I. Tổng Quan Về Dạy và Học Tiếng Anh Hiệu Quả Tại An Giang
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, tiếng Anh đóng vai trò then chốt. Tại Việt Nam, đây là môn học cơ bản và bắt buộc ở cấp trung học. Việc dạy và học tiếng Anh hiệu quả tại các trường trung học đã có đóng góp tích cực vào việc đào tạo và phát triển nguồn nhân lực quốc gia. Tuy nhiên, thực tế giảng dạy và học tập vẫn còn những hạn chế cần khắc phục để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của đất nước. Chương này sẽ chỉ ra một vấn đề liên quan đến việc dạy và học tiếng Anh tại các trường trung học ở Việt Nam, đặc biệt là ở An Giang. Các câu hỏi nghiên cứu, mục đích và ý nghĩa của nghiên cứu cũng sẽ được trình bày trong chương này. Nghiên cứu này tập trung vào việc sử dụng phương pháp làm việc nhóm trong dạy tiếng Anh để cải thiện kỹ năng giao tiếp và hợp tác của học sinh.
1.1. Bối Cảnh Nghiên Cứu Về Dạy Tiếng Anh Tại An Giang
Trong những năm gần đây, đặc biệt từ khi sách giáo khoa Tiếng Anh mới được đưa vào sử dụng (năm 2002), những thay đổi đáng kể đã được thực hiện trong việc dạy và học tiếng Anh tại các trường trung học ở Việt Nam, ủng hộ hai phương pháp phổ biến trên thế giới và trong nước: phương pháp lấy người học làm trung tâm và phương pháp giao tiếp. Sách hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ ra rằng giáo viên không chỉ là người truyền đạt kiến thức mà còn là người khởi xướng, hỗ trợ, tư vấn, tham gia và là nguồn tham khảo trong quá trình học tập của học sinh. Học sinh không chỉ ngồi đối diện với giáo viên, lắng nghe giải thích mà còn sử dụng tiếng Anh để thực hiện các nhiệm vụ giao tiếp theo cặp và nhóm nhỏ một cách tích cực và tự nguyện dưới sự giám sát và hỗ trợ của giáo viên. Giáo viên tiếng Anh An Giang cần nắm vững các phương pháp mới.
1.2. Thực Trạng Sử Dụng Phương Pháp Làm Việc Nhóm
Việc tổ chức lớp học cho học sinh làm việc theo cặp và nhóm, được gọi là PW và GW trong nghiên cứu này, không phải là một khái niệm mới trong CLT vì chúng đã được chứng minh là những cách cực kỳ hiệu quả để học sinh tương tác thông qua việc sử dụng ngôn ngữ mục tiêu để giao tiếp với nhau. Do đó, PW và GW được triển khai như một phần không thể thiếu trong một số lượng lớn sách giáo trình tiếng Anh hiện đại được sử dụng bởi nhiều tổ chức và trung tâm ngoại ngữ ở Việt Nam. Tuy nhiên, dù sách giáo khoa có được cải thiện đến đâu và quan điểm giáo dục và đào tạo có tiến bộ đến đâu, vẫn không thể tự tin nói rằng những gì được mong đợi sẽ diễn ra suôn sẻ trong thực tế của mỗi lớp học, đặc biệt là trong các bối cảnh khác nhau với các phong cách dạy và học khác nhau. Các trở ngại phát sinh trong thực tế do phương pháp của giáo viên, bản thân học sinh, tài liệu, cơ sở vật chất lớp học để học tập, v.v.
II. Thách Thức Nâng Cao Hiệu Quả Học Tiếng Anh Tại An Giang
Mặc dù có những nỗ lực cải tiến, việc nâng cao hiệu quả học tiếng Anh tại An Giang vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Trong các buổi hội thảo chuyên môn được tổ chức hàng năm, nhiều giáo viên phàn nàn rằng phương pháp mới khó áp dụng cho học sinh của họ. Học sinh thường ngại ngùng và không quen giao tiếp với bạn bè bằng tiếng Anh. Nếu may mắn hơn, một số học sinh quay sang nói chuyện với bạn, nhưng những gì nghe được chủ yếu là tiếng Việt. Các giáo viên khác cảm thấy an toàn hơn khi tổ chức các cuộc thảo luận do giáo viên dẫn dắt thay vì giao công việc hợp tác cho học sinh của họ. Lý do là họ không muốn nhận những lời phàn nàn khó chịu từ các đồng nghiệp dạy bên cạnh bất cứ khi nào học sinh của họ làm việc theo nhóm vì tiếng ồn không thể chịu đựng được mà họ gây ra. Tỷ lệ tốt nghiệp trung học phổ thông môn tiếng Anh trong những năm gần đây không cao.
