I. Tổng quan về vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn NSNN
Vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước (NSNN) đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển cơ sở hạ tầng và kinh tế xã hội. Theo Luật Đầu tư, vốn đầu tư được định nghĩa là tiền và tài sản khác để thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh. Vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) là một phần thiết yếu trong tổng vốn đầu tư của quốc gia, bao gồm các chi phí cho việc xây dựng, mở rộng và khôi phục tài sản cố định. Đặc điểm của vốn đầu tư XDCB từ NSNN là không nhằm mục tiêu lợi nhuận mà phục vụ lợi ích chung của xã hội. Điều này cho thấy sự cần thiết phải quản lý hiệu quả nguồn vốn này để đảm bảo các dự án được thực hiện đúng tiến độ và chất lượng.
1.1. Khái niệm và đặc điểm của vốn đầu tư XDCB từ NSNN
Vốn đầu tư XDCB từ NSNN là nguồn lực tài chính chủ yếu để phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật, phục vụ cho các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội. Đặc điểm của nguồn vốn này bao gồm tính chất cố định, dài hạn và không nhằm mục tiêu lợi nhuận. Vốn này thường được sử dụng cho các dự án lớn, có giá trị sử dụng lâu dài, và được quản lý chặt chẽ theo quy định của pháp luật. Việc sử dụng vốn đầu tư XDCB từ NSNN gắn liền với các quy trình đầu tư và dự án, từ khâu chuẩn bị đến khâu nghiệm thu và đưa vào sử dụng.
II. Thực trạng quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN tại Yên Bái
Giai đoạn 2016 - 2020, tỉnh Yên Bái đã triển khai nhiều dự án đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn NSNN. Tuy nhiên, thực trạng quản lý vốn đầu tư XDCB tại đây còn nhiều hạn chế. Việc lập danh mục đầu tư và kế hoạch vốn chưa bám sát với kế hoạch phát triển kinh tế xã hội, dẫn đến nhiều dự án không khả thi. Công tác thanh toán và quyết toán còn chậm, gây lãng phí vốn đầu tư. Đặc biệt, việc thanh tra, kiểm tra chưa được thực hiện thường xuyên, dẫn đến sai phạm trong quản lý vốn. Những vấn đề này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN.
2.1. Đánh giá thực trạng quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN
Thực trạng quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN tại Yên Bái cho thấy nhiều tồn tại cần khắc phục. Việc xây dựng kế hoạch vốn đầu tư chưa sát với thực tế, dẫn đến thiếu vốn cho các dự án quan trọng. Công tác giải ngân vốn còn gặp nhiều khó khăn, kéo dài thời gian thi công và gây lãng phí. Đặc biệt, việc kiểm tra, giám sát chưa được thực hiện thường xuyên, dẫn đến nhiều sai phạm trong quản lý vốn. Những vấn đề này cần được giải quyết để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư XDCB từ NSNN.
III. Giải pháp hoàn thiện quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN
Để nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN tại Yên Bái, cần thực hiện một số giải pháp chủ yếu. Đầu tiên, cần xây dựng danh mục đầu tư và kế hoạch vốn sát với thực tế phát triển kinh tế xã hội. Thứ hai, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và giám sát để phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm trong quản lý vốn. Cuối cùng, cần nâng cao năng lực cho các cơ quan quản lý nhà nước trong việc thực hiện các dự án đầu tư, đảm bảo sử dụng hiệu quả nguồn vốn từ NSNN.
3.1. Các giải pháp chủ yếu để hoàn thiện quản lý vốn đầu tư XDCB
Các giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN bao gồm việc xây dựng kế hoạch đầu tư chi tiết, phù hợp với nhu cầu thực tế. Cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để đảm bảo các dự án được thực hiện đúng tiến độ và chất lượng. Đồng thời, cần nâng cao năng lực cho các cán bộ quản lý để họ có thể thực hiện tốt hơn công tác quản lý vốn đầu tư. Những giải pháp này sẽ góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư XDCB từ NSNN tại tỉnh Yên Bái.
