Tổng quan nghiên cứu

Du lịch hiện là ngành kinh tế mũi nhọn của Việt Nam, đóng góp quan trọng vào GDP và thúc đẩy phát triển các lĩnh vực liên quan như văn hóa, giao thông, dịch vụ. Khu du lịch Tam Chúc, Ba Sao, tỉnh Hà Nam, với tổng diện tích khoảng 5.000 ha, sở hữu cảnh quan thiên nhiên độc đáo và tiềm năng phát triển du lịch lớn. Từ khi chính thức mở cửa đón khách vào năm 2019, khu du lịch đã thu hút trung bình từ 1,2 đến 1,7 triệu lượt khách mỗi năm, với tổng thu du lịch ước đạt gần 1.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, sự phát triển chưa tương xứng với tiềm năng do nhiều nguyên nhân, trong đó chất lượng nguồn nhân lực, đặc biệt là đội ngũ hướng dẫn viên du lịch (HDVDL) tại điểm, còn nhiều hạn chế.

Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ HDVDL tại điểm của Khu du lịch Tam Chúc, Ba Sao và đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng nhằm đáp ứng các tiêu chí của khu du lịch quốc gia đến năm 2025 và trở thành điểm đến quốc gia vào năm 2030. Nghiên cứu tập trung trong phạm vi Khu du lịch Tam Chúc, Ba Sao, giai đoạn từ 2018 đến 2024, với ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao trải nghiệm khách du lịch, tăng sức cạnh tranh và phát triển bền vững ngành du lịch địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết về chất lượng dịch vụ và quản lý chất lượng, đặc biệt tập trung vào chất lượng đội ngũ HDVDL tại điểm du lịch. Các khái niệm chính bao gồm:

  • Du lịch: Hoạt động di chuyển và lưu trú tạm thời ngoài môi trường thường xuyên nhằm mục đích giải trí, kinh doanh hoặc các mục đích hợp pháp khác, theo Luật Du lịch Việt Nam 2017.
  • Điểm du lịch: Không gian có tài nguyên du lịch và cơ sở vật chất phục vụ khách, có thể bao gồm nhiều điểm tham quan, theo UNWTO 2019.
  • Hướng dẫn viên du lịch tại điểm: Người thực hiện hướng dẫn khách tại các điểm du lịch, có vai trò quan trọng trong việc truyền tải giá trị văn hóa, lịch sử và tạo trải nghiệm cho khách.
  • Chất lượng đội ngũ HDVDL: Được đo bằng sự hài lòng của khách du lịch dựa trên trình độ chuyên môn, kỹ năng giao tiếp, ngoại ngữ, đạo đức nghề nghiệp, sức khỏe và thái độ phục vụ.
  • Nguyên tắc quản lý chất lượng: Bao gồm định hướng khách hàng, sự lãnh đạo, sự tham gia của mọi người, quan điểm quá trình, tính hệ thống, cải tiến liên tục, quyết định dựa trên sự kiện và quan hệ hợp tác cùng có lợi.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích tổng hợp và phân tích số liệu nhằm đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ HDVDL tại điểm. Nguồn dữ liệu bao gồm:

  • Số liệu thống kê từ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Nam.
  • Báo cáo và tài liệu chính thức của Ban quản lý Khu du lịch Tam Chúc, Ba Sao.
  • Khảo sát thực địa và phỏng vấn sâu với 20 HDVDL tại điểm.
  • Khảo sát ý kiến của 300 khách du lịch về chất lượng HDVDL tại điểm.

