Nghiên Cứu Thực Hành An Toàn Thực Phẩm Thức Ăn Đường Phố Của Học Sinh Trường THPT Nguyễn Du, Huyện Sông Hinh, Tỉnh Phú Yên

• Tác giả: Nguyễn Thị Huỳnh Uyên
• Người hướng dẫn: TS. Phạm Đức Phúc
• Trường học: Trường Đại Học Y Tế Công Cộng
• Chuyên ngành: Y Tế Công Cộng
• Đề tài: Kiến Thức Thực Hành An Toàn Thực Phẩm Thức Ăn Đường Phố Của Học Sinh Trường Trung Học Phổ Thông Nguyễn Du, Huyện Sông Hinh, Tỉnh Phú Yên Năm 2017
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

• MỤC LỤC
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Một số khái niệm trong lĩnh vực an toàn thực phẩm
• 1.2. Nguyên nhân gây ô nhiễm thực phẩm
• 1.3. Thức ăn đường phố
• 1.4. An toàn vệ sinh thực phẩm đối với thức ăn đường phố
• 1.5. Giới thiệu sơ lược về địa bàn nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.3. Thiết kế nghiên cứu
• 2.4. Mẫu và phương pháp chọn mẫu nghiên cứu
• 2.5. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.6. Bộ công cụ thu thập số liệu
• 2.7. Phân tích số liệu
• 2.8. Các biến số trong nghiên cứu được chia thành 4 nhóm chính sau đây
• 2.9. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Đặc điểm ĐTNC về sử dụng TAĐP
• 3.3. Đặc điểm về tiếp nhận thông tin liên quan đến ATTP
• 3.4. Kiến thức của học sinh THPT về ATTP TAĐP
• 3.5. Kiến thức của học sinh THPT về cơ sở bán TAĐP
• 3.6. Kiến thức của học sinh THPT về người bán TAĐP
• 3.7. Kiến thức của học sinh THPT về quy trình chế biến thực phẩm tại nơi bán TAĐP
• 3.8. Kiến thức chung của học sinh THPT về ATTP TAĐP
• 3.9. Thực hành của học sinh THPT về sử dụng TAĐP
• 3.10. Thực hành về chọn nơi mua TAĐP của học sinh
• 3.11. Thực hành đúng về lựa chọn loại thức ăn đường phố an toàn
• 3.12. Thực hành đúng lựa chọn bao gói, cách bảo quản và sử dụng thức ăn đường phố
• 3.13. Thực hành đúng vệ sinh cá nhân, vệ sinh khu vực bán TAĐP
• 3.14. Thực hành chung về sử dụng TAĐP
• 3.15. Các yếu tố liên quan đến kiến thức, thực hành về ATTP trong sử dụng TAĐP của học sinh
• 3.16. Các yếu tố liên quan đến kiến thức ATTP TAĐP của học sinh THPT
• 3.17. Các yếu tố liên quan đến thực hành sử dụng TAĐP của học sinh
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Đặc điểm ĐTNC
• 4.2. Đặc điểm ĐTNC về sử dụng TAĐP
• 4.3. Kiến thức về ATTP TAĐP
• 4.4. Kiến thức về cơ sở bán TAĐP
• 4.5. Kiến thức về người bán TAĐP
• 4.6. Kiến thức về quy trình chế biến thực phẩm tại nơi bán TAĐP
• 4.7. Kiến thức về NĐTP
• 4.8. Thực hành sử dụng TAĐP
• 4.9. Thực hành chọn nơi mua TAĐP
• 4.10. Thực hành lựa chọn TAĐP an toàn
• 4.11. Thực hành lựa chọn bao gói, cách bảo quản và sử dụng TAĐP
• 4.12. Thực hành tốt vệ sinh cá nhân, vệ sinh khu vực bán TAĐP
• 4.13. Các yếu tố liên quan đến kiến thức ATTP TAĐP
• 4.14. Các yếu tố liên quan đến thực hành sử dụng TAĐP
• 4.15. Những điểm mạnh và hạn chế của nghiên cứu
• 4.16. Kiến thức về ATTP TAĐP
• 4.17. Thực hành lựa chọn TAĐP
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Nghiên Cứu An Toàn Thực Phẩm Thức Ăn Đường Phố