2.1. Vấn Đề Về Kỹ Năng Giao Tiếp Thực Tế
Điểm thi không đảm bảo mức độ tin cậy về khả năng nói và viết tiếng Anh của học sinh để giao tiếp vì những gì họ được yêu cầu thực hiện trong các kỳ thi chủ yếu là kiến thức về cấu trúc ngữ pháp và từ vựng trong các đơn vị câu riêng biệt. Widdowson (1994) nhận xét rằng học sinh ở các nước đang phát triển, những người đã được dạy tiếng Anh chính quy trong nhiều năm, thường vẫn thiếu khả năng thực sự sử dụng ngôn ngữ và hiểu cách sử dụng nó trong giao tiếp thông thường, dù là ở chế độ nói hay viết. Học sinh trung học ở Việt Nam cũng ở trong tình trạng tương tự, đặc biệt là ở vùng nông thôn và vùng sâu vùng xa, nơi việc tiếp xúc với tiếng Anh khá hạn chế. Le (2005) từ Viện Chiến lược và Chương trình Giáo dục Quốc gia báo cáo rằng chương trình và phương pháp luận chưa tập trung đủ vào việc phát triển các kỹ năng giao tiếp. Do đó, sau khi tốt nghiệp, hầu hết những người rời trường không có khả năng giao tiếp bằng ngoại ngữ như mục tiêu đã đề xuất.
2.2. Sự Cần Thiết Của Tương Tác Trong Lớp Học
Giao tiếp là một quá trình, học sinh không chỉ đơn giản là có kiến thức về các hình thức, ý nghĩa và chức năng của ngôn ngữ mục tiêu. Học sinh phải có khả năng áp dụng kiến thức này trong việc thương lượng ý nghĩa. Chính thông qua sự tương tác giữa người nói và người nghe (hoặc người đọc và người viết) mà ý nghĩa trở nên rõ ràng (Larsen-Freeman, 1986). PW và GW, nếu được sử dụng đúng cách, có thể giúp đạt được mục tiêu đó, tức là những kỹ thuật này có thể mang lại cho học sinh nhiều cơ hội hơn để tương tác với nhau trong lớp học, bằng ngôn ngữ nói hoặc viết. Do đó, hiểu thấu đáo PW và GW là gì và làm thế nào để áp dụng chúng thành công trong lớp là một mối quan tâm thường trực của bất kỳ giáo viên CLT nào. Nghiên cứu này trình bày một cuộc điều tra về việc thực hiện PW và GW trong các lớp học tiếng Anh ở tỉnh An Giang với hy vọng đóng góp vào việc cải thiện chất lượng dạy và học tiếng Anh ở tỉnh nhà.
III. Phương Pháp Làm Việc Nhóm Bí Quyết Dạy Tiếng Anh An Giang
Nghiên cứu này tập trung vào việc khám phá vai trò của phương pháp làm việc nhóm trong dạy tiếng Anh tại các trường trung học ở An Giang. Học sinh ở cấp độ này được kỳ vọng có thể sử dụng ngôn ngữ mục tiêu như một công cụ giao tiếp ở cấp độ cơ bản về các kỹ năng nghe, nói, đọc và viết để họ có thể tiếp thu kiến thức về công nghệ hiện đại, tìm hiểu về văn hóa đa dạng của thế giới và dễ dàng hòa nhập với cộng đồng quốc tế. Từ những bằng chứng thu thập được, nhà nghiên cứu cố gắng xác định những yếu tố nào giúp thúc đẩy PW và GW trong lớp học, để có thể tìm kiếm các quy trình và chiến lược phù hợp hơn cho các hoạt động này để cải thiện chất lượng dạy và học EFL tại các trường trung học. Kinh nghiệm dạy tiếng Anh theo nhóm sẽ được chia sẻ.
