Luận Văn Thạc Sĩ: Quản Lý Hoạt Động Của Tổ Chuyên Môn Tại Các Trường THCS Thị Xã Bến Cát, Tỉnh Bình Dương

• Tác giả: Phạm Văn Miếng
• Người hướng dẫn: TS. Vũ Lan Hương
• Trường học: Đại học Thủ Dầu Một
• Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
• Đề tài: Quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ở các trường trung học cơ sở thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Bình Dương

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
• MỞ ĐẦU
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Mục đích nghiên cứu
• 1.3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
• 1.3.1. Khách thể nghiên cứu
• 1.3.2. Đối tƣợng nghiên cứu
• 1.4. Giả thuyết khoa học
• 1.5. Nhiệm vụ nghiên cứu
• 1.6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
• 1.7. Phƣơng pháp nghiên cứu
• 1.7.1. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu lý luận
• 1.7.2. Phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn
• 1.7.2.1. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi
• 1.7.2.2. Phương pháp phỏng vấn
• 1.7.2.3. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động
• 1.7.2.4. Phƣơng pháp thống kê toán học
• 1.8. Cấu trúc luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
• 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
• 1.1.1. Các nghiên cứu ở ngoài nƣớc
• 1.1.2. Các nghiên cứu ở trong nƣớc
• 1.2. Một số khái niệm liên quan đến đề tài
• 1.2.1. Quản lý giáo dục
• 1.2.2. Quản lý trƣờng học
• 1.2.3. Tổ chuyên môn
• 1.2.4. Quản lý hoạt động tổ chuyên môn
• 1.3. Lý luận về hoạt động của tổ chuyên môn ở trƣờng trung học cơ sở
• 1.3.1. Vai trò, nhiệm vụ, quyền hạn của tổ chuyên môn và tổ trƣởng chuyên môn trong trƣờng THCS
• 1.3.1.1. Vai trò của tổ chuyên môn trong trường THCS
• 1.3.1.2. Nhiệm vụ của tổ chuyên môn
• 1.3.1.3. Nhiệm vụ của tổ trưởng chuyên môn
• 1.3.1.4. Quyền hạn của tổ trưởng chuyên môn
• 1.3.2. Nội dung hoạt động của tổ chuyên môn ở trƣờng Trung học cơ sở
• 1.3.2.1. Xây dựng và thực hiện kế hoạch hoạt động chung của tổ trong năm học
• 1.3.2.2. Hướng dẫn xây dựng và quản lý kế hoạch hoạt động cá nhân của giáo viên trong tổ
• 1.3.2.3. Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên trong tổ
• 1.3.2.4. Đánh giá và xếp loại giáo viên trong tổ
• 1.3.2.5. Thực hiện nề nếp sinh hoạt , họp theo quy định
• 1.3.3. Định hƣớng đổi mới giáo dục với hoạt động tổ chuyên môn
• 1.3.3.1. Định hƣớng đổi mới giáo dục phổ thông
• 1.3.3.2. Định hƣớng đổi mới sinh hoạt của TCM trong trƣờng trung học cơ sở
• 1.4. Lý luận về quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trƣờng trung học cơ sở
• 1.4.1. Nhiệm vụ của hiệu trƣởng trƣờng THCS
• 1.4.2. Nội dung quản lý hoạt động tổ chuyên môn của hiệu trƣởng trƣờng trung học cơ sở
• 1.4.2.1. Quản lý việc tổ chuyên môn xây dựng và thực hiện kế hoạch hoạt động chung của tổ
• 1.4.2.2. Quản lý việc tổ chuyên môn hướng dẫn xây dựng và quản lý kế hoạch cá nhân của giáo viên trong tổ
• 1.4.2.3. Quản lý việc tổ chuyên môn bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên trong tổ
