NGHIÊN CỨU ĐỘC TÍNH VÀ TÁC DỤNG ĐIỀU TRỊ LOÉT TÁ TRÀNG NHIỄM HELICOBACTER PYLORI CỦA CỐM TAN AN VỊ

• Tác giả: Nguyễn Tuấn Lƣợng
• Người hướng dẫn: TS. Trần Công Trƣờng
• Trường học: Viện Y học cổ truyền Quân đội
• Chuyên ngành: Y học cổ truyền
• Đề tài: Nghiên Cứu Độc Tính Và Tác Dụng Điều Trị Loét Tá Tràng Nhiễm Helicobacter Pylori Của Cốm Tan An Vị
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ y học
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

Mục lục chi tiết

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. NGUYÊN NHÂN, CƠ CHẾ BỆNH SINH, CHẨN ĐOÁN, ĐIỀU TRỊ LOÉT TÁ TRÀNG THEO Y HỌC HIỆN ĐẠI
• 1.1.1. Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh của loét tá tràng
• 1.1.2. Khái niệm, dịch tễ và đặc điểm giải phẫu, sinh lý của tá tràng
• 1.1.3. Đặc điểm giải phẫu, sinh lý, cấu trúc mô học của tá tràng
• 1.1.4. Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh
• 1.2. QUAN NIỆM, CHẨN ĐOÁN, ĐIỀU TRỊ CHỨNG VỊ QUẢN THỐNG THEO Y HỌC CỔ TRUYỀN
• 1.2.1. Bệnh danh, đặc điểm sinh lý, bệnh lý của phủ vị
• 1.2.2. Nguyên nhân, cơ chế bệnh sinh của chứng vị quản thống. Phân thể chứng Vị quản thống
• 1.2.3. Triệu chứng, chẩn đoán, điều trị LTT theo YHCT
• 1.3. NGHIÊN CỨU YHCT ĐIỀU TRỊ LOÉT DẠ DÀY, TÁ TRÀNG
• 1.3.1. Các nghiên cứu trên thế giới
• 1.3.2. Các nghiên cứu tại Việt Nam
• 1.4. TỔNG QUAN VỀ THUỐC NGHIÊN CỨU
• 1.4.1. Cơ sở xây dựng bài thuốc. Thành phần cốm tan An Vị
• 1.4.2. Tổng quan về các dược liệu có trong cốm tan An Vị
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. NGHIÊN CỨU TRÊN THỰC NGHIỆM
• 2.1.1. Chất liệu nghiên cứu
• 2.1.2. Đối tượng nghiên cứu. Thời gian, địa điểm nghiên cứu
• 2.1.3. Phương pháp nghiên cứu
• 2.2. NGHIÊN CỨU TRÊN LÂM SÀNG
• 2.2.1. Chất liệu nghiên cứu
• 2.2.2. Đối tượng nghiên cứu. Thời gian, địa điểm nghiên cứu
• 2.2.3. Phương pháp nghiên cứu. Khống chế sai số
• 2.2.4. Đạo đức nghiên cứu
• 2.3. PHÂN TÍCH VÀ XỬ LÝ SỐ LIỆU
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU TRÊN THỰC NGHIỆM
• 3.1.1. Độc tính cấp của cốm tan An Vị
• 3.1.2. Độc tính bán trường diễn của cốm tan An Vị
• 3.1.3. Tác dụng của cốm tan An Vị trên H.
• 3.1.4. Tác dụng chống loét tá tràng trên chuột cống trắng
• 3.1.5. Nghiên cứu tác dụng trung hòa acid của cốm tan An Vị
• 3.2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU TRÊN LÂM SÀNG
• 3.2.1. Đặc điểm chung bệnh nhân nghiên cứu
• 3.2.2. Đánh giá kết quả điều trị
• 3.2.3. Kết quả theo dõi tác dụng không mong muốn
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. BÀN LUẬN VỀ ĐỘC TÍNH CẤP, BÁN TRƯỜNG DIỄN VÀ TÁC DỤNG DƯỢC LÝ CỦA CỐM TAN AN VỊ TRÊN THỰC NGHIỆM
• 4.1.1. Độc tính cấp
• 4.1.2. Độc tính bán trường diễn của cốm tan An Vị
• 4.1.3. Tác dụng của cốm tan An Vị trên H. Tác dụng chống loét tá tràng trên chuột cống
• 4.1.4. Tác dụng trung hòa acid
• 4.2. BÀN LUẬN VỀ TÁC DỤNG TRÊN LÂM SÀNG
• 4.2.1. Bàn luận về đặc điểm chung bệnh nhân nghiên cứu
• 4.2.2. Bàn luận về tác dụng hỗ trợ điều trị của cốm tan An Vị
• 4.2.3. Bàn luận về tác dụng không mong muốn của cốm tan An Vị
• 4.2.4. Một số hạn chế của đề tài
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• 1. DANH MỤC CÁC BẢNG
• 2. DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
• 3. DANH MỤC CÁC HÌNH

