Tổng quan nghiên cứu

Theo báo cáo của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), năm 2022, Việt Nam đón khoảng 3 triệu hành khách quốc tế, trong đó 98% di chuyển bằng đường hàng không, chiếm ưu thế vượt trội so với các phương tiện khác như đường bộ và đường biển. Thị trường hàng không Việt Nam hiện có 6 hãng hàng không nội địa, trong đó Vietnam Airlines giữ vai trò chủ đạo với đội tàu bay lâu đời, mạng đường bay rộng khắp và là hãng hàng không quốc gia. Tuy nhiên, sự cạnh tranh trong ngành hàng không ngày càng khốc liệt, đòi hỏi Vietnam Airlines phải không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ để giữ chân khách hàng trung thành và thu hút khách mới.

Luận văn tập trung nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của hành khách quốc tế trên các chuyến bay quốc nội của Vietnam Airlines trong giai đoạn từ tháng 01 đến tháng 05 năm 2023, khảo sát trên toàn bộ mạng đường bay quốc nội với trọng tâm là trục Hà Nội - Hồ Chí Minh. Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định mức độ ảnh hưởng của các yếu tố dịch vụ như tiếp viên hàng không, thức ăn, chương trình giải trí, dịch vụ mặt đất và dịch vụ sau chuyến bay đến sự hài lòng của hành khách quốc tế, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ, góp phần gia tăng thị phần và phát triển bền vững cho Vietnam Airlines.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên sự kết hợp của hai mô hình nghiên cứu chất lượng dịch vụ và sự hài lòng khách hàng là SERVQUAL và AIRQUAL. Mô hình SERVQUAL của Parasuraman (1985 & 1988) tập trung vào năm thành phần chính: độ tin cậy, tính đáp ứng, năng lực phục vụ, sự đồng cảm và phương tiện hữu hình. Mô hình AIRQUAL của Bari và cộng sự (2001) mở rộng thêm các yếu tố đặc thù ngành hàng không như hữu hình của hãng vận chuyển, hữu hình của nhà ga, nhân viên hàng không, sự đồng cảm và hình ảnh hãng.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm:

  • Sự hài lòng khách hàng: sự đánh giá của khách hàng dựa trên sự so sánh giữa kỳ vọng và trải nghiệm thực tế.
  • Chất lượng dịch vụ: mức độ đáp ứng các yếu tố dịch vụ theo mong đợi của khách hàng.
  • Các nhân tố dịch vụ hàng không: bao gồm lịch bay, đội máy bay, tiếp viên hàng không, thức ăn và thức uống, chương trình giải trí, dịch vụ mặt đất và dịch vụ sau chuyến bay.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát 220 hành khách quốc tế trên các chuyến bay quốc nội của Vietnam Airlines từ tháng 01 đến tháng 05 năm 2023. Mẫu khảo sát được chọn theo phương pháp ngẫu nhiên có chủ đích, đảm bảo đại diện cho các nhóm khách theo giới tính, độ tuổi, nghề nghiệp, quốc tịch và mục đích chuyến đi.

Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phần mềm SPSS 20, bao gồm kiểm định độ tin cậy thang đo (Cronbach’s Alpha), phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích tương quan Pearson, hồi quy đa biến và kiểm định sự khác biệt bằng T-Test và ANOVA. Quy trình nghiên cứu gồm xây dựng thang đo dựa trên mô hình SERVQUAL và AIRQUAL, khảo sát định tính với cán bộ và khách hàng thường xuyên, hoàn thiện bảng câu hỏi và tiến hành khảo sát chính thức.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tiếp viên hàng không có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đến sự hài lòng của hành khách quốc tế với hệ số hồi quy beta cao, thể hiện qua thái độ phục vụ, kỹ năng xử lý tình huống và khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh. Khoảng 85% hành khách đánh giá cao sự chuyên nghiệp và thân thiện của tiếp viên.

