Nâng cao năng lực cạnh tranh ngành chè xuất khẩu Việt Nam trong hội nhập

LỜI CAM ĐOAN

MỞ ĐẦU

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH NGÀNH CHÈ XUẤT KHẨU VIỆT NAM TRONG THỜI KỲ HỘI NHẬP

1.1. Một số nghiên cứu của thế giới về năng lực cạnh tranh ngành chè

1.2. Những nghiên cứu về năng lực cạnh tranh ngành chè tại Việt Nam

1.3. Về khoảng trống nghiên cứu và hướng nghiên cứu của Luận án

1.4. Kết luận chương 1

2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH NGÀNH CHÈ TRONG ĐIỀU KIỆN HỘI NHẬP

2.1. Cơ sở lý luận về năng lực cạnh tranh và hội nhập kinh tế quốc tế

2.1.1. Khái niệm và phân loại năng lực cạnh tranh

2.1.2. Năng lực cạnh tranh ngành

2.1.3. Nội dung nghiên cứu năng lực cạnh tranh theo mô hình "Kim cương" của M.

2.1.4. Quan điểm về nâng cao năng lực cạnh tranh ngành hàng chè xuất khẩu Việt Nam

2.1.5. Hội nhập kinh tế quốc tế với ngành hàng chè xuất khẩu

2.2. Các tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh ngành chè trong điều kiện hội nhập

2.2.1. Thị phần sản phẩm chè

2.2.2. Chất lượng nguồn nguyên liệu

2.2.3. Năng lực công nghệ của doanh nghiệp chè

2.2.4. Tiếp cận vốn của các doanh nghiệp thuộc ngành chè

2.2.5. Năng lực liên kết doanh nghiệp

2.2.6. Thương hiệu sản phẩm

2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh ngành chè

2.3.1. Điều kiện về yếu tố sản xuất

2.3.2. Điều kiện về cầu

2.3.3. Điều kiện về quản trị

2.3.4. Vai trò của chính phủ

2.3.5. Hoạt động marketing

2.4. Sơ đồ nghiên cứu và thiết kế nghiên cứu các yếu tố tác động đến năng lực cạnh tranh ngành chè

2.4.1. Thiết kế nghiên cứu

2.4.2. Thiết kế Bảng hỏi

2.4.3. Phương pháp thu thập dữ liệu

2.4.4. Phương pháp phân tích dữ liệu

2.5. Kinh nghiệm của một số quốc gia về nâng cao năng lực cạnh tranh ngành chè và bài học cho ngành hàng chè xuất khẩu Việt Nam

2.5.1. Kinh nghiệm và bài học từ Kenya

2.5.2. Kinh nghiệm và bài học của Sri Lanka

2.5.3. Kinh nghiệm và bài học của Trung Quốc

2.6. Kết luận chương 2

3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH NGÀNH HÀNG CHÈ XUẤT KHẨU VIỆT NAM TRONG ĐIỀU KIỆN HỘI NHẬP

3.1. Đặc điểm tình hình phát triển ngành chè Việt Nam

3.1.1. Diện tích trồng chè

3.1.2. Sản lượng chè

3.1.3. Năng suất vườn chè

3.1.4. Kim ngạch xuất khẩu

3.2. Đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh ngành chè xuất khẩu Việt Nam

3.2.1. Thực trạng về thị phần sản phẩm chè

3.2.2. Chất lượng nguồn nguyên liệu

3.2.3. Năng lực công nghệ của doanh nghiệp chè

3.2.4. Tiếp cận vốn của các doanh nghiệp thuộc ngành chè

3.2.5. Năng lực liên kết doanh nghiệp

3.2.6. Thương hiệu sản phẩm

3.3. Đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh ngành hàng chè xuất khẩu Việt Nam

3.3.1. Phân tích thông tin mẫu khảo sát

3.3.2. Kiểm định mô hình các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh ngành chè

3.4. Đánh giá chung về năng lực cạnh tranh ngành chè xuất khẩu

3.4.1. Những kết quả đạt được

3.4.2. Những hạn chế

3.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế

3.5. Kết luận chương 3

4. CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH NGÀNH CHÈ XUẤT KHẨU TRONG ĐIỀU KIỆN HỘI NHẬP

4.1. Hội nhập quốc tế, cơ hội và thách thức cho ngành hàng chè xuất khẩu Việt Nam

4.1.1. Hội nhập quốc tế mang đến các cơ hội xuất khẩu chè sang nhiều thị trường khó tính

4.1.2. Thương mại trực tuyến đang thay đổi bộ mặt của thương mại hàng hóa truyền thống

4.1.3. Cách mạng công nghiệp lần thứ tư – cơ hội và thách thức cho ngành hàng chè xuất khẩu

4.2. Quan điểm và định hướng phát triển xuất khẩu chè giai đoạn 2020-2030

4.2.1. Quan điểm phát triển xuất khẩu chè

4.2.2. Định hướng phát triển xuất khẩu ngành hàng chè

4.3. Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh ngành chè xuất khẩu

4.3.1. Nâng cao năng lực cạnh tranh bằng phát triển sản xuất nâng cao chất lượng sản phẩm

4.3.2. Hoàn thiện công tác quản trị doanh nghiệp

4.3.3. Hoàn thiện hoạt động marketing

4.3.4. Phát triển thương hiệu chè với văn hóa Việt Nam

4.3.5. Hoàn thiện công tác xây dựng thị trường gắn với cầu đối với sản phẩm

4.3.6. Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực

4.3.7. Hoàn thiện các chính sách hỗ trợ của chính phủ đối với ngành chè

4.4. Kết luận chương 4

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan nghiên cứu về năng lực cạnh tranh ngành chè xuất khẩu Việt Nam trong thời kỳ hội nhập