3.1. Các Hoạt Động Nhóm Trong Lớp Học Tiếng Anh
PW và GW không phải là những khái niệm mới đối với giáo viên CLT. Nhưng một nghiên cứu kỹ lưỡng về những 'công cụ kỳ diệu' này, như Fujita (1994) gọi, vẫn là cần thiết trong bối cảnh dạy và học EFL ở Việt Nam vì những lý do sau: Thứ nhất, nghiên cứu này khá phù hợp với xu hướng chung của giáo dục trên thế giới và ở Việt Nam. Một trong những yêu cầu đối với giáo dục hiện đại là thiết lập lại các giá trị hợp tác trong một thế giới ngày càng phi nhân cách hóa. Người ta cho rằng chúng ta cần một mô hình học tập phụ thuộc lẫn nhau, trong đó sự hợp tác được cấu trúc như sự cạnh tranh (Rivers, 1983). Trong thời kỳ hội nhập quốc tế hiện nay, giáo dục Việt Nam nói chung và việc dạy tiếng Anh nói riêng nên tính đến điều này. Trên thực tế, các mục tiêu của việc dạy EFL tại các trường trung học ở Việt Nam đã dần chuyển từ phương pháp Dịch-Ngữ pháp truyền thống tập trung vào độ chính xác ngữ pháp và dịch thuật sang CA nhấn mạnh khả năng thành thạo trong giao tiếp hàng ngày.
3.2. Lợi Ích Của Làm Việc Nhóm Trong Học Tiếng Anh
Trong một lớp học tiếng Anh, giao tiếp thực sự nên được coi là sự hợp tác giữa giáo viên và học sinh hoặc học sinh và học sinh với tư cách là người đưa tin và người nhận tin. Fu (2006) cho rằng công việc cá nhân không thể đáp ứng yêu cầu này trong khi công việc toàn lớp thiếu tính cá nhân. Vì vậy, nhiệm vụ học tập hợp tác thuộc về PW và GW. Quan điểm này được Rivers (1983) chia sẻ: Học tập hợp tác ngụ ý sự tham gia đầy đủ của cả giáo viên và học sinh và sự tương tác của học sinh với học sinh. Nó ngụ ý sự tham gia vào việc lập kế hoạch và cơ hội để đưa ra những lựa chọn hiệu quả. Nó ngụ ý hoạt động nhóm nhỏ, hướng dẫn nhóm lớn, tương tác theo cặp,...
IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Mô Hình Dạy Tiếng Anh Theo Nhóm Hiệu Quả
Nghiên cứu này nhằm mục đích cung cấp một cái nhìn tổng quan về cách ứng dụng làm việc nhóm vào học tiếng Anh trong thực tế giảng dạy. Thông qua những phát hiện của nghiên cứu, giáo viên trung học có thể nhận ra phong cách học tập của học sinh và thái độ của họ đối với PW và GW để họ có thể có một số điều chỉnh phù hợp với tình huống giảng dạy của riêng mình. Ngoài ra, một số hoạt động PW và GW đã được sử dụng thành công cũng được đưa vào làm tài liệu mở rộng để chia sẻ giữa các đồng nghiệp cùng quan tâm. PW và GW không phải lúc nào cũng phổ biến với mọi người, đặc biệt là ở các trường công lập, nơi nhiều giáo viên dạy ngôn ngữ nói dưới áp lực của niềm tin rằng một lớp học tốt là một lớp học yên tĩnh. Do đó, nghiên cứu này phục vụ để tranh thủ sự ủng hộ rộng rãi của các đồng nghiệp và cơ quan quản lý đối với những cách tổ chức lớp học mới này, có thể tạo ra tiếng ồn vì (hầu hết) tất cả học sinh đang thực hành tiếng Anh bằng miệng cùng một lúc. Nếu tiếng ồn là do tương tác bằng miệng bằng ngôn ngữ mục tiêu và có thể được kiểm soát tốt, thì đó là một bằng chứng rõ ràng rằng học sinh đang học tập.
4.1. Đánh Giá Hiệu Quả Phương Pháp Làm Việc Nhóm
Kết quả nghiên cứu có thể phục vụ như một nguồn tham khảo thiết yếu cho các nghiên cứu sâu hơn. Đối với những người quan tâm đến PW và GW, nghiên cứu này có thể cung cấp cho họ thông tin hữu ích trong lĩnh vực này để có thể thực hiện các cuộc điều tra sâu sắc hơn vào những người học khác như trẻ em, học sinh tiểu học hoặc người lớn từ các nền tảng khác nhau trong các hoàn cảnh học tập khác nhau. Vì giới hạn về không gian-thời gian, bản thân nghiên cứu chỉ giới hạn ở học sinh và giáo viên tiếng Anh tại các trường trung học ở tỉnh An Giang. Trọng tâm chính của nó là về việc thực hiện PW và GW trong các lớp học tiếng Anh, không phải tất cả các khía cạnh liên quan đến tương tác trong lớp học trong việc dạy và học EFL hoặc các dự án được giao cho các nhóm học sinh hoàn thành bên ngoài lớp học.
