Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và yêu cầu đổi mới nền hành chính nhà nước, cải cách thủ tục hành chính (TTHC) trở thành nhiệm vụ trọng tâm nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý công. Tại huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế, việc thực hiện liên thông thủ tục hành chính giữa các cấp chính quyền đã được triển khai từ năm 2002 và đồng bộ từ năm 2004. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy mô hình này còn nhiều hạn chế, chưa phát huy tối đa hiệu quả, gây phiền hà cho người dân và tổ chức. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đánh giá thực trạng liên thông TTHC giữa các cấp chính quyền ở huyện A Lưới trong giai đoạn 2019-2022, từ đó đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện. Nghiên cứu tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng như tổ chức bộ máy, nguồn nhân lực, cơ chế phối hợp, ứng dụng công nghệ thông tin và cơ sở vật chất. Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc góp phần hoàn thiện mô hình liên thông TTHC, nâng cao sự hài lòng của người dân, đồng thời hỗ trợ chính quyền địa phương trong cải cách hành chính, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý công hiện đại, trong đó có:

  • Lý thuyết cải cách hành chính: Nhấn mạnh việc đơn giản hóa, minh bạch hóa thủ tục hành chính nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và phục vụ người dân tốt hơn.
  • Mô hình cơ chế một cửa và một cửa liên thông: Giải thích sự khác biệt giữa cơ chế một cửa (giải quyết thủ tục tại một đầu mối trong cùng cơ quan) và cơ chế một cửa liên thông (phối hợp giữa nhiều cơ quan, nhiều cấp trong giải quyết thủ tục).
  • Khái niệm thủ tục hành chính: Được hiểu là trình tự, cách thức giải quyết công việc của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, đảm bảo tính hợp pháp và hiệu quả trong quản lý.
  • Các yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện TTHC: Bao gồm thể chế pháp lý, tổ chức bộ máy, nguồn nhân lực, cơ chế phối hợp và ứng dụng công nghệ thông tin.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng:

