Luận án tiến sĩ về đa dạng sinh học và biện pháp bảo tồn côn trùng cánh cứng tại khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, Thanh Hóa

• Tác giả: Phạm Hữu Hùng
• Người hướng dẫn: GS. Nguyễn Thế Nhã
• Trường học: Trường Đại học Lâm nghiệp
• Chuyên ngành: Lâm sinh
• Đề tài: Nghiên cứu đa dạng sinh học và bảo tồn côn trùng cánh cứng tại Pù Luông, Thanh Hóa
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
• 1.1. Khái quát tình hình nghiên cứu trên thế giới
• 1.2. Nghiên cứu về thành phần và đặc điểm phân bố của cánh cứng
• 1.3. Nghiên cứu về tính đa dạng, đặc điểm sinh học và sinh thái học của cánh cứng
• 1.4. Tình hình nghiên cứu về cơ sở bảo tồn bộ Cánh cứng trên thế giới
• 1.5. Khái quát tình hình nghiên cứu ở Việt Nam
• 1.6. Nghiên cứu về thành phần loài và đặc điểm phân bố của cánh cứng
• 1.7. Nghiên cứu về tính đa dạng, đặc điểm sinh học, sinh thái học của cánh cứng
• 1.8. Tình hình nghiên cứu về cơ sở bảo tồn bộ cánh cứng ở Việt Nam
• 1.9. Một số nghiên cứu về cánh cứng ở Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông
• 2. CHƯƠNG 2: NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Nội dung nghiên cứu
• 2.2. Điều tra thành phần loài cánh cứng ở Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông
• 2.3. Nghiên cứu tính đa dạng loài một số họ thuộc bộ Cánh cứng ở Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông
• 2.4. Nghiên cứu một số đặc điểm hình thái, sinh học, sinh thái học phân loài Serrognathue platymelus sika và loài Aceraius grandis
• 2.5. Đánh giá hiện trạng và đề xuất biện pháp bảo tồn, phát triển cánh cứng ở Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông
• 2.6. Phương pháp nghiên cứu
• 2.6.1. Phương pháp xác định thành phần loài cánh cứng
• 2.6.2. Xác định dạng sinh cảnh
• 2.6.3. Lập tuyến điều tra và điểm điều tra
• 2.6.4. Phương pháp điều tra thu mẫu
• 2.6.5. Phương pháp xử lý, bảo quản vật mẫu
• 2.6.6. Phương pháp định loại vật mẫu
• 2.6.7. Phương pháp xác định họ chính
• 2.6.8. Phương pháp đánh giá tính đa dạng loài
• 2.6.9. Phương pháp nghiên cứu hình thái, sinh học và sinh thái học
• 2.6.10. Phương pháp đánh giá hiện trạng và đề xuất biện pháp bảo tồn, phát triển cánh cứng ở khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông
• 2.6.11. Phương pháp xử lý số liệu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. Thành phần loài cánh cứng ở Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông
• 3.2. Danh sách thành phần loài cánh cứng ở Khu BTTN Pù Luông
• 3.3. Cấu trúc thành phần các bậc taxon thuộc bộ Cánh cứng ở Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông
• 3.4. Cấu trúc thành phần các bậc taxon của 28 họ cánh cứng
• 3.5. Cấu trúc thành phần các bậc taxon của 6 họ chính
• 3.6. Phân bố các bậc taxon của bộ Cánh cứng theo sinh cảnh
• 3.7. Cấu trúc thành phần loài của 6 họ chính theo mùa
• 3.8. Cấu trúc thành phần loài của 6 họ chính theo độ cao
• 3.9. Tính đa dạng loài của bộ Cánh cứng ở Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông
• 3.10. Tính đa dạng loài của 28 họ cánh cứng
• 3.11. Tính đa dạng loài của 6 họ chính
• 3.12. Đa dạng loài của 6 họ chính theo sinh cảnh
• 3.13. Tính đa dạng loài của 6 họ chính theo mùa
• 3.14. Tính đa dạng loài của 6 họ chính theo độ cao
• 3.15. Loài chỉ thị cho sinh cảnh
• 3.16. Đề xuất những loài cánh cứng có giá trị bảo tồn ở Khu BTTN Pù Luông
• 3.17. Một số đặc điểm hình thái, sinh học, sinh thái học phân loài Serrognathue platymelus sika Krieshe, 1920 và loài Aceraius grandis Burmeister, 1847
• 3.17.1. Đặc điểm phân loài Serrognathue platymelus sika Krieshe, 1920
• 3.17.2. Đặc điểm hình thái phân loài Serrognathue platymelus sika
• 3.17.3. Đặc điểm sinh học, sinh thái học phân loài Serrognathue platymelus sika
• 3.17.4. Đặc điểm loài Aceraius grandis Burmeister, 1847
• 3.17.5. Đặc điểm hình thái loài Aceraius grandis
• 3.17.6. Đặc điểm sinh học, sinh thái học loài Aceraius grandis
• 3.18. Hiện trạng và đề xuất công tác bảo tồn và phát triển cánh cứng ở Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông
• 3.18.1. Hiện trạng về diện tích, tình hình quản lý các phân khu rừng đặc dụng Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông
• 3.18.2. Những nhân tố ảnh hưởng đến công tác bảo tồn và phát triển cánh cứng
• 3.18.3. Đề xuất biện pháp bảo tồn và phát triển cánh cứng
• 3.18.3.1. Xây dựng Chương trình giám sát
• 3.18.3.2. Biện pháp kỹ thuật lâm sinh
• 3.18.3.3. Biện pháp gây nuôi một số nhóm loài cánh cứng
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• DANH MỤC CÁC BÀI BÁO ĐÃ CÔNG BỐ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tính cấp thiết của nghiên cứu

