Khóa luận tốt nghiệp: Đặc điểm thực vật và thành phần hóa học của cây qua lâu trứng Trichosanthes Ovigera Blume

• Tác giả: Nguyễn Ngọc Anh
• Người hướng dẫn: PGS. Vũ Đức Lợi
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội - Trường Đại học Y Dược
• Chuyên ngành: Dược học
• Đề tài: Nghiên cứu đặc điểm thực vật và thành phần hóa học của cây Qua lâu trứng (Trichosanthes ovigera Blume)
• Loại tài liệu: Khóa luận tốt nghiệp đại học
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC KÝ HIỆU VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• DANH MỤC HÌNH ẢNH
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Vị trí phân loại và đặc điểm thực vật của chi Trichosanthes
• 1.2. Vị trí phân loại chi Trichosanthes
• 1.3. Đặc điểm thực vật và phân bố của chi Trichosanthes
• 1.4. Thành phần hóa học của chi Trichosanthes
• 1.5. Tổng quan về loài Qua lâu trứng
• 1.5.1. Đặc điểm thực vật
• 1.5.2. Đặc điểm phân bố
• 1.5.3. Thành phần hóa học
• 1.5.4. Tác dụng sinh học
• 1.5.5. Công dụng theo y học cổ truyền
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Hóa chất, trang thiết bị
• 2.3. Nội dung nghiên cứu
• 2.4. Nghiên cứu đặc điểm thực vật
• 2.5. Nghiên cứu thành phần hóa học
• 2.6. Phương pháp nghiên cứu
• 2.6.1. Phương pháp nghiên cứu về đặc điểm thực vật
• 2.6.2. Phương pháp định tính các nhóm chất hữu cơ
• 2.6.3. Phương pháp chiết xuất, phân lập và xác định cấu trúc một số hợp chất
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
• 3.1. Kết quả mô tả đặc điểm thực vật của cây Qua lâu trứng
• 3.1.1. Mô tả đặc điểm hình thái của Qua lâu trứng
• 3.1.2. Đặc điểm vi phẫu thân
• 3.1.3. Đặc điểm vi phẫu lá
• 3.1.4. Đặc điểm bột dược liệu
• 3.1.5. Kết quả định tính thành phần hóa học trong lá cây Qua lâu trứng
• 3.2. Kết quả chiết xuất, phân lập và xác định cấu trúc các hợp chất
• 3.2.1. Chiết các phân đoạn từ lá cây Qua lâu trứng
• 3.2.2. Phân lập các hợp chất bằng sắc ký cột
• 3.2.3. Xác định cấu trúc các hợp chất phân lập được
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng quan về cây Qua lâu trứng Trichosanthes ovigera Blume

Trichosanthes ovigera Blume, còn được gọi là cây qua lâu trứng, là một loài thực vật thuộc họ Cucurbitaceae. Loài này phân bố chủ yếu ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, đặc biệt là ở các khu vực như Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, và Việt Nam. Cây qua lâu trứng được biết đến với các đặc điểm thực vật đặc trưng như thân leo, lá đơn hoặc kép, và quả hình trứng. Nghiên cứu về loài này không chỉ tập trung vào đặc điểm thực vật mà còn khám phá thành phần hóa học và các ứng dụng dược liệu tiềm năng.

1.1. Đặc điểm thực vật

Cây qua lâu trứng là một loài thực vật thân leo, có lá đơn hoặc kép hình chân vịt. Lá của cây thường có lông hoặc nhẵn, với mép lá có răng cưa. Hoa của cây đơn tính, mọc ở nách lá, với hoa đực thường tập trung thành chùm và hoa cái đơn độc. Quả của cây có hình trứng hoặc thuôn dài, với hạt dẹt và dài. Đặc điểm thực vật này giúp phân biệt Trichosanthes ovigera Blume với các loài khác trong chi Trichosanthes.

1.2. Phân bố địa lý

Cây qua lâu trứng phân bố rộng rãi ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, đặc biệt là ở Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, và Việt Nam. Ở Việt Nam, cây thường mọc ở các vùng núi cao như Lào Cai, Hòa Bình, và Ninh Thuận. Môi trường sống của cây thường là đất rừng, bên khe hoặc mé đường. Sự phân bố rộng rãi của cây cho thấy khả năng thích nghi cao với các điều kiện khí hậu và địa hình khác nhau.

II. Thành phần hóa học của cây Qua lâu trứng

Thành phần hóa học của cây qua lâu trứng đã được nghiên cứu rộng rãi, với các hợp chất chính bao gồm triterpenoid, steroid, flavonoid, và các hợp chất có nitơ. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng các hợp chất này có nhiều hoạt tính sinh học quan trọng, bao gồm khả năng chống oxy hóa, kháng viêm, và gây độc tế bào ung thư. Hóa học thực vật của Trichosanthes ovigera Blume đã mở ra nhiều hướng nghiên cứu mới trong lĩnh vực dược liệu.

2.1. Các hợp chất chính

Các hợp chất chính được tìm thấy trong cây qua lâu trứng bao gồm triterpenoid, steroid, flavonoid, và các hợp chất có nitơ. Các hợp chất này đã được phân lập và xác định cấu trúc thông qua các phương pháp như sắc ký cột và phổ cộng hưởng từ hạt nhân (NMR). Các thành phần hóa học này không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc xác định tính chất hóa học của cây mà còn có tiềm năng ứng dụng trong y học.

2.2. Hoạt tính sinh học

Các hợp chất từ cây qua lâu trứng đã được chứng minh có nhiều hoạt tính sinh học quan trọng. Ví dụ, các cucurbitacin từ cây có khả năng gây độc tế bào ung thư, đặc biệt là trên các dòng tế bào ung thư biểu mô vòm họng. Ngoài ra, các polysaccharide từ cây cũng có hoạt tính chống oxy hóa mạnh, được đánh giá thông qua các xét nghiệm như DPPH và FRAP. Các ứng dụng của cây trong y học cổ truyền và hiện đại đang được nghiên cứu và phát triển.

III. Nghiên cứu và ứng dụng của cây Qua lâu trứng

Nghiên cứu thực vật và thành phần hóa học của cây qua lâu trứng đã mở ra nhiều hướng ứng dụng trong y học và dược phẩm. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng cây có tiềm năng lớn trong việc điều trị các bệnh như ung thư, viêm nhiễm, và các bệnh liên quan đến oxy hóa. Các nghiên cứu trước đây cũng đã cung cấp cơ sở khoa học cho việc sử dụng cây trong y học cổ truyền, đặc biệt là ở các nước châu Á.

3.1. Ứng dụng trong y học cổ truyền

Trong y học cổ truyền, cây qua lâu trứng được sử dụng để điều trị các bệnh như ho, vàng da, và viêm nhiễm. Các bộ phận của cây như rễ, lá, và quả đều được sử dụng làm thuốc. Công dụng theo y học cổ truyền của cây đã được ghi nhận trong nhiều tài liệu y học cổ, và các nghiên cứu hiện đại đang tiếp tục khám phá tiềm năng của cây trong việc điều trị các bệnh hiện đại.

3.2. Tiềm năng trong y học hiện đại

Các nghiên cứu hiện đại đã chỉ ra rằng cây qua lâu trứng có tiềm năng lớn trong việc điều trị các bệnh như ung thư và viêm nhiễm. Các hợp chất từ cây đã được chứng minh có hoạt tính gây độc tế bào ung thư và chống oxy hóa mạnh. Các ứng dụng của cây trong y học hiện đại đang được nghiên cứu và phát triển, với hy vọng sẽ mang lại các phương pháp điều trị mới và hiệu quả hơn.