I. Giới thiệu chung
Luận văn nghiên cứu tác động của lạm phát lên độ bất ổn suất sinh lợi của chỉ số VN-Index trong giai đoạn 2000-2012. Lạm phát là một chỉ báo kinh tế vĩ mô quan trọng, ảnh hưởng rộng rãi đến nhiều lĩnh vực, bao gồm thị trường chứng khoán. Thị trường chứng khoán Việt Nam đã trải qua nhiều biến động, từ giai đoạn tăng trưởng nóng đến thời kỳ suy thoái do khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Mục tiêu của nghiên cứu là đo lường độ bất ổn suất sinh lợi, xác định ảnh hưởng của lạm phát, và lượng hóa mức độ tác động này.
1.1 Bối cảnh Việt Nam
Thị trường chứng khoán Việt Nam bắt đầu hoạt động từ năm 2000, trải qua nhiều giai đoạn biến động. Giai đoạn 2000-2007, lạm phát và suất sinh lợi của VN-Index có mối tương quan cùng chiều. Tuy nhiên, từ 2008-2012, mối quan hệ này chuyển sang ngược chiều do tác động của khủng hoảng kinh tế toàn cầu và các chính sách thắt chặt tiền tệ. Lạm phát tăng cao đã ảnh hưởng tiêu cực đến suất sinh lợi của thị trường.
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu nhằm đo lường độ bất ổn suất sinh lợi của VN-Index, xác định ảnh hưởng của lạm phát, và lượng hóa mức độ tác động này. Đồng thời, nghiên cứu cũng phân tích tác động của cú sốc lạm phát lên rủi ro suất sinh lợi, cung cấp thông tin hữu ích cho các nhà đầu tư và nhà hoạch định chính sách.
II. Lý luận và nghiên cứu thực nghiệm
Chương này trình bày các lý thuyết về tác động của lạm phát lên suất sinh lợi chứng khoán, bao gồm giả thuyết Fisher và các tranh luận liên quan. Giả thuyết Fisher cho rằng lạm phát không ảnh hưởng đến suất sinh lợi thực của cổ phiếu, nhưng các nghiên cứu thực nghiệm không hoàn toàn ủng hộ điều này. Các giả thuyết khác như hoạt động kinh tế thực và cung tiền cũng được phân tích để giải thích mối quan hệ giữa lạm phát và suất sinh lợi chứng khoán.
2.1 Giả thuyết Fisher
Giả thuyết Fisher cho rằng lạm phát không ảnh hưởng đến suất sinh lợi thực của cổ phiếu. Tuy nhiên, các nghiên cứu thực nghiệm trên thị trường Mỹ và các quốc gia khác cho thấy hệ số beta trong phương trình hồi quy thường có giá trị âm, điều này không ủng hộ hoàn toàn giả thuyết Fisher.
2.2 Các tranh luận khác
Các nghiên cứu của Fama và Gultekin cho thấy mối quan hệ nghịch biến giữa lạm phát và suất sinh lợi chứng khoán. Giả thuyết hoạt động kinh tế thực cho rằng lạm phát tăng cao làm giảm hoạt động kinh tế, ảnh hưởng tiêu cực đến giá cổ phiếu. Giả thuyết cung tiền nhấn mạnh vai trò của chính sách tiền tệ trong việc kiểm soát lạm phát và tác động đến suất sinh lợi của các cơ hội đầu tư.
III. Phương pháp và dữ liệu nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng mô hình GARCH để đo lường độ bất ổn suất sinh lợi của VN-Index và mô hình GARCH mở rộng để đánh giá tác động của lạm phát. Ngoài ra, mô hình VAR được áp dụng để phân tích cơ chế truyền tải cú sốc lạm phát. Dữ liệu nghiên cứu được thu thập từ Tổng cục Thống kê Việt Nam (GSO) và Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE) trong giai đoạn 2000-2012.
3.1 Mô hình GARCH
Mô hình GARCH được sử dụng để đo lường độ bất ổn suất sinh lợi của VN-Index. Mô hình này cho phép phân tích sự biến động của suất sinh lợi theo thời gian, đặc biệt trong bối cảnh lạm phát có nhiều biến động.
3.2 Mô hình VAR
Mô hình VAR được áp dụng để phân tích cơ chế truyền tải cú sốc lạm phát đến suất sinh lợi của thị trường. Hàm phản ứng xung và phân rã phương sai được sử dụng để đánh giá tác động của lạm phát lên độ bất ổn suất sinh lợi.
IV. Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Kết quả nghiên cứu cho thấy lạm phát có tác động cùng chiều đến suất sinh lợi của VN-Index trong giai đoạn 2000-2007, nhưng ngược chiều trong giai đoạn 2008-2012. Mô hình GARCH xác nhận độ bất ổn suất sinh lợi tăng cao trong thời kỳ lạm phát tăng mạnh. Mô hình VAR cho thấy cú sốc lạm phát có tác động đáng kể đến rủi ro suất sinh lợi, đặc biệt trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế.
4.1 Kết quả mô hình GARCH
Mô hình GARCH cho thấy độ bất ổn suất sinh lợi của VN-Index tăng cao trong giai đoạn lạm phát tăng mạnh. Kết quả này phù hợp với nhận định rằng lạm phát là một yếu tố rủi ro quan trọng đối với thị trường chứng khoán.
4.2 Kết quả mô hình VAR
Mô hình VAR xác nhận cú sốc lạm phát có tác động đáng kể đến rủi ro suất sinh lợi của VN-Index. Hàm phản ứng xung cho thấy lạm phát tăng cao dẫn đến suất sinh lợi giảm mạnh, đặc biệt trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế.