Nghiên cứu an toàn thực phẩm đối với thức ăn đường phố (TAĐP) tại Trường THPT Nguyễn Du, Phú Yên là vấn đề cấp thiết. TAĐP đóng vai trò quan trọng trong cung cấp thực phẩm, đặc biệt cho học sinh và người lao động thu nhập thấp. Tuy nhiên, tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm thực phẩm, ngộ độc thực phẩm, ảnh hưởng đến sức khỏe học sinh. Nghiên cứu này đánh giá kiến thức, thực hành vệ sinh an toàn thực phẩm của học sinh về TAĐP. Đồng thời, đề xuất giải pháp cải thiện chất lượng thực phẩm và nâng cao nhận thức cho cộng đồng. Theo FAO, TAĐP là “những thức ăn, đồ uống đã làm sẵn, có thể ăn ngay và được bán trên đường phố và những nơi công cộng tương tự”.

1.1. Tầm Quan Trọng của Nghiên Cứu An Toàn Thực Phẩm Học Đường

Việc đảm bảo an toàn thực phẩm trong môi trường học đường là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe học sinh THPT. Học sinh là đối tượng dễ bị tổn thương bởi thực phẩm không an toàn, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và tinh thần. Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho việc xây dựng các chương trình giáo dục và can thiệp hiệu quả, góp phần cải thiện chế độ dinh dưỡng học sinh.

1.2. Thực Trạng Thức Ăn Đường Phố và Vấn Đề Vệ Sinh An Toàn

Thực trạng an toàn thực phẩm của thức ăn vỉa hè còn nhiều bất cập. Nguồn gốc thực phẩm không rõ ràng, quy trình chế biến thủ công, điều kiện bảo quản thực phẩm kém là những yếu tố làm tăng nguy cơ ô nhiễm thực phẩm. Việc kiểm soát chất lượng thực phẩm và thanh tra an toàn thực phẩm cần được tăng cường để bảo vệ người tiêu dùng, đặc biệt là học sinh.

II. Thách Thức An Toàn Vệ Sinh Thực Phẩm Thức Ăn Đường Phố

Nhiều thách thức trong đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) đối với thức ăn đường phố. Nguồn nước không đảm bảo, thiếu trang thiết bị vệ sinh, ý thức người bán hàng hạn chế là những rào cản lớn. Bên cạnh đó, việc kiểm soát nguồn gốc thực phẩm, quy trình chế biến thực phẩm và kiểm nghiệm thực phẩm còn nhiều khó khăn. Cần có giải pháp đồng bộ để giải quyết triệt để vấn đề này, đảm bảo an toàn thực phẩm cho học sinh Trường THPT Nguyễn Du.

2.1. Nguyên Nhân Gây Ô Nhiễm Thực Phẩm Đường Phố Tại Phú Yên

Nguyên nhân chính gây ô nhiễm thực phẩm tại Phú Yên là do điều kiện vệ sinh kém tại các điểm bán thức ăn học đường. Nguồn nước sử dụng có thể bị ô nhiễm vi khuẩn, dụng cụ chế biến không được vệ sinh đúng cách, và người bán hàng thiếu kiến thức về vệ sinh cá nhân. Thêm vào đó, việc sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật không đúng quy định cũng góp phần làm tăng nguy cơ ngộ độc thực phẩm.

2.2. Rủi Ro Ngộ Độc Thực Phẩm Ảnh Hưởng Sức Khỏe Học Sinh

Ngộ độc thực phẩm là một trong những rủi ro lớn nhất liên quan đến thức ăn đường phố. Các triệu chứng có thể từ nhẹ như đau bụng, tiêu chảy đến nghiêm trọng như sốc phản vệ, thậm chí tử vong. Đặc biệt, sức khỏe học sinh bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi ngộ độc thực phẩm, gây gián đoạn học tập và ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện.

2.3. Hạn Chế trong Quy Định và Thanh Tra An Toàn Thực Phẩm

Việc thực thi các quy định an toàn thực phẩm còn nhiều hạn chế. Số lượng thanh tra an toàn thực phẩm còn ít, chưa đủ để kiểm soát hết các điểm bán thức ăn đường phố. Bên cạnh đó, mức xử phạt vi phạm còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe. Cần tăng cường công tác thanh tra và nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật để đảm bảo an toàn thực phẩm.