  2. Thức ăn và thức uống trên chuyến bay cũng là yếu tố quan trọng, với 78% khách hài lòng về sự đa dạng, chất lượng món ăn và dịch vụ phục vụ kịp thời. Các món ăn đặc trưng Việt Nam như phở, bún bò được đánh giá cao, góp phần tạo ấn tượng tốt với khách quốc tế.

  3. Dịch vụ mặt đất như thủ tục làm việc nhanh chóng, hỗ trợ hành lý và dịch vụ xe lăn miễn phí cho khách khuyết tật được 72% khách hàng đánh giá tích cực, góp phần nâng cao trải nghiệm tổng thể.

  4. Chương trình giải trí trên máy bay nhận được sự hài lòng ở mức 65%, với đa dạng phim ảnh, âm nhạc và ứng dụng giải trí không dây trên các tàu bay hiện đại như A350 và B787.

  5. Dịch vụ sau chuyến bay, bao gồm chương trình khách hàng thường xuyên Lotusmile và dịch vụ Meet and Greet, được đánh giá cao với 70% khách hài lòng, giúp tăng sự gắn kết và trung thành của khách hàng.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy các yếu tố liên quan đến con người như tiếp viên hàng không đóng vai trò quyết định trong việc tạo ra sự hài lòng, phù hợp với các nghiên cứu trước đây về tầm quan trọng của yếu tố con người trong dịch vụ hàng không. Sự đa dạng và chất lượng thức ăn, thức uống cũng góp phần tạo nên trải nghiệm tích cực, nhất là với khách quốc tế có nhu cầu thưởng thức ẩm thực bản địa.

Dịch vụ mặt đất và dịch vụ sau chuyến bay là những điểm chạm quan trọng giúp khách hàng cảm nhận được sự quan tâm toàn diện của hãng, từ đó tăng cường lòng trung thành. Mức độ hài lòng với chương trình giải trí tuy tích cực nhưng còn có thể cải thiện, đặc biệt trên các tàu bay thân hẹp chưa được trang bị đầy đủ hệ thống giải trí cá nhân.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ hài lòng theo từng yếu tố dịch vụ, hoặc bảng phân tích hồi quy đa biến minh họa mức độ ảnh hưởng tương đối của các nhân tố đến sự hài lòng tổng thể.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao chất lượng đào tạo tiếp viên hàng không: Tập trung vào kỹ năng giao tiếp tiếng Anh, xử lý tình huống và phát thanh trên chuyến bay nhằm tăng cường sự chuyên nghiệp và thân thiện, dự kiến hoàn thành trong vòng 12 tháng, do Ban Đào tạo Vietnam Airlines chủ trì.

  2. Cải tiến thực đơn và dịch vụ ăn uống: Đa dạng hóa món ăn đặc trưng Việt Nam và quốc tế, đảm bảo phục vụ kịp thời, đồng thời phát triển các suất ăn đặc biệt phù hợp với nhu cầu sức khỏe và tôn giáo, thực hiện trong 6 tháng tới, do Ban Dịch vụ Hành khách phối hợp với nhà cung cấp suất ăn.

  3. Tối ưu hóa dịch vụ mặt đất: Rút ngắn thời gian làm thủ tục, nâng cao chất lượng hỗ trợ hành lý và mở rộng dịch vụ xe lăn miễn phí cho khách khuyết tật, hoàn thiện trong 9 tháng, do Ban Dịch vụ Mặt đất đảm nhiệm.

  4. Mở rộng và nâng cấp chương trình giải trí: Trang bị hệ thống giải trí cá nhân trên các tàu bay thân hẹp, cập nhật nội dung giải trí đa dạng và phát triển ứng dụng giải trí không dây, hoàn thành trong 18 tháng, do Ban Công nghệ Thông tin và Ban Dịch vụ Hành khách phối hợp thực hiện.

  5. Phát triển dịch vụ sau chuyến bay: Tăng cường chương trình khách hàng thường xuyên Lotusmile với nhiều ưu đãi hấp dẫn, mở rộng dịch vụ Meet and Greet tại các sân bay lớn, dự kiến trong 12 tháng, do Ban Marketing và Ban Dịch vụ Hành khách quản lý.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý Vietnam Airlines: Nhận diện các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng khách hàng để xây dựng chiến lược phát triển dịch vụ phù hợp, nâng cao năng lực cạnh tranh.

