I. Tính cấp thiết của đề tài
Huyện Tam Đường, nằm ở phía Đông Bắc tỉnh Lai Châu, có diện tích lớn và dân số đa dạng, nhưng hiện tại đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong việc cung cấp nước sạch cho người dân. Tính đến thời điểm hiện nay, trên địa bàn huyện có tổng số 114 công trình cấp nước nông thôn, trong đó chỉ có 37 công trình hoạt động tốt. Nguồn nước chủ yếu tập trung vào mùa mưa, trong khi mùa khô lại thiếu hụt, gây khó khăn cho việc phát triển kinh tế và sản xuất nông nghiệp. Theo chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, xã Thèn Sin cần đạt tiêu chí về nước sạch, nhưng hiện tại nguồn nước rất khan hiếm và không đảm bảo chất lượng. Do đó, việc thiết kế mô hình cấp nước quy mô nhỏ cho cụm bản trung tâm xã Thèn Sin là một nhiệm vụ cấp bách nhằm đảm bảo nước sạch cho người dân.
1.1. Tình hình cấp nước hiện tại
Hiện trạng cấp nước tại xã Thèn Sin rất khó khăn, với nhiều công trình đã hư hỏng và không có khả năng cung cấp nước. Người dân phải sử dụng nước từ các mạch lộ thiên hoặc mạch ngầm nhỏ, dẫn đến nguy cơ về sức khỏe. Chương trình nông thôn mới yêu cầu 98,5% dân số nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh, do đó việc thiết kế mô hình cấp nước là rất cần thiết để đáp ứng nhu cầu này.
II. Mục tiêu của đề tài
Mục tiêu chính của đề tài nghiên cứu này là thiết kế mô hình xử lý nước cấp sinh hoạt quy mô nhỏ phù hợp với yêu cầu kỹ thuật của Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia. Đề tài cũng nhằm đề xuất mô hình quản lý và vận hành hệ thống cấp nước, đảm bảo tính bền vững và hiệu quả. Việc thiết kế mô hình này không chỉ giúp cung cấp nước sạch cho người dân mà còn nâng cao nhận thức và khả năng quản lý tài nguyên nước của cộng đồng địa phương.
2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu bao gồm mô hình cấp nước nông thôn quy mô nhỏ và các phương pháp quản lý, vận hành các công trình cấp nước. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào cụm bản trung tâm xã Thèn Sin, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu, nơi có nhu cầu cấp nước cao nhưng nguồn nước lại khan hiếm và chất lượng không đảm bảo.
III. Giải pháp cấp nước
Giải pháp cấp nước cho xã Thèn Sin cần được xây dựng trên cơ sở nghiên cứu hiện trạng và nhu cầu sử dụng nước của người dân. Việc áp dụng công nghệ cấp nước phù hợp với điều kiện địa phương là rất quan trọng. Mô hình cấp nước tự chảy và mô hình bơm dẫn đều có ưu điểm và nhược điểm riêng. Cần phân tích kỹ lưỡng để lựa chọn phương án tối ưu, đảm bảo chất lượng nước và khả năng cung cấp liên tục trong cả mùa mưa và mùa khô.
3.1. Mô hình cấp nước tự chảy
Mô hình cấp nước tự chảy sử dụng nguồn nước từ các khe, suối, sông ở vị trí cao, sau đó dẫn xuống khu dân cư bằng trọng lực. Mô hình này có ưu điểm là chi phí đầu tư thấp, không cần năng lượng để vận hành, nhưng lại gặp khó khăn trong việc cung cấp đủ nước vào mùa khô và chất lượng nước không được đảm bảo. Do đó, cần có biện pháp xử lý nước trước khi cung cấp cho người dân.
3.2. Mô hình bơm dẫn
Mô hình bơm dẫn sử dụng nguồn nước từ sông, hồ hoặc giếng khoan và được bơm đến các hộ dân. Mô hình này đảm bảo chất lượng nước tốt hơn và có khả năng cung cấp nước liên tục, nhưng yêu cầu cao về kỹ thuật và chi phí vận hành. Việc lựa chọn mô hình nào cần dựa vào điều kiện cụ thể của xã Thèn Sin và khả năng tài chính của người dân.
