Quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá học tập của học sinh ở trường THPT Nguyễn Du - Thanh Oai

KTĐG là một khâu quan trọng trong quá trình dạy học, vừa là động lực, vừa là phương thức nâng cao chất lượng. Từ khi xuất hiện mô hình nhà trường, các hình thức KTĐG mức độ nhận thức của HS cũng ra đời. Tuy nhiên, ở mỗi giai đoạn lịch sử, mỗi quốc gia có sự khác nhau về triết lý, mục tiêu, nội dung, phương pháp, phương tiện, công cụ, quy chuẩn cho phù hợp. Ngay từ thời Hy Lạp cổ đại, mục tiêu giáo dục là đào tạo ra những con người “Đẹp đẽ và Phẩm hạnh” (Kalokagathia). Đến thế kỷ XVIII, hệ ĐG chất lượng đầu tiên được áp dụng phổ biến trong nhà trường với 3 bậc: Tốt - Trung bình - Kém.

Ralph Tyler được coi là một trong những người đầu tiên đưa ra khái niệm ĐG giáo dục, ông sử dụng thuật ngữ ĐG để biểu thị quy trình ĐG sự tiến bộ của người học theo các mục tiêu đạt được. Tyler đưa ra sơ đồ thể hiện 3 yếu tố chính trong quá trình giáo dục là: mục tiêu, kinh nghiệm học tập và ĐG người học. Mục tiêu của chương trình giáo dục yêu cầu người học đạt được một hệ thống các kiến thức kỹ năng và có thái độ phù hợp. Kinh nghiệm học tập là những hoạt động mà người học trải qua để đạt được mục tiêu. ĐG là quá trình thu thập và phân tích thông tin về sự tiến bộ của người học so với mục tiêu.

Hoạt động KTĐG định kỳ, thường xuyên các môn học chủ yếu giao cho GV bộ môn tự tiến hành theo khung lịch của nhà trường. Việc KTĐG truyền thống chủ yếu nhằm mục đích phân hạng đối tượng HS, trên cơ sở đó xét khen thưởng hoặc lên lớp, lưu ban chứ chưa thực sự vì sự tiến bộ của người học. Quan điểm ĐG thì khi "tả" khi "hữu", nghĩa là ra đề thật khó, coi, chấm thật chặt tay để HS "phải sợ mà trở nên chăm chỉ hơn" hoặc làm quá dễ dãi, qua quýt cho xong việc với tư tưởng "thương học trò".

Áp lực từ những kỳ thi tốt nghiệp và thi đại học khiến cho cả guồng máy dạy học và KTĐG đều phải lo đối phó và thích ứng. Trong giờ học thầy buộc phải ra sức "nhồi" kiến thức, bài KT cũng trở thành những bài luyện kỹ năng thi (viết tự luận và TNKQ). Có thể nói việc KTĐG học tập của HS ở các trường THPT nói chung, ở trường THPT Nguyễn Du - Thanh Oai nói riêng hiện nay cơ bản vẫn theo lối truyền thống, mục đích chỉ là KT kiến thức để phân hạng trình độ, hình thức ĐG còn nghèo nàn, một chiều, phương tiện ĐG còn thô sơ, chuẩn ĐG thiếu thống nhất và tùy thuộc vào khả năng, trình độ, điều kiện, tâm huyết của mỗi GV bộ môn.

Trên cơ sở phân tích thực trạng và nguyên nhân, đề xuất một số biện pháp QL hoạt động KTĐG học tập của HS đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. Để có cơ sở lý luận làm nền tảng cho quá trình nghiên cứu. Tác giả tiến hành thu thập tài liệu lý luận, nghiên cứu tài liệu, các văn bản pháp quy về giáo dục và đào tạo, các công trình khoa học về QL giáo dục, QL dạy học, KTĐG từ đó phân tích tổng hợp vấn đề từ góc lý luận có liên quan đến luận văn.

