Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt của ngành công nghiệp sản xuất, việc kiểm soát thời gian giao hàng đúng hẹn trở thành yếu tố sống còn đối với các doanh nghiệp. Tại Công ty TNHH Pepperl-Fuchs Việt Nam, chỉ số giao hàng đúng hẹn hiện chỉ đạt khoảng 80-85%, thấp hơn mục tiêu đề ra trên 90%, gây ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín và sự hài lòng của khách hàng. Đặc biệt, chuyền sản xuất Photo-2 có tỷ lệ giao hàng đúng hẹn trung bình 82.1%, thấp nhất trong các chuyền sản xuất của công ty, với nhiều nguyên nhân phức tạp như thiếu nguyên vật liệu, đặc tính chất lượng sản phẩm cao, và quản lý chưa hiệu quả.

Luận văn tập trung nghiên cứu áp dụng phương pháp Lean Manufacturing nhằm loại bỏ các lãng phí trong quy trình sản xuất, rút ngắn thời gian giao hàng (leadtime), nâng cao hiệu suất và kiểm soát chặt chẽ thời gian giao hàng đúng hẹn tại chuyền Photo-2 của công ty. Phạm vi nghiên cứu giới hạn trong các bộ phận chính gồm thu mua nguyên vật liệu, lập kế hoạch sản xuất, quản lý sản xuất, kho và xuất nhập khẩu, trong khoảng thời gian từ tháng 6/2012 đến tháng 5/2013.

Nghiên cứu không chỉ phân tích thực trạng và nguyên nhân gây trễ hàng mà còn đề xuất các giải pháp cải tiến dựa trên lý thuyết Lean, nhằm nâng cao tỷ lệ giao hàng đúng hẹn, giảm thiểu lãng phí và tăng năng suất lao động. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả hoạt động của công ty trong ngành công nghiệp tự động hóa.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên lý thuyết Lean Manufacturing, một hệ thống các phương pháp nhằm loại bỏ lãng phí và tối ưu hóa quy trình sản xuất để giảm chi phí và thời gian, đồng thời nâng cao chất lượng sản phẩm. Lean tập trung vào việc nhận diện và loại bỏ bảy loại lãng phí chính: sản xuất thừa, chờ đợi, thao tác không cần thiết, vận chuyển, xử lý không phù hợp, tồn kho không cần thiết và khuyết tật.

Ngoài ra, các nguyên tắc cốt lõi của Lean được áp dụng gồm: nhận thức về giá trị từ góc độ khách hàng, chuẩn hóa quy trình, sản xuất liên tục, sản xuất kéo (Just in Time), kiểm soát chất lượng từ gốc và cải tiến liên tục. Các công cụ thống kê cơ bản như biểu đồ nhân quả (5MIE), biểu đồ Pareto, biểu đồ kiểm soát và bảng kiểm tra cũng được sử dụng để phân tích nguyên nhân và đánh giá hiệu quả các giải pháp.

Ba khái niệm chính được tập trung nghiên cứu là:

  • Leadtime: Thời gian từ khi nhận đơn hàng đến khi giao hàng.
  • Lãng phí trong sản xuất: Các hoạt động không tạo ra giá trị gia tăng cho khách hàng.
  • Hiệu suất giao hàng đúng hẹn: Tỷ lệ phần trăm đơn hàng được giao đúng thời gian cam kết.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập dữ liệu sơ cấp và thứ cấp. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua phỏng vấn trực tiếp 5 nhân viên chủ chốt tại chuyền Photo-2, quan sát thực tế quy trình sản xuất, và khảo sát ý kiến về các loại lãng phí tồn tại. Dữ liệu thứ cấp bao gồm báo cáo hàng tháng, số liệu sản xuất, tỷ lệ giao hàng đúng hẹn, và các tài liệu nội bộ của công ty từ tháng 6/2012 đến tháng 5/2013.

Cỡ mẫu nghiên cứu tập trung vào chuyền Photo-2 với số liệu chi tiết về tỷ lệ giao hàng đúng hẹn, nguyên nhân trễ hàng, và số giờ công lao động. Phương pháp chọn mẫu là chọn chuyền có tỷ lệ trễ hàng cao nhất để phân tích sâu. Phân tích dữ liệu sử dụng các công cụ thống kê mô tả, biểu đồ Pareto để xác định nguyên nhân chính, biểu đồ nhân quả để phân tích chi tiết các yếu tố ảnh hưởng, và đánh giá tính khả thi của các giải pháp cải tiến dựa trên thang điểm đánh giá của nhóm khảo sát.

