## Tổng quan nghiên cứu

Việc học từ vựng tiếng Anh đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao năng lực ngôn ngữ của sinh viên chuyên ngành tiếng Anh. Tại Trường Đại học Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương, nghiên cứu được thực hiện trên 100 sinh viên năm hai chuyên ngành tiếng Anh nhằm khảo sát các khó khăn trong việc học từ vựng và đề xuất các chiến lược cải thiện hiệu quả. Kết quả khảo sát cho thấy 84% sinh viên cảm thấy học từ vựng là khó hoặc rất khó, trong khi 81% dành dưới 30 phút mỗi ngày để học từ vựng. Các khó khăn chính bao gồm phát âm (100% sinh viên gặp khó), chính tả (80%), từ dài (70%), từ mang nghĩa hàm ý (100%), và từ đa nghĩa (94%). Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định các chiến lược học từ vựng phổ biến và hiệu quả, đồng thời đề xuất giải pháp phù hợp với đặc điểm sinh viên tại địa phương. Nghiên cứu có phạm vi tập trung vào sinh viên năm hai tại Đại học Thủ Dầu Một trong năm học 2022-2023, với ý nghĩa góp phần nâng cao năng lực từ vựng, hỗ trợ phát triển kỹ năng giao tiếp và học thuật, đồng thời cung cấp cơ sở cho các chương trình đào tạo tiếng Anh tại Việt Nam.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về chiến lược học tập ngôn ngữ, đặc biệt là phân loại chiến lược học từ vựng của Schmitt (1997) với 5 nhóm chính: chiến lược xác định (determination), xã hội (social), ghi nhớ (memory), nhận thức (cognitive) và siêu nhận thức (metacognitive). Ngoài ra, lý thuyết của Oxford (1990) về đặc điểm của chiến lược học tập cũng được áp dụng để hiểu sâu về vai trò và cách thức vận dụng các chiến lược này. Các khái niệm chính bao gồm: từ vựng thụ động và chủ động, chiến lược đoán nghĩa từ ngữ cảnh, sử dụng từ điển song ngữ và đơn ngữ, luyện tập phát âm và ghi nhớ từ vựng qua hình ảnh và nhóm từ liên quan.

### Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp mô tả kết hợp định lượng và định tính. Dữ liệu được thu thập qua bảng hỏi với 23 mục về chiến lược học từ vựng và các khó khăn gặp phải, áp dụng thang đo Likert 5 mức độ. Mẫu nghiên cứu gồm 100 sinh viên năm hai chuyên ngành tiếng Anh, độ tuổi từ 20-23, đến từ nhiều vùng miền khác nhau của Việt Nam. Phương pháp chọn mẫu là mẫu thuận tiện trong lớp học. Bên cạnh đó, 10 sinh viên được phỏng vấn sâu để làm rõ hơn về các chiến lược và khó khăn. Dữ liệu định lượng được xử lý bằng phần mềm Microsoft Excel 365 với phân tích mô tả, trong khi dữ liệu phỏng vấn được phân tích theo chủ đề. Thời gian nghiên cứu kéo dài trong năm học 2022-2023.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

- 84% sinh viên đánh giá việc học từ vựng là khó hoặc rất khó, trong đó 54% chọn "khó" và 30% chọn "rất khó".
- 100% sinh viên gặp khó khăn về phát âm từ, 80% gặp khó về chính tả, 70% gặp khó với từ dài, 100% khó với từ mang nghĩa hàm ý, và 94% khó với từ đa nghĩa.
- 81% sinh viên dành dưới 30 phút mỗi ngày để học từ vựng, chỉ 6% dành hơn 60 phút.
- Các chiến lược học từ vựng được sử dụng phổ biến gồm: sử dụng từ điển Anh-Việt (70%), đoán nghĩa từ ngữ cảnh (60%), luyện phát âm và đọc to từ mới (100%), viết và viết lại từ mới (100%), học từ qua các nguồn như âm nhạc, báo chí, phim ảnh (100%), và đặt mục tiêu học từ vựng cá nhân (100%).

### Thảo luận kết quả

Khó khăn về phát âm và chính tả phản ánh sự thiếu hụt trong việc luyện tập kỹ năng nghe và nói, đồng thời cho thấy nhu cầu tăng cường các hoạt động thực hành ngôn ngữ. Việc phần lớn sinh viên dành ít thời gian học từ vựng mỗi ngày có thể ảnh hưởng đến hiệu quả tiếp thu. Chiến lược sử dụng từ điển song ngữ và đoán nghĩa từ ngữ cảnh được ưa chuộng do tính tiện lợi và phù hợp với trình độ hiện tại. So sánh với các nghiên cứu tương tự tại Việt Nam và quốc tế, kết quả tương đồng về các khó khăn và chiến lược phổ biến, tuy nhiên mức độ sử dụng các chiến lược sâu hơn như siêu nhận thức còn hạn chế. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ sử dụng các chiến lược và biểu đồ tròn về các khó khăn chính.