Tóm tắt

I. Tổng Quan Nghiên Cứu Cốm Tan An Vị Loét Tá Tràng 55

Loét tá tràng (LTT) là một bệnh lý tiêu hóa phổ biến, ảnh hưởng đến khoảng 5-15% dân số. Tổn thương đặc trưng của LTT là tình trạng mất tổ chức niêm mạc do sự mất cân bằng giữa yếu tố tấn công và yếu tố bảo vệ. Yếu tố nguy cơ chính bao gồm nhiễm Helicobacter Pylori và sử dụng thuốc chống viêm non-steroid (NSAIDs). Chẩn đoán xác định LTT dựa vào hình ảnh nội soi. Y học cổ truyền (YHCT) quy nạp các triệu chứng của LTT vào chứng vị quản thống, liên quan đến khí trệ, huyết ứ. Các nghiên cứu YHCT tập trung vào các chế phẩm có tác dụng diệt H. Pylori, giảm tiết acid, tăng cường tái tạo niêm mạc. Cốm tan An Vị là một chế phẩm YHCT với thành phần từ các dược liệu có tác dụng điều hòa tỳ vị, hành khí hoạt huyết. Đề tài này nghiên cứu độc tính và tác dụng điều trị LTT nhiễm Helicobacter Pylori của Cốm tan An Vị.

1.1. Tầm quan trọng của việc nghiên cứu Cốm tan An Vị

Vấn đề kháng kháng sinh, tái phát loét, và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống là những thách thức lớn trong điều trị LTT. Việc sử dụng các vị thuốc dưới dạng bào chế truyền thống thường gặp khó khăn cho người bệnh. Do đó, việc nghiên cứu và phát triển một chế phẩm YHCT như Cốm tan An Vị, vừa hiệu quả trong điều trị bệnh lý dạ dày, tá tràng, vừa thuận tiện trong sử dụng, bảo quản là vô cùng cần thiết. Nghiên cứu này đánh giá độc tính và tác dụng của Cốm tan An Vị trên cả thực nghiệm và lâm sàng.

1.2. Mục tiêu chính của nghiên cứu về An Vị và loét tá tràng

Nghiên cứu này đặt ra hai mục tiêu chính: (1) Nghiên cứu độc tính cấp, bán trường diễn và tác dụng dược lý trên thực nghiệm của Cốm tan An Vị. Các thí nghiệm sẽ được tiến hành trên mô hình động vật để đánh giá mức độ an toàn và hiệu quả của chế phẩm. (2) Nghiên cứu tác dụng hỗ trợ điều trị của Cốm tan An Vị trên bệnh nhân loét tá tràng nhiễm Helicobacter Pylori. Nghiên cứu lâm sàng sẽ đánh giá khả năng cải thiện triệu chứng, liền ổ loét, và diệt H. Pylori khi sử dụng Cốm tan An Vị kết hợp với phác đồ điều trị chuẩn.

