I. Cấu trúc và vai trò của Luật Thương mại 2005
Luật Thương mại 2005 được ban hành nhằm điều chỉnh các hoạt động thương mại của thương nhân, mở rộng phạm vi điều chỉnh để phù hợp với yêu cầu phát triển thương mại hàng hóa và dịch vụ. Luật này gồm 8 chương, quy định về 14 hoạt động thương mại, bao gồm mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ, khuyến mại, và các hoạt động trung gian thương mại. Luật Thương mại 2005 đã khẳng định vai trò quan trọng trong việc thể chế hóa chính sách của Đảng và Nhà nước, tạo hành lang pháp lý thống nhất cho thương mại hàng hóa và dịch vụ.
1.1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng
Luật Thương mại 2005 điều chỉnh các hoạt động thương mại trên lãnh thổ Việt Nam và ngoài lãnh thổ khi có thỏa thuận hoặc quy định tại luật nước ngoài. Đối tượng áp dụng bao gồm thương nhân và các tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động thương mại. Luật cũng quy định nguyên tắc ưu tiên áp dụng luật chuyên ngành và Bộ luật Dân sự khi luật chuyên ngành không có quy định.
1.2. Vai trò trong hội nhập quốc tế
Luật Thương mại 2005 đã tạo cơ sở pháp lý cho các cam kết quốc tế của Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Luật ghi nhận các hình thức hiện diện thương mại của nhà đầu tư nước ngoài và nguyên tắc tự do, tự nguyện trong hoạt động thương mại, phù hợp với các cam kết quốc tế.
II. Thực tiễn thi hành và bất cập của Luật Thương mại 2005
Sau 16 năm thi hành, Luật Thương mại 2005 đã bộc lộ nhiều bất cập trong bối cảnh kinh tế, chính trị, và xã hội thay đổi nhanh chóng. Các quy định về thương mại điện tử, logistics, và nhượng quyền thương mại chưa được cập nhật, dẫn đến sự chồng chéo và mâu thuẫn với các luật chuyên ngành khác. Thực tiễn thi hành cho thấy sự cần thiết phải sửa đổi luật để đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế và phát triển kinh tế thị trường.
2.1. Bất cập trong điều chỉnh hoạt động thương mại
Các hoạt động thương mại mới như thương mại điện tử và logistics chưa được quy định cụ thể trong Luật Thương mại 2005, dẫn đến sự thiếu đồng bộ và khả thi trong thực tiễn. Các quy định về đấu thầu và đấu giá cũng chồng chéo với các luật chuyên ngành, gây khó khăn trong áp dụng.
2.2. Yêu cầu sửa đổi trong bối cảnh hội nhập
Việc ký kết các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới đòi hỏi Luật Thương mại 2005 phải được sửa đổi để phù hợp với các cam kết quốc tế. Điều này bao gồm việc cập nhật các quy định về thương mại điện tử, logistics, và nhượng quyền thương mại, cũng như loại bỏ các quy định chồng chéo với luật chuyên ngành.
III. Đề xuất sửa đổi Luật Thương mại 2005
Để đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế và phát triển kinh tế thị trường, Luật Thương mại 2005 cần được sửa đổi theo hướng loại bỏ các quy định chồng chéo, cập nhật các hoạt động thương mại mới, và đảm bảo tính thống nhất với các luật chuyên ngành. Các đề xuất bao gồm việc loại bỏ quy định về đấu thầu và đấu giá khỏi luật, cập nhật quy định về thương mại điện tử, và tăng cường tính minh bạch trong quản lý nhà nước.
3.1. Loại bỏ quy định chồng chéo
Các quy định về đấu thầu và đấu giá nên được loại bỏ khỏi Luật Thương mại 2005 do đã có luật chuyên ngành điều chỉnh. Điều này sẽ giúp tăng tính khả thi và thống nhất của pháp luật, tránh sự chồng chéo và mâu thuẫn trong thực tiễn thi hành.
3.2. Cập nhật quy định mới
Luật Thương mại 2005 cần được cập nhật các quy định về thương mại điện tử, logistics, và nhượng quyền thương mại để phù hợp với sự phát triển của thực tiễn kinh doanh. Điều này sẽ đảm bảo tính đồng bộ và khả thi của luật trong bối cảnh hội nhập quốc tế.