III. Phương Pháp Đánh Giá An Toàn Thực Phẩm Thức Ăn Đường Phố

Đánh giá an toàn thực phẩm TAĐP cần phương pháp toàn diện. Khảo sát kiến thức, thái độ, thực hành (KAP) của học sinh về ATTP. Kiểm tra nguồn gốc thực phẩm, quy trình chế biến, bảo quản. Kiểm nghiệm thực phẩm để xác định mức độ ô nhiễm. Sử dụng các công cụ thống kê để phân tích dữ liệu, xác định yếu tố liên quan. Dựa trên kết quả, đề xuất giải pháp can thiệp hiệu quả, nâng cao chất lượng thực phẩm.

3.1. Khảo Sát Kiến Thức Thái Độ Thực Hành Về An Toàn Thực Phẩm

Khảo sát KAP (Kiến thức, Thái độ, Thực hành) là phương pháp hiệu quả để đánh giá nhận thức của học sinh về an toàn thực phẩm. Câu hỏi tập trung vào vệ sinh cá nhân, lựa chọn thực phẩm an toàn, và cách phòng tránh ngộ độc thực phẩm. Kết quả khảo sát giúp xác định điểm yếu trong kiến thức và thực hành, từ đó xây dựng chương trình giáo dục phù hợp.

3.2. Kiểm Nghiệm Vi Sinh Vật và Chất Lượng Thức Ăn Đường Phố

Kiểm nghiệm thực phẩm là bước quan trọng để đánh giá chất lượng thực phẩm. Phân tích mẫu thức ăn đường phố để xác định mức độ ô nhiễm vi khuẩn, hóa chất độc hại. Kết quả giúp đánh giá mức độ rủi ro an toàn thực phẩm và đưa ra biện pháp phòng ngừa, như tạm dừng kinh doanh các cơ sở vi phạm.

3.3. Đánh Giá Nguồn Gốc và Quy Trình Chế Biến Thực Phẩm Học Đường

Việc truy xuất nguồn gốc thực phẩm giúp đảm bảo chất lượng thực phẩm và an toàn thực phẩm. Kiểm tra giấy tờ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ, và quy trình sản xuất. Đánh giá điều kiện vệ sinh tại cơ sở chế biến, bao gồm khu vực chế biến, dụng cụ, và bảo quản thực phẩm. Những thông tin này giúp đảm bảo TAĐP có nguồn gốc rõ ràng và quy trình chế biến an toàn.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Thực Trạng An Toàn Thực Phẩm Phú Yên

Nghiên cứu cho thấy kiến thức ATTP của học sinh Trường THPT Nguyễn Du còn hạn chế. Tỉ lệ học sinh có kiến thức đúng về ATTP TAĐP chưa cao. Thực hành VSATTP chưa tốt, nhiều học sinh chưa chú trọng vệ sinh cá nhân, lựa chọn thực phẩm an toàn. Cần tăng cường giáo dục ATTP cho học sinh, nâng cao nhận thức về mối nguy an toàn thực phẩm và thực hành VSATTP hàng ngày. Dẫn chứng từ tài liệu gốc: Tỉ lệ học sinh có kiến thức đúng về ATTP TAĐP là 71,2% và thực hành đúng về ATTP TAĐP là 63,5%.

4.1. Phân Tích Kiến Thức và Thực Hành An Toàn Thực Phẩm của Học Sinh

Phân tích chi tiết kiến thức của học sinh về các khía cạnh của an toàn thực phẩm, bao gồm nguồn gốc thực phẩm, cách bảo quản thực phẩm, và cách nhận biết thực phẩm ô nhiễm. Đánh giá thực hành của học sinh về vệ sinh cá nhân, lựa chọn thức ăn đường phố, và phòng tránh ngộ độc thực phẩm. Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến kiến thức và thực hành, chẳng hạn như giới tính, trình độ học vấn, và nguồn thông tin.

4.2. Mối Liên Hệ Giữa Kiến Thức và Thực Hành An Toàn Thực Phẩm

Nghiên cứu mối liên hệ giữa kiến thức và thực hành để xác định liệu học sinh có kiến thức tốt về an toàn thực phẩm có thực hành tốt hơn hay không. Phân tích thống kê để xác định mức độ ảnh hưởng của kiến thức đến thực hành. Kết quả giúp xây dựng chương trình giáo dục và can thiệp hiệu quả hơn, tập trung vào việc thay đổi hành vi.