• 1.4.2.4. Quản lý việc tổ chuyên môn đánh giá và xếp loại giáo viên trong tổ
• 1.4.2.5. Quản lý việc tổ chuyên môn thực hiện nề nếp sinh hoạt, họp theo quy định
• 1.5. Điều kiện đảm bảo cho quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ở các trƣờng trung học cơ sở
• 1.5.1. Tăng cường các mối quan hệ trong quản lý hoạt động tổ chuyên môn của hiệu trưởng
• 1.5.2. Đảm bảo điều kiện cho quản lý hoạt động tổ chuyên môn của hiệu trưởng
• 1.6. Những yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ở trƣờng trung học cơ sở
• 1.6.1. Các yếu tố bên trong nhà trƣờng
• 1.6.1.1. Nhận thức của Hiệu trưởng về tầm quan trọng của hoạt động tổ chuyên môn
• 1.6.1.2. Nhận thức của tổ trưởng chuyên môn về tầm quan trọng của hoạt động tổ chuyên môn
• 1.6.1.3. Nhận thức của giáo viên về tầm quan trọng của hoạt động tổ chuyên môn
• 1.6.1.4. Phẩm chất, năng lực của hiệu trưởng về hoạt động của tổ chuyên môn
• 1.6.1.5. Năng lực và trình độ quản lí tổ chuyên môn của tổ trưởng TCM
• 1.6.1.6. Trình độ chuyên môn, ý thức trách nhiệm đội ngũ giáo viên
• 1.6.2. Các yếu tố bên ngoài nhà trƣờng
• 1.6.2.1. Cơ chế, chính sách giáo dục của nhà nước
• 1.6.2.2. Công tác chỉ đạo, quản lý của phòng giáo dục và đào tạo
• 1.6.2.3. Văn hóa nhà trường và địa phương
• 1.7. Tiểu kết chƣơng 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THỊ XÃ BẾN CÁT, TỈNH BÌNH DƢƠNG
• 2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội , giáo dục Thị xã Bến Cát, Tỉnh Bình Dƣơng
• 2.1.1. Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội
• 2.1.1.1. Điều kiện tự nhiên
• 2.1.1.2. Về điều kiện kinh tế
• 2.1.2. Khái quát về tình hình giáo dục thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng
• 2.1.2.1. Khái quát chung
• 2.1.2.2. Quy mô, cơ cấu các trường THCS thị xã Bến Cát
• 2.2. Thực trạng hoạt động của tổ chuyên môn ở các trƣờng THCS thị xã
• 2.2.1. Thực trạng đội ngũ tổ trƣởng chuyên môn các trƣờng THCS thị xã Bến Cát, Tỉnh Bình Dƣơng
• 2.2.1.1. Hệ thống phẩm chất
• 2.2.1.2. Hệ thống năng lực
• 2.2.2. Thực trạng hoạt động của tổ chuyên môn ở các trƣờng THCS thị xã Bến Cát, Tỉnh Bình Dƣơng
• 2.2.2.1. Thời gian sinh hoạt của tổ chuyên môn các trường THCS
• 2.2.2.2. Thực trạng nội dung hoạt động của tổ chuyên môn các trường THCS thị xã Bến Cát,tỉnh Bình Dương
• 2.3. Thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trƣờng THCS thị xã Bến Cát, Tỉnh Bình Dƣơng
• 2.3.1. Công tác quy hoạch, bổ nhiệm TTCM ở các trƣờng THCS
• 2.3.2. Công tác đào tạo, bồi dƣỡng đội ngũ giáo viên của tổ chuyên môn các trƣờng THCS thị xã Bến Cát, Tỉnh Bình Dƣơng
• 2.3.3. Công tác quản lý hoạt động tổ chuyên môn các trƣờng THCS thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng
• 2.3.4. Thực trạng quản lý sự phối hợp giữa tổ chuyên môn và các lực lƣợng giáo dục khác trong các trƣờng THCS
• 2.3.5. Thực trạng công tác kiểm tra hoạt động của tổ chuyên môn ở các trƣờng THCS thị xã Bến Cát, Tỉnh Bình Dƣơng
• 2.3.5.1. Nội dung kiểm tra
• 2.3.5.2. Hình thức kiểm tra
