Luận Văn Thạc Sĩ: Nghiên Cứu Đặc Điểm Hình Thái Và Sinh Thái Các Loài Cây Làm Phẩm Màu Thực Phẩm Tại Huyện Phù Yên Và Quỳnh Nhai, Tỉnh Sơn La

• Tác giả: Hà Đình Khánh
• Người hướng dẫn: ThS. La Quang Độ
• Trường học: Đại học Nông Lâm Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Nông lâm kết hợp
• Đề tài: Nghiên cứu đặc điểm hình thái và sinh thái các loài cây làm phẩm màu thực phẩm tại huyện Phù Yên, huyện Quỳnh Nhai tỉnh Sơn La
• Loại tài liệu: Khóa luận tốt nghiệp đại học
• Năm xuất bản: 2014
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ
• 1.1. Mục đích nghiên cứu
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.3. Ý nghĩa
• 2. TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 2.1. Những nghiên cứu trên thế giới và Việt Nam
• 2.1.1. Trên thế giới
• 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Danh lục các loài cây nhuộm mầu thực phẩm tại khu vực nghiên cứu
• 3.2. Đặc điểm sinh vật học và sinh thái học của các loài cây nhuộm mầu thực phẩm tại khu vực nghiên cứu
• 3.2.1. Cẩm - Peristrophe bivalvis (L.)
• 3.2.2. Gấc - Momordica cochinchinensis (Lour.)
• 3.2.3. Huyết đằng - Sargentodoxa cuneata (Oliv.)
• 3.2.4. Mật mông hoa - Buddleia officinalis Maxim.
• 3.2.5. Nghệ vàng - Curcuma longa L.
• 3.2.6. Vàng anh - Saraca dives Pierre
• 3.2.7. Gai - Boehmeria nivea (L.)
• 3.2.8. Nghệ đen - Curcuma zedoaria Rosecoe
• 3.2.9. Cây Nhót - Elaeagnus latifolia L.
• 3.2.10. Sau sau - Liquidambar formosana Hance
• 3.2.11. Trám đen - Canarium tramdeum Dai & Yakovl.
• 3.2.12. Dứa thơm - Pandanus amaryllifolius Roxb.
• 3.2.13. Gừng - Zingiber officinale (Willd.)
• 3.2.14. Rau khúc - Gnaphalium affine D.
• 3.2.15. Riềng - Alpinia officinarum Hance
• 3.2.16. Ngải cứu - Artemisia vulgaris L.
• 3.3. Một số tri thức bản địa về các loài cây nhuộm mầu thực phẩm tại khu vực nghiên cứu
• 3.3.1. Các loài cây được sử dụng làm cây nhuộm mầu thực phẩm ở 3 xã
• 3.3.2. Đặc điểm dạng sống, kinh nghiệm sử dụng các loài cây nhuộm màu thực phẩm ở 3 xã
• 3.3.3. Mức độ sử dụng các loài cây nhuộm mầu thực phẩm
• 3.3.4. So sánh các loài cây nhuộm mầu thực phẩm ở 3 tỉnh khác nhau
• 4. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
• DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ
• DANH MỤC CÁC PHỤ LỤC TRONG KHÓA LUẬN

I. Giới thiệu và mục đích nghiên cứu

Nghiên cứu này tập trung vào việc khám phá đặc điểm hình thái và sinh thái của các loài cây thực phẩm được sử dụng làm phẩm màu thực phẩm tại hai huyện Phù Yên và Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La. Mục đích chính là nhận diện, phân loại và đánh giá khả năng ứng dụng của các loài cây này trong đời sống và sản xuất. Nghiên cứu cũng nhằm bảo tồn và phát triển bền vững nguồn tài nguyên thực vật quý giá này.

1.1. Mục tiêu nghiên cứu

Mục tiêu chính của nghiên cứu là xác định đặc điểm sinh học của các loài cây làm phẩm màu thực phẩm, bao gồm cả hình thái cây thực phẩm và đặc điểm sinh thái. Nghiên cứu cũng hướng đến việc đánh giá sự phân bố và mức độ sử dụng của các loài cây này trong cộng đồng địa phương.

1.2. Ý nghĩa thực tiễn

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo tồn và phát triển các loài cây làm phẩm màu thực phẩm, góp phần đa dạng hóa sản phẩm hàng hóa và nâng cao đời sống kinh tế cho người dân địa phương. Đồng thời, nghiên cứu cũng cung cấp cơ sở khoa học cho việc sản xuất phẩm màu thực phẩm an toàn và bền vững.