Tiếp cận, xem xét các dữ liệu từ thực tế của hoạt động KTĐG. Sử dụng phương pháp điều tra viết bằng bảng hỏi để ĐG thực trạng về KT, ĐG. Gặp gỡ trao đổi trực tiếp với những chuyên gia, cán bộ QL trong nhà trường từ trưởng nhóm (môn học) trở lên về thực trạng QL KTĐG và những vấn đề cần giải quyết. Tổng kết những kết quả nghiên cứu về lý luận và thực tiễn trước khi kết luận và đề xuất biện pháp . Đánh giá chất lượng sản phẩm. Sử dụng phương pháp toán thống kê để xử lý và phân tích các số liệu từ các phiếu thu thập được.

Các buổi tập huấn cần tập trung vào việc hướng dẫn giáo viên cách xây dựng các bài kiểm tra đánh giá năng lực học sinh, thay vì chỉ kiểm tra kiến thức. Điều này bao gồm việc sử dụng các câu hỏi mở, các bài tập thực hành, và các dự án nghiên cứu. Giáo viên cũng cần được hướng dẫn cách đánh giá phẩm chất học sinh, như tinh thần hợp tác, khả năng tự học, và ý thức trách nhiệm. Thông tư 22/2021/TT-BGDĐT là một tài liệu quan trọng cần được nghiên cứu và áp dụng.

Việc xây dựng đội ngũ giáo viên cốt cán giúp lan tỏa các phương pháp KTĐG mới đến toàn trường. Các giáo viên cốt cán sẽ là những người tiên phong trong việc áp dụng các phương pháp KTĐG hiện đại, và chia sẻ kinh nghiệm với các đồng nghiệp khác. Họ cũng có thể tham gia vào việc xây dựng kế hoạch kiểm tra đánh giá THPT của trường, và đánh giá hiệu quả của các phương pháp KTĐG đang được áp dụng. Đội ngũ này cần được tạo điều kiện để tham gia các khóa đào tạo chuyên sâu về KTĐG.

Quy trình KTĐG cần được xây dựng một cách rõ ràng, minh bạch, và được công khai đến toàn thể giáo viên và học sinh. Quy trình này cần quy định rõ các bước thực hiện, từ việc xây dựng ma trận đề thi, ra đề, coi thi, chấm thi, đến việc công bố kết quả. Đồng thời, cần có cơ chế để học sinh có thể khiếu nại về kết quả đánh giá, và được giải quyết một cách công bằng. Quy trình kiểm tra đánh giá THPT cần tuân thủ các quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Việc đánh giá tính khách quan trong kiểm tra trên lớp THPT là rất quan trọng. Cần đảm bảo rằng các bài kiểm tra được chấm một cách công bằng, không có sự thiên vị. Để làm được điều này, cần có các tiêu chí đánh giá rõ ràng, và được áp dụng một cách thống nhất. Đồng thời, cần có sự tham gia của nhiều giáo viên trong quá trình chấm thi, để đảm bảo tính khách quan. Tiêu chí đánh giá học tập THPT cần được xây dựng dựa trên các chuẩn kiến thức, kỹ năng, và phẩm chất.

Cần tạo môi trường KTĐG thân thiện, hợp tác, để học sinh cảm thấy thoải mái, tự tin khi tham gia. Giáo viên cần tạo không khí cởi mở, khuyến khích học sinh đặt câu hỏi, và chia sẻ ý kiến. Các bài kiểm tra có thể được thực hiện theo nhóm, để học sinh có thể học hỏi lẫn nhau. Kiểm tra đánh giá trực tuyến THPT có thể là một lựa chọn tốt, vì nó cho phép học sinh làm bài kiểm tra ở nhà, trong môi trường quen thuộc.

Việc phản hồi kết quả KTĐG kịp thời là rất quan trọng. Giáo viên cần phản hồi cho học sinh biết điểm mạnh, điểm yếu của mình, và đưa ra các gợi ý để cải thiện. Phản hồi cần cụ thể, chi tiết, và mang tính xây dựng. Đồng thời, cần tạo cơ hội để học sinh tự đánh giá năng lực của mình, và đặt ra các mục tiêu học tập. Báo cáo kiểm tra đánh giá THPT cần được gửi đến phụ huynh, để họ có thể nắm bắt được tình hình học tập của con em mình.