II. Loét Tá Tràng do H

Loét tá tràng là bệnh lý phổ biến với nhiều yếu tố nguy cơ, trong đó Helicobacter Pylori (H. Pylori) đóng vai trò quan trọng. H. Pylori gây viêm niêm mạc, dẫn đến loét. Chẩn đoán xác định bằng nội soi và test H. Pylori. Điều trị bằng phác đồ kháng sinh kết hợp thuốc ức chế acid. Tuy nhiên, tình trạng kháng kháng sinh của H. Pylori ngày càng gia tăng, gây khó khăn cho điều trị. Các biến chứng của loét tá tràng bao gồm xuất huyết tiêu hóa, thủng dạ dày, hẹp môn vị. Y học hiện đại tập trung vào việc cải thiện phác đồ điều trị, giảm tác dụng phụ của thuốc. YHCT có vai trò trong hỗ trợ điều trị, giảm triệu chứng, tăng cường sức đề kháng.

2.1. Kháng kháng sinh H. Pylori Thách thức điều trị hiện tại

Tình trạng kháng kháng sinh H. Pylori là một vấn đề toàn cầu, làm giảm hiệu quả của các phác đồ điều trị chuẩn. Việc sử dụng kháng sinh rộng rãi và không đúng cách là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này. Các nghiên cứu cho thấy tỷ lệ kháng clarithromycin và metronidazole của H. Pylori ngày càng tăng. Điều này đòi hỏi phải tìm kiếm các phương pháp điều trị mới, bao gồm sử dụng các loại kháng sinh khác, tăng liều kháng sinh, hoặc kết hợp với các biện pháp hỗ trợ như sử dụng Cốm tan An Vị.

2.2. Biến chứng nguy hiểm của loét tá tràng do H. Pylori

Loét tá tràng nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Xuất huyết tiêu hóa là biến chứng thường gặp nhất, gây ra tình trạng thiếu máu, nôn ra máu, đi ngoài phân đen. Thủng dạ dày là một biến chứng nghiêm trọng, đòi hỏi phải phẫu thuật cấp cứu. Hẹp môn vị gây ra tình trạng tắc nghẽn dạ dày, nôn mửa, khó tiêu. Các biến chứng này ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

2.3. Vai trò của YHCT trong hỗ trợ điều trị loét tá tràng

Y học cổ truyền có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị loét tá tràng, đặc biệt là trong việc giảm triệu chứng, tăng cường sức đề kháng, và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Các bài thuốc YHCT thường sử dụng các vị thuốc có tác dụng kiện tỳ, hòa vị, hành khí, hoạt huyết, giúp giảm đau, giảm viêm, và phục hồi niêm mạc. Cốm tan An Vị là một ví dụ về chế phẩm YHCT có tiềm năng trong việc hỗ trợ điều trị loét tá tràng.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Độc Tính Cốm Tan An Vị 57

Nghiên cứu này sử dụng cả phương pháp thực nghiệm và lâm sàng để đánh giá độc tính cốm tan An Vị và hiệu quả điều trị. Nghiên cứu thực nghiệm đánh giá độc tính cấp và bán trường diễn trên động vật. Các chỉ số sinh hóa, huyết học, và mô bệnh học được theo dõi. Nghiên cứu cũng đánh giá tác dụng của Cốm tan An Vị trên H. Pylori, tác dụng chống loét, và tác dụng trung hòa acid. Nghiên cứu lâm sàng được thực hiện trên bệnh nhân loét tá tràng nhiễm H. Pylori. Bệnh nhân được điều trị bằng phác đồ chuẩn kết hợp với Cốm tan An Vị hoặc placebo. Các chỉ số lâm sàng, nội soi, và test H. Pylori được đánh giá.

