I. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Nghiên cứu về thơ kháng chiến giai đoạn 1945-1975 đã được nhiều nhà nghiên cứu quan tâm. Tuy nhiên, hầu hết các công trình đều tiếp cận từ góc độ văn học mà chưa khai thác sâu về chức năng tác động của thơ trong bối cảnh truyền thông xã hội. Các tác phẩm như "Những thế giới nghệ thuật thơ" của Trần Đình Sử hay "Thơ và một số vấn đề trong thơ Việt Nam hiện đại" của Hà Minh Đức đã đề cập đến nhiều khía cạnh của thơ ca, nhưng chưa có công trình nào áp dụng lý thuyết truyền thông để phân tích thơ kháng chiến. Điều này cho thấy sự cần thiết của việc nghiên cứu chức năng tác động của thơ kháng chiến từ góc độ truyền thông xã hội nhằm làm rõ vai trò của nó trong việc định hướng tư tưởng và cảm xúc của nhân dân trong thời kỳ kháng chiến.
II. Đối tượng phạm vi mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Luận án tập trung vào thơ kháng chiến giai đoạn 1945-1975, với mục đích nghiên cứu chức năng tác động của các yếu tố ngôn ngữ trong thơ đối với xã hội. Nghiên cứu này không chỉ giúp nhận diện các đặc trưng của ngôn ngữ truyền thông mà còn góp phần làm rõ vai trò của thơ trong việc tuyên truyền và khuyến khích tinh thần chiến đấu của nhân dân. Nhiệm vụ nghiên cứu bao gồm việc phân tích chức năng tác động của thơ kháng chiến trên bình diện tổ chức thông điệp và ngữ nghĩa. Qua đó, luận án sẽ cung cấp cái nhìn mới về thơ ca Việt Nam trong bối cảnh lịch sử và xã hội, từ đó rút ra những bài học cho việc sáng tác và giao tiếp trong văn học.
III. Cái mới của đề tài
Điểm mới của luận án nằm ở việc áp dụng lý thuyết truyền thông xã hội vào nghiên cứu thơ kháng chiến. Thay vì chỉ xem xét thơ từ góc độ văn học, luận án này sẽ phân tích các yếu tố ngôn ngữ có tính truyền thông trong thơ kháng chiến, từ đó làm rõ chức năng tác động của chúng. Việc này không chỉ giúp làm phong phú thêm lý thuyết về ngôn ngữ truyền thông mà còn mở ra hướng nghiên cứu mới cho các nhà ngữ học và văn học. Luận án sẽ sử dụng phương pháp phân tích diễn ngôn để làm rõ bản chất và hình thức của các hiện tượng ngôn ngữ trong thơ kháng chiến, từ đó khẳng định vai trò của thơ trong việc tổ chức và cô động tập thể trong các cuộc kháng chiến.
IV. Phương pháp nghiên cứu
Luận án sử dụng nhiều phương pháp nghiên cứu khác nhau, trong đó phương pháp phân tích diễn ngôn (PTDN) được coi là phương pháp chính. Phương pháp này giúp phân tích các yếu tố ngôn ngữ có chức năng tác động trong thơ kháng chiến từ góc độ truyền thông xã hội. Ngoài ra, các phương pháp miêu tả, phân tích ngữ nghĩa và cú pháp cũng được áp dụng để làm rõ các đặc điểm ngữ dụng của thơ. Qua việc thu thập và phân tích tư liệu từ 133 bài thơ tiêu biểu, luận án sẽ chỉ ra những đặc điểm nổi bật của thơ kháng chiến trong việc truyền tải thông điệp và cảm xúc đến công chúng.
V. Đóng góp của luận án
Luận án không chỉ đóng góp về mặt lý luận mà còn có giá trị thực tiễn cao. Về lý luận, nghiên cứu sẽ làm sáng tỏ hơn các vấn đề liên quan đến ngôn ngữ truyền thông trong thơ kháng chiến, từ đó giúp các nhà ngữ học hiểu rõ hơn về thể loại này. Về mặt thực tiễn, kết quả nghiên cứu sẽ hỗ trợ cho việc giảng dạy và nghiên cứu thơ kháng chiến, đồng thời cung cấp những giải pháp nâng cao chất lượng ngôn ngữ truyền thông trong văn học. Luận án cũng sẽ là tài liệu tham khảo hữu ích cho các nghiên cứu về văn hóa truyền thông và ngôn ngữ văn học Việt Nam.
