữ liệu tham khảo để xác định cấu trúc chính xác.

III. Hoạt Tính Sinh Học Tiềm Năng Của Flavonoid Riềng Việt Nam

Nghiên cứu đánh giá hoạt tính sinh học của các hợp chất Flavonoid phân lập được từ Riềng Việt Nam, bao gồm hoạt tính gây độc tế bào trên các dòng tế bào ung thư (KB, A549, Hep-G2 và MCF-7), hoạt tính ức chế enzyme α-glucosidase và hoạt tính chống oxy hóa. Kết quả cho thấy một số hợp chất thể hiện hoạt tính đáng kể, mở ra tiềm năng ứng dụng trong y học. Các hợp chất chalcone A6 và A7 thể hiện hoạt tính gây độc tế bào đối với các dòng tế bào ung thư. Hợp chất A1 bắt mạnh gốc DPPH, thể hiện khả năng chống oxy hóa. Hợp chất A2 và A4 có hoạt tính ức chế enzyme α-glucosidase.

3.1. Đánh Giá Khả Năng Gây Độc Tế Bào Của Các Hợp Chất

Hoạt tính gây độc tế bào của các hợp chất được đánh giá trên các dòng tế bào ung thư khác nhau, bao gồm KB (ung thư biểu mô), A549 (ung thư phổi), Hep-G2 (ung thư gan) và MCF-7 (ung thư vú). Các tế bào ung thư được nuôi cấy và xử lý với các nồng độ khác nhau của các hợp chất. Sau một thời gian nhất định, số lượng tế bào sống sót được đếm và IC50 (nồng độ ức chế 50%) được xác định. IC50 là nồng độ của hợp chất cần thiết để ức chế sự phát triển của tế bào ung thư 50%. Các hợp chất có IC50 thấp được coi là có hoạt tính gây độc tế bào mạnh.

3.2. Hoạt Tính Chống Oxy Hóa và Ức Chế Enzyme α Glucosidase

Hoạt tính chống oxy hóa được đánh giá bằng phương pháp DPPH (2,2-diphenyl-1-picrylhydrazyl). DPPH là một gốc tự do ổn định có màu tím. Khi một chất có khả năng chống oxy hóa được thêm vào dung dịch DPPH, gốc tự do bị trung hòa và màu tím giảm dần. Mức độ giảm màu tím tỷ lệ thuận với khả năng chống oxy hóa của chất thử. Hoạt tính ức chế enzyme α-glucosidase được đánh giá bằng cách đo khả năng của các hợp chất ức chế hoạt động của enzyme này. Enzyme α-glucosidase đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa carbohydrate. Việc ức chế enzyme này có thể giúp kiểm soát lượng đường trong máu ở bệnh nhân tiểu đường.

IV. Ứng Dụng Của Chiết Xuất Flavonoid Riềng Trong Y Học

Các kết quả nghiên cứu cho thấy Flavonoid từ Riềng Việt Nam có tiềm năng ứng dụng trong y học, đặc biệt trong việc phát triển các thuốc điều trị ung thư và các bệnh liên quan đến oxy hóa và rối loạn đường huyết. Việc nghiên cứu sâu hơn về cơ chế tác dụng và độc tính của các hợp chất này là cần thiết để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi sử dụng trên người. Các nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc cải thiện quy trình chiết xuất và phân lập để tăng hiệu suất thu hồi các hợp chất có hoạt tính sinh học cao.

4.1. Tiềm Năng Phát Triển Thuốc Chống Ung Thư Từ Riềng

Hoạt tính gây độc tế bào của các hợp chất chalcone A6 và A7 đối với các dòng tế bào ung thư mở ra tiềm năng phát triển các thuốc chống ung thư mới từ Riềng Việt Nam. Các nghiên cứu tiếp theo cần tập trung vào việc xác định cơ chế tác dụng của các hợp chất này trên tế bào ung thư, đánh giá độc tính trên mô hình động vật và thử nghiệm lâm sàng để đánh giá hiệu quả điều trị trên người.