Timeline nghiên cứu kéo dài 6 tháng, từ tháng 12/2013 đến tháng 4/2014, bao gồm các bước: thu thập và phân tích dữ liệu, áp dụng lý thuyết Lean, đề xuất giải pháp, đánh giá tính khả thi và hoàn thiện báo cáo.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tỷ lệ giao hàng đúng hẹn thấp tại chuyền Photo-2: Trung bình 82.1% trong 12 tháng, thấp hơn mục tiêu 90% và thấp hơn các chuyền khác như EMS-2 đạt 100%. Tháng thấp nhất là 80% (tháng 7/2012 và 2/2013).
  2. Nguyên nhân chính gây trễ hàng: Thiếu nguyên vật liệu chiếm 2,156 lần gây trễ, do thời gian mua nguyên liệu dài (khoảng 3 tháng) trong khi khách hàng thường xuyên đặt hàng gấp. Đặc tính sản phẩm yêu cầu chất lượng cao cũng gây ra 1,787 lần trễ do tỷ lệ phế phẩm và rework cao. Quản lý kém, truyền thông nội bộ chưa hiệu quả gây 486 lần trễ hàng.
  3. Lãng phí trong quy trình sản xuất: Qua khảo sát 5 nhân viên chủ chốt, các loại lãng phí phổ biến gồm tồn kho bán thành phẩm PCBA, chờ đợi nguyên vật liệu, thao tác thừa trong lắp ráp, di chuyển không cần thiết do bố trí mặt bằng chưa hợp lý, và phế phẩm do máy móc hư hỏng hoặc thao tác sai.
  4. Mức độ ưu tiên cải tiến: Công đoạn lắp ráp (Assembly) được đánh giá cần cải tiến nhất với điểm trung bình 3.8/5, tiếp theo là công đoạn hàn (Welding) với 3.4/5, và sản xuất PCBA với 3/5. Các công đoạn khác như kiểm tra chất lượng cuối cùng và vệ sinh thành phẩm có mức độ ưu tiên thấp hơn.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân thiếu nguyên vật liệu chủ yếu do sự không đồng bộ giữa kế hoạch mua hàng và nhu cầu thực tế, dẫn đến tồn kho an toàn không đủ đáp ứng đơn hàng gấp. Điều này phù hợp với các nghiên cứu trong ngành sản xuất cho thấy sự thiếu linh hoạt trong quản lý chuỗi cung ứng là nguyên nhân phổ biến gây trễ giao hàng. Tỷ lệ phế phẩm cao do đặc tính kỹ thuật phức tạp của sản phẩm cũng làm tăng thời gian sản xuất và chi phí, ảnh hưởng đến hiệu quả giao hàng.

Lãng phí về thao tác thừa và di chuyển không cần thiết phản ánh việc bố trí mặt bằng và quy trình làm việc chưa tối ưu, điều này có thể được cải thiện bằng cách áp dụng các công cụ Lean như 5S và bố trí lại dây chuyền sản xuất. Việc ưu tiên cải tiến công đoạn lắp ráp và hàn là hợp lý vì đây là các bước có tỷ lệ lãng phí và trễ hàng cao nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến leadtime.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ Pareto để minh họa tỷ lệ các nguyên nhân trễ hàng, biểu đồ nhân quả 5MIE để phân tích chi tiết các yếu tố ảnh hưởng, và bảng so sánh tỷ lệ giao hàng đúng hẹn giữa các chuyền sản xuất. Các kết quả này cho thấy việc áp dụng Lean không chỉ giúp giảm lãng phí mà còn nâng cao hiệu quả kiểm soát thời gian giao hàng.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tối ưu hóa quản lý tồn kho nguyên vật liệu: Áp dụng hệ thống dự báo nhu cầu linh hoạt hơn, kết hợp với điều chỉnh mức tồn kho an toàn dựa trên lịch sử biến động đơn hàng để giảm thiểu thiếu hụt nguyên liệu. Thời gian thực hiện 3-6 tháng, chủ thể: bộ phận thu mua và kế hoạch sản xuất.

  2. Bố trí lại mặt bằng sản xuất và kho nguyên vật liệu: Thiết kế lại vị trí đặt PCBA và các bộ phận liên quan gần khu vực lắp ráp để giảm thiểu di chuyển không cần thiết, áp dụng phương pháp 5S và cải tiến quy trình làm việc. Thời gian thực hiện 4 tháng, chủ thể: bộ phận quản lý sản xuất và kỹ thuật.

  3. Nâng cao hiệu quả công đoạn hàn và lắp ráp: Tăng cường bảo trì định kỳ máy móc, đào tạo nhân viên về quy trình chuẩn, kiểm soát chặt chẽ thao tác để giảm phế phẩm và rework. Thời gian thực hiện 6 tháng, chủ thể: bộ phận kỹ thuật và quản lý chất lượng.

  4. Cải tiến hệ thống truyền thông và quản lý nội bộ: Thiết lập kênh thông tin liên tục giữa các bộ phận thu mua, kế hoạch và sản xuất để cập nhật kịp thời tình hình đơn hàng và nguồn lực, giảm thiểu sai sót và trễ tiến độ. Thời gian thực hiện 2-3 tháng, chủ thể: ban giám đốc và phòng quản lý sản xuất.

