Nghiên cứu ảnh hưởng của phân đạm đến sinh trưởng và năng suất cây diêm mạch (Chenopodium quinoa Willd) trong điều kiện hạn

• Tác giả: Đinh Thị Hạnh
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Việt Long
• Trường học: Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam
• Chuyên ngành: Khoa Học Cây Trồng
• Đề tài: Nghiên cứu ảnh hưởng của các mức phân đạm đến sinh trưởng và năng suất cây diêm mạch (Chenopodium quinoa Willd) trồng trong điều kiện hạn
• Loại tài liệu: luận văn
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG
• TRÍCH YẾU LUẬN VĂN
• 1. ĐẶT VẤN ĐỀ
• 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
• 2.1. Mục đích
• 2.2. Yêu cầu
• 3. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ Ý NGHĨA THỰC TIỄN
• 3.1. Ý nghĩa khoa học
• 3.2. Ý nghĩa thực tiễn
• 4. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 4.1. Những hiểu biết chung về cây diêm mạch
• 4.1.1. Nguồn gốc cây diêm mạch
• 4.1.2. Đặc điểm thực vật học
• 4.1.3. Yêu cầu về sinh thái cây diêm mạch
• 4.1.4. Giá trị của cây diêm mạch
• 4.2. Tình hình hạn hán và những khó khăn sản xuất nông nghiệp trong điều kiện hạn hán trên thế giới và Việt Nam
• 4.2.1. Tình hình hạn hán và khó khăn trong sản xuất nông nghiệp trên thế giới
• 4.2.2. Tình hình hạn hán và những khó khăn trong sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam
• 4.3. Tình hình sản xuất và nghiên cứu diêm mạch trên thế giới và Việt Nam
• 4.3.1. Tình hình sản xuất và nghiên cứu diêm mạch trên thế giới
• 4.3.2. Tình hình sản xuất và nghiên cứu diêm mạch ở Việt Nam
• 4.4. Cơ sở khoa học của đề tài
• 4.5. Khả năng chịu hạn của cây diêm mạch
• 4.6. Ảnh hưởng của phân bón nói chung và phân đạm nói riêng đối với cây trồng
• 4.7. Tình hình nghiên cứu về phân bón cho cây diêm mạch
• 5. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 5.1. Đối tượng nghiên cứu
• 5.2. Địa điểm nghiên cứu
• 5.3. Nội dung nghiên cứu
• 5.4. Phương pháp nghiên cứu
• 5.5. Thiết kế thí nghiệm
• 5.6. Quy trình trồng và chăm sóc
• 5.7. Các chỉ tiêu nghiên cứu và phương pháp xác định
• 5.8. Phân tích số liệu
• 6. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 6.1. Ảnh hưởng của các mức phân đạm đến khả năng sinh trưởng và năng suất cây diêm mạch trong điều kiện hạn nhân tạo
• 6.1.1. Khả năng nảy mầm hạt và thời gian sinh trưởng của giống diêm mạch Atlas ở các mức phân đạm khác nhau trong điều kiện hạn nhân tạo
• 6.1.2. Ảnh hưởng của các mức phân đạm đến động thái tăng trưởng chiều cao của cây diêm mạch trong điều kiện hạn nhân tạo
• 6.1.3. Ảnh hưởng của các mức phân đạm đến động thái tăng trưởng số lá của cây diêm mạch trong điều kiện hạn nhân tạo
• 6.1.4. Ảnh hưởng của các mức phân đạm đến số nhánh của cây diêm mạch trong điều kiện hạn nhân tạo
• 6.1.5. Ảnh hưởng của các mức phân đạm đến đường kính cây diêm mạch trong điều kiện hạn
• 6.1.6. Ảnh hưởng của các mức phân đạm đến động thái tăng trưởng khối lượng chất khô của cây diêm mạch trong điều kiện hạn nhân tạo
• 6.1.7. Ảnh hưởng của các mức phân đạm đến khả năng nhiễm sâu bệnh của cây diêm mạch trong điều kiện hạn nhân tạo
• 6.1.8. Ảnh hưởng của các mức phân đạm đến năng suất cây diêm mạch trong điều kiện hạn nhân tạo
• 6.2. Ảnh hưởng của các mức phân đạm đến khả năng sinh trưởng và năng suất cây diêm mạch ngoài đồng ruộng trong điều kiện không tưới
• 6.2.1. Lượng mưa tại khu vực Xã Ngọc Thanh
• 6.2.2. Ảnh hưởng của các mức phân đạm đến tỷ lệ nảy mầm và thời gian sinh trưởng cây diêm mạch ngoài đồng ruộng trong điều kiện không tưới
• 6.2.3. Ảnh hưởng của các mức phân đạm đến động thái tăng trưởng chiều cao cây diêm mạch ngoài đồng ruộng trong điều kiện không tưới
• 6.2.4. Ảnh hưởng của các mức phân đạm đến động thái tăng trưởng số lá cây diêm mạch ngoài đồng ruộng trong điều kiện không tưới
• 6.2.5. Ảnh hưởng của các mức phân đạm đến động thái tăng trưởng đường kính thân cây diêm mạch ngoài đồng ruộng trong điều kiện không tưới
• 6.2.6. Ảnh hưởng của các mức phân đạm đến động thái tăng trưởng số nhánh cấp 1 trên cây diêm mạch ngoài đồng ruộng trong điều kiện không tưới
• 6.2.7. Ảnh hưởng của các mức phân đạm đến động thái tăng trưởng khối lượng chất khô của cây diêm mạch ngoài đồng ruộng trong điều kiện không tưới
• 6.2.8. Ảnh hưởng của các mức phân đạm đến mức độ nhiễm sâu bệnh của cây diêm mạch ngoài đồng ruộng trong điều kiện không tưới
• 6.2.9. Ảnh hưởng của các mức phân đạm đến các yếu tố cấu thành năng suất của cây diêm mạch ngoài đồng ruộng trong điều kiện không tưới
• 6.2.10. Ảnh hưởng của các mức phân đạm đến hệ số chịu hạn của cây diêm mạch trong điều kiện hạn
• 7. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Đặc điểm sinh học và giá trị của cây Diêm Mạch