• 2.3.5.3. Phương pháp kiểm tra
• 2.3.6. Đảm bảo các điều kiện cho hoạt động của tổ chuyên môn ở các trƣờng THCS thị xã Bến Cát, Tình Bình Dƣơng
• 2.4. Đánh giá chung quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trƣờng THCS thị xã Bến Cát, Tình Bình Dƣơng
• 2.4.1. Yếu tố thuận lợi
• 2.4.2. Yếu tố khó khăn
• 2.5. Tiểu kết chƣơng 2
• 3. CHƯƠNG 3: MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHUYÊN MÔN Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THỊ XÃ BẾN CÁT, TÌNH BÌNH DƢƠNG
• 3.1. Cơ sở đề xuất biện pháp
• 3.1.1. Cơ sở thực tiễn
• 3.2. Nguyên tắc đề xuất biện pháp
• 3.2.1. Đảm bảo tính mục tiêu
• 3.2.2. Đảm bảo tính đồng bộ
• 3.2.3. Đảm bảo tính thực tiễn
• 3.2.4. Đảm bảo tính hiệu quả
• 3.2.5. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa
• 3.3. Biện pháp quản lý tổ chuyên môn ở các trƣờng trung học cơ sở thị xã Bến Cát, Tình Bình Dƣơng
• 3.3.1. Nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ quản lý, tổ trƣởng chuyên môn và giáo viên các trƣờng THCS thị xã Bến Cát, Tỉnh Bình Dƣơng
• 3.3.1.1. Mục tiêu của biện pháp
• 3.3.1.2. Nội dung và cách thức thực hiện
• 3.3.1.3. Điều kiện thực hiện biện pháp
• 3.3.2. Bồi dƣỡng, nâng cao phẩm chất, năng lực cho tổ trƣởng,tổ phó chuyên môn các trƣờng THCS thị xã Bến Cát, Tỉnh Bình Dƣơng
• 3.3.2.1. Mục tiêu của biện pháp
• 3.3.2.2. Nội dung và cách thức thực hiện
• 3.3.2.3. Điều kiện thực hiện biện pháp
• 3.3.3. Quy hoạch, bổ nhiệm tổ trƣởng chuyên môn các trƣờng THCS thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng
• 3.3.3.1. Mục tiêu của biện pháp
• 3.3.3.2. Nội dung và cách thức thực hiện
• 3.3.3.3. Điều kiện thực hiện biện pháp
• 3.3.4. Đổi mới việc quản lý hoạt động của tổ chuyên môn các trƣờng THCS thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng
• 3.3.4.1. Mục tiêu của biện pháp
• 3.3.4.2. Nội dung và cách thức thực hiện
• 3.3.4.3. Điều kiện thực hiện biện pháp
• 3.3.5. Quản lý các điều kiện hỗ trợ hoạt động của tổ chuyên môn các trƣờng THCS thị xã Bến Cát, Tỉnh Bình Dƣơng
• 3.3.5.1. Mục tiêu của biện pháp
• 3.3.5.2. Nội dung và cách thức thực hiện
• 3.3.5.3. Điều kiện thực hiện biện pháp
• 3.3.6. Tăng cƣờng công tác kiểm tra, đánh giá tổ chuyên môn các trƣờng THCS thị xã Bến Cát, Tỉnh Bình Dƣơng
• 3.3.6.1. Mục tiêu của biện pháp
• 3.3.6.2. Nội dung và cách thức thực hiện
• 3.3.6.3. Điều kiện thực hiện biện pháp
• 3.3.7. Mối quan hệ giữa các biện pháp
• 3.3.8. Khảo sát sự cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất
• 3.4. Tiểu kết chƣơng 3
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• 4.1. Với Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bình Dƣơng
• 4.2. Với Phòng giáo dục và Đào tạo thị xã Bến Cát
• 4.3. Với Uỷ ban nhân dân thị xã Bến Cát
• 4.4. Đối với CBQL các trƣờng THCS thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng
• 4.5. Đối với đội ngũ giáo viên các trƣờng THCS thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dƣơng
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động tổ chuyên môn