II. Tổng quan về các loài cây làm phẩm màu thực phẩm

Nghiên cứu đã tổng hợp danh sách các loài cây được sử dụng làm phẩm màu thực phẩm tại khu vực nghiên cứu, bao gồm các loài như Cẩm, Gấc, Nghệ vàng, và Vàng anh. Mỗi loài cây được mô tả chi tiết về đặc điểm hình thái và sinh thái, cũng như vai trò của chúng trong việc tạo màu cho thực phẩm.

2.1. Danh lục các loài cây

Danh lục bao gồm 15 loài cây được sử dụng làm phẩm màu thực phẩm, trong đó nổi bật là Cẩm (Peristrophe bivalvis), Gấc (Momordica cochinchinensis), và Nghệ vàng (Curcuma longa). Mỗi loài được mô tả chi tiết về đặc điểm thực vật học và sinh thái học.

2.2. Đặc điểm sinh thái

Các loài cây này thường phân bố ở các khu vực có điều kiện tự nhiên đặc trưng của Phù Yên và Quỳnh Nhai, như rừng núi, đồi và khu vực canh tác. Nghiên cứu cũng chỉ ra sự thích nghi của các loài cây với điều kiện khí hậu và đất đai tại địa phương.

III. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng các phương pháp điều tra thực địa, thu thập mẫu vật và phân tích thực vật học để xác định đặc điểm hình thái và sinh thái của các loài cây. Các phương pháp này bao gồm việc thu thập thông tin từ người dân địa phương, phân tích mẫu cây và đánh giá mức độ sử dụng của các loài cây trong cộng đồng.

3.1. Phương pháp thu thập dữ liệu

Dữ liệu được thu thập thông qua các cuộc phỏng vấn người dân địa phương và điều tra thực địa tại các khu vực nghiên cứu. Các mẫu cây được thu thập và phân loại theo phương pháp thực vật học truyền thống.

3.2. Phương pháp phân tích

Các mẫu cây được phân tích về đặc điểm hình thái như hình dạng lá, hoa, quả và thân cây. Đồng thời, nghiên cứu cũng đánh giá đặc điểm sinh thái của các loài cây, bao gồm điều kiện sống và sự phân bố trong tự nhiên.

IV. Kết quả và thảo luận

Nghiên cứu đã xác định được 15 loài cây làm phẩm màu thực phẩm tại Phù Yên và Quỳnh Nhai, trong đó các loài như Cẩm, Gấc và Nghệ vàng được sử dụng phổ biến nhất. Các loài cây này không chỉ có giá trị về mặt thực phẩm mà còn góp phần bảo tồn văn hóa và tri thức bản địa.

4.1. Đặc điểm dạng sống

Các loài cây được phân loại theo dạng sống, bao gồm cây thân gỗ, cây bụi và cây thân thảo. Trong đó, cây thân thảo chiếm tỷ lệ cao nhất, phản ánh sự đa dạng về hình thái và sinh thái của các loài cây làm phẩm màu thực phẩm.

4.2. Mức độ sử dụng

Nghiên cứu chỉ ra rằng các loài cây như Cẩm và Gấc được sử dụng rộng rãi trong cộng đồng địa phương, không chỉ để tạo màu cho thực phẩm mà còn trong các bài thuốc dân gian. Điều này cho thấy giá trị đa dạng của các loài cây này trong đời sống người dân.

V. Kết luận và kiến nghị

Nghiên cứu đã cung cấp cái nhìn toàn diện về đặc điểm hình thái và sinh thái của các loài cây làm phẩm màu thực phẩm tại Phù Yên và Quỳnh Nhai. Kết quả nghiên cứu không chỉ có ý nghĩa khoa học mà còn góp phần vào việc bảo tồn và phát triển bền vững nguồn tài nguyên thực vật quý giá này.

5.1. Kết luận

Nghiên cứu đã xác định được 15 loài cây làm phẩm màu thực phẩm, trong đó các loài như Cẩm, Gấc và Nghệ vàng có giá trị ứng dụng cao. Các loài cây này cần được bảo tồn và phát triển để đáp ứng nhu cầu sản xuất và tiêu dùng.

5.2. Kiến nghị

Cần có các chính sách và chương trình bảo tồn để duy trì nguồn gen của các loài cây làm phẩm màu thực phẩm. Đồng thời, cần khuyến khích người dân địa phương tham gia vào việc trồng và khai thác bền vững các loài cây này.