I. Ảnh hưởng của nitrite và nhiệt độ lên sinh lý và tăng trưởng của cá basa
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng nitrite có tác động tiêu cực đến sinh lý và tăng trưởng của cá basa (Pangasius bocourti). Giá trị LC50-96 giờ của nitrite giảm khi nhiệt độ tăng từ 27°C lên 33°C, cho thấy sự nhạy cảm của cá với nitrite ở nhiệt độ cao. Các chỉ tiêu huyết học như số lượng hồng cầu, nồng độ hemoglobin và tỷ lệ hematocrit giảm sau 24 giờ tiếp xúc với nitrite. Tuy nhiên, các chỉ tiêu này phục hồi hoàn toàn sau 7 ngày. Tỷ lệ methemoglobin, glucose, nồng độ nitrite và nitrate trong huyết tương tăng cao sau 48 giờ tiếp xúc và không phục hồi sau 14 ngày. Điều này cho thấy nitrite ảnh hưởng đến khả năng điều hòa a-xít và ba-zơ của cá, đặc biệt là ở nhiệt độ cao. Nghiên cứu cũng cho thấy rằng nitrite làm giảm hoạt tính các enzyme tiêu hóa và chỉ tiêu miễn dịch, dẫn đến tăng hệ số chuyển hóa thức ăn (FCR) của cá. Kết quả cho thấy cá basa có khả năng điều hòa enzyme metHb reductase khi tiếp xúc với nitrite cao, cho thấy khả năng thích nghi của loài này với môi trường sống.
1.1. Tác động của nitrite đến các chỉ tiêu sinh lý
Nghiên cứu cho thấy rằng nitrite có ảnh hưởng rõ rệt đến các chỉ tiêu sinh lý của cá basa. Số lượng hồng cầu và nồng độ hemoglobin giảm đáng kể khi cá tiếp xúc với nitrite ở nồng độ 0,22 mM và 0,44 mM. Tỷ lệ hematocrit cũng giảm, cho thấy sự suy giảm khả năng vận chuyển oxy của máu. Sự gia tăng tỷ lệ methemoglobin cho thấy cá đang gặp khó khăn trong việc duy trì trạng thái sinh lý bình thường. Các chỉ tiêu này phục hồi sau một thời gian, tuy nhiên, sự phục hồi không hoàn toàn cho thấy tác động lâu dài của nitrite đến sức khỏe của cá. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm soát nồng độ nitrite trong môi trường nuôi cá để đảm bảo sức khỏe và tăng trưởng của cá basa.
II. Ảnh hưởng của CO2 đến sinh lý và tăng trưởng của cá basa
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng CO2 có tác động tiêu cực đến sinh lý và tăng trưởng của cá basa. Khi nồng độ CO2 tăng lên, các chỉ tiêu sinh lý như pH máu và nồng độ bicarbonate giảm, trong khi pCO2 tăng. Điều này cho thấy sự thay đổi trong khả năng điều hòa a-xít và ba-zơ của cá. Tỷ lệ sống của cá giảm ở nồng độ CO2 cao nhất (21 mmHg), cho thấy rằng CO2 có thể gây ra stress cho cá. Hơn nữa, CO2 làm giảm các chỉ số tăng trưởng và tăng FCR của cá sau 60 ngày nuôi. Kết quả cho thấy rằng việc kiểm soát nồng độ CO2 trong môi trường nuôi là rất quan trọng để duy trì sức khỏe và tăng trưởng của cá basa.
2.1. Tác động của CO2 đến các chỉ tiêu sinh lý
Khi cá basa tiếp xúc với CO2 ở nồng độ cao, các chỉ tiêu sinh lý như pHe và nồng độ ion trong huyết tương bị ảnh hưởng nghiêm trọng. pHe giảm và nồng độ bicarbonate cũng giảm, cho thấy sự suy giảm khả năng điều hòa a-xít và ba-zơ của cá. Các chỉ tiêu sinh lý như bạch cầu, tỷ lệ metHb và tỷ lệ hematocrit cũng bị ảnh hưởng và không phục hồi sau 168 giờ tiếp xúc với nồng độ CO2 cao. Điều này cho thấy rằng CO2 có thể gây ra những thay đổi sinh lý nghiêm trọng cho cá basa, ảnh hưởng đến khả năng sống sót và phát triển của chúng trong môi trường nuôi.
III. Tác động kết hợp của nitrite và CO2
Khi cá basa tiếp xúc với sự kết hợp giữa nitrite và CO2, quá trình điều hòa a-xít và ba-zơ của cá bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Nghiên cứu cho thấy rằng sự kết hợp này làm tăng tỷ lệ metHb và nồng độ nitrite trong huyết tương, trong khi nồng độ nitrate tăng cao hơn so với khi tiếp xúc với nitrite đơn. Điều này cho thấy rằng sự kết hợp giữa nitrite và CO2 có thể làm tăng mức độ stress cho cá, ảnh hưởng đến sức khỏe và tăng trưởng của chúng. Sự thay đổi cấu trúc mô học của các lá mang cũng được ghi nhận, cho thấy tác động tiêu cực của sự kết hợp này đến khả năng hô hấp của cá. Kết quả này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm soát cả hai yếu tố này trong môi trường nuôi cá.
3.1. Tác động kết hợp đến cấu trúc mô học
Nghiên cứu cho thấy rằng sự kết hợp giữa nitrite và CO2 dẫn đến sự thay đổi cấu trúc mô học của các lá mang cá. Sự kết dính của các lá mang thứ cấp và sự tăng sinh của tế bào biểu mô và tế bào nhầy được ghi nhận. Những thay đổi này có thể ảnh hưởng đến khả năng hô hấp của cá basa, làm giảm khả năng hấp thụ oxy và tăng nguy cơ mắc bệnh. Điều này cho thấy rằng việc kiểm soát nồng độ nitrite và CO2 trong môi trường nuôi là rất quan trọng để duy trì sức khỏe và tăng trưởng của cá basa.