4.3. Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến An Toàn Thực Phẩm Học Đường

Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm tại trường học, bao gồm điều kiện vệ sinh tại các điểm bán thức ăn đường phố, kiến thức của người bán hàng, và sự quan tâm của nhà trường và gia đình. Phân tích mối quan hệ giữa các yếu tố này và kiến thức, thực hành của học sinh. Từ đó, đề xuất các giải pháp can thiệp toàn diện, hướng đến cải thiện môi trường học đường.

V. Giải Pháp Nâng Cao An Toàn Thức Ăn Đường Phố THPT Nguyễn Du

Cần giải pháp đồng bộ để cải thiện ATTP TAĐP. Tăng cường giáo dục ATTP cho học sinh, người bán hàng. Kiểm soát chặt chẽ nguồn gốc thực phẩm, quy trình chế biến. Hỗ trợ người bán hàng cải thiện điều kiện vệ sinh. Tăng cường thanh tra an toàn thực phẩm, xử lý nghiêm vi phạm. Xây dựng mô hình điểm về ATTP TAĐP tại Trường THPT Nguyễn Du, nhân rộng ra địa bàn Phú Yên. Đồng thời, khuyến khích phụ huynh quan tâm đến chế độ dinh dưỡng học sinh.

5.1. Tăng Cường Giáo Dục Về An Toàn Thực Phẩm Cho Học Sinh

Lồng ghép nội dung an toàn thực phẩm vào chương trình học, tổ chức các buổi nói chuyện, hội thảo về vệ sinh an toàn thực phẩm. Sử dụng hình ảnh, video sinh động để truyền tải thông tin. Tổ chức các hoạt động thực hành, giúp học sinh nắm vững kiến thức và kỹ năng về ATTP. Hợp tác với các chuyên gia dinh dưỡng để cung cấp thông tin chính xác, khoa học.

5.2. Kiểm Soát Nguồn Gốc và Quy Trình Chế Biến Thức Ăn Đường Phố

Yêu cầu người bán hàng cung cấp giấy tờ chứng minh nguồn gốc thực phẩm. Kiểm tra điều kiện vệ sinh tại các điểm bán thức ăn đường phố. Hướng dẫn người bán hàng thực hiện đúng quy trình chế biến, bảo quản thực phẩm. Tổ chức các lớp tập huấn về vệ sinh an toàn thực phẩm cho người bán hàng.

5.3. Phối Hợp Gia Đình và Nhà Trường Đảm Bảo An Toàn Thực Phẩm

Tổ chức các buổi họp phụ huynh để thông tin về tình hình an toàn thực phẩm tại trường học. Khuyến khích phụ huynh quan tâm đến chế độ dinh dưỡng học sinh và lựa chọn thực phẩm an toàn cho con em. Phối hợp với các tổ chức xã hội để tuyên truyền về vệ sinh an toàn thực phẩm trong cộng đồng.

VI. Kết Luận và Hướng Nghiên Cứu Về An Toàn Thực Phẩm Tương Lai

Nghiên cứu góp phần nâng cao nhận thức về ATTP TAĐP tại Trường THPT Nguyễn Du, Phú Yên. Cần tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về đánh giá rủi ro an toàn thực phẩm, xây dựng mô hình quản lý ATTP hiệu quả. Đồng thời, tăng cường hợp tác giữa các bên liên quan để đảm bảo an toàn thực phẩm cho cộng đồng. Đề xuất các nghiên cứu tiếp theo tập trung vào ảnh hưởng của môi trường học đường đến vệ sinh an toàn thực phẩm.

6.1. Tổng Kết Kết Quả Nghiên Cứu và Bài Học Kinh Nghiệm

Tổng kết lại những kết quả chính của nghiên cứu, nhấn mạnh những điểm mạnh và điểm yếu trong hệ thống an toàn thực phẩm hiện tại. Rút ra những bài học kinh nghiệm quý báu để cải thiện công tác quản lý và kiểm soát chất lượng thực phẩm. Đề xuất các giải pháp cụ thể, thiết thực để nâng cao hiệu quả của chương trình vệ sinh an toàn thực phẩm.

6.2. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Về An Toàn Thực Phẩm Học Đường

Đề xuất các hướng nghiên cứu tiếp theo, tập trung vào các vấn đề cấp bách như ô nhiễm thực phẩm, ngộ độc thực phẩm, và chế độ dinh dưỡng học sinh. Nghiên cứu về ảnh hưởng của thực phẩm bẩn đến sức khỏe học sinh và đề xuất các biện pháp can thiệp hiệu quả. Phát triển các công cụ và phương pháp đánh giá rủi ro an toàn thực phẩm tiên tiến.