  • Nguồn dữ liệu: Số liệu thu thập từ Trung tâm Hành chính công huyện A Lưới, các Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả cấp xã, báo cáo cải cách hành chính của huyện và tỉnh, khảo sát ý kiến cán bộ công chức và người dân.
  • Cỡ mẫu: 15 cán bộ, công chức tại Trung tâm Hành chính công huyện được khảo sát về trình độ chuyên môn, kỹ năng và thái độ phục vụ.
  • Phương pháp chọn mẫu: Lựa chọn mẫu theo phương pháp phi xác suất, tập trung vào những người trực tiếp tham gia thực hiện và quản lý TTHC.
  • Phương pháp phân tích: Tổng hợp, phân tích số liệu thống kê; so sánh, đối chiếu với các nghiên cứu tương tự; khảo sát thực tế và phỏng vấn chuyên gia để đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp.
  • Timeline nghiên cứu: Tập trung phân tích dữ liệu từ năm 2019 đến tháng 6 năm 2022, giai đoạn có nhiều thay đổi trong cơ chế một cửa liên thông tại địa phương.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tổ chức bộ máy và nhân lực: Trung tâm Hành chính công huyện A Lưới có 15 cán bộ công chức, 100% có trình độ đại học trở lên, 73,33% đạt chuẩn tin học văn phòng, 100% có chứng chỉ ngoại ngữ. Tuy nhiên, chỉ 46,66% có trình độ quản lý nhà nước chuyên viên, 26,67% chưa được đào tạo về quản lý nhà nước. Về chính trị, 73,33% chưa được đào tạo. Mức độ hứng thú làm việc tại Trung tâm chỉ đạt 53,33% (hứng thú và rất hứng thú).
  2. Cơ sở vật chất và công nghệ thông tin: Trung tâm được đầu tư trụ sở mới với diện tích khoảng 390 m2, trang bị 12 máy tính, 6 máy in, 4 máy scan, camera giám sát và các thiết bị hiện đại khác. Ứng dụng phần mềm xử lý dịch vụ công tập trung được triển khai tại các cấp xã.
  3. Thực hiện quy trình thủ tục hành chính: 93,33% cán bộ công chức đánh giá quy trình giải quyết TTHC đúng quy trình, 86,67% cho rằng văn bản quy định về giải quyết TTHC khả thi, nhưng 33,33% cho rằng chưa kịp thời.
  4. Mức độ phối hợp và thái độ phục vụ: 60% cán bộ công chức đánh giá sự phối hợp giữa các cơ quan nhiệt tình, chủ động; 40% còn thiếu nhiệt tình, chủ động. Tình trạng nhũng nhiễu, đòi hỏi thêm thủ tục ngoài quy định vẫn còn xảy ra, gây phiền hà cho người dân.
  5. Mức độ hài lòng của người dân: Theo khảo sát, mức độ hài lòng về thời gian giải quyết hồ sơ đạt khoảng 80%, tuy nhiên vẫn còn khoảng 20% người dân phản ánh hồ sơ trễ hẹn hoặc thủ tục phức tạp.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy việc thực hiện cơ chế một cửa liên thông tại huyện A Lưới đã đạt được nhiều thành tựu như tổ chức bộ máy tương đối đồng bộ, cơ sở vật chất được đầu tư hiện đại, quy trình giải quyết thủ tục được chuẩn hóa. Tuy nhiên, hạn chế về năng lực quản lý nhà nước của một bộ phận cán bộ, công chức và sự phối hợp chưa đồng bộ giữa các cơ quan vẫn là nguyên nhân chính gây ra tình trạng trễ hẹn và phiền hà cho người dân. So sánh với các nghiên cứu tại các địa phương khác, huyện A Lưới có mức độ ứng dụng công nghệ thông tin tương đối tốt nhưng cần nâng cao hơn nữa về đào tạo nguồn nhân lực và hoàn thiện cơ chế phối hợp. Việc trình bày dữ liệu qua biểu đồ tỷ lệ giải quyết hồ sơ đúng hạn, bảng đánh giá trình độ cán bộ và biểu đồ mức độ hài lòng của người dân sẽ giúp minh họa rõ nét hơn các phát hiện này. Ý nghĩa của kết quả nghiên cứu là làm rõ thực trạng, từ đó đề xuất các giải pháp phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả liên thông thủ tục hành chính, góp phần xây dựng nền hành chính phục vụ, hiện đại và minh bạch.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Kiện toàn tổ chức bộ máy và nhân sự: Đề nghị UBND huyện rà soát, sắp xếp lại bộ máy Trung tâm Hành chính công và các bộ phận tiếp nhận trả kết quả cấp xã theo hướng tinh gọn, hiệu quả. Tăng cường tuyển dụng, đào tạo cán bộ có trình độ quản lý nhà nước và kỹ năng nghiệp vụ. Thời gian thực hiện: 2024-2025.
  2. Nâng cao năng lực chuyên môn và kỹ năng cho cán bộ công chức: Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ, kỹ năng giao tiếp, ứng dụng công nghệ thông tin định kỳ ít nhất 2 lần/năm. Chủ thể thực hiện: Phòng Nội vụ huyện phối hợp với các cơ sở đào tạo.
  3. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin: Đầu tư nâng cấp phần mềm quản lý hồ sơ, triển khai dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 để người dân có thể nộp hồ sơ và nhận kết quả tại nhà. Thời gian thực hiện: 2024-2026.
  4. Hoàn thiện cơ chế phối hợp liên ngành: Xây dựng quy chế phối hợp rõ ràng giữa các phòng ban, cơ quan chuyên môn và cấp xã trong giải quyết thủ tục liên thông, đảm bảo trách nhiệm và thời gian xử lý hồ sơ. Chủ thể thực hiện: UBND huyện và các cơ quan liên quan.
  5. Tăng cường công tác tuyên truyền và giám sát: Đẩy mạnh tuyên truyền về quy trình, thủ tục, quyền lợi và nghĩa vụ của người dân khi thực hiện TTHC. Thiết lập kênh tiếp nhận phản ánh, kiến nghị và xử lý kịp thời các trường hợp nhũng nhiễu, trễ hẹn. Thời gian thực hiện: liên tục từ 2024.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ, công chức các cấp chính quyền địa phương: Nghiên cứu giúp nâng cao nhận thức, cải thiện quy trình và kỹ năng thực hiện liên thông thủ tục hành chính.
  2. Nhà quản lý và hoạch định chính sách: Cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng, điều chỉnh chính sách cải cách hành chính phù hợp với đặc thù địa phương miền núi.
  3. Các nhà nghiên cứu, học giả trong lĩnh vực quản lý công và hành chính công: Tham khảo mô hình, phương pháp nghiên cứu và kết quả thực tiễn để phát triển các nghiên cứu tiếp theo.
  4. Người dân và tổ chức doanh nghiệp trên địa bàn huyện A Lưới: Hiểu rõ hơn về quy trình, quyền lợi và trách nhiệm khi thực hiện thủ tục hành chính, từ đó nâng cao sự chủ động và hài lòng trong giao dịch với chính quyền.

