I. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Nghiên cứu về nghiện internet và tự đánh giá bản thân của học sinh trung học cơ sở (THCS) đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu. Các nghiên cứu trước đây cho thấy, nghiện internet có thể dẫn đến những tác động tiêu cực đến sức khỏe tâm thần và hành vi của học sinh. Theo Griffiths (2008), tỷ lệ người nghiện internet tại Hoa Kỳ dao động từ 5% đến 19,8%. Tại Việt Nam, tình trạng này cũng đang gia tăng, đặc biệt trong giới trẻ. Tự đánh giá bản thân là một yếu tố quan trọng trong sự phát triển tâm lý của học sinh THCS, ảnh hưởng đến cảm xúc, hành vi và mối quan hệ xã hội. Nghiên cứu của Junghyun Kim và cộng sự (2009) chỉ ra rằng tự đánh giá bản thân có thể liên quan đến sự cô đơn và trầm cảm ở lứa tuổi này. Do đó, việc tìm hiểu mối quan hệ giữa nghiện internet và tự đánh giá bản thân là cần thiết để có những biện pháp can thiệp kịp thời.
1.1. Các vấn đề lý luận về nghiện internet
Nghiện internet được định nghĩa là tình trạng sử dụng internet một cách thái quá, dẫn đến những hậu quả tiêu cực trong cuộc sống hàng ngày. Các biểu hiện của nghiện internet bao gồm việc dành quá nhiều thời gian trực tuyến, cảm giác lo âu khi không có internet, và sự giảm sút trong các hoạt động xã hội. Theo Young (2004), nghiện internet có thể gây ra những vấn đề về sức khỏe tâm thần như trầm cảm và lo âu. Học sinh THCS, với sự phát triển tâm lý mạnh mẽ, dễ bị ảnh hưởng bởi nghiện internet, dẫn đến những thay đổi trong tự đánh giá bản thân. Việc hiểu rõ các biểu hiện và tác động của nghiện internet là cần thiết để xây dựng các chương trình giáo dục và can thiệp hiệu quả.
1.2. Tự đánh giá bản thân và ảnh hưởng của nó
Tự đánh giá bản thân là cách mà mỗi cá nhân nhìn nhận về giá trị của chính mình. Ở lứa tuổi THCS, tự đánh giá bản thân đang trong quá trình hình thành và phát triển. Các nghiên cứu cho thấy, tự đánh giá bản thân có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh trong cuộc sống của học sinh, bao gồm cảm xúc, hành vi và mối quan hệ xã hội. Học sinh có tự đánh giá bản thân thấp thường gặp khó khăn trong việc giao tiếp và có xu hướng cô lập bản thân. Điều này có thể dẫn đến việc sử dụng internet như một phương tiện để trốn tránh thực tế, từ đó gia tăng tình trạng nghiện internet. Việc nâng cao tự đánh giá bản thân có thể giúp học sinh giảm thiểu tình trạng nghiện internet và cải thiện sức khỏe tâm lý.
II. Tổ chức và phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu được thực hiện với mục tiêu phân tích mối quan hệ giữa nghiện internet và tự đánh giá bản thân của học sinh THCS. Đối tượng nghiên cứu bao gồm học sinh từ lớp 6 đến lớp 9 tại các trường THCS trên địa bàn tỉnh Đồng Nai. Phương pháp nghiên cứu bao gồm khảo sát bằng bảng hỏi, phỏng vấn sâu và phân tích dữ liệu qua phần mềm SPSS. Kết quả cho thấy, tỷ lệ học sinh nghiện internet ở mức độ nhẹ và vừa là chủ yếu, với những biểu hiện tiêu cực về nhận thức, cảm xúc và hành vi. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, tự đánh giá bản thân của học sinh nghiện internet thường ở mức thấp, ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh trong cuộc sống của các em.
2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là học sinh THCS tại Đồng Nai, với tổng số 1054 em được sàng lọc. Nghiên cứu tập trung vào ba mức độ nghiện internet: nhẹ, vừa và nặng. Các tiêu chí đánh giá bao gồm giới tính, khối lớp, kết quả học tập và điều kiện kinh tế gia đình. Phạm vi nghiên cứu không chỉ giới hạn ở các yếu tố cá nhân mà còn xem xét các yếu tố xã hội và gia đình ảnh hưởng đến tình trạng nghiện internet và tự đánh giá bản thân.
2.2. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu bao gồm khảo sát bằng bảng hỏi, phỏng vấn sâu và phân tích dữ liệu. Bảng hỏi được thiết kế để thu thập thông tin về mức độ nghiện internet và tự đánh giá bản thân. Phỏng vấn sâu giúp làm rõ các yếu tố tâm lý và xã hội ảnh hưởng đến tình trạng nghiện internet. Dữ liệu thu thập được phân tích bằng phần mềm SPSS để xác định mối quan hệ giữa các biến số. Kết quả cho thấy, có sự tương quan giữa mức độ nghiện internet và các khía cạnh của tự đánh giá bản thân, đặc biệt là trong các khía cạnh cảm xúc và gia đình.
III. Kết quả nghiên cứu thực tiễn
Kết quả nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ học sinh THCS tại Đồng Nai nghiện internet ở mức khá cao, chủ yếu ở mức độ nhẹ và vừa. Các biểu hiện tiêu cực về nhận thức, cảm xúc và hành vi được ghi nhận, cho thấy nghiện internet ảnh hưởng đến sức khỏe, quan hệ xã hội và thành tích học tập của học sinh. Học sinh nghiện internet thường có tự đánh giá bản thân thấp, đặc biệt trong các khía cạnh gia đình và cảm xúc. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, việc tham vấn tâm lý bằng liệu pháp Nhận thức - Hành vi có hiệu quả trong việc giảm tình trạng nghiện internet và nâng cao tự đánh giá bản thân.
3.1. Tình trạng nghiện internet
Tình trạng nghiện internet ở học sinh THCS tại Đồng Nai cho thấy tỷ lệ cao, với nhiều em gặp khó khăn trong việc kiểm soát thời gian sử dụng internet. Các biểu hiện như cảm giác lo âu khi không có internet và giảm sút trong các hoạt động xã hội là phổ biến. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, nghiện internet có thể dẫn đến những vấn đề về sức khỏe tâm thần, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của học sinh.
3.2. Mối quan hệ giữa nghiện internet và tự đánh giá bản thân
Mối quan hệ giữa nghiện internet và tự đánh giá bản thân được xác định là có sự tương quan rõ rệt. Học sinh có tự đánh giá bản thân thấp thường có xu hướng nghiện internet nhiều hơn. Các khía cạnh như cảm xúc và gia đình có ảnh hưởng lớn đến tự đánh giá bản thân của học sinh. Việc nâng cao tự đánh giá bản thân có thể giúp giảm thiểu tình trạng nghiện internet và cải thiện sức khỏe tâm lý cho học sinh.