Các giải pháp này cần được triển khai đồng bộ và có hệ thống đánh giá hiệu quả định kỳ để đảm bảo cải tiến liên tục, hướng tới mục tiêu nâng tỷ lệ giao hàng đúng hẹn trên 90% trong vòng 1 năm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý sản xuất các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp: Giúp hiểu rõ về ứng dụng Lean trong kiểm soát thời gian giao hàng, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý và giảm thiểu lãng phí.

  2. Chuyên viên lập kế hoạch và quản lý chuỗi cung ứng: Cung cấp các phương pháp phân tích nguyên nhân trễ hàng và đề xuất giải pháp cải tiến phù hợp với thực tế sản xuất.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Quản trị Kinh doanh, Công nghệ sản xuất: Là tài liệu tham khảo về ứng dụng lý thuyết Lean trong môi trường sản xuất thực tế tại Việt Nam.

  4. Các bộ phận kỹ thuật và chất lượng trong doanh nghiệp: Hỗ trợ nhận diện các điểm nghẽn trong quy trình sản xuất, từ đó đề xuất các biện pháp nâng cao chất lượng và giảm phế phẩm.

Luận văn cung cấp các case study thực tế, số liệu phân tích chi tiết và các công cụ thống kê cơ bản, giúp các đối tượng trên có thể áp dụng hoặc nghiên cứu sâu hơn về quản lý sản xuất tinh gọn.

Câu hỏi thường gặp

  1. Lean Manufacturing là gì và tại sao lại quan trọng trong kiểm soát thời gian giao hàng?
    Lean Manufacturing là hệ thống phương pháp nhằm loại bỏ lãng phí trong sản xuất, giúp giảm chi phí và rút ngắn thời gian sản xuất. Áp dụng Lean giúp doanh nghiệp kiểm soát tốt hơn leadtime, nâng cao tỷ lệ giao hàng đúng hẹn, từ đó tăng sự hài lòng của khách hàng.

  2. Nguyên nhân chính gây trễ hàng tại công ty TNHH Pepperl-Fuchs Việt Nam là gì?
    Nguyên nhân chủ yếu là thiếu nguyên vật liệu do thời gian mua dài và đơn hàng gấp, đặc tính sản phẩm yêu cầu chất lượng cao dẫn đến phế phẩm nhiều, cùng với quản lý nội bộ chưa hiệu quả gây ra trễ tiến độ.

  3. Các công cụ thống kê nào được sử dụng để phân tích nguyên nhân trễ hàng?
    Các công cụ gồm biểu đồ nhân quả 5MIE để phân tích nguyên nhân theo các yếu tố con người, máy móc, phương pháp, nguyên liệu, môi trường; biểu đồ Pareto để xác định nguyên nhân chính; và bảng kiểm tra để thu thập dữ liệu chi tiết.

  4. Làm thế nào để cải thiện bố trí mặt bằng sản xuất nhằm giảm lãng phí?
    Bố trí lại vị trí nguyên vật liệu và khu vực sản xuất gần nhau, áp dụng phương pháp 5S để sắp xếp gọn gàng, giảm di chuyển không cần thiết, đồng thời chuẩn hóa quy trình làm việc để tăng hiệu quả.

  5. Lợi ích kinh tế khi áp dụng các giải pháp Lean trong kiểm soát thời gian giao hàng là gì?
    Giảm tồn kho, giảm chi phí phế phẩm và rework, tăng năng suất lao động, nâng cao uy tín công ty qua tỷ lệ giao hàng đúng hẹn cao hơn, từ đó thu hút thêm khách hàng và tăng doanh thu.

Kết luận

  • Tỷ lệ giao hàng đúng hẹn tại chuyền Photo-2 chỉ đạt trung bình 82.1%, thấp hơn mục tiêu 90%, ảnh hưởng đến uy tín công ty.
  • Nguyên nhân chính gồm thiếu nguyên vật liệu, đặc tính sản phẩm phức tạp, và quản lý nội bộ chưa hiệu quả.
  • Các loại lãng phí phổ biến là tồn kho, chờ đợi, thao tác thừa và di chuyển không cần thiết trong quy trình sản xuất.
  • Đã đề xuất các giải pháp cải tiến cụ thể như tối ưu tồn kho, bố trí lại mặt bằng, nâng cao hiệu quả công đoạn hàn và lắp ráp, cải thiện truyền thông nội bộ.
  • Công ty đang xem xét áp dụng một số giải pháp, kỳ vọng nâng cao tỷ lệ giao hàng đúng hẹn trên 90% trong thời gian tới.

Tiếp theo, cần triển khai các giải pháp đã đề xuất, theo dõi và đánh giá hiệu quả định kỳ để đảm bảo cải tiến liên tục. Đề nghị các bộ phận liên quan phối hợp chặt chẽ để thực hiện thành công mục tiêu này. Độc giả quan tâm có thể liên hệ để trao đổi thêm về kinh nghiệm áp dụng Lean trong sản xuất và quản lý thời gian giao hàng.