Đánh giá và đề xuất giải pháp bảo tồn đa dạng sinh học ở khu bảo tồn quốc gia Nạm Ét Phu Lơi

• Tác giả: Học Thái Nguyên
• Người hướng dẫn: PGS.TS Đỗ Thị Lập Thái
• Trường học: Trường Đại Học Nông Lâm
• Chuyên ngành: Môi Trường
• Đề tài: Luận Văn Đánh Giá Hiện Trạng Và Đề Xuất Một Số Giải Pháp Nâng Cao Hiệu Quả Công Tác Bảo Tồn Đa Dạng Sinh Học Ở Khu Bảo Tồn Quốc Gia Nạm Ét Phu Lơi
• Loại tài liệu: Luận Văn
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Luang Pha Băng

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. Tính thiết yếu của đề tài
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.3. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
• 2. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Phạm vi và thời gian nghiên cứu
• 2.3. Phương pháp nghiên cứu
• 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. Tổng quan điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội ở khu bảo tồn PEPL
• 3.2. Điều kiện tự nhiên
• 3.3. Điều kiện kinh tế xã hội
• 3.4. Diễn biến tài nguyên rừng tại khu vực nghiên cứu
• 3.5. Đặc điểm đa dạng loài chim
• 3.6. Nguyên nhân suy giảm đa dạng sinh học ở khu bảo tồn PEPL
• 3.7. Thực trạng quản lý bảo tồn đa dạng sinh học tại tỉnh Luang Prabang
• 3.8. Đề xuất một số giải pháp quản lý bảo tồn đa dạng sinh học
• 4. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Khu Bảo Tồn Nậm Ét Phu Lơi Giá Trị Đa Dạng Sinh Học

Khu bảo tồn quốc gia Nậm Ét Phu Lơi (NEPL) là một trong những khu vực đa dạng sinh học quan trọng nhất của Lào. Nơi đây sở hữu hệ sinh thái phong phú, từ rừng nguyên sinh đến các vùng đất ngập nước, tạo điều kiện cho nhiều loài động thực vật quý hiếm sinh sống. NEPL đóng vai trò thiết yếu trong việc bảo tồn thiên nhiên và cung cấp các dịch vụ hệ sinh thái quan trọng cho cộng đồng địa phương. Nghiên cứu đánh giá cao tầm quan trọng của khu bảo tồn, nhấn mạnh sự cần thiết của các giải pháp bảo tồn hiệu quả để duy trì giá trị đa dạng sinh học Nậm Ét Phu Lơi cho các thế hệ tương lai. "Khu bảo tồn Quố́c gia Nam Et - Phu Louey (NEPL) hỗ trợ một số giải pháp và bảo tồn đa dạng sinh học ở khu bảo tồn NEPL nói chung, nói riêng là quản lý các động vật sắp tuyệt chủng có tầm quan trọng quốc tế."

1.1. Vị trí địa lý và đặc điểm tự nhiên của Nậm Ét Phu Lơi

Nậm Ét Phu Lơi nằm ở phía bắc Lào, giáp biên giới Việt Nam, bao gồm nhiều dạng địa hình khác nhau, từ núi cao đến thung lũng. Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của hệ sinh thái Nậm Ét Phu Lơi. Lượng mưa hàng năm dao động từ 1400-1800mm và nhiệt độ từ 5-30°C. Khu bảo tồn bao gồm khoảng 500.000 ha rừng thường xanh hỗn giao và rừng rụng lá.

1.2. Vai trò của khu bảo tồn trong bảo tồn đa dạng sinh học

NEPL là nơi sinh sống của nhiều loài động thực vật quý hiếm, có giá trị bảo tồn cao. Khu bảo tồn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ các loài này khỏi nguy cơ tuyệt chủng. Việc bảo tồn đa dạng sinh học tại NEPL không chỉ có ý nghĩa đối với Lào mà còn đối với toàn cầu. Các biện pháp quản lý khu bảo tồn hiệu quả là yếu tố then chốt để đảm bảo sự tồn tại lâu dài của các loài này.

