Nghiên cứu đặc điểm sinh học và sinh thái của mọt gạo Sitophilus oryzae trên lúa mì năm 2021

• Tác giả: Vũ Thị Diệu Linh
• Người hướng dẫn: PGS. Hồ Thị Thu Giang
• Trường học: Học viện Nông nghiệp Việt Nam
• Chuyên ngành: Nông học
• Đề tài: Nghiên cứu một số đặc điểm sinh học, sinh thái mọt gạo Sitophilus oryzae Linnaeus (Coleoptera: Curculionidae) gây hại trên lúa mì năm 2021
• Loại tài liệu: Khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. MỤC LỤC
• 2. MỤC TIÊU VÀ YÊU CẦU CỦA ĐỀ BÀI
• 3. TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU VỀ TÌNH HÌNH TRONG VÀ NGOÀI NƯỚC
• 3.1. Tình hình nghiên cứu ngoài nước
• 3.2. Vị trí phân loại
• 3.3. Phân bố và phạm vi ký chủ
• 3.4. Nghiên cứu về thiệt hại do mọt gạo gây ra đối với hạt ngũ cốc dự trữ trong kho bảo quản
• 3.5. Đặc điểm hình thái, sinh học, sinh thái mọt gạo
• 3.6. Tình hình nghiên cứu trong nước
• 3.7. Vị trí phân loại
• 3.8. Phân bố và phạm vi kí chủ
• 3.9. Nghiên cứu về thiệt hại do mọt gạo gây ra đối với hạt ngũ cốc dự trữ trong kho bảo quản
• 3.10. Đặc điểm hình thái, sinh học, sinh thái mọt gạo
• 4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 4.1. Đối tượng và vật liệu nghiên cứu
• 4.2. Đối tượng nghiên cứu. Vật liệu nghiên cứu
• 4.3. Dụng cụ nghiên cứu
• 4.4. Địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 4.5. Nội dung nghiên cứu
• 4.6. Phương pháp nghiên cứu
• 4.7. Nhân nuôi quần thể mọt gạo
• 4.8. Nghiên cứu về một số đặc điểm hình thái, sinh học của mọt gạo S.
• 4.9. Nghiên cứu về một số đặc điểm sinh thái của mọt gạo S.
• 4.10. Đánh giá ảnh hưởng mật độ mọt gạo đến sự hao hụt trọng lượng thức ăn sau thời gian bảo quản
• 4.11. Nghiên cứu sự cạnh tranh của mọt mọt gạo Sitophilus oryzae L. và mọt ngô Sitophilus zeamais M.
• 4.12. Ảnh hưởng của xử lý nhiệt độ cao 50℃ đến mọt gạo
• 5. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
• 5.1. Nghiên cứu về một số đặc điểm hình thái, sinh học mọt gạo
• 5.2. Tập tính sinh học của mọt gạo
• 5.3. Đặc điểm hình thái các pha của mọt gạo
• 5.4. Ảnh hưởng của nhiệt độ đến đặc điểm sinh học của mọt gạo
• 5.5. Ảnh hưởng của thức ăn đến đặc điểm sinh học của mọt gạo
• 5.6. Đánh giá ảnh hưởng mật độ mọt gạo đến sự hao hụt khối lượng thức ăn sau thời gian bảo quản
• 5.7. Nghiên cứu sự cạnh tranh của mọt gạo Sitophilus oryzae L. và mọt ngô Sitophilus zeamais M. Ảnh hưởng của xử lí nhiệt độ cao 50°C đến mọt gạo
• 6. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về Sitophilus oryzae và tác hại trên lúa mì

Sitophilus oryzae, còn gọi là mọt gạo, là một loài côn trùng gây hại phổ biến trong các kho lương thực, đặc biệt là trên lúa mì, gạo và ngô. Nghiên cứu này tập trung vào việc phân tích đặc điểm sinh học và sinh thái của loài này trong năm 2021. Mọt gạo không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn ảnh hưởng đến chất lượng hạt lúa mì, làm giảm giá trị thương mại. Việc hiểu rõ các đặc điểm này là cần thiết để đề xuất các biện pháp quản lý dịch hại hiệu quả.

1.1. Phân bố và phạm vi ký chủ

Sitophilus oryzae có nguồn gốc từ Ấn Độ và hiện phân bố rộng rãi ở các vùng nhiệt đới và ôn đới. Loài này gây hại chủ yếu trên các loại ngũ cốc như lúa mì, gạo và ngô. Ngoài ra, chúng cũng có thể gây hại trên các loại đậu đỗ và cao lương. Sự phân bố rộng rãi của mọt gạo làm cho chúng trở thành một trong những loài côn trùng gây hại nghiêm trọng nhất trong kho bảo quản.

1.2. Tác hại kinh tế

Theo các nghiên cứu, Sitophilus oryzae gây thiệt hại đáng kể về trọng lượng và chất lượng hạt lúa mì. Tỷ lệ hao hụt trọng lượng có thể lên đến 5,11% sau 90 ngày bảo quản. Ngoài ra, hoạt động của mọt gạo còn làm tăng nhiệt độ và độ ẩm trong kho, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các loài sâu bệnh thứ cấp.

II. Đặc điểm sinh học của Sitophilus oryzae

Sitophilus oryzae có vòng đời gồm bốn giai đoạn: trứng, sâu non, nhộng và trưởng thành. Các giai đoạn này đều diễn ra bên trong hạt bị nhiễm bệnh. Nghiên cứu này tập trung vào việc phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến vòng đời và sức sinh sản của mọt gạo, bao gồm nhiệt độ, thức ăn và mật độ quần thể.

2.1. Vòng đời và sức sinh sản

Vòng đời của Sitophilus oryzae dao động từ 35,57 đến 46,2 ngày tùy thuộc vào nhiệt độ và loại thức ăn. Sức sinh sản của trưởng thành cái cao nhất ở nhiệt độ 28,56°C, với trung bình 171,7 trứng/con. Thời gian đẻ trứng nhiều nhất là từ 12h đến 14h trong ngày.

2.2. Ảnh hưởng của nhiệt độ và thức ăn

Nhiệt độ và thức ăn có ảnh hưởng lớn đến thời gian phát dục và sức sinh sản của mọt gạo. Khi nuôi trên lúa mì, vòng đời của Sitophilus oryzae ngắn nhất là 35,57 ngày. Trong khi đó, nhịn đói làm giảm đáng kể tỷ lệ sống và khả năng sinh sản của trưởng thành.

III. Đặc điểm sinh thái và biện pháp quản lý dịch hại

Nghiên cứu này cũng tập trung vào các đặc điểm sinh thái của Sitophilus oryzae, bao gồm khả năng cạnh tranh với các loài côn trùng gây hại khác và ảnh hưởng của các biện pháp xử lý nhiệt độ cao. Kết quả cho thấy mọt gạo có ưu thế hơn trong môi trường cạnh tranh với mọt ngô Sitophilus zeamais.

3.1. Cạnh tranh với mọt ngô

Trong môi trường cạnh tranh với mọt ngô, Sitophilus oryzae có khả năng sinh sản cao hơn, dẫn đến thiệt hại lớn hơn đối với hạt lúa mì. Số lượng hạt bị hại và khối lượng chất vỡ vụn do mọt gạo gây ra cao hơn so với mọt ngô.

3.2. Xử lý nhiệt độ cao

Xử lý nhiệt độ cao 50°C trong 150 phút có thể tiêu diệt hoàn toàn Sitophilus oryzae và ngăn chặn sự sinh sản của chúng. Đây là một biện pháp hiệu quả trong quản lý dịch hại và bảo vệ thực vật.