Nghiên cứu về đa dạng sinh học và bảo tồn côn trùng là một vấn đề cấp thiết trong bối cảnh hiện nay. Bộ Cánh cứng (Coleoptera) là một trong những bộ côn trùng phong phú nhất, với khoảng 40% số loài côn trùng được mô tả thuộc về bộ này. Tuy nhiên, nhiều loài cánh cứng đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng do sự suy giảm môi trường sống và khai thác quá mức. Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, tỉnh Thanh Hóa, với diện tích lớn và đa dạng sinh thái, là một địa điểm lý tưởng để nghiên cứu và bảo tồn các loài cánh cứng. Việc xác định hiện trạng và các biện pháp bảo tồn là cần thiết để bảo vệ côn trùng cánh cứng và duy trì biodiversity trong khu vực này.

II. Mục tiêu nghiên cứu

Mục tiêu tổng quát của nghiên cứu là cung cấp dữ liệu khoa học về thành phần, tính đa dạng và đặc điểm sinh học, sinh thái học của một số loài cánh cứng tại Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông. Các mục tiêu cụ thể bao gồm xác định thành phần loài và cấu trúc của một số họ cánh cứng, đánh giá tính đa dạng loài, và xác định đặc điểm sinh học của các loài như Serrognathue platymelus sika và Aceraius grandis. Những thông tin này sẽ là cơ sở cho công tác bảo tồn và phát triển tài nguyên côn trùng trong khu vực.

III. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu là các loài côn trùng thuộc bộ Cánh cứng tại Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông. Nghiên cứu được thực hiện từ tháng 9 năm 2015 đến tháng 11 năm 2018, bao gồm điều tra thành phần loài, tính đa dạng và đặc điểm sinh học của các loài cánh cứng. Phương pháp nghiên cứu bao gồm điều tra thực địa, thu mẫu, phân loại và giám định mẫu vật tại các cơ sở nghiên cứu. Việc áp dụng các phương pháp này giúp đảm bảo tính chính xác và khách quan trong việc đánh giá hiện trạng và đề xuất biện pháp bảo tồn.

IV. Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Kết quả nghiên cứu cho thấy Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông có sự đa dạng cao về các loài cánh cứng. Danh sách thành phần loài được cập nhật với nhiều loài mới được phát hiện. Tính đa dạng loài được đánh giá thông qua các chỉ số sinh học và sinh thái học, cho thấy sự phong phú và vai trò quan trọng của cánh cứng trong hệ sinh thái. Các loài như Serrognathue platymelus sika và Aceraius grandis có những đặc điểm sinh học đặc trưng, góp phần vào sự đa dạng sinh học của khu vực. Những phát hiện này không chỉ có giá trị khoa học mà còn có ý nghĩa thực tiễn trong công tác bảo tồn và phát triển bền vững tài nguyên thiên nhiên.

V. Đề xuất biện pháp bảo tồn

Dựa trên kết quả nghiên cứu, một số biện pháp bảo tồn được đề xuất nhằm bảo vệ các loài cánh cứng tại Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông. Các biện pháp này bao gồm xây dựng chương trình giám sát, áp dụng kỹ thuật lâm sinh, và phát triển các chương trình giáo dục cộng đồng về bảo tồn thiên nhiên. Việc thực hiện các biện pháp này sẽ giúp nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của côn trùng trong hệ sinh thái và góp phần bảo tồn đặc điểm sinh thái của khu vực.