Câu hỏi thường gặp

  1. Liên thông thủ tục hành chính là gì?
    Liên thông thủ tục hành chính là cơ chế phối hợp giữa nhiều cơ quan, nhiều cấp chính quyền trong giải quyết một hồ sơ thủ tục hành chính, giúp người dân chỉ phải nộp hồ sơ và nhận kết quả tại một đầu mối duy nhất, tránh phải đi lại nhiều nơi. Ví dụ, hồ sơ đất đai cần qua nhiều phòng ban nhưng người dân chỉ làm việc tại Trung tâm Hành chính công huyện.

  2. Tại sao cần cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông?
    Cơ chế này giúp đơn giản hóa quy trình, giảm thời gian giải quyết, hạn chế nhũng nhiễu, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và sự hài lòng của người dân. Thực tế tại huyện A Lưới cho thấy việc áp dụng cơ chế này đã giảm đáng kể thời gian xử lý hồ sơ so với trước đây.

  3. Những khó khăn chính trong thực hiện liên thông thủ tục hành chính ở huyện A Lưới là gì?
    Khó khăn gồm năng lực cán bộ chưa đồng đều, cơ chế phối hợp chưa chặt chẽ, cơ sở vật chất và công nghệ thông tin chưa đồng bộ hoàn toàn, cùng với việc người dân chưa nắm rõ quy trình thủ tục.

  4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả thực hiện cơ chế một cửa liên thông?
    Cần kiện toàn tổ chức bộ máy, đào tạo nâng cao năng lực cán bộ, ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại, hoàn thiện cơ chế phối hợp và tăng cường tuyên truyền, giám sát. Đây là các giải pháp đã được đề xuất và đang được triển khai tại huyện A Lưới.

  5. Ai là người chịu trách nhiệm chính trong việc giải quyết thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thông?
    Cơ quan chủ trì giải quyết thủ tục hành chính chịu trách nhiệm chính, phối hợp với các cơ quan liên quan để xử lý hồ sơ đúng quy trình, thời gian. Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả là đầu mối tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả cho người dân.

Kết luận

  • Luận văn đã đánh giá toàn diện thực trạng liên thông thủ tục hành chính giữa các cấp chính quyền ở huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế trong giai đoạn 2019-2022.
  • Phát hiện chính gồm tổ chức bộ máy tương đối đồng bộ, cơ sở vật chất được đầu tư hiện đại, nhưng còn tồn tại hạn chế về năng lực cán bộ và cơ chế phối hợp.
  • Đề xuất các giải pháp trọng tâm như kiện toàn tổ chức, nâng cao năng lực cán bộ, ứng dụng công nghệ thông tin, hoàn thiện cơ chế phối hợp và tăng cường tuyên truyền, giám sát.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, góp phần nâng cao hiệu quả cải cách thủ tục hành chính, phục vụ người dân tốt hơn, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
  • Khuyến nghị các cơ quan chức năng huyện A Lưới sớm triển khai các giải pháp đề xuất trong giai đoạn 2024-2026 để đạt được mục tiêu cải cách hành chính hiện đại, minh bạch và hiệu quả.

Hành động tiếp theo: Các nhà quản lý và cán bộ công chức nên áp dụng kết quả nghiên cứu để cải tiến quy trình, đồng thời tiếp tục theo dõi, đánh giá hiệu quả thực hiện để điều chỉnh kịp thời. Người dân và tổ chức được khuyến khích tham gia phản ánh, giám sát quá trình thực hiện thủ tục hành chính nhằm xây dựng nền hành chính phục vụ tốt hơn.