II. Thách Thức Bảo Tồn Mối Đe Dọa Đa Dạng Sinh Học Nậm Ét Phu Lơi

Mặc dù có giá trị đa dạng sinh học to lớn, khu bảo tồn quốc gia Nậm Ét Phu Lơi đang đối mặt với nhiều thách thức. Săn bắn trái phép, mất môi trường sống do khai thác gỗ và mở rộng đất nông nghiệp, cùng với áp lực từ biến đổi khí hậu và đa dạng sinh học, đang đe dọa sự bảo tồn thiên nhiên tại khu vực này. Các hoạt động kinh tế sinh thái thiếu bền vững cũng góp phần làm suy giảm nguồn lực tự nhiên Nậm Ét Phu Lơi và ảnh hưởng tiêu cực đến cộng đồng địa phương và bảo tồn. Cần có những giải pháp toàn diện để giải quyết những thách thức này và đảm bảo tương lai cho đa dạng sinh học Nậm Ét Phu Lơi.

2.1. Tác động của săn bắn trái phép đến quần thể động vật hoang dã

Săn bắn trái phép là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với đa dạng sinh học Nậm Ét Phu Lơi. Các loài động vật hoang dã, đặc biệt là các loài quý hiếm như hổ Đông Dương, voi và tê giác, thường xuyên bị săn bắn để lấy thịt, da và các bộ phận khác để buôn bán. Điều này dẫn đến sự suy giảm nghiêm trọng về số lượng cá thể và ảnh hưởng đến cân bằng sinh thái của khu bảo tồn.

2.2. Mất môi trường sống do khai thác gỗ và chuyển đổi mục đích sử dụng đất

Khai thác gỗ trái phép và chuyển đổi rừng thành đất nông nghiệp đang gây ra tình trạng mất môi trường sống nghiêm trọng tại NEPL. Việc phá rừng làm giảm diện tích rừng tự nhiên, phá vỡ hệ sinh thái Nậm Ét Phu Lơi và ảnh hưởng đến khả năng sinh tồn của nhiều loài động thực vật. Tình trạng này cần được kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo sự bảo tồn đa dạng sinh học.

2.3. Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến đa dạng sinh học Nậm Ét Phu Lơi

Biến đổi khí hậu và đa dạng sinh học gây ra những tác động tiêu cực đến đa dạng sinh học Nậm Ét Phu Lơi. Sự thay đổi về nhiệt độ và lượng mưa có thể ảnh hưởng đến sự phân bố và sinh sản của các loài động thực vật. Các hiện tượng thời tiết cực đoan như hạn hán và lũ lụt cũng có thể gây ra những thiệt hại lớn cho hệ sinh thái Nậm Ét Phu Lơi.

III. Cách Nâng Cao Hiệu Quả Giải Pháp Bảo Tồn Đa Dạng Sinh Học

Để nâng cao hiệu quả bảo tồn tại khu bảo tồn quốc gia Nậm Ét Phu Lơi, cần áp dụng các giải pháp toàn diện và bền vững. Tăng cường thực thi pháp luật để ngăn chặn săn bắn trái phép và khai thác gỗ bất hợp pháp là vô cùng quan trọng. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh các hoạt động quản lý khu bảo tồn, bảo vệ và phục hồi môi trường sống tự nhiên. Sự tham gia tích cực của cộng đồng địa phương và bảo tồn trong các hoạt động bảo tồn cũng là yếu tố then chốt để đảm bảo thành công. Ngoài ra, phát triển du lịch sinh thái Nậm Ét Phu Lơi một cách bền vững có thể tạo ra nguồn thu nhập cho cộng đồng và nâng cao nhận thức về bảo tồn thiên nhiên.

3.1. Tăng cường thực thi pháp luật và kiểm soát săn bắn trái phép

Cần tăng cường các hoạt động tuần tra, kiểm soát và xử lý nghiêm các hành vi săn bắn trái phép và khai thác gỗ bất hợp pháp. Việc trang bị đầy đủ thiết bị và đào tạo nghiệp vụ cho lực lượng kiểm lâm là cần thiết để nâng cao hiệu quả công tác này. Đồng thời, cần tăng cường hợp tác với các cơ quan chức năng khác để chia sẻ thông tin và phối hợp hành động.