Quản lý hoạt động tổ chuyên môn (TCM) trong các trường trung học cơ sở (THCS) là một yếu tố quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục. Quản lý hoạt động của TCM không chỉ đơn thuần là việc tổ chức các hoạt động giảng dạy mà còn bao gồm việc xây dựng kế hoạch, bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên, và đánh giá hiệu quả hoạt động. Theo lý thuyết, TCM là nơi tập hợp các giáo viên cùng chuyên môn, có nhiệm vụ phối hợp và hỗ trợ nhau trong công tác giảng dạy. Quản lý giáo dục trong bối cảnh hiện nay đòi hỏi các tổ trưởng chuyên môn phải có năng lực lãnh đạo và quản lý tốt để thúc đẩy sự phát triển của tổ. Việc nâng cao nhận thức về vai trò của TCM trong trường học sẽ giúp cải thiện chất lượng giáo dục, từ đó đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.

1.1. Vai trò của tổ chuyên môn trong trường THCS

Tổ chuyên môn đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện chương trình giáo dục và nâng cao chất lượng dạy học. TCM không chỉ là nơi thực hiện các hoạt động chuyên môn mà còn là cầu nối giữa giáo viên và ban giám hiệu. Hoạt động giáo dục của TCM bao gồm việc tổ chức sinh hoạt chuyên đề, bồi dưỡng nghiệp vụ cho giáo viên, và đánh giá kết quả giảng dạy. Theo nghiên cứu, sự phối hợp chặt chẽ giữa các thành viên trong TCM sẽ tạo ra môi trường học tập tích cực, khuyến khích giáo viên chia sẻ kinh nghiệm và sáng kiến trong giảng dạy. Điều này không chỉ nâng cao chất lượng dạy học mà còn góp phần xây dựng văn hóa học tập trong nhà trường.

1.2. Nội dung quản lý hoạt động tổ chuyên môn

Nội dung quản lý hoạt động của TCM bao gồm việc xây dựng kế hoạch hoạt động, tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên môn, và thực hiện các hoạt động bồi dưỡng giáo viên. Quản lý giáo dục cần phải đảm bảo rằng các hoạt động của TCM được thực hiện một cách đồng bộ và hiệu quả. Việc đánh giá và xếp loại giáo viên trong tổ cũng là một phần quan trọng trong quản lý hoạt động. Các tổ trưởng cần có khả năng đánh giá đúng năng lực của giáo viên để có những biện pháp hỗ trợ kịp thời. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng giảng dạy mà còn tạo động lực cho giáo viên phát triển bản thân.

II. Thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở thị xã Bến Cát

Thực trạng quản lý hoạt động của TCM tại các trường THCS ở thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương cho thấy nhiều vấn đề cần được cải thiện. Mặc dù đã có những bước tiến trong việc nhận thức về vai trò của TCM, nhưng hiệu quả hoạt động vẫn chưa đạt yêu cầu. Quản lý hoạt động của TCM còn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là trong việc xây dựng kế hoạch và tổ chức các hoạt động chuyên môn. Nhiều tổ trưởng chưa có đủ năng lực và kinh nghiệm để lãnh đạo tổ, dẫn đến việc hoạt động của TCM không đạt hiệu quả cao. Cần có những biện pháp cụ thể để nâng cao chất lượng quản lý hoạt động của TCM, từ đó cải thiện chất lượng giáo dục tại địa phương.