6.3. Kiến Nghị Chính Sách và Giải Pháp Thực Tiễn Về Vệ Sinh An Toàn

Đề xuất các kiến nghị chính sách cụ thể, hướng đến việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về an toàn thực phẩm. Đề xuất các giải pháp thực tiễn, khả thi để cải thiện điều kiện vệ sinh an toàn tại các điểm bán thức ăn đường phố và trường học. Khuyến khích sự tham gia của cộng đồng trong việc giám sát và bảo đảm an toàn thực phẩm.

Tổng quan nghiên cứu

Thức ăn đường phố (TAĐP) là một phần không thể thiếu trong mạng lưới cung cấp thực phẩm, đặc biệt phổ biến với người lao động thu nhập thấp và học sinh. Theo thống kê của Cục An toàn thực phẩm Việt Nam, từ năm 2009 đến 2016, đã xảy ra 1.616 vụ ngộ độc thực phẩm với 41.898 người mắc, trong đó 178 vụ liên quan đến TAĐP gây 4.036 người mắc và 7 người tử vong. Tại huyện Sông Hinh, tỉnh Phú Yên, năm 2016 đã ghi nhận các vụ ngộ độc thực phẩm do TAĐP, trong đó có vụ ngộ độc bánh mì làm 17 học sinh mắc bệnh. Trường THPT Nguyễn Du, thị trấn Hai Riêng, với 935 học sinh, trong đó 35% là dân tộc thiểu số, nằm trong khu vực có nhiều hàng quán bán TAĐP được học sinh ưa chuộng.

Nghiên cứu nhằm đánh giá kiến thức và thực hành an toàn thực phẩm (ATTP) trong sử dụng TAĐP của học sinh trường THPT Nguyễn Du, từ tháng 1 đến tháng 8 năm 2017, với 587 học sinh tham gia. Mục tiêu cụ thể là mô tả kiến thức, thực hành về ATTP trong sử dụng TAĐP và xác định các yếu tố liên quan. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc đề xuất các biện pháp can thiệp nhằm nâng cao nhận thức và thực hành an toàn thực phẩm, góp phần bảo vệ sức khỏe học sinh và cộng đồng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên mô hình hệ sinh thái của Urie Bronfenbrenner, tập trung vào các yếu tố cá nhân, tiếp cận thông tin và các yếu tố gia đình như kinh tế, trình độ học vấn của cha mẹ. Các khái niệm chính bao gồm:

• An toàn thực phẩm (ATTP): Đảm bảo thực phẩm không gây hại đến sức khỏe con người.
• Thức ăn đường phố (TAĐP): Thức ăn, đồ uống đã chế biến sẵn, được bán tại các nơi công cộng và tiêu thụ ngay.
• Ngộ độc thực phẩm (NĐTP): Tình trạng bệnh lý do ăn phải thực phẩm bị ô nhiễm hoặc chứa chất độc.
• Kiến thức và thực hành ATTP: Bao gồm hiểu biết về điều kiện cơ sở bán, người bán, quy trình chế biến và thực hành lựa chọn, sử dụng TAĐP an toàn.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng thiết kế cắt ngang định lượng, tiến hành tại trường THPT Nguyễn Du, huyện Sông Hinh, tỉnh Phú Yên, từ tháng 1 đến tháng 8 năm 2017. Cỡ mẫu 587 học sinh được chọn theo phương pháp chọn mẫu cụm nhiều giai đoạn, bao gồm 16 lớp ngẫu nhiên từ tổng số 25 lớp của trường.

Dữ liệu được thu thập qua bộ câu hỏi tự điền gồm 4 phần: thông tin chung, nguồn thông tin về ATTP, kiến thức về ATTP TAĐP và thực hành sử dụng TAĐP. Bộ câu hỏi được thử nghiệm và điều chỉnh phù hợp với đối tượng học sinh. Điều tra viên là cán bộ y tế có kinh nghiệm, giám sát chặt chẽ quá trình thu thập dữ liệu.