Cây Diêm Mạch (Chenopodium quinoa Willd) có nguồn gốc từ vùng Andes, Nam Mỹ, đã được thuần hóa từ hàng ngàn năm trước. Đây là cây trồng hàng năm, chiều cao dao động từ 0.7 - 3m. Đặc điểm thực vật học bao gồm thân thảo, lá mọc xen kẽ, cụm hoa hình chùy và hạt nhỏ nhiều màu sắc. "Hạt diêm mạch... chứa 9% nước, 70% glucid, 15% protein và 2,3% lipit (omega 3), chất xơ và nhiều khoáng chất... không chứa gluten", làm nổi bật giá trị dinh dưỡng cao, được mệnh danh là "hạt gạo vàng của người Inca". Không chỉ hạt, lá diêm mạch cũng có thể dùng làm thực phẩm hoặc thức ăn chăn nuôi. Một đặc điểm quan trọng khiến Diêm Mạch trở nên hấp dẫn là khả năng chịu hạn, mặn, phù hợp với điều kiện biến đổi khí hậu hiện nay. Tuy nhiên, việc nghiên cứu kỹ thuật trồng và chăm sóc cây Diêm Mạch ở Việt Nam vẫn còn hạn chế. Luận văn này tập trung vào việc tìm hiểu ảnh hưởng của phân đạm đến sinh trưởng và năng suất cây Diêm Mạch trong điều kiện hạn hán, nhằm tối ưu hóa năng suất và chất lượng.

II. Hạn hán và tình hình nghiên cứu Diêm Mạch

Hạn hán là một vấn đề toàn cầu, gây thiệt hại nghiêm trọng cho nông nghiệp. "Hạn là yếu tố bất lợi của môi trường gây nên những thiệt hại nặng về mùa màng trên cả thế giới và Việt Nam." Việc nghiên cứu các giống cây trồng chịu hạn, trong đó có Diêm Mạch, đang được quan tâm. Peru và Bolivia là hai nước sản xuất Diêm Mạch hàng đầu thế giới. Việt Nam mới bắt đầu nghiên cứu trồng thí điểm Diêm Mạch ở một số tỉnh miền Bắc. Luận văn này nhấn mạnh vai trò của phân bón, đặc biệt là phân đạm, trong việc nâng cao năng suất và chất lượng cây trồng. "...bón phân là biện pháp kỹ thuật quan trọng, trong đó phân đạm có ảnh hưởng trực tiếp tới sinh trưởng, năng suất và chất lượng dinh dưỡng hạt." Nghiên cứu này nhằm mục tiêu xác định lượng phân đạm tối ưu cho cây Diêm Mạch trong điều kiện hạn hán, góp phần phát triển cây trồng này ở Việt Nam.

III. Phương pháp và kết quả nghiên cứu

Luận văn sử dụng giống Diêm Mạch Atlas, thực hiện hai thí nghiệm: trong nhà lưới và ngoài đồng ruộng tại Vĩnh Phúc. Thí nghiệm được thiết kế để đánh giá ảnh hưởng của các mức phân đạm khác nhau đến sinh trưởng (chiều cao, số lá, số nhánh, đường kính thân, khối lượng chất khô), khả năng nhiễm sâu bệnh và năng suất của cây Diêm Mạch trong điều kiện hạn nhân tạo và không tưới. Dữ liệu được phân tích bằng phần mềm IRRISTAT 5. Kết quả cho thấy "Tăng lượng đạm bón ảnh hưởng tới các chỉ tiêu sinh trưởng... đạt cao nhất ở công thức bón 120 kg N/ha". Mức phân đạm 120kg N/ha được xác định là liều lượng tối ưu cho cả điều kiện hạn và không hạn. Tuy nhiên, luận văn cũng khuyến nghị cần thực hiện thêm các thí nghiệm ở các mùa vụ và vùng đất khác nhau trước khi áp dụng rộng rãi.

IV. Kết luận và khuyến nghị

Nghiên cứu đã chứng minh được ảnh hưởng tích cực của phân đạm đến sinh trưởng và năng suất cây Diêm Mạch trong điều kiện hạn. Mức phân đạm 120kg N/ha được đề xuất là liều lượng phù hợp để đạt năng suất cao nhất. "Như vậy mức đạm 120kg N/ha được xác định là lượng đạm phù hợp cho cây diêm mạch sinh trưởng và đạt năng suất cao trong điều kiện không hạn và điều kiện hạn." Tuy nhiên, để có kết quả chính xác và ứng dụng thực tiễn hiệu quả, cần tiến hành thêm các nghiên cứu bổ sung ở các điều kiện khác nhau về mùa vụ, vùng đất và điều kiện hạn. "Cần tiến hành thêm các thí nghiệm với mức đạm 120kg N/ha tại các mùa vụ khác nhau trên vùng đất hạn khác trước khi ứng dụng sản xuất diêm mạch trên đất hạn." Điều này giúp khẳng định tính hiệu quả và khả năng ứng dụng rộng rãi của kết quả nghiên cứu.