2.1. Đánh giá thực trạng hoạt động của tổ chuyên môn

Hoạt động của TCM tại các trường THCS thị xã Bến Cát hiện nay còn nhiều hạn chế. Nhiều tổ chuyên môn chưa thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ được giao, dẫn đến chất lượng dạy học không đồng đều. Hoạt động giáo dục trong TCM cần được tổ chức thường xuyên và có kế hoạch cụ thể. Việc sinh hoạt chuyên môn chưa được thực hiện đều đặn, ảnh hưởng đến việc bồi dưỡng và nâng cao năng lực cho giáo viên. Cần có sự chỉ đạo chặt chẽ từ ban giám hiệu để đảm bảo các tổ chuyên môn hoạt động hiệu quả hơn.

2.2. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động tổ chuyên môn

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động của TCM tại các trường THCS. Đầu tiên là nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về vai trò của TCM. Nhiều giáo viên vẫn chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của việc tham gia vào các hoạt động của tổ. Thứ hai, điều kiện cơ sở vật chất và trang thiết bị cũng ảnh hưởng đến khả năng tổ chức các hoạt động chuyên môn. Cuối cùng, sự phối hợp giữa các tổ chuyên môn và ban giám hiệu cũng cần được cải thiện để nâng cao hiệu quả hoạt động.

III. Một số biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn

Để nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động của TCM, cần thực hiện một số biện pháp cụ thể. Đầu tiên, cần nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên về vai trò của TCM trong việc nâng cao chất lượng giáo dục. Quản lý giáo dục cần phải có những chương trình bồi dưỡng chuyên môn cho tổ trưởng và giáo viên để họ có thể thực hiện tốt nhiệm vụ của mình. Thứ hai, cần xây dựng kế hoạch hoạt động cụ thể cho từng tổ chuyên môn, đảm bảo rằng các hoạt động được thực hiện một cách đồng bộ và hiệu quả. Cuối cùng, cần tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động của TCM để kịp thời phát hiện và khắc phục những hạn chế.

3.1. Nâng cao nhận thức và năng lực cho tổ trưởng chuyên môn

Nâng cao nhận thức và năng lực cho tổ trưởng chuyên môn là một trong những biện pháp quan trọng. Cần tổ chức các khóa bồi dưỡng về quản lý và lãnh đạo cho tổ trưởng, giúp họ có đủ kiến thức và kỹ năng để điều hành tổ chuyên môn. Hoạt động giáo dục cần được chú trọng, từ đó tạo ra môi trường học tập tích cực cho giáo viên. Việc tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề cũng sẽ giúp tổ trưởng có cơ hội học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm với nhau.

3.2. Xây dựng kế hoạch hoạt động cụ thể cho tổ chuyên môn

Xây dựng kế hoạch hoạt động cụ thể cho TCM là cần thiết để đảm bảo các hoạt động được thực hiện một cách có hệ thống. Kế hoạch cần phải rõ ràng, chi tiết và có tính khả thi. Quản lý hoạt động của TCM cần phải được thực hiện thường xuyên và liên tục, từ đó tạo ra sự đồng bộ trong các hoạt động giảng dạy. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các tổ chuyên môn và ban giám hiệu để đảm bảo rằng các hoạt động được thực hiện đúng tiến độ và đạt hiệu quả cao.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cuộc cách mạng khoa học công nghệ phát triển nhanh chóng và kinh tế tri thức ngày càng đóng vai trò quan trọng, giáo dục trở thành nhân tố quyết định sự phát triển kinh tế - xã hội. Tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương, các trường trung học cơ sở (THCS) đang đối mặt với thách thức nâng cao chất lượng giáo dục trong điều kiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục phổ thông. Hoạt động của tổ chuyên môn (TCM) được xem là bộ phận then chốt trong việc quản lý và nâng cao chất lượng dạy học, giáo dục học sinh. Tuy nhiên, thực trạng quản lý hoạt động TCM tại các trường THCS trên địa bàn còn nhiều hạn chế, như việc bố trí tổ trưởng chuyên môn mang tính chủ quan, thiếu kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ tổ trưởng và giáo viên.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận, khảo sát thực trạng quản lý hoạt động TCM tại 8 trường THCS của thị xã Bến Cát trong giai đoạn từ năm học 2016-2017 đến nay, đồng thời đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tổ chuyên môn, góp phần nâng cao chất lượng dạy học và đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc cải tiến công tác quản lý giáo dục, đặc biệt là quản lý hoạt động chuyên môn tại các trường THCS, từ đó góp phần phát triển sự nghiệp giáo dục địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục và quản lý tổ chức, trong đó:

• Lý thuyết quản lý giáo dục: Quản lý giáo dục được hiểu là tác động có hệ thống, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý nhằm đảm bảo hoạt động giáo dục vận hành hiệu quả, đạt mục tiêu đề ra. Quản lý hoạt động TCM là một phần quan trọng trong quản lý nhà trường, giúp tổ chức và phối hợp hoạt động dạy học của giáo viên.

• Lý thuyết về tổ chức và quản lý tổ chuyên môn: Tổ chuyên môn là bộ phận cấu thành của nhà trường, gồm nhóm giáo viên cùng giảng dạy một hoặc nhóm môn học. Tổ trưởng chuyên môn giữ vai trò “cánh tay nối dài” của hiệu trưởng trong quản lý hoạt động chuyên môn, chịu trách nhiệm xây dựng kế hoạch, tổ chức bồi dưỡng, kiểm tra, đánh giá giáo viên trong tổ.

Các khái niệm chính bao gồm: quản lý hoạt động tổ chuyên môn, vai trò và nhiệm vụ của tổ chuyên môn, quyền hạn của tổ trưởng chuyên môn, nội dung hoạt động của tổ chuyên môn, và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động tổ chuyên môn.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa nghiên cứu lý luận và thực tiễn:

• Nguồn dữ liệu: Thu thập dữ liệu từ 8 trường THCS tại thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương, gồm THCS Thới Hòa, Bình Phú, Hòa Lợi, Chánh Phú Hòa, Mỹ Thạnh, Lê Quý Đôn, Mỹ Phước, Phú An. Đối tượng khảo sát là cán bộ quản lý, tổ trưởng chuyên môn và giáo viên.

• Phương pháp thu thập dữ liệu: Sử dụng bảng hỏi khảo sát, phỏng vấn sâu các nhà quản lý và giáo viên, thu thập sản phẩm hoạt động như kế hoạch, hồ sơ chuyên môn, quy chế làm việc, văn bản kiểm tra đánh giá tổ chuyên môn.

• Phương pháp phân tích: Áp dụng thống kê toán học cơ bản và công nghệ thông tin để xử lý dữ liệu, phân tích thực trạng, đánh giá các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất biện pháp quản lý.

• Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu tập trung vào giai đoạn từ năm học 2016-2017 đến nay, đảm bảo tính cập nhật và phù hợp với bối cảnh đổi mới giáo dục hiện hành.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn còn nhiều hạn chế: Khoảng 65% cán bộ quản lý và giáo viên đánh giá công tác quản lý tổ chuyên môn chưa chặt chẽ, khoa học. Việc bổ nhiệm tổ trưởng chuyên môn còn mang tính chủ quan, chưa có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cụ thể cho đội ngũ này.

2. Hoạt động sinh hoạt tổ chuyên môn chưa phát huy hiệu quả: Thời gian sinh hoạt tổ chuyên môn trung bình 2 lần/tháng, nhưng chỉ khoảng 55% giáo viên tham gia tích cực. Nội dung sinh hoạt chủ yếu là báo cáo, chưa tập trung vào phân tích, đánh giá giờ dạy và đổi mới phương pháp giảng dạy.

3. Công tác bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ chưa đồng bộ: Chỉ khoảng 40% tổ chuyên môn có kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn rõ ràng, còn lại chủ yếu dựa vào các hoạt động dự giờ, thao giảng mang tính hình thức. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học còn hạn chế.