  2. Nhân viên và đội ngũ tiếp viên hàng không: Hiểu rõ vai trò và tác động của mình trong việc tạo trải nghiệm khách hàng tích cực, từ đó cải thiện kỹ năng phục vụ và giao tiếp.

  3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị kinh doanh, Marketing dịch vụ: Tham khảo mô hình nghiên cứu kết hợp SERVQUAL và AIRQUAL trong ngành hàng không, áp dụng cho các nghiên cứu tương tự.

  4. Các đơn vị cung cấp dịch vụ liên quan đến hàng không: Như công ty cung ứng suất ăn, dịch vụ mặt đất, công ty kỹ thuật máy bay, để hiểu nhu cầu và kỳ vọng của khách hàng, từ đó nâng cao chất lượng dịch vụ.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao tiếp viên hàng không lại ảnh hưởng lớn nhất đến sự hài lòng của hành khách?
    Tiếp viên là người trực tiếp tương tác với hành khách trong suốt chuyến bay, thái độ phục vụ, kỹ năng giao tiếp và xử lý tình huống của họ tạo ấn tượng mạnh mẽ, ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm và cảm nhận của khách.

  2. Làm thế nào để Vietnam Airlines cải thiện dịch vụ ăn uống trên chuyến bay?
    Bằng cách đa dạng hóa thực đơn, cập nhật món ăn theo mùa và văn hóa địa phương, phục vụ kịp thời và chú trọng đến các suất ăn đặc biệt phù hợp với nhu cầu sức khỏe và tôn giáo của khách.

  3. Dịch vụ mặt đất có vai trò như thế nào trong sự hài lòng của hành khách?
    Dịch vụ mặt đất giúp hành khách tiết kiệm thời gian, giảm stress khi làm thủ tục, hỗ trợ hành lý và các dịch vụ đặc biệt, từ đó tạo sự thuận tiện và thoải mái ngay từ đầu hành trình.

  4. Chương trình giải trí trên máy bay có ảnh hưởng ra sao đến trải nghiệm khách hàng?
    Chương trình giải trí đa dạng và hiện đại giúp hành khách giải trí, giảm mệt mỏi trong suốt chuyến bay, đặc biệt trên các chuyến bay dài, góp phần nâng cao sự hài lòng tổng thể.

  5. Vietnam Airlines có những chính sách gì để giữ chân khách hàng quốc tế?
    Hãng triển khai chương trình khách hàng thường xuyên Lotusmile với nhiều ưu đãi, dịch vụ Meet and Greet hỗ trợ tận tình, cùng các dịch vụ cá nhân hóa nhằm tăng sự gắn kết và trung thành của khách hàng.

Kết luận

  • Luận văn đã xây dựng và kiểm định mô hình nghiên cứu gồm 7 nhân tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của hành khách quốc tế trên các chuyến bay quốc nội của Vietnam Airlines.
  • Tiếp viên hàng không, thức ăn và thức uống, dịch vụ mặt đất là những yếu tố có tác động mạnh mẽ nhất đến sự hài lòng.
  • Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để Vietnam Airlines điều chỉnh và nâng cao chất lượng dịch vụ, gia tăng trải nghiệm khách hàng.
  • Các đề xuất giải pháp cụ thể hướng tới cải thiện kỹ năng nhân viên, đa dạng hóa dịch vụ và nâng cấp tiện nghi được kỳ vọng thực hiện trong vòng 1-2 năm tới.
  • Khuyến khích các bên liên quan trong ngành hàng không và nghiên cứu dịch vụ tham khảo để phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Hành động tiếp theo là triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục thu thập phản hồi khách hàng để điều chỉnh kịp thời, đảm bảo Vietnam Airlines duy trì vị thế hàng đầu trong ngành hàng không Việt Nam và khu vực.