Nghiên Cứu Tạo Mô Sẹo Và Phát Sinh Hình Thái Cây Mướp Đắng Momordica Charantia Trong Nuôi Cấy In Vitro

• Tác giả: Trần Thị Phương Hạnh
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Du Sanh
• Trường học: Trường Đại học Tây Nguyên
• Chuyên ngành: Sinh học thực nghiệm
• Đề tài: Tạo Mô Sẹo Và Phát Sinh Hình Thái Cây Mướp Đắng Momordica Charantia Trong Nuôi Cấy In Vitro
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2010
• Địa điểm: Buôn Ma Thuột

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Giới thiệu chung về cây mướp đắng
• 1.2. Vị trí phân loại
• 1.3. Đặc tính sinh học
• 1.3.1. Mô tả hình thái
• 1.3.2. Điều kiện sống và phân bố
• 1.3.3. Thành phần và tác dụng các hợp chất tự nhiên của cây mướp đắng
• 1.4. Sự tạo mô sẹo và phát sinh hình thái
• 1.4.1. Sự tạo mô sẹo
• 1.4.2. Sự phát sinh hình thái
• 1.5. Tình hình nghiên cứu trên thế giới và trong nước
• 1.5.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới
• 1.5.2. Tình hình nghiên cứu trong nước
• 2. CHƯƠNG 2: NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Phương pháp nghiên cứu
• 2.1.1. Thí nghiệm khử trùng mẫu cây
• 2.1.2. Thí nghiệm tạo mô sẹo từ các nguồn mẫu của cây mướp đắng
• 2.1.3. Thí nghiệm tạo chồi từ mô sẹo và tạo rễ từ những chồi thu nhận
• 2.1.4. Thí nghiệm khả năng thích ứng của cây con ngoài vườn ươm
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ
• 3.1. Ảnh hưởng của nồng độ các chất khử trùng và thời gian khử trùng lên mẫu hạt
• 3.2. Sự tạo mô sẹo
• 3.2.1. Sự hình thành và tăng trưởng mô sẹo từ các nguồn mẫu
• 3.2.1.1. Sự hình thành và tăng trưởng mô sẹo từ lá
• 3.2.1.2. Sự hình thành và tăng trưởng mô sẹo từ lớp màng đất tơ diệp
• 3.2.1.3. Sự hình thành và tăng trưởng mô sẹo từ lớp màng tơ diệp
• 3.2.1.4. Sự hình thành và tăng trưởng mô sẹo từ lớp màng trải hạ diệp
• 3.2.2. Sự thay đổi hình thái trong quá trình tạo mô sẹo
• 3.2.3. Sự thay đổi cường độ hô hấp (CĐHH) theo thời gian của mô sẹo được hình thành từ các nguồn mẫu
• 3.2.3.1. Sự thay đổi cường độ hô hấp của mô sẹo được hình thành từ lá
• 3.2.3.2. Sự thay đổi cường độ hô hấp
• 3.2.3.3. Sự thay đổi cường độ hô hấp
• 3.2.3.4. Sự gia tăng trọng lượng tươi và trọng lượng khô của mô sẹo được hình thành từ các nguồn mẫu
• 3.2.4. Sự phát sinh chồi
• 3.2.4.1. Sự hình thành và tăng trưởng của các chồi từ mô sẹo
• 3.2.4.2. Sự thay đổi hình thái trong quá trình phát sinh chồi
• 3.2.5. Sự phát sinh rễ
• 3.2.5.1. Ảnh hưởng của AIA trong sự phát sinh rễ
• 3.2.5.2. Sự thay đổi hình thái trong quá trình phát sinh rễ
• 3.2.5.3. Các biến đổi sinh lý trong quá trình phát sinh rễ
• 3.2.5.4. Sự thích ứng của cây con in vitro ngoài vườn ươm
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Sự hình thành mô sẹo
• 4.1.1. Sự thay đổi hình thái trong quá trình tạo sẹo
• 4.1.2. Các biến đổi sinh lý trong quá trình hình thành mô sẹo
• 4.2. Sự phát sinh chồi từ mô sẹo của cây mướp đắng
• 4.2.1. Sự thay đổi hình thái trong sự phát sinh chồi
• 4.2.2. Các biến đổi sinh lý trong quá trình phát sinh chồi
• 4.3. Sự phát sinh rễ từ chồi mướp đắng
• 4.3.1. Ảnh hưởng của AIA trong sự phát sinh rễ
• 4.3.2. Sự thay đổi hình thái trong quá trình phát sinh rễ
• 4.3.3. Các biến đổi sinh lý trong quá trình phát sinh rễ
• 4.3.4. Sự thích ứng của cây con in vitro ngoài vườn ươm
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu chung về cây mướp đắng