3.1. Đánh giá độc tính cấp và bán trường diễn của An Vị

Việc đánh giá độc tính của Cốm tan An Vị là bước quan trọng để đảm bảo an toàn khi sử dụng. Độc tính cấp được đánh giá bằng cách cho động vật uống liều cao duy nhất của chế phẩm và theo dõi các biểu hiện bất thường trong vòng 24 giờ. Độc tính bán trường diễn được đánh giá bằng cách cho động vật uống chế phẩm trong một thời gian dài (ví dụ: 30 ngày hoặc 90 ngày) và theo dõi các chỉ số sinh hóa, huyết học, và mô bệnh học.

3.2. Nghiên cứu tác dụng dược lý của Cốm tan An Vị trên H. Pylori

Nghiên cứu này đánh giá tác dụng của Cốm tan An Vị trên H. Pylori trong ống nghiệm (in vitro). Các thí nghiệm được thực hiện để xác định khả năng ức chế sự phát triển của H. Pylori của chế phẩm. Ngoài ra, nghiên cứu cũng đánh giá tác dụng của Cốm tan An Vị trên các yếu tố độc lực của H. Pylori, như urease và catalase.

3.3. Phương pháp đánh giá tác dụng chống loét tá tràng trên chuột

Tác dụng chống loét tá tràng của Cốm tan An Vị được đánh giá trên mô hình chuột bị gây loét tá tràng bằng các phương pháp khác nhau, như sử dụng NSAIDs hoặc ethanol. Các chỉ số đánh giá bao gồm số lượng ổ loét, kích thước ổ loét, và mức độ tổn thương niêm mạc. Ngoài ra, nghiên cứu cũng đánh giá tác dụng của Cốm tan An Vị trên quá trình phục hồi niêm mạc sau khi bị loét.

IV. Kết Quả Cốm Tan An Vị và Hiệu Quả Lâm Sàng 58

Nghiên cứu cho thấy Cốm tan An Vị không gây độc tính cấp và bán trường diễn trên động vật. Cốm tan An Vị có tác dụng ức chế H. Pylori trong ống nghiệm và giảm loét tá tràng trên chuột. Nghiên cứu lâm sàng cho thấy Cốm tan An Vị giúp cải thiện triệu chứng, liền ổ loét, và diệt H. Pylori khi kết hợp với phác đồ chuẩn. Không có tác dụng phụ nghiêm trọng được ghi nhận. Kết quả cho thấy Cốm tan An Vị có tiềm năng trong việc hỗ trợ điều trị loét tá tràng do H. Pylori.

4.1. Độc tính thấp của Cốm tan An Vị trên thực nghiệm

Kết quả nghiên cứu trên động vật cho thấy Cốm tan An Vị có độc tính rất thấp, không gây ra bất kỳ tác dụng phụ nghiêm trọng nào. Các chỉ số sinh hóa, huyết học, và mô bệnh học đều nằm trong giới hạn bình thường. Điều này cho thấy Cốm tan An Vị an toàn khi sử dụng trong điều trị.

4.2. Cải thiện triệu chứng loét tá tràng khi dùng An Vị

Nghiên cứu lâm sàng cho thấy việc sử dụng Cốm tan An Vị kết hợp với phác đồ chuẩn giúp cải thiện đáng kể các triệu chứng của loét tá tràng, như đau bụng, ợ hơi, ợ chua, và buồn nôn. Bệnh nhân trong nhóm sử dụng Cốm tan An Vị có thời gian giảm triệu chứng nhanh hơn so với nhóm sử dụng placebo.

4.3. Tác dụng hỗ trợ diệt H. Pylori của Cốm tan An Vị

Kết quả nghiên cứu cho thấy việc sử dụng Cốm tan An Vị kết hợp với phác đồ chuẩn giúp tăng tỷ lệ diệt H. Pylori. Cơ chế tác dụng có thể liên quan đến khả năng ức chế sự phát triển của H. Pylori của chế phẩm, hoặc do tác dụng tăng cường sức đề kháng của niêm mạc dạ dày.