Cỡ mẫu khảo sát gồm 20 HDVDL và 300 khách du lịch, được chọn ngẫu nhiên nhằm đảm bảo tính đại diện. Phân tích dữ liệu sử dụng các công cụ thống kê mô tả và so sánh tỷ lệ phần trăm để đánh giá chất lượng và hiệu quả các giải pháp đề xuất. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ năm 2023 đến đầu năm 2024.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Cơ cấu đội ngũ HDVDL tại điểm: Tổng số 27 HDVDL được cấp thẻ hành nghề, trong đó 92,6% là nữ, chủ yếu trong độ tuổi 20-30, phù hợp với đặc thù công việc năng động và yêu cầu sức khỏe cao.
  2. Trình độ chuyên môn: 85% HDVDL có trình độ trung cấp, cao đẳng hoặc đại học; 55,6% chuyên ngành văn hóa, 44,4% chuyên ngành du lịch. Tuy nhiên, không có HDVDL nào có trình độ thạc sĩ hoặc tiến sĩ.
  3. Kỹ năng và đào tạo: Chỉ 25% HDVDL tham gia các lớp bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn. Kỹ năng ngoại ngữ, đặc biệt tiếng Anh, còn hạn chế, ảnh hưởng đến khả năng phục vụ khách quốc tế.
  4. Đánh giá của khách du lịch: Trong 300 phiếu khảo sát, 70% khách hài lòng với kiến thức và thái độ phục vụ của HDVDL, nhưng 30% phản ánh cần cải thiện kỹ năng giao tiếp và khả năng xử lý tình huống.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy đội ngũ HDVDL tại điểm của Khu du lịch Tam Chúc, Ba Sao có nền tảng trình độ chuyên môn tương đối tốt, phù hợp với yêu cầu phát triển du lịch văn hóa và tâm linh. Tuy nhiên, sự thiếu đồng đều về kỹ năng ngoại ngữ và đào tạo liên tục là điểm hạn chế lớn, ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ, đặc biệt với khách quốc tế ngày càng tăng. So sánh với kinh nghiệm quốc tế như Okinawa (Nhật Bản) và Matxcova (Nga), việc đào tạo chuyên sâu và phân loại HDVDL theo loại hình du lịch là yếu tố then chốt để nâng cao chất lượng.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố trình độ học vấn và tỷ lệ hài lòng của khách du lịch, giúp minh họa rõ nét các điểm mạnh và hạn chế. Việc nâng cao kỹ năng mềm, ngoại ngữ và tổ chức các khóa đào tạo định kỳ sẽ góp phần cải thiện đáng kể chất lượng đội ngũ HDVDL tại điểm, từ đó nâng cao trải nghiệm khách và uy tín của Khu du lịch Tam Chúc, Ba Sao.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu và bồi dưỡng kỹ năng ngoại ngữ: Tập trung nâng cao trình độ tiếng Anh và các ngoại ngữ phổ biến khác cho HDVDL tại điểm, nhằm tăng khả năng phục vụ khách quốc tế. Thời gian thực hiện trong 12 tháng, do Ban quản lý Khu du lịch phối hợp với các trung tâm đào tạo chuyên ngành thực hiện.
  2. Xây dựng chương trình đào tạo định kỳ về kỹ năng nghiệp vụ và xử lý tình huống: Đào tạo kỹ năng giao tiếp, thuyết minh hấp dẫn và kỹ năng quản lý tour, giúp HDVDL nâng cao hiệu quả công việc. Thực hiện hàng năm, có đánh giá hiệu quả sau mỗi khóa.
  3. Tăng cường giám sát và đánh giá năng lực HDVDL tại điểm: Tổ chức các hội thi thuyết minh viên giỏi, thi tay nghề HDVDL để khích lệ và nâng cao chất lượng đội ngũ. Chủ thể thực hiện là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Nam phối hợp với Ban quản lý Khu du lịch, thực hiện định kỳ 2 năm một lần.
  4. Phát triển môi trường làm việc chuyên nghiệp và hỗ trợ tâm lý cho HDVDL: Cải thiện điều kiện làm việc, tạo động lực và nâng cao sức khỏe cho HDVDL, đồng thời xây dựng văn hóa làm việc tích cực, thân thiện. Thời gian triển khai liên tục, do Ban quản lý Khu du lịch chủ trì.