Phân tích số liệu sử dụng phần mềm SPSS 22 với các phương pháp thống kê mô tả và phân tích hồi quy logistic đơn biến để xác định các yếu tố liên quan đến kiến thức và thực hành ATTP TAĐP. Tiêu chuẩn đánh giá kiến thức và thực hành dựa trên tỷ lệ trả lời đúng >70% số câu hỏi được xem là đạt.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Đặc điểm đối tượng nghiên cứu: Trong 587 học sinh, phân bố đều ở các khối lớp 10, 11, 12; 56,9% là nữ; 68,5% là dân tộc Kinh. Trình độ học vấn của cha mẹ chủ yếu dưới cấp 3 (cha 49,1%, mẹ 61,8%).

2. Kiến thức về ATTP TAĐP: Tỷ lệ học sinh có kiến thức đúng chung là 71,2%. Cụ thể, kiến thức về cơ sở bán TAĐP đạt trên 80%, người bán đạt trên 86%, quy trình chế biến đạt từ 64,9% đến 88,9%, và kiến thức về ngộ độc thực phẩm đạt từ 51,4% đến 95,7%.

3. Thực hành sử dụng TAĐP: Tỷ lệ thực hành đúng chung là 63,5%. Học sinh có thực hành tốt về lựa chọn nơi bán (từ 18,2% đến 84,9%), lựa chọn loại thức ăn an toàn (74,7% đến 86,8%), lựa chọn bao gói và bảo quản (53,3% đến 77,7%), và vệ sinh cá nhân, khu vực bán (71,9% đến 95,6%).

4. Các yếu tố liên quan: Khối lớp, dân tộc, trình độ học vấn cha mẹ và việc tiếp cận thông tin có mối liên quan có ý nghĩa thống kê với kiến thức ATTP TAĐP (p<0,05). Học sinh khối 12 có khả năng có kiến thức đạt cao hơn 5,05 lần so với khối 10. Học sinh dân tộc Kinh có khả năng kiến thức đạt cao hơn 2,78 lần so với dân tộc khác. Việc nghe hoặc tìm hiểu thông tin về ATTP làm tăng khả năng có kiến thức đạt gấp 2,32 lần. Kiến thức đạt cũng làm tăng khả năng thực hành đúng gấp 1,96 lần.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy kiến thức và thực hành ATTP TAĐP của học sinh trường THPT Nguyễn Du tương đối cao so với một số nghiên cứu trong nước, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế, đặc biệt ở các khía cạnh thực hành bảo quản và nhận biết triệu chứng ngộ độc thực phẩm cấp tính. Sự khác biệt về kiến thức giữa các khối lớp và dân tộc phản ánh ảnh hưởng của môi trường học tập và điều kiện xã hội. Việc tiếp cận thông tin qua truyền thông đại chúng như tivi và internet đóng vai trò quan trọng trong nâng cao nhận thức.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ kiến thức và thực hành đúng theo từng nhóm câu hỏi, cũng như bảng phân tích mối liên quan giữa các yếu tố nhân khẩu học và kết quả nghiên cứu. So sánh với các nghiên cứu tại các địa phương khác và quốc tế cho thấy mức độ tương đồng và khác biệt, góp phần làm rõ bối cảnh và đặc thù của vùng nghiên cứu.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường truyền thông giáo dục ATTP trong nhà trường: Triển khai các chương trình giáo dục về an toàn thực phẩm, đặc biệt tập trung vào học sinh khối 10 và dân tộc thiểu số, nhằm nâng cao kiến thức và thực hành đúng trong sử dụng TAĐP. Thời gian thực hiện: trong năm học tiếp theo. Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu, giáo viên và các tổ chức y tế địa phương.

2. Phối hợp với các cơ sở kinh doanh TAĐP: Tổ chức tập huấn, kiểm tra và giám sát các cơ sở bán TAĐP quanh trường học để đảm bảo điều kiện vệ sinh, quy trình chế biến và bảo quản thực phẩm an toàn. Thời gian: 6 tháng đầu năm. Chủ thể: chính quyền địa phương, Chi cục An toàn thực phẩm.

3. Khuyến khích phụ huynh tham gia nâng cao nhận thức: Tổ chức các buổi hội thảo, cung cấp tài liệu hướng dẫn về ATTP cho phụ huynh nhằm hỗ trợ con em trong việc lựa chọn và sử dụng TAĐP an toàn. Thời gian: hàng quý. Chủ thể: nhà trường, trung tâm y tế huyện.