4. Sự phối hợp giữa tổ chuyên môn và các lực lượng giáo dục khác chưa hiệu quả: Khoảng 50% trường chưa xây dựng quy chế phối hợp rõ ràng giữa tổ chuyên môn với các bộ phận khác như công đoàn, đoàn thanh niên, phòng giáo dục.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những hạn chế trên xuất phát từ nhận thức chưa đầy đủ về vai trò của tổ chuyên môn trong quản lý giáo dục, năng lực quản lý của tổ trưởng chuyên môn còn yếu, và sự thiếu đồng bộ trong công tác đào tạo, bồi dưỡng. So với các nghiên cứu tại các địa phương khác như Hà Nội hay Kiên Giang, tình hình tại Bến Cát có nhiều điểm tương đồng về khó khăn trong quản lý tổ chuyên môn, nhưng mức độ tham gia và phối hợp còn thấp hơn.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ tham gia sinh hoạt tổ chuyên môn, biểu đồ tròn phân bố mức độ hài lòng về công tác quản lý tổ chuyên môn, và bảng so sánh các biện pháp bồi dưỡng chuyên môn giữa các trường.

Ý nghĩa của kết quả nghiên cứu là làm rõ thực trạng quản lý tổ chuyên môn tại địa phương, từ đó đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tại các trường THCS.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ quản lý, tổ trưởng chuyên môn và giáo viên

   • Tổ chức các buổi tập huấn, hội thảo nâng cao nhận thức về vai trò, nhiệm vụ của tổ chuyên môn.
   • Mục tiêu: 100% cán bộ quản lý và tổ trưởng chuyên môn được tập huấn trong vòng 6 tháng.
   • Chủ thể thực hiện: Phòng Giáo dục và Đào tạo thị xã Bến Cát phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo Bình Dương.

2. Bồi dưỡng, nâng cao phẩm chất và năng lực cho tổ trưởng, tổ phó chuyên môn

   • Xây dựng chương trình bồi dưỡng chuyên sâu về quản lý tổ chuyên môn, kỹ năng lãnh đạo và đổi mới phương pháp dạy học.
   • Mục tiêu: 80% tổ trưởng chuyên môn hoàn thành khóa bồi dưỡng trong năm học tiếp theo.
   • Chủ thể thực hiện: Trường Đại học Thủ Dầu Một phối hợp với Phòng Giáo dục và Đào tạo.

3. Quy hoạch, bổ nhiệm tổ trưởng chuyên môn theo tiêu chuẩn rõ ràng, minh bạch

   • Xây dựng quy trình bổ nhiệm tổ trưởng chuyên môn dựa trên năng lực, trình độ và kinh nghiệm thực tế.
   • Mục tiêu: 100% tổ trưởng chuyên môn được bổ nhiệm theo quy trình chuẩn trong vòng 1 năm.
   • Chủ thể thực hiện: Ban Giám hiệu các trường THCS.

4. Đổi mới quản lý hoạt động tổ chuyên môn theo hướng khoa học, hiệu quả

   • Áp dụng các công cụ quản lý hiện đại, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và sinh hoạt tổ chuyên môn.
   • Mục tiêu: 70% tổ chuyên môn sử dụng phần mềm quản lý chuyên môn trong 2 năm tới.
   • Chủ thể thực hiện: Ban Giám hiệu phối hợp với Phòng Giáo dục và Đào tạo.

5. Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá và phối hợp giữa tổ chuyên môn với các lực lượng giáo dục khác

   • Xây dựng quy chế phối hợp, tổ chức kiểm tra định kỳ và đột xuất hoạt động tổ chuyên môn.
   • Mục tiêu: 100% trường có quy chế phối hợp và báo cáo kiểm tra hàng năm.
   • Chủ thể thực hiện: Hiệu trưởng các trường THCS và Phòng Giáo dục và Đào tạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý giáo dục các cấp

   • Lợi ích: Nắm bắt thực trạng và các giải pháp quản lý tổ chuyên môn, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý giáo dục tại địa phương.
   • Use case: Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng, quy hoạch tổ trưởng chuyên môn.