Các giải pháp này nhằm mục tiêu nâng tỷ lệ hài lòng của khách du lịch lên trên 85% trong vòng 3 năm tới, đồng thời tăng cường năng lực cạnh tranh của Khu du lịch Tam Chúc, Ba Sao trên thị trường du lịch quốc tế.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cơ quan quản lý nhà nước về du lịch: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Nam và các đơn vị liên quan có thể sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách phát triển nguồn nhân lực du lịch, đặc biệt là đội ngũ HDVDL tại điểm.
  2. Ban quản lý Khu du lịch Tam Chúc, Ba Sao: Áp dụng các giải pháp nâng cao chất lượng HDVDL nhằm cải thiện dịch vụ, thu hút khách và phát triển bền vững khu du lịch.
  3. Các trường đại học và trung tâm đào tạo du lịch: Tham khảo để điều chỉnh chương trình đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng phù hợp với thực tiễn và nhu cầu của thị trường du lịch hiện nay.
  4. Doanh nghiệp lữ hành và HDVDL: Nâng cao nhận thức về vai trò của HDVDL tại điểm, từ đó chủ động tham gia các khóa đào tạo, cải thiện kỹ năng và nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao chất lượng HDVDL tại điểm lại quan trọng đối với du lịch?
    Chất lượng HDVDL ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm khách du lịch, giúp truyền tải giá trị văn hóa, lịch sử và tạo ấn tượng tích cực, từ đó nâng cao uy tín và sức cạnh tranh của điểm đến.

  2. Đội ngũ HDVDL tại điểm của Khu du lịch Tam Chúc hiện có những điểm mạnh gì?
    Đội ngũ chủ yếu là nữ, trẻ tuổi, có trình độ chuyên môn cao (85% có trình độ trung cấp trở lên), năng động và có sức khỏe phù hợp với yêu cầu công việc.

  3. Những hạn chế lớn nhất của đội ngũ HDVDL tại điểm là gì?
    Kỹ năng ngoại ngữ còn hạn chế, đặc biệt là tiếng Anh; thiếu các khóa đào tạo định kỳ nâng cao kỹ năng nghiệp vụ và xử lý tình huống; sự đồng đều về trình độ và kỹ năng chưa cao.

  4. Các giải pháp nâng cao chất lượng HDVDL tại điểm được đề xuất như thế nào?
    Tổ chức đào tạo chuyên sâu về ngoại ngữ và kỹ năng nghiệp vụ, tăng cường giám sát, tổ chức hội thi nâng cao năng lực, cải thiện môi trường làm việc và hỗ trợ tâm lý cho HDVDL.

  5. Làm thế nào để đánh giá hiệu quả của các giải pháp nâng cao chất lượng HDVDL?
    Thông qua khảo sát sự hài lòng của khách du lịch, đánh giá năng lực HDVDL qua các kỳ thi tay nghề, theo dõi tỷ lệ tham gia đào tạo và cải thiện kỹ năng qua thời gian.

Kết luận

  • Đội ngũ HDVDL tại điểm của Khu du lịch Tam Chúc, Ba Sao có nền tảng trình độ chuyên môn tốt nhưng còn hạn chế về kỹ năng ngoại ngữ và đào tạo liên tục.
  • Chất lượng HDVDL ảnh hưởng đến 80% sự thành công của tour du lịch, do đó nâng cao chất lượng đội ngũ là nhiệm vụ cấp thiết.
  • Các giải pháp đào tạo chuyên sâu, giám sát năng lực và cải thiện môi trường làm việc được đề xuất nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ.
  • Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để các cơ quan quản lý, đơn vị du lịch và đào tạo áp dụng hiệu quả.
  • Tiếp tục theo dõi, đánh giá và điều chỉnh các giải pháp trong giai đoạn 2024-2027 để đạt mục tiêu trở thành khu du lịch quốc gia với dịch vụ chất lượng cao.

Luận văn kêu gọi các bên liên quan tích cực phối hợp triển khai các giải pháp nhằm phát triển bền vững đội ngũ HDVDL tại điểm, góp phần nâng cao sức hấp dẫn và thương hiệu Khu du lịch Tam Chúc, Ba Sao trên bản đồ du lịch Việt Nam và quốc tế.