Chương này tổng hợp các nghiên cứu về năng lực cạnh tranh ngành chè trên thế giới và tại Việt Nam. Các nghiên cứu quốc tế tập trung vào việc nâng cao chất lượng chè, đổi mới công nghệ, và bảo vệ thương hiệu. Tại Việt Nam, các nghiên cứu chủ yếu phân tích thực trạng xuất khẩu chè, thị trường quốc tế, và các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh. Khoảng trống nghiên cứu được xác định là thiếu các giải pháp cụ thể để nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

1.1. Nghiên cứu quốc tế về năng lực cạnh tranh ngành chè

Các nghiên cứu quốc tế nhấn mạnh tầm quan trọng của chất lượng chè và đổi mới công nghệ trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh. Ví dụ, Kenya và Sri Lanka đã thành công trong việc xây dựng thương hiệu chè mạnh thông qua việc áp dụng các tiêu chuẩn chất lượng quốc tế và đầu tư vào công nghệ chế biến hiện đại.

1.2. Nghiên cứu tại Việt Nam về năng lực cạnh tranh ngành chè

Các nghiên cứu tại Việt Nam chỉ ra rằng, mặc dù là một trong những quốc gia xuất khẩu chè hàng đầu thế giới, ngành chè Việt Nam vẫn gặp nhiều thách thức như chất lượng chè chưa đồng đều, công nghệ sản xuất lạc hậu, và thiếu thương hiệu mạnh trên thị trường quốc tế.

II. Cơ sở lý luận về năng lực cạnh tranh ngành chè trong điều kiện hội nhập

Chương này trình bày cơ sở lý luận về năng lực cạnh tranh và hội nhập kinh tế quốc tế. Mô hình 'Kim cương' của M. Porter được áp dụng để phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của ngành chè, bao gồm điều kiện sản xuất, cầu thị trường, quản trị, và vai trò của chính phủ. Các tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh được đề xuất, bao gồm thị phần, chất lượng nguyên liệu, công nghệ, và thương hiệu.

2.1. Khái niệm và phân loại năng lực cạnh tranh

Năng lực cạnh tranh được định nghĩa là khả năng của một ngành hàng hoặc doanh nghiệp trong việc duy trì và mở rộng thị phần trên thị trường quốc tế. Trong bối cảnh hội nhập, năng lực cạnh tranh phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chất lượng sản phẩm, công nghệ, và chiến lược phát triển.

2.2. Các tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh ngành chè

Các tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh của ngành chè bao gồm thị phần sản phẩm, chất lượng nguyên liệu, năng lực công nghệ, và thương hiệu sản phẩm. Những tiêu chí này giúp xác định điểm mạnh và điểm yếu của ngành chè Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

III. Thực trạng năng lực cạnh tranh ngành chè xuất khẩu Việt Nam trong điều kiện hội nhập

Chương này phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh của ngành chè Việt Nam. Dữ liệu từ năm 2010 đến 2018 cho thấy, mặc dù ngành chè Việt Nam đạt được nhiều thành tựu về xuất khẩu, nhưng vẫn tồn tại nhiều hạn chế như chất lượng chè không ổn định, công nghệ sản xuất lạc hậu, và thiếu thương hiệu mạnh. Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh được đánh giá thông qua mô hình SEM.

3.1. Đặc điểm phát triển ngành chè Việt Nam

Ngành chè Việt Nam có diện tích trồng chè lớn, đạt khoảng 130.600 ha vào năm 2018. Tuy nhiên, năng suất và chất lượng chè vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu của thị trường quốc tế. Xuất khẩu chè tập trung chủ yếu vào các thị trường như Pakistan, Đài Loan, và Nga.

3.2. Đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh

Các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của ngành chè bao gồm điều kiện sản xuất, cầu thị trường, quản trị, và vai trò của chính phủ. Kết quả phân tích SEM cho thấy, chất lượng nguyên liệu và công nghệ sản xuất là hai yếu tố quan trọng nhất.

IV. Giải pháp và kiến nghị nâng cao năng lực cạnh tranh ngành chè xuất khẩu trong điều kiện hội nhập

Chương này đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành chè Việt Nam. Các giải pháp bao gồm nâng cao chất lượng sản phẩm, đổi mới công nghệ, phát triển thương hiệu, và tăng cường hợp tác quốc tế. Các kiến nghị cụ thể được đưa ra để hỗ trợ ngành chè trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

4.1. Nâng cao chất lượng sản phẩm và đổi mới công nghệ

Để nâng cao năng lực cạnh tranh, ngành chè cần tập trung vào việc cải thiện chất lượng nguyên liệu và áp dụng các công nghệ sản xuất hiện đại. Điều này giúp tăng giá trị sản phẩm và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.

4.2. Phát triển thương hiệu và tăng cường hợp tác quốc tế

Việc xây dựng thương hiệu chè mạnh là yếu tố then chốt để nâng cao năng lực cạnh tranh. Ngành chè cần tăng cường hợp tác quốc tế để mở rộng thị trường và học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia đi đầu như Kenya và Sri Lanka.

Luận án tiến sĩ: Nâng cao năng lực cạnh tranh ngành chè xuất khẩu Việt Nam trong thời kỳ hội nhập