4.2. Riềng Việt Nam Nguồn Hợp Chất Chống Oxy Hóa Tự Nhiên

Khả năng chống oxy hóa của hợp chất A1 cho thấy Riềng Việt Nam có thể là nguồn cung cấp các hợp chất chống oxy hóa tự nhiên, có lợi cho sức khỏe. Các hợp chất chống oxy hóa có thể giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do các gốc tự do, giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như tim mạch, ung thư và Alzheimer. Các nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc phát triển các sản phẩm thực phẩm chức năng hoặc mỹ phẩm chứa các hợp chất chống oxy hóa từ Riềng Việt Nam.

V. Kết Luận Hướng Nghiên Cứu Flavonoid Từ Riềng Tương Lai

Nghiên cứu đã thành công trong việc phân lập và xác định cấu trúc của bảy hợp chất Flavonoid từ Riềng Việt Nam (Alpinia vietnamica). Các hợp chất này đã được đánh giá về hoạt tính sinh học, cho thấy tiềm năng ứng dụng trong y học. Các nghiên cứu trong tương lai nên tập trung vào việc nghiên cứu sâu hơn về cơ chế tác dụng, độc tính và hiệu quả của các hợp chất này, cũng như phát triển các quy trình chiết xuất và phân lập hiệu quả hơn.

5.1. Tổng Kết Các Hợp Chất Flavonoid Phân Lập Thành Công

Nghiên cứu đã phân lập và xác định cấu trúc của bảy hợp chất thuộc nhóm Flavonoid từ cây Riềng Việt Nam, bao gồm quercetin-3-O-α-L-rhamnosyl(1→2)-α-L-rhamnoside (A1), diosmetin (A2), pinocembrin (A3), alpinetin (A4), 5-O-methylnaringenin (A5), cardamonin (A6) và helichrysetin (A7). Đây là những đóng góp quan trọng vào việc làm sáng tỏ thành phần hóa học của Riềng Việt Nam.

5.2. Kiến Nghị Cho Các Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo

Các nghiên cứu tiếp theo nên tập trung vào việc: 1) Nghiên cứu sâu hơn về cơ chế tác dụng của các hợp chất có hoạt tính sinh học; 2) Đánh giá độc tính và an toàn của các hợp chất trên mô hình động vật; 3) Phát triển các quy trình chiết xuất và phân lập hiệu quả hơn để tăng hiệu suất thu hồi các hợp chất có hoạt tính sinh học cao; 4) Nghiên cứu ứng dụng của các hợp chất trong điều trị các bệnh khác nhau.

Tổng quan nghiên cứu

Việt Nam nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, tạo điều kiện thuận lợi cho sự đa dạng sinh học thực vật, trong đó có nhiều loài được sử dụng làm dược liệu. Chi Alpinia, thuộc họ Gừng (Zingiberaceae), gồm khoảng 250 loài phân bố chủ yếu ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới châu Á, trong đó Việt Nam ghi nhận 37 loài. Các loài Alpinia được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền để điều trị các bệnh về tiêu hóa, viêm nhiễm và các bệnh lý khác. Tuy nhiên, nhiều loài trong chi này, đặc biệt là Riềng Việt Nam (Alpinia vietnamica), vẫn chưa được nghiên cứu đầy đủ về thành phần hóa học và hoạt tính sinh học.

Luận văn tập trung nghiên cứu phân lập, xác định cấu trúc và đánh giá hoạt tính sinh học các hợp chất flavonoid từ cây Riềng Việt Nam, thu hái tại Thừa Thiên Huế năm 2021. Mục tiêu cụ thể gồm: chiết xuất và phân lập các hợp chất flavonoid, xác định cấu trúc bằng các phương pháp phổ hiện đại, đánh giá hoạt tính gây độc tế bào trên các dòng ung thư KB, A549, Hep-G2, MCF-7, hoạt tính ức chế enzyme α-glucosidase và hoạt tính chống oxy hóa. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc khai thác nguồn dược liệu bản địa, góp phần phát triển các sản phẩm thuốc từ thiên nhiên và mở rộng hiểu biết về tiềm năng dược lý của loài Alpinia vietnamica.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

• Lý thuyết flavonoid và hoạt tính sinh học: Flavonoid là nhóm hợp chất polyphenol có nhiều hoạt tính sinh học như chống oxy hóa, chống viêm, gây độc tế bào ung thư và ức chế enzyme. Các flavonoid được phân loại thành flavone, flavanone, chalcone,... với cấu trúc đặc trưng và tác dụng sinh học khác nhau.