Cây mướp đắng (Momordica charantia) là một loại cây thuộc họ Bầu bí (Cucurbitaceae), được trồng phổ biến ở các nước châu Á và Mỹ Latinh. Cây có giá trị dinh dưỡng cao và được sử dụng trong y học cổ truyền. Mướp đắng có khả năng thích nghi tốt với điều kiện khí hậu nhiệt đới, đặc biệt là ở Việt Nam. Nghiên cứu về nuôi cấy in vitro của cây mướp đắng nhằm mục đích tạo ra giống cây đồng nhất, sạch bệnh và có năng suất cao.

1.1. Vị trí phân loại

Mướp đắng thuộc giới Plantae, ngành Magnoliophyta, lớp Magnoliopsida, bộ Cucurbitales, họ Cucurbitaceae, chi Momordica, loài Momordica charantia. Đây là loài cây dây leo, có tua cuốn và thân góc cạnh, lá chia thùy hình tim, hoa màu vàng nhạt, trái hình thoi với bề mặt gồ ghề.

1.2. Đặc điểm sinh học

Mướp đắng là cây ưa ẩm, ưa sáng và không chịu được ngập úng. Cây có khả năng sinh trưởng mạnh trong điều kiện khí hậu nhiệt đới. Trái mướp đắng chứa nhiều hợp chất có giá trị dược liệu như charantin và momordicin, có tác dụng hạ đường huyết và kháng khuẩn.

II. Tạo mô sẹo và phát sinh hình thái

Tạo mô sẹo và phát sinh hình thái là hai quá trình quan trọng trong nuôi cấy in vitro của cây mướp đắng. Mô sẹo được hình thành từ các tế bào không phân hóa, có khả năng phân chia mạnh. Quá trình này phụ thuộc vào sự kết hợp giữa auxin và cytokinin. Phát sinh hình thái bao gồm sự hình thành các cơ quan mới như chồi và rễ từ mô sẹo.

2.1. Tạo mô sẹo

Mô sẹo được tạo ra từ các mô non như lá, thân và rễ trong điều kiện nuôi cấy in vitro. Sự hình thành mô sẹo phụ thuộc vào nồng độ auxin và cytokinin trong môi trường nuôi cấy. Các tế bào nhu mô và tế bào tượng tầng là nguồn chính để tạo mô sẹo.

2.2. Phát sinh hình thái

Phát sinh hình thái là quá trình hình thành các cơ quan mới từ mô sẹo. Quá trình này bao gồm sự phân hóa tế bào và hình thành chồi, rễ. Sự phối hợp giữa auxin và cytokinin đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa quá trình này.

III. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu về tạo mô sẹo và phát sinh hình thái của cây mướp đắng được thực hiện thông qua các thí nghiệm nuôi cấy in vitro. Các phương pháp bao gồm khử trùng mẫu cấy, tạo mô sẹo từ các nguồn mô khác nhau, và đánh giá khả năng thích ứng của cây con trong vườn ươm.

3.1. Khử trùng mẫu cấy

Mẫu cấy được khử trùng bằng các dung dịch khử trùng với nồng độ và thời gian khác nhau. Quá trình này đảm bảo mẫu cấy sạch vi khuẩn và nấm, tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành mô sẹo.

3.2. Tạo mô sẹo

Mô sẹo được tạo ra từ các nguồn mô như lá, thân và rễ. Môi trường nuôi cấy được bổ sung auxin và cytokinin để kích thích sự hình thành và tăng trưởng của mô sẹo.

IV. Kết quả và ứng dụng

Nghiên cứu đã xác định được môi trường nuôi cấy tối ưu cho tạo mô sẹo và phát sinh hình thái của cây mướp đắng. Kết quả cho thấy sự kết hợp giữa auxin và cytokinin có ảnh hưởng lớn đến quá trình hình thành chồi và rễ. Nghiên cứu này có ý nghĩa thực tiễn trong việc nhân giống cây mướp đắng sạch bệnh và đồng nhất.

4.1. Ứng dụng trong nhân giống

Nuôi cấy in vitro cây mướp đắng giúp tạo ra giống cây đồng nhất, sạch bệnh và có năng suất cao. Phương pháp này có thể áp dụng rộng rãi trong sản xuất nông nghiệp và dược liệu.

4.2. Ý nghĩa khoa học

Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học về quá trình tạo mô sẹo và phát sinh hình thái của cây mướp đắng, mở ra hướng nghiên cứu mới trong lĩnh vực sinh học thực vật và công nghệ sinh học.