4.2. Môi Trường Học Tiếng Anh Nhóm
Nghiên cứu sẽ không được khái quát hóa cho những người học tiếng Anh tổng quát tại các trường cao đẳng hoặc trung tâm ngoại ngữ vì bối cảnh giảng dạy tại các tổ chức này có phần khác nhau về sách giáo trình, mục tiêu khóa học, cơ sở vật chất trường học, phong cách dạy và học, v.v. Như đã báo cáo chi tiết trong Chương III, cuộc điều tra được thực hiện trong học kỳ đầu tiên của năm học 2006-2007 khi hai bộ sách giáo khoa cũ và mới vẫn được sử dụng đồng thời. Một số kết quả có thể thay đổi trong những năm học sắp tới khi cùng một loạt sách giáo khoa và chương trình giảng dạy sẽ được sử dụng và điều kiện học tập có thể được cải thiện. Môi trường học tiếng Anh nhóm cần được tạo điều kiện tốt nhất.
V. Kết Luận Tương Lai Của Dạy Tiếng Anh Nhóm Tại An Giang
Nghiên cứu này đã cung cấp một cái nhìn sâu sắc về việc sử dụng phương pháp làm việc nhóm trong dạy tiếng Anh tại An Giang. Kết quả cho thấy rằng PW và GW có tiềm năng lớn để cải thiện kỹ năng giao tiếp và hợp tác của học sinh. Tuy nhiên, để phương pháp này thực sự hiệu quả, cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ giáo viên, sự tham gia tích cực của học sinh và sự hỗ trợ từ nhà trường và gia đình. Trong tương lai, cần có thêm nhiều nghiên cứu để khám phá các phương pháp và kỹ thuật làm việc nhóm mới, cũng như để đánh giá tác động của phương pháp này đối với các đối tượng học sinh khác nhau. Cải thiện kỹ năng tiếng Anh qua làm việc nhóm là một hướng đi đầy hứa hẹn.
5.1. Đề Xuất Cho Nghiên Cứu Tiếp Theo
Nghiên cứu này tập trung vào việc thực hiện PW và GW trong các lớp học tiếng Anh, không phải tất cả các khía cạnh liên quan đến tương tác trong lớp học trong việc dạy và học EFL hoặc các dự án được giao cho các nhóm học sinh hoàn thành bên ngoài lớp học. Nghiên cứu sẽ không được khái quát hóa cho những người học tiếng Anh tổng quát tại các trường cao đẳng hoặc trung tâm ngoại ngữ vì bối cảnh giảng dạy tại các tổ chức này có phần khác nhau về sách giáo trình, mục tiêu khóa học, cơ sở vật chất trường học, phong cách dạy và học, v.v. Như đã báo cáo chi tiết trong Chương III, cuộc điều tra được thực hiện trong học kỳ đầu tiên của năm học 2006-2007 khi hai bộ sách giáo khoa cũ và mới vẫn được sử dụng đồng thời. Một số kết quả có thể thay đổi trong những năm học sắp tới khi cùng một loạt sách giáo khoa và chương trình giảng dạy sẽ được sử dụng và điều kiện học tập có thể được cải thiện.
5.2. Tầm Quan Trọng Của Tương Tác Trong Lớp Học Tiếng Anh Nhóm
Trong một lớp học tiếng Anh, giao tiếp thực sự nên được coi là sự hợp tác giữa giáo viên và học sinh hoặc học sinh và học sinh với tư cách là người đưa tin và người nhận tin. Fu (2006) cho rằng công việc cá nhân không thể đáp ứng yêu cầu này trong khi công việc toàn lớp thiếu tính cá nhân. Vì vậy, nhiệm vụ học tập hợp tác thuộc về PW và GW. Quan điểm này được Rivers (1983) chia sẻ: Học tập hợp tác ngụ ý sự tham gia đầy đủ của cả giáo viên và học sinh và sự tương tác của học sinh với học sinh. Nó ngụ ý sự tham gia vào việc lập kế hoạch và cơ hội để đưa ra những lựa chọn hiệu quả. Nó ngụ ý hoạt động nhóm nhỏ, hướng dẫn nhóm lớn, tương tác theo cặp,...
