Luận Văn Thạc Sĩ Về Sinh Kế Của Đồng Bào Dân Tộc Thiểu Số Sống Dựa Vào Rừng Tại Vùng Đệm Rừng Đặc Dụng Sốp Cộp, Sơn La

• Tác giả: Lò Thị Toàn
• Người hướng dẫn: TS. Trần Công Quân
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Quản lý tài nguyên rừng
• Đề tài: Sinh Kế Cho Đồng Bào Dân Tộc Thiểu Số Sống Dựa Vào Rừng Tại Vùng Đệm Rừng Đặc Dụng Sốp Cộp, Huyện Sốp Cộp, Tỉnh Sơn La
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Cơ sở khoa học của vấn nghiên cứu
• 1.1.1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài
• 1.1.2. Phân tích sinh kế bền vững của người dân
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 2.2. Nội dung nghiên cứu
• 2.3. Phương pháp nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. Sơ lược đánh giá về tình hình hoạt động của BQL rừng Đặc dụng - Phòng hộ Sốp Cộp
• 3.1.1. Cơ cấu tổ chức BQL rừng Đặc dụng - Phòng hộ Sốp Cộp
• 3.1.2. Hiện trạng sử dụng đất đai thuộc BQL rừng Đặc dụng - Phòng hộ Sốp Cộp
• 3.2. Đánh giá tình hình sản xuất và đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số dựa vào rừng tại vùng đệm BQL rừng Đặc dụng - Phòng hộ Sốp Cộp
• 3.2.1. Thông tin chung về các chủ hộ được điều tra thuộc các xã
• 3.2.2. Tình hình về trình độ học vấn của các nhóm hộ điều tra (2020)
• 3.2.3. Nghề nghiệp của các chủ hộ điều tra
• 3.2.4. Diện tích bình quân đất đai của hai nhóm hộ
• 3.3. Đánh giá các nguồn và sinh kế mà người dân sống dựa vào rừng tại vùng đệm BQL rừng Đặc dụng - Phòng hộ Sốp Cộp (2020)
• 3.3.1. Thu nhập của người dân từ sản xuất nông nghiệp
• 3.3.2. Cơ cấu các nguồn sinh kế (thu nhập) của các hộ điều tra
• 3.3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến nguồn sinh kế của đồng bào dân tộc thiểu số tại Khu rừng Đặc dụng - Phòng hộ Sốp Cộp
• 3.4. Đánh giá tình hình sử dụng tài nguyên rừng và nhận thức của người dân về quản lý bảo vệ rừng ở khu rừng Đặc dụng - Phòng hộ Sốp Cộp
• 3.4.1. Hoạt động khai thác rừng thường xuyên của các nhóm hộ
• 3.4.2. Nhận thức về bảo vệ môi trường của các nhóm hộ ở khu vực
• 3.5. Đề xuất một số giải pháp tăng cường sinh kế người dân có cuộc sống dựa vào rừng tại vùng đệm Khu rừng Đặc dụng - Phòng hộ Sốp Cộp
• 3.5.1. Các nguyên nhân dẫn đến tình trạng phụ thuộc vào nguồn tài nguyên rừng trong sinh kế của người dân tộc thiểu số tại vùng đệm Khu rừng đặc dụng - Phòng hộ Sốp Cộp
• 3.5.2. Giải pháp cải thiện nguồn sinh kế của người dân vùng đệm BQL rừng Đặc dụng - Phòng hộ Sốp Cộp
• KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu và mục tiêu nghiên cứu

Luận văn thạc sĩ này tập trung vào vấn đề sinh kế của đồng bào dân tộc thiểu số sống dựa vào rừng tại Sốp Cộp, Sơn La. Nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng sinh kế, các yếu tố ảnh hưởng, và đề xuất giải pháp phát triển bền vững cho cộng đồng này. Mục tiêu chính bao gồm đánh giá hoạt động của Ban Quản lý rừng Đặc dụng - Phòng hộ Sốp Cộp, tình hình sản xuất và đời sống của người dân, cũng như các nguồn sinh kế hiện có.

1.1. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn

Nghiên cứu góp phần vào nghiên cứu khoa học về sinh kế bền vững, đồng thời cung cấp cơ sở thực tiễn để cải thiện quản lý tài nguyên rừng và nâng cao đời sống cho cộng đồng địa phương. Các giải pháp đề xuất nhằm tăng cường bảo tồn rừng và phát triển kinh tế rừng một cách bền vững.

II. Tổng quan tài liệu và cơ sở lý thuyết

Chương này trình bày các khái niệm liên quan đến sinh kế, vùng đệm, và dân tộc thiểu số. Nghiên cứu cũng tham khảo các công trình trước đây về sinh kế của người dân sống dựa vào rừng trên thế giới và Việt Nam. Vùng đệm được định nghĩa là khu vực giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến rừng đặc dụng, đồng thời hỗ trợ sinh kế cho cộng đồng địa phương.

2.1. Khái niệm sinh kế bền vững

Sinh kế bền vững được định nghĩa là khả năng của người dân duy trì và phát triển các nguồn lực để kiếm sống mà không gây tổn hại đến môi trường sinh thái. Nghiên cứu sử dụng khung phân tích sinh kế DFID để đánh giá các nguồn lực tự nhiên, tài chính, con người, vật chất, và xã hội của cộng đồng.

III. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp định tính và định lượng để thu thập và phân tích dữ liệu. Các phương pháp cụ thể bao gồm phỏng vấn, khảo sát, và phân tích số liệu từ Ban Quản lý rừng Đặc dụng - Phòng hộ Sốp Cộp. Nghiên cứu tập trung vào các chỉ tiêu như thu nhập, cơ cấu sinh kế, và nhận thức của người dân về bảo tồn rừng.

3.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu là các hộ gia đình dân tộc thiểu số sống trong vùng đệm của Khu rừng Đặc dụng - Phòng hộ Sốp Cộp. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các xã thuộc huyện Sốp Cộp, tỉnh Sơn La, với trọng tâm là đánh giá các nguồn sinh kế và tác động của chúng đến tài nguyên rừng.

IV. Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Kết quả nghiên cứu cho thấy, phần lớn người dân sống dựa vào rừng có thu nhập thấp và phụ thuộc nhiều vào khai thác lâm sản. Các yếu tố ảnh hưởng đến sinh kế bao gồm hạn chế về đất đai, trình độ học vấn thấp, và thiếu chính sách hỗ trợ hiệu quả. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, việc quản lý tài nguyên rừng cần được cải thiện để đảm bảo phát triển bền vững.

4.1. Đề xuất giải pháp

Nghiên cứu đề xuất các giải pháp như đa dạng hóa sinh kế, tăng cường giáo dục và đào tạo nghề, và hỗ trợ chính sách hỗ trợ từ chính quyền địa phương. Các giải pháp này nhằm giảm sự phụ thuộc vào rừng, đồng thời thúc đẩy kinh tế rừng và bảo tồn rừng một cách hiệu quả.

V. Kết luận và khuyến nghị

Nghiên cứu kết luận rằng, việc cải thiện sinh kế cho đồng bào dân tộc thiểu số tại Sốp Cộp, Sơn La cần được thực hiện thông qua các giải pháp tổng thể, bao gồm cả phát triển bền vững và bảo tồn rừng. Các khuyến nghị cụ thể bao gồm tăng cường quản lý tài nguyên rừng, hỗ trợ chính sách hỗ trợ, và nâng cao nhận thức của người dân về môi trường sinh thái.