2. Hiệu trưởng và phó hiệu trưởng các trường THCS

   • Lợi ích: Hiểu rõ vai trò, nhiệm vụ và quyền hạn trong quản lý tổ chuyên môn, áp dụng các biện pháp đổi mới quản lý phù hợp.
   • Use case: Cải tiến công tác bổ nhiệm, kiểm tra, đánh giá tổ chuyên môn.

3. Tổ trưởng chuyên môn và giáo viên

   • Lợi ích: Nâng cao nhận thức, kỹ năng quản lý và chuyên môn nghiệp vụ, phát huy vai trò trong tổ chuyên môn.
   • Use case: Tham gia các chương trình bồi dưỡng, đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý giáo dục

   • Lợi ích: Tham khảo cơ sở lý luận, phương pháp nghiên cứu và kết quả thực tiễn về quản lý tổ chuyên môn tại địa phương.
   • Use case: Phát triển đề tài nghiên cứu, luận văn thạc sĩ, tiến sĩ liên quan.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý hoạt động tổ chuyên môn là gì?
   Quản lý hoạt động tổ chuyên môn là quá trình tác động có tổ chức, có định hướng của hiệu trưởng đến tổ chuyên môn và giáo viên nhằm đảm bảo hoạt động chuyên môn diễn ra hiệu quả, nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục.

2. Vai trò của tổ trưởng chuyên môn trong quản lý tổ chuyên môn như thế nào?
   Tổ trưởng chuyên môn là người chỉ đạo, điều hành các hoạt động chuyên môn của tổ, xây dựng kế hoạch, tổ chức bồi dưỡng, kiểm tra, đánh giá giáo viên, đồng thời là cầu nối giữa hiệu trưởng và giáo viên trong tổ.

3. Những khó khăn thường gặp trong quản lý tổ chuyên môn tại các trường THCS?
   Khó khăn bao gồm việc bổ nhiệm tổ trưởng chưa minh bạch, thiếu kế hoạch đào tạo bồi dưỡng, sinh hoạt tổ chưa hiệu quả, phối hợp giữa các lực lượng giáo dục chưa chặt chẽ, và hạn chế trong ứng dụng công nghệ thông tin.

4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả sinh hoạt tổ chuyên môn?
   Cần đổi mới nội dung sinh hoạt theo hướng chuyên sâu, tập trung phân tích giờ dạy, phát huy vai trò giáo viên đầu đàn, xây dựng tổ chuyên môn thành “tổ chức biết học hỏi” và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin.

5. Ai là chủ thể chịu trách nhiệm chính trong quản lý hoạt động tổ chuyên môn?
   Hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm quản lý toàn diện hoạt động tổ chuyên môn, chỉ đạo gián tiếp qua tổ trưởng chuyên môn và phối hợp với các bộ phận liên quan để đảm bảo hoạt động chuyên môn hiệu quả.

Kết luận

• Quản lý hoạt động tổ chuyên môn tại các trường THCS thị xã Bến Cát còn nhiều hạn chế về công tác bổ nhiệm, đào tạo, sinh hoạt và phối hợp.
• Tổ trưởng chuyên môn giữ vai trò trung tâm trong quản lý hoạt động chuyên môn, cần được bồi dưỡng nâng cao năng lực.
• Hiệu trưởng cần tăng cường chỉ đạo, đổi mới phương pháp quản lý, ứng dụng công nghệ thông tin và xây dựng quy chế phối hợp hiệu quả.
• Các biện pháp đề xuất có tính khả thi cao, hướng tới nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục tại các trường THCS.
• Nghiên cứu đề xuất lộ trình thực hiện các giải pháp trong vòng 1-3 năm, đồng thời kêu gọi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp quản lý, nhà trường và giáo viên để đạt hiệu quả bền vững.

Hành động tiếp theo là triển khai các chương trình bồi dưỡng, xây dựng quy trình bổ nhiệm tổ trưởng chuyên môn và áp dụng các công cụ quản lý hiện đại nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tổ chuyên môn tại các trường THCS trên địa bàn.