I. Khái quát về quản lý di tích quốc gia đặc biệt và tổng quan địa bàn nghiên cứu
Phần này trình bày tổng quan về quản lý di tích quốc gia đặc biệt, bao gồm các khái niệm cơ bản, nội dung quản lý, và cơ sở pháp lý. Khu di tích Phố Hiến được giới thiệu với các thông tin về địa điểm, phân loại di tích, và giá trị lịch sử, kiến trúc nghệ thuật. Phố Hiến từng là một thương cảng sầm uất, nổi tiếng với câu ca 'Thứ nhất Kinh Kỳ, thứ nhì Phố Hiến'. Các di tích tại đây phản ánh sự giao thoa văn hóa giữa Việt Nam và các nước như Nhật Bản, Trung Quốc, Hà Lan.
1.1. Khái quát về thành phố Hưng Yên và vùng đất Phố Hiến
Hưng Yên là vùng đất giàu truyền thống văn hiến, với hơn 210 di tích, trong đó Khu di tích Phố Hiến được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt. Phố Hiến từng là trung tâm thương mại quan trọng, nơi giao thương với nhiều quốc gia. Các di tích như Văn Miếu Xích Đằng, chùa Chuông, đền Mây là minh chứng cho sự phồn thịnh của Phố Hiến trong lịch sử.
1.2. Giá trị và vai trò của Khu di tích Phố Hiến
Khu di tích Phố Hiến không chỉ có giá trị lịch sử mà còn là di sản kiến trúc nghệ thuật độc đáo. Các di tích tại đây phản ánh sự đa dạng văn hóa và vai trò quan trọng của Phố Hiến trong lịch sử giao thương quốc tế. Việc công nhận di tích quốc gia đặc biệt năm 2014 đã khẳng định giá trị to lớn của khu di tích này.
II. Thực trạng quản lý di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Khu di tích Phố Hiến
Phần này phân tích thực trạng quản lý Khu di tích Phố Hiến, bao gồm các chủ thể quản lý như Cục Di sản văn hóa, Sở Văn hóa, Thể thao & Du lịch tỉnh Hưng Yên, và Ban Quản lý di tích. Các hoạt động quản lý như sưu tầm, tuyên truyền, quy hoạch, và tu bổ di tích được đánh giá chi tiết. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích.
2.1. Các chủ thể quản lý và cơ chế quản lý
Các chủ thể quản lý bao gồm Cục Di sản văn hóa, Sở Văn hóa, Thể thao & Du lịch tỉnh Hưng Yên, và Ban Quản lý di tích. Cơ chế quản lý được thực hiện thông qua các quy định pháp lý và sự phối hợp giữa các cơ quan. Tuy nhiên, sự thiếu đồng bộ trong quản lý đã dẫn đến nhiều khó khăn trong việc bảo tồn di tích.
2.2. Đánh giá công tác quản lý Khu di tích Phố Hiến
Công tác quản lý Khu di tích Phố Hiến đã đạt được một số kết quả như tuyên truyền, quảng bá giá trị di tích. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế như việc khoanh vùng bảo vệ di tích chưa hiệu quả, tình trạng lấn chiếm và xuống cấp di tích vẫn diễn ra. Cần có giải pháp đồng bộ để nâng cao hiệu quả quản lý.
III. Nâng cao hiệu quả quản lý di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Khu di tích Phố Hiến
Phần này đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý Khu di tích Phố Hiến, bao gồm nâng cao nhận thức, tăng cường quản lý nhà nước, huy động nguồn lực kinh tế, và phát huy vai trò cộng đồng. Các giải pháp này nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di tích, góp phần phát triển du lịch và kinh tế địa phương.
3.1. Giải pháp về nâng cao nhận thức
Nâng cao nhận thức của cộng đồng và chính quyền địa phương về giá trị của Khu di tích Phố Hiến là yếu tố quan trọng. Cần tăng cường tuyên truyền, giáo dục để người dân hiểu rõ tầm quan trọng của việc bảo tồn di tích. Các chương trình giáo dục di sản cần được triển khai rộng rãi.
3.2. Huy động nguồn lực kinh tế để phát huy giá trị di tích
Huy động nguồn lực kinh tế từ các tổ chức, doanh nghiệp và cộng đồng là giải pháp quan trọng để bảo tồn và phát huy giá trị Khu di tích Phố Hiến. Cần xây dựng các dự án đầu tư, kêu gọi tài trợ để tu bổ, tôn tạo di tích và phát triển du lịch.