## Đề xuất và khuyến nghị

- **Tăng cường đào tạo chiến lược học từ vựng:** Giáo viên cần giới thiệu và hướng dẫn sử dụng đa dạng các chiến lược học từ vựng, đặc biệt là các chiến lược siêu nhận thức và ghi nhớ sâu, nhằm nâng cao hiệu quả học tập trong vòng 1 học kỳ.
- **Khuyến khích luyện tập phát âm bằng cách đọc to:** Tổ chức các hoạt động luyện phát âm và đọc to từ mới trong lớp học, giúp sinh viên cải thiện kỹ năng nghe-nói, dự kiến thực hiện liên tục trong năm học.
- **Xây dựng kế hoạch học từ vựng cá nhân:** Hướng dẫn sinh viên thiết lập mục tiêu học từ vựng cụ thể, theo dõi tiến độ và tự đánh giá, áp dụng trong suốt khóa học.
- **Tăng cường sử dụng các nguồn học tập đa dạng:** Khuyến khích sinh viên học từ vựng qua âm nhạc, phim ảnh, báo chí và các phương tiện truyền thông tiếng Anh khác nhằm tạo môi trường học tập tự nhiên, áp dụng ngay từ học kỳ tiếp theo.
- **Phát triển tài liệu học tập phù hợp:** Nhà trường phối hợp với giảng viên xây dựng tài liệu học tập tập trung vào từ vựng chuyên ngành và từ vựng thông dụng, cập nhật hàng năm.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

- **Giảng viên tiếng Anh:** Nắm bắt các chiến lược học từ vựng hiệu quả để áp dụng trong giảng dạy, nâng cao chất lượng đào tạo.
- **Sinh viên chuyên ngành tiếng Anh:** Hiểu rõ các khó khăn và phương pháp học từ vựng phù hợp, từ đó tự điều chỉnh cách học để đạt hiệu quả cao hơn.
- **Nhà quản lý giáo dục:** Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách đào tạo và phát triển chương trình học tiếng Anh phù hợp với nhu cầu thực tế.
- **Nghiên cứu sinh và học giả:** Tham khảo cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu để phát triển các đề tài nghiên cứu tiếp theo về học từ vựng và chiến lược học tập ngôn ngữ.

## Câu hỏi thường gặp

1. **Tại sao sinh viên lại gặp khó khăn nhiều về phát âm từ vựng?**  
Phát âm là kỹ năng đòi hỏi luyện tập thường xuyên và phản xạ nghe nói tốt. Thiếu môi trường thực hành và phương pháp luyện tập phù hợp khiến sinh viên gặp khó khăn trong việc phát âm chính xác.

2. **Chiến lược học từ vựng nào được sinh viên ưa chuộng nhất?**  
Sinh viên thường sử dụng từ điển Anh-Việt, đoán nghĩa từ ngữ cảnh, và luyện đọc to từ mới vì các phương pháp này dễ áp dụng và giúp hiểu nhanh nghĩa từ.

3. **Làm thế nào để sinh viên có thể tăng thời gian học từ vựng hiệu quả?**  
Sinh viên nên xây dựng kế hoạch học tập cụ thể, tận dụng thời gian rảnh, kết hợp học qua các nguồn đa dạng như âm nhạc, phim ảnh, và luyện tập thường xuyên để tăng hiệu quả.

4. **Tại sao việc học từ vựng qua ngữ cảnh lại quan trọng?**  
Ngữ cảnh giúp sinh viên hiểu nghĩa chính xác và cách sử dụng từ trong thực tế, từ đó ghi nhớ lâu hơn và vận dụng linh hoạt trong giao tiếp.

5. **Giáo viên có thể hỗ trợ sinh viên học từ vựng như thế nào?**  
Giáo viên nên hướng dẫn các chiến lược học từ vựng đa dạng, tổ chức các hoạt động tương tác, cung cấp tài liệu phù hợp và khuyến khích sinh viên tự học có kế hoạch.

## Kết luận

- Từ vựng là nền tảng quan trọng quyết định khả năng giao tiếp và học tập tiếng Anh của sinh viên.  
- Sinh viên năm hai tại Đại học Thủ Dầu Một gặp nhiều khó khăn về phát âm, chính tả, từ dài, từ đa nghĩa và từ mang nghĩa hàm ý.  
- Các chiến lược học từ vựng phổ biến gồm sử dụng từ điển, đoán nghĩa từ ngữ cảnh, luyện đọc to, viết lại từ mới và học qua các nguồn đa dạng.  
- Cần tăng cường đào tạo chiến lược học tập, khuyến khích luyện tập phát âm và xây dựng kế hoạch học từ vựng cá nhân.  
- Nghiên cứu mở ra hướng phát triển chương trình đào tạo tiếng Anh hiệu quả hơn, góp phần nâng cao năng lực ngôn ngữ cho sinh viên trong tương lai.

Hãy áp dụng các chiến lược học từ vựng hiệu quả để nâng cao trình độ tiếng Anh và mở rộng cơ hội nghề nghiệp của bạn ngay hôm nay!