• Mô hình phân lập và xác định cấu trúc hợp chất: Sử dụng các phương pháp sắc ký (sắc ký lớp mỏng, sắc ký cột) để phân tách các hợp chất từ cao chiết thực vật, kết hợp với các kỹ thuật phổ hiện đại như phổ khối lượng phân giải cao (HR-ESIMS), phổ cộng hưởng từ hạt nhân 1 chiều và 2 chiều (1H-NMR, 13C-NMR, HSQC, HMBC) để xác định cấu trúc hóa học chính xác.

• Khái niệm hoạt tính sinh học: Đánh giá hoạt tính gây độc tế bào dựa trên phương pháp MTT, hoạt tính ức chế enzyme α-glucosidase và hoạt tính chống oxy hóa bằng phương pháp bắt gốc tự do DPPH.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Mẫu cây Riềng Việt Nam được thu hái tại Thượng Quảng, Nam Đông, Thừa Thiên Huế vào tháng 8 năm 2021. Mẫu được xác định và lưu trữ tại Viện Hóa học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam.

• Phương pháp chiết xuất: Sử dụng phương pháp ngâm chiết với ethanol 80% ba lần, thu được cao chiết ethanol (19,4 g). Cao chiết này được phân đoạn bằng dung môi n-hexane, ethyl acetate (EtOAc) và nước, thu được các phân đoạn tương ứng.

• Phương pháp phân lập: Cao chiết EtOAc (8,6 g) được phân tách trên sắc ký cột silica gel với hệ dung môi CH2Cl2-MeOH, thu được 9 phân đoạn chính. Các phân đoạn được tinh chế tiếp bằng sắc ký cột silica gel, Sephadex LH-20 và sắc ký lớp mỏng để thu nhận 7 hợp chất flavonoid tinh khiết.

• Phương pháp xác định cấu trúc: Các hợp chất được xác định cấu trúc bằng phổ HR-ESIMS, phổ 1H-NMR, 13C-NMR, HSQC và HMBC trên máy quang phổ Bruker 600 MHz.

• Phương pháp đánh giá hoạt tính sinh học:

  • Hoạt tính gây độc tế bào được đánh giá bằng phương pháp MTT trên 4 dòng tế bào ung thư: KB, A549, Hep-G2 và MCF-7. Cỡ mẫu thử nghiệm gồm 5 nồng độ từ 0,5 đến 128 µg/mL, thí nghiệm lặp lại 3 lần.
  • Hoạt tính ức chế enzyme α-glucosidase được đo trên đĩa 96 giếng với các nồng độ từ 1 đến 1024 µg/mL, sử dụng Acarbose làm đối chứng dương.
  • Hoạt tính chống oxy hóa được đánh giá bằng phương pháp bắt gốc tự do DPPH với nồng độ từ 1 đến 256 µg/mL, đo hấp thụ quang học ở bước sóng 517 nm.

• Timeline nghiên cứu: Thu thập mẫu và chiết xuất trong tháng 8-9/2021; phân lập và xác định cấu trúc từ tháng 10/2021 đến 3/2022; đánh giá hoạt tính sinh học từ tháng 4 đến 6/2022; tổng hợp và hoàn thiện luận văn trong 6 tháng cuối năm 2023.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Phân lập và xác định cấu trúc 7 hợp chất flavonoid: Bao gồm 2 flavone (quercetin-3-O-α-L-rhamnosyl (1→2)-α-L-rhamnoside (A1), diosmetin (A2)), 3 flavanone (pinocembrin (A3), alpinetin (A4), 5-O-methylnaringenin (A5)) và 2 chalcone (cardamonin (A6), helichrysetin (A7)). Các hợp chất được phân lập từ cao chiết EtOAc của cây Riềng Việt Nam với khối lượng thu nhận từ 3,5 mg đến 15,3 mg.

2. Hoạt tính gây độc tế bào: Hai hợp chất chalcone A6 và A7 thể hiện hoạt tính gây độc tế bào trên 4 dòng ung thư KB, MCF-7, A549 và Hep-G2. Đặc biệt, A7 có khả năng ức chế mạnh tế bào ung thư phổi A549 với giá trị IC50 thấp hơn đáng kể so với các hợp chất khác.

3. Hoạt tính chống oxy hóa: Hợp chất A1 (quercetin glycoside) có khả năng bắt gốc DPPH mạnh, thể hiện hoạt tính chống oxy hóa vượt trội. Hợp chất A2 (diosmetin) có hoạt tính chống oxy hóa ở mức trung bình, phù hợp với cấu trúc flavone có nhóm methoxy.

4. Hoạt tính ức chế enzyme α-glucosidase: Hai hợp chất A2 (diosmetin) và A4 (alpinetin) cho thấy khả năng ức chế enzyme α-glucosidase, góp phần làm chậm quá trình hấp thu glucose, có tiềm năng ứng dụng trong điều trị tiểu đường.

Thảo luận kết quả

Kết quả phân lập 7 hợp chất flavonoid từ cây Riềng Việt Nam phù hợp với các nghiên cứu trước đây về thành phần flavonoid trong chi Alpinia, tuy nhiên đây là lần đầu tiên các hợp chất này được xác định từ loài Alpinia vietnamica. Hoạt tính gây độc tế bào của hai chalcone A6 và A7 tương đồng với các nghiên cứu về chalcone trong chi Alpinia có tác dụng chống ung thư, cho thấy tiềm năng phát triển thuốc chống ung thư từ nguồn dược liệu bản địa.

Hoạt tính chống oxy hóa mạnh của quercetin glycoside (A1) phù hợp với đặc tính của flavonoid có nhóm hydroxyl tự do, giúp trung hòa gốc tự do DPPH hiệu quả. Hoạt tính ức chế α-glucosidase của diosmetin và alpinetin cũng tương tự các flavonoid đã được báo cáo, góp phần làm chậm hấp thu glucose, hỗ trợ kiểm soát đường huyết.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh giá trị IC50 của các hợp chất trên từng dòng tế bào ung thư, biểu đồ phần trăm ức chế enzyme α-glucosidase và biểu đồ hoạt tính bắt gốc DPPH theo nồng độ. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế cho thấy kết quả nghiên cứu có tính nhất quán và bổ sung thêm kiến thức về dược liệu Việt Nam.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Phát triển quy trình chiết xuất và phân lập flavonoid từ cây Riềng Việt Nam: Tối ưu hóa quy trình chiết xuất ethanol 80% và phân đoạn dung môi để tăng hiệu suất thu nhận các hợp chất hoạt tính, áp dụng trong vòng 12 tháng, do các viện nghiên cứu dược liệu thực hiện.

2. Nghiên cứu sâu về cơ chế tác động sinh học của các hợp chất chalcone A6 và A7: Thực hiện các thử nghiệm in vitro và in vivo để làm rõ cơ chế gây độc tế bào ung thư, đánh giá độc tính và hiệu quả điều trị, trong 18 tháng, do các phòng thí nghiệm ung thư và dược lý đảm nhiệm.

3. Ứng dụng các hợp chất flavonoid trong phát triển sản phẩm hỗ trợ điều trị tiểu đường và chống oxy hóa: Nghiên cứu phối hợp với doanh nghiệp dược phẩm để phát triển sản phẩm thực phẩm chức năng hoặc thuốc, kiểm nghiệm lâm sàng sơ bộ trong 24 tháng.

4. Bảo tồn và phát triển nguồn gen cây Riềng Việt Nam: Khuyến khích các cơ quan quản lý nông lâm nghiệp xây dựng kế hoạch bảo tồn tại các vùng phân bố tự nhiên, đồng thời phát triển mô hình trồng nhân giống để cung cấp nguyên liệu ổn định cho nghiên cứu và sản xuất.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà nghiên cứu dược liệu và hóa học tự nhiên: Có thể sử dụng kết quả phân lập và xác định cấu trúc các flavonoid làm cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo về hoạt tính sinh học và phát triển thuốc từ thiên nhiên.

2. Chuyên gia phát triển sản phẩm dược phẩm và thực phẩm chức năng: Tham khảo các hợp chất có hoạt tính sinh học để thiết kế sản phẩm hỗ trợ điều trị ung thư, tiểu đường và chống oxy hóa.

3. Cơ quan quản lý và bảo tồn nguồn gen thực vật: Sử dụng thông tin về phân bố và đặc điểm sinh thái của Alpinia vietnamica để xây dựng chính sách bảo tồn và phát triển bền vững nguồn dược liệu quý hiếm.

4. Sinh viên và học viên cao học ngành Hóa học, Dược học, Sinh học: Tài liệu tham khảo hữu ích cho việc học tập, nghiên cứu về phân lập hợp chất tự nhiên, kỹ thuật sắc ký và phổ học, cũng như đánh giá hoạt tính sinh học.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao chọn cây Riềng Việt Nam làm đối tượng nghiên cứu?
   Cây Riềng Việt Nam là loài mới được phát hiện tại miền Trung, chưa có nghiên cứu về thành phần hóa học và hoạt tính sinh học. Nghiên cứu giúp khai thác tiềm năng dược liệu bản địa và phát triển các hợp chất có giá trị y học.

2. Phương pháp chiết xuất nào được sử dụng trong nghiên cứu?
   Phương pháp ngâm chiết với ethanol 80% được sử dụng để thu nhận cao chiết toàn phần, sau đó phân đoạn bằng dung môi n-hexane, ethyl acetate và nước để tách các nhóm hợp chất theo độ phân cực.

3. Các hợp chất flavonoid được phân lập có hoạt tính sinh học gì nổi bật?
   Hai hợp chất chalcone thể hiện hoạt tính gây độc tế bào mạnh trên các dòng ung thư, hợp chất quercetin glycoside có hoạt tính chống oxy hóa mạnh, và một số flavonoid có khả năng ức chế enzyme α-glucosidase, hỗ trợ kiểm soát đường huyết.

4. Phương pháp đánh giá hoạt tính gây độc tế bào được thực hiện như thế nào?
   Sử dụng phương pháp MTT trên 4 dòng tế bào ung thư phổ biến, đo giá trị IC50 thể hiện nồng độ ức chế 50% sự phát triển tế bào, thí nghiệm được lặp lại 3 lần để đảm bảo độ tin cậy.

5. Ý nghĩa ứng dụng của nghiên cứu này trong y học hiện đại?
   Nghiên cứu cung cấp các hợp chất flavonoid có hoạt tính sinh học tiềm năng, làm cơ sở phát triển thuốc chống ung thư, thuốc hỗ trợ điều trị tiểu đường và sản phẩm chống oxy hóa từ nguồn dược liệu tự nhiên Việt Nam.

Kết luận

• Phân lập thành công 7 hợp chất flavonoid từ cây Riềng Việt Nam, bao gồm flavone, flavanone và chalcone với cấu trúc được xác định chính xác bằng phổ hiện đại.
• Hai hợp chất chalcone thể hiện hoạt tính gây độc tế bào mạnh trên các dòng ung thư KB, MCF-7, A549 và Hep-G2, đặc biệt A7 ức chế mạnh tế bào ung thư phổi A549.
• Hợp chất quercetin glycoside có hoạt tính chống oxy hóa mạnh, trong khi diosmetin và alpinetin có khả năng ức chế enzyme α-glucosidase.
• Nghiên cứu góp phần làm sáng tỏ thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của loài Alpinia vietnamica, mở ra hướng phát triển dược liệu bản địa.
• Đề xuất các giải pháp phát triển quy trình chiết xuất, nghiên cứu cơ chế tác động và ứng dụng trong sản phẩm y học hiện đại, đồng thời bảo tồn nguồn gen quý hiếm.

Luận văn khuyến khích các nhà nghiên cứu và doanh nghiệp tiếp tục khai thác tiềm năng của cây Riềng Việt Nam nhằm phát triển các sản phẩm dược liệu có giá trị cao, góp phần nâng cao sức khỏe cộng đồng và phát triển kinh tế bền vững.