4. Phát triển môi trường học đường an toàn: Cải thiện cơ sở vật chất như nhà vệ sinh, khu vực rửa tay, cung cấp nước sạch và thùng rác đậy kín tại trường học để tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh thực hành vệ sinh cá nhân và an toàn thực phẩm. Thời gian: 1 năm. Chủ thể: Ban quản lý trường học, chính quyền địa phương.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà quản lý giáo dục và y tế công cộng: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách, chương trình giáo dục và can thiệp nhằm nâng cao an toàn thực phẩm trong trường học và cộng đồng.

2. Giáo viên và cán bộ y tế trường học: Áp dụng kiến thức và đề xuất trong việc tổ chức các hoạt động giáo dục, truyền thông và giám sát thực hành an toàn thực phẩm cho học sinh.

3. Chính quyền địa phương và cơ quan quản lý an toàn thực phẩm: Tham khảo để tăng cường kiểm tra, giám sát và hỗ trợ các cơ sở kinh doanh TAĐP, đồng thời phối hợp với nhà trường và cộng đồng trong công tác bảo vệ sức khỏe học sinh.

4. Phụ huynh và học sinh: Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của an toàn thực phẩm, từ đó lựa chọn và sử dụng thức ăn đường phố một cách an toàn, góp phần bảo vệ sức khỏe cá nhân và gia đình.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao thức ăn đường phố lại tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc thực phẩm?
   Thức ăn đường phố thường được chế biến và bảo quản trong điều kiện không đảm bảo vệ sinh, dễ bị nhiễm vi sinh vật, hóa chất độc hại hoặc ô nhiễm chéo, dẫn đến nguy cơ ngộ độc thực phẩm cao.

2. Kiến thức về an toàn thực phẩm ảnh hưởng thế nào đến thực hành của học sinh?
   Nghiên cứu cho thấy học sinh có kiến thức đạt về ATTP có khả năng thực hành đúng cao hơn gần gấp đôi so với học sinh có kiến thức chưa đạt, chứng tỏ kiến thức là nền tảng quan trọng để hình thành thói quen an toàn.

3. Các yếu tố nào ảnh hưởng đến kiến thức và thực hành ATTP của học sinh?
   Khối lớp, dân tộc, trình độ học vấn của cha mẹ và việc tiếp cận thông tin qua các kênh truyền thông là những yếu tố có ảnh hưởng đáng kể đến kiến thức và thực hành ATTP của học sinh.

4. Làm thế nào để nâng cao thực hành an toàn thực phẩm trong sử dụng TAĐP?
   Cần kết hợp giáo dục kiến thức, cải thiện điều kiện vệ sinh tại nơi bán, tăng cường truyền thông và tạo môi trường thuận lợi cho học sinh thực hành vệ sinh cá nhân và lựa chọn thực phẩm an toàn.

5. Vai trò của nhà trường và phụ huynh trong việc đảm bảo an toàn thực phẩm cho học sinh là gì?
   Nhà trường có trách nhiệm tổ chức giáo dục, truyền thông và giám sát thực hành ATTP; phụ huynh cần hỗ trợ, hướng dẫn và tạo điều kiện để con em thực hiện các thói quen an toàn trong ăn uống hàng ngày.

Kết luận

• Tỷ lệ học sinh có kiến thức đúng về an toàn thực phẩm thức ăn đường phố đạt 71,2%, thực hành đúng đạt 63,5%.
• Kiến thức và thực hành ATTP có mối liên quan chặt chẽ với các yếu tố như khối lớp, dân tộc, trình độ học vấn cha mẹ và việc tiếp cận thông tin.
• Học sinh khối 12 và dân tộc Kinh có khả năng có kiến thức và thực hành tốt hơn so với các nhóm khác.
• Việc tiếp cận thông tin qua truyền thông đại chúng đóng vai trò quan trọng trong nâng cao nhận thức và thực hành an toàn thực phẩm.
• Cần triển khai các biện pháp giáo dục, truyền thông, giám sát và cải thiện điều kiện vệ sinh để nâng cao hiệu quả bảo vệ sức khỏe học sinh.

Hành động tiếp theo: Các cơ quan quản lý, nhà trường và phụ huynh cần phối hợp triển khai các giải pháp đề xuất nhằm nâng cao kiến thức và thực hành an toàn thực phẩm cho học sinh, góp phần xây dựng môi trường học đường an toàn và lành mạnh.