V. Bàn Luận Ưu Điểm Của Cốm Tan An Vị So Với Khác 59

Nghiên cứu này cung cấp bằng chứng khoa học về hiệu quả và an toàn của Cốm tan An Vị trong điều trị loét tá tràng do H. Pylori. Cốm tan An Vị có nhiều ưu điểm so với các phương pháp điều trị khác, như độc tính thấp, tác dụng đa chiều, và dễ sử dụng. Tuy nhiên, nghiên cứu còn có một số hạn chế, như cỡ mẫu nhỏ, thời gian theo dõi ngắn, và chưa đánh giá tác dụng lâu dài. Cần có thêm các nghiên cứu lớn hơn, dài hơn, và đa trung tâm để khẳng định kết quả.

5.1. Ưu điểm vượt trội của Cốm tan An Vị trong điều trị

Cốm tan An Vị có nhiều ưu điểm so với các phương pháp điều trị khác, bao gồm độc tính thấp, tác dụng đa chiều (ức chế H. Pylori, giảm viêm, tăng cường phục hồi niêm mạc), và dễ sử dụng. Chế phẩm có thể được sử dụng như một biện pháp hỗ trợ để tăng cường hiệu quả của phác đồ chuẩn và giảm tác dụng phụ của kháng sinh.

5.2. Hạn chế và hướng nghiên cứu trong tương lai về An Vị

Nghiên cứu này có một số hạn chế, như cỡ mẫu nhỏ, thời gian theo dõi ngắn, và chưa đánh giá tác dụng lâu dài. Cần có thêm các nghiên cứu lớn hơn, dài hơn, và đa trung tâm để khẳng định kết quả và đánh giá tác dụng của Cốm tan An Vị trong việc phòng ngừa tái phát loét tá tràng.

5.3. Tiềm năng ứng dụng Cốm tan An Vị trong thực tế lâm sàng

Cốm tan An Vị có tiềm năng ứng dụng rộng rãi trong thực tế lâm sàng, đặc biệt là trong việc hỗ trợ điều trị loét tá tràng do H. Pylori và giảm tác dụng phụ của kháng sinh. Chế phẩm có thể được sử dụng cho bệnh nhân kháng kháng sinh hoặc không dung nạp kháng sinh.

VI. Kết Luận Cốm Tan An Vị Hướng Đi Mới Cho Loét 55

Nghiên cứu này khẳng định tiềm năng của Cốm tan An Vị trong hỗ trợ điều trị loét tá tràng do Helicobacter Pylori. Kết quả cho thấy tính an toàn và hiệu quả của chế phẩm trên cả thực nghiệm và lâm sàng. Cốm tan An Vị có thể là một lựa chọn bổ sung hữu ích cho bệnh nhân loét tá tràng, đặc biệt trong bối cảnh kháng kháng sinh gia tăng. Cần có thêm nhiều nghiên cứu để tối ưu hóa việc sử dụng Cốm tan An Vị và mở rộng phạm vi ứng dụng.

6.1. Tóm tắt kết quả chính và ý nghĩa của nghiên cứu An Vị

Nghiên cứu đã chứng minh Cốm tan An Vị an toàn, không độc hại, có tác dụng ức chế H. Pylori trong ống nghiệm, giảm loét tá tràng trên động vật và cải thiện triệu chứng, tăng khả năng liền loét trên lâm sàng khi kết hợp phác đồ điều trị chuẩn. Điều này mở ra hướng đi mới trong việc sử dụng các chế phẩm từ dược liệu tự nhiên để hỗ trợ điều trị các bệnh lý tiêu hóa.

6.2. Đề xuất nghiên cứu tiếp theo để tối ưu hiệu quả của An Vị

Để tối ưu hóa hiệu quả của Cốm tan An Vị, cần có các nghiên cứu tiếp theo tập trung vào việc xác định liều lượng tối ưu, thời gian điều trị thích hợp, cơ chế tác dụng cụ thể, và đánh giá hiệu quả lâu dài của chế phẩm trong việc phòng ngừa tái phát loét tá tràng. Ngoài ra, cần nghiên cứu sự tương tác giữa Cốm tan An Vị và các loại thuốc khác.