3.2. Bảo vệ và phục hồi môi trường sống tự nhiên

Cần có các biện pháp bảo vệ và phục hồi rừng tự nhiên, đặc biệt là các khu rừng nguyên sinh. Việc trồng cây gây rừng, phục hồi các vùng đất bị suy thoái và quản lý chặt chẽ các khu vực có nguy cơ bị xâm lấn là cần thiết để duy trì hệ sinh thái Nậm Ét Phu Lơi. Cần có các dự án cụ thể về phục hồi thực vật Nậm Ét Phu Lơi.

3.3. Phát huy vai trò của cộng đồng địa phương trong bảo tồn

Cần khuyến khích sự tham gia của cộng đồng địa phương và bảo tồn vào các hoạt động bảo tồn. Việc cung cấp kiến thức và kỹ năng về bảo tồn thiên nhiên cho người dân địa phương, tạo cơ hội cho họ tham gia vào các hoạt động quản lý khu bảo tồn và chia sẻ lợi ích từ du lịch sinh thái Nậm Ét Phu Lơi là cần thiết để đảm bảo sự bền vững của các hoạt động bảo tồn.

IV. Quản Lý Khu Bảo Tồn Hướng Dẫn Chi Tiết Phương Pháp Hiệu Quả

Quản lý khu bảo tồn hiệu quả là yếu tố then chốt để đảm bảo sự thành công của các hoạt động bảo tồn đa dạng sinh học. Cần xây dựng và thực hiện các kế hoạch quản lý khu bảo tồn dựa trên cơ sở khoa học và phù hợp với điều kiện thực tế của NEPL. Việc giám sát và đánh giá thường xuyên tình hình đa dạng sinh học Nậm Ét Phu Lơi là cần thiết để điều chỉnh các biện pháp quản lý một cách kịp thời. Ngoài ra, cần tăng cường nguồn lực tài chính và nhân lực cho công tác quản lý khu bảo tồn.

4.1. Xây dựng và thực hiện kế hoạch quản lý khu bảo tồn khoa học và phù hợp

Kế hoạch quản lý khu bảo tồn cần dựa trên các nghiên cứu khoa học về sinh thái học và nghiên cứu đa dạng sinh học, đồng thời phải phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của cộng đồng địa phương và bảo tồn. Kế hoạch cần xác định rõ các mục tiêu, biện pháp và nguồn lực cần thiết để đạt được các mục tiêu bảo tồn đa dạng sinh học.

4.2. Giám sát và đánh giá thường xuyên tình hình đa dạng sinh học

Cần thiết lập hệ thống giám sát đa dạng sinh học Nậm Ét Phu Lơi để theo dõi sự thay đổi về số lượng cá thể, phân bố và tình trạng môi trường sống của các loài động thực vật. Việc đánh giá thường xuyên tình hình đa dạng sinh học sẽ giúp xác định những vấn đề cần giải quyết và điều chỉnh các biện pháp quản lý một cách kịp thời.

4.3. Tăng cường nguồn lực tài chính và nhân lực cho quản lý khu bảo tồn

Cần tăng cường đầu tư tài chính cho các hoạt động quản lý khu bảo tồn, bao gồm chi phí cho tuần tra, kiểm soát, nghiên cứu khoa học, tuyên truyền giáo dục và hỗ trợ cộng đồng địa phương và bảo tồn. Đồng thời, cần đào tạo và bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý khu bảo tồn.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Nghiên Cứu Đa Dạng Sinh Học và Bảo Tồn tại Nậm Ét

Các nghiên cứu đa dạng sinh học đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin khoa học để bảo tồn đa dạng sinh học hiệu quả. Các nghiên cứu về động vật Nậm Ét Phu Lơi, thực vật Nậm Ét Phu Lơi và hệ sinh thái Nậm Ét Phu Lơi cung cấp những dữ liệu quan trọng để xây dựng các kế hoạch bảo tồn phù hợp. Việc ứng dụng các kết quả nghiên cứu đa dạng sinh học vào thực tiễn quản lý khu bảo tồn sẽ giúp nâng cao hiệu quả của các hoạt động bảo tồn.

5.1. Nghiên cứu về động vật và thực vật quý hiếm tại Nậm Ét Phu Lơi

Các nghiên cứu cần tập trung vào việc xác định số lượng, phân bố, sinh thái học và các mối đe dọa đối với các loài động thực vật quý hiếm. Thông tin này sẽ giúp xây dựng các biện pháp bảo vệ và phục hồi quần thể các loài này. Ví dụ, nghiên cứu về hổ Đông Dương có thể giúp xác định các khu vực quan trọng cần được bảo vệ và các biện pháp ngăn chặn săn bắn trái phép.

5.2. Nghiên cứu về hệ sinh thái rừng và đất ngập nước

Các nghiên cứu cần tập trung vào việc đánh giá chức năng sinh thái, giá trị kinh tế và các mối đe dọa đối với các hệ sinh thái Nậm Ét Phu Lơi. Thông tin này sẽ giúp xây dựng các biện pháp quản lý khu bảo tồn hiệu quả và đảm bảo sự cung cấp các dịch vụ hệ sinh thái cho cộng đồng địa phương và bảo tồn. Cần chú trọng nghiên cứu và kinh tế sinh thái để phát triển sinh kế bền vững cho người dân.

VI. Phát Triển Bền Vững Kinh Tế Sinh Thái và Du Lịch Sinh Thái Nậm Ét

Phát triển kinh tế sinh thái và du lịch sinh thái Nậm Ét Phu Lơi là một hướng đi quan trọng để phát triển bền vững và nâng cao đời sống cho cộng đồng địa phương và bảo tồn. Cần xây dựng các mô hình kinh tế sinh thái dựa trên việc khai thác bền vững các nguồn lực tự nhiên Nậm Ét Phu Lơi, đồng thời bảo vệ đa dạng sinh học và bảo tồn thiên nhiên. Du lịch sinh thái Nậm Ét Phu Lơi cần được phát triển một cách có trách nhiệm, đảm bảo không gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và đa dạng sinh học.

6.1. Các mô hình kinh tế sinh thái phù hợp với điều kiện của Nậm Ét Phu Lơi

Cần nghiên cứu và phát triển các mô hình kinh tế sinh thái phù hợp với điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội của NEPL, như trồng cây dược liệu, nuôi ong lấy mật, sản xuất các sản phẩm thủ công mỹ nghệ từ nguồn lực tự nhiên Nậm Ét Phu Lơi một cách bền vững. Các mô hình này cần được hỗ trợ về vốn, kỹ thuật và thị trường tiêu thụ.

6.2. Phát triển du lịch sinh thái có trách nhiệm và bền vững

Du lịch sinh thái Nậm Ét Phu Lơi cần được phát triển theo hướng giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và đa dạng sinh học. Cần xây dựng các sản phẩm du lịch dựa trên việc khám phá hệ sinh thái Nậm Ét Phu Lơi, tìm hiểu văn hóa của cộng đồng địa phương và bảo tồn, đồng thời nâng cao nhận thức về bảo tồn thiên nhiên cho du khách. Cần chú trọng đến việc quản lý rác thải, xử lý nước thải và sử dụng năng lượng tái tạo.

## Tổng quan nghiên cứu

Khu bảo tồn quốc gia Păm Ét Phu Lơi (PEPL) tỉnh Luang Prabang, Lào, với diện tích khoảng 500.000 ha, là một trong những khu vực đa dạng sinh học quan trọng nhất Đông Nam Á. Nơi đây có hơn 247 loài động vật, trong đó có khoảng 120 loài bị đe dọa tuyệt chủng, bao gồm các loài quý hiếm như hổ Đông Dương, báo hoa mai và nhiều loