I. Tính cấp thiết của đề tài
Nghiên cứu về đột biến gen trong cây hoa cẩm chướng có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh nông nghiệp hiện đại. Cẩm chướng, với màu sắc và hình dáng đa dạng, đã trở thành một trong những loài hoa cắt cành phổ biến trên thế giới. Tuy nhiên, việc phụ thuộc vào giống nhập khẩu đã tạo ra nhiều thách thức cho ngành sản xuất hoa trong nước. Việc phát triển giống hoa cẩm chướng mới không chỉ giúp nâng cao năng suất mà còn tạo ra những giống có bản quyền, đáp ứng nhu cầu thị trường. Đột biến gen là một trong những phương pháp hiệu quả để tạo ra các giống mới, đặc biệt trong bối cảnh khó khăn trong việc lai tạo giống. Theo báo cáo của Tổ chức Năng lượng nguyên tử quốc tế, hàng ngàn giống cây trồng đã được tạo ra thông qua phương pháp này, cho thấy tiềm năng to lớn của nó trong việc cải tiến giống cây trồng.
II. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu chính của nghiên cứu này là xác định phương pháp xử lý đột biến in vitro hiệu quả cho cây hoa cẩm chướng. Nghiên cứu sẽ tập trung vào việc tạo ra các dòng biến dị di truyền, làm nguồn nguyên liệu cho công tác chọn tạo giống mới. Các yêu cầu cụ thể bao gồm xác định khả năng nhân giống in vitro cho giống cẩm chướng Quận Chúa, đánh giá hiệu quả của các phương pháp xử lý đột biến như EMS và tia gamma, cũng như phân lập các thể đột biến qua các thế hệ nhân chồi. Việc nghiên cứu này không chỉ có giá trị khoa học mà còn có ý nghĩa thực tiễn trong việc phát triển giống hoa cẩm chướng tại Việt Nam.
III. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
Đề tài này không chỉ cung cấp những kiến thức mới về di truyền học và công nghệ sinh học mà còn mở ra hướng đi mới trong việc chọn tạo giống cây trồng. Kết quả nghiên cứu sẽ là cơ sở cho việc phát triển các giống hoa cẩm chướng mới, có khả năng thích ứng tốt với điều kiện sinh thái Việt Nam. Hơn nữa, việc ứng dụng phương pháp nuôi cấy mô tế bào kết hợp với xử lý đột biến sẽ giúp giảm thiểu thời gian và chi phí trong quá trình chọn tạo giống. Đề tài cũng sẽ tạo ra các vật liệu khởi đầu cho nghiên cứu chọn tạo giống hoa cẩm chướng mới, góp phần nâng cao giá trị kinh tế cho ngành sản xuất hoa trong nước.
IV. Đóng góp mới của luận án
Luận án đã xác định được tác nhân gây đột biến hiệu quả như EMS và tia gamma nguồn 60Co, từ đó tạo ra các dòng đột biến có tiềm năng cao. Các dòng này không chỉ được đánh giá về đặc điểm sinh trưởng mà còn về màu sắc hoa, mở ra cơ hội cho việc phát triển giống hoa cẩm chướng mới. Kết quả nghiên cứu sẽ là tài liệu quý giá cho các nhà khoa học và nông dân trong việc ứng dụng công nghệ sinh học vào sản xuất hoa, đồng thời góp phần vào việc bảo tồn và phát triển nguồn gen quý giá của cây hoa cẩm chướng tại Việt Nam.
