I. Cơ sở lý luận về quản lý dạy học môn Tiếng Việt ở trường tiểu học
Chương này tập trung vào việc xây dựng nền tảng lý luận cho quản lý dạy học môn Tiếng Việt tại các trường tiểu học. Các khái niệm cơ bản như quản lý, dạy học, và chương trình học được làm rõ. Đặc biệt, chương trình giáo dục tiểu học hiện nay yêu cầu giáo viên phải có năng lực dạy học phù hợp với mục tiêu phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh. Theo chương trình GDPT 2018, việc dạy học môn Tiếng Việt không chỉ nhằm trang bị kiến thức mà còn phát triển các kỹ năng ngôn ngữ cần thiết cho học sinh. Điều này đòi hỏi sự thay đổi trong phương pháp dạy học, từ việc truyền đạt kiến thức sang việc khuyến khích học sinh tự khám phá và phát triển tư duy. Như vậy, quản lý dạy học không chỉ là trách nhiệm của hiệu trưởng mà còn là sự phối hợp chặt chẽ giữa các giáo viên và các bên liên quan.
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
Nghiên cứu về quản lý dạy học môn Tiếng Việt đã được thực hiện qua nhiều giai đoạn. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực có thể nâng cao hiệu quả học tập của học sinh. Các tác giả như Thái Duy Tuyên và Phan Thị Hồng Vinh đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đổi mới phương pháp dạy học, đặc biệt là trong bối cảnh giáo dục hiện đại. Họ cho rằng việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực không chỉ giúp học sinh tiếp thu kiến thức mà còn phát triển kỹ năng tư duy và khả năng giao tiếp. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc dạy học môn Tiếng Việt, nơi mà việc sử dụng ngôn ngữ chính xác và hiệu quả là rất cần thiết.
1.2. Những khái niệm cơ bản
Khái niệm quản lý trong giáo dục được hiểu là quá trình tổ chức, điều hành và kiểm tra các hoạt động dạy học nhằm đạt được mục tiêu giáo dục. Trong bối cảnh dạy học môn Tiếng Việt, quản lý dạy học bao gồm việc xây dựng chương trình học, lựa chọn phương pháp dạy học phù hợp và đánh giá kết quả học tập của học sinh. Đặc biệt, việc quản lý dạy học cần phải chú trọng đến việc phát triển kỹ năng ngôn ngữ cho học sinh, từ đó giúp các em có khả năng giao tiếp và tư duy tốt hơn. Điều này không chỉ giúp học sinh nắm vững kiến thức mà còn hình thành nhân cách và phát triển toàn diện.
II. Thực trạng quản lý dạy học môn Tiếng Việt ở các trường tiểu học thành phố Bắc Kạn
Chương này phân tích thực trạng quản lý dạy học môn Tiếng Việt tại các trường tiểu học ở thành phố Bắc Kạn. Qua khảo sát, nhận thấy rằng nhiều giáo viên chưa nắm vững mục tiêu và nội dung chương trình GDPT 2018. Điều này dẫn đến việc thực hiện chương trình không đồng bộ và thiếu hiệu quả. Hơn nữa, việc đánh giá kết quả học tập của học sinh cũng chưa được thực hiện một cách khoa học, gây khó khăn trong việc xác định mức độ tiếp thu kiến thức của học sinh. Các yếu tố như cơ sở vật chất, thiết bị dạy học cũng ảnh hưởng lớn đến chất lượng dạy học. Đặc biệt, sự phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong việc hỗ trợ học sinh học tập còn hạn chế, dẫn đến việc học sinh không nhận được sự hỗ trợ cần thiết từ cả hai phía.
2.1. Khái quát về khảo sát thực trạng
Khảo sát thực trạng quản lý dạy học môn Tiếng Việt được thực hiện trên 30 cán bộ quản lý và 100 giáo viên tại 8 trường tiểu học. Kết quả cho thấy, phần lớn giáo viên chưa có đủ kiến thức và kỹ năng để thực hiện chương trình GDPT 2018. Nhiều giáo viên vẫn sử dụng phương pháp dạy học truyền thống, không khuyến khích sự tham gia của học sinh. Điều này dẫn đến việc học sinh không phát triển được các kỹ năng ngôn ngữ cần thiết. Hơn nữa, việc đánh giá kết quả học tập cũng chưa được thực hiện một cách đồng bộ, gây khó khăn trong việc xác định mức độ tiếp thu kiến thức của học sinh.
2.2. Đánh giá chung về thực trạng
Đánh giá chung cho thấy rằng quản lý dạy học môn Tiếng Việt tại các trường tiểu học thành phố Bắc Kạn còn nhiều hạn chế. Các yếu tố như cơ sở vật chất, thiết bị dạy học chưa đáp ứng đủ yêu cầu. Sự phối hợp giữa nhà trường và gia đình trong việc hỗ trợ học sinh học tập còn yếu. Điều này dẫn đến việc học sinh gặp khó khăn trong việc tiếp thu kiến thức và phát triển kỹ năng ngôn ngữ. Để khắc phục tình trạng này, cần có sự can thiệp từ phía các cấp quản lý giáo dục nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt.
III. Biện pháp quản lý dạy học môn Tiếng Việt của hiệu trưởng
Chương này đề xuất các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý dạy học môn Tiếng Việt tại các trường tiểu học thành phố Bắc Kạn. Đầu tiên, cần tổ chức bồi dưỡng năng lực cho giáo viên, giúp họ nắm vững chương trình GDPT 2018 và các phương pháp dạy học hiện đại. Thứ hai, cần tăng cường kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học để đảm bảo chất lượng giáo dục. Thứ ba, cần đầu tư vào cơ sở vật chất và thiết bị dạy học, tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên và học sinh trong quá trình dạy và học. Cuối cùng, cần xây dựng mối quan hệ chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội để hỗ trợ học sinh trong việc học tập môn Tiếng Việt.
3.1. Đề xuất các biện pháp quản lý
Các biện pháp quản lý dạy học môn Tiếng Việt cần được xây dựng dựa trên nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu, thực tiễn và hiệu quả. Cần tổ chức các khóa bồi dưỡng cho giáo viên về phương pháp dạy học mới, giúp họ nâng cao năng lực giảng dạy. Đồng thời, cần có các chương trình kiểm tra, đánh giá định kỳ để theo dõi tiến độ học tập của học sinh. Việc đầu tư vào cơ sở vật chất cũng rất quan trọng, giúp tạo ra môi trường học tập tốt hơn cho học sinh.
3.2. Khảo nghiệm về tính cần thiết và khả thi
Khảo nghiệm về tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đã đề xuất cho thấy rằng các biện pháp này đều được các giáo viên và cán bộ quản lý đánh giá cao. Họ cho rằng việc bồi dưỡng năng lực cho giáo viên và đầu tư vào cơ sở vật chất là rất cần thiết để nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt. Kết quả khảo nghiệm cho thấy rằng nếu các biện pháp này được thực hiện, chất lượng dạy học sẽ được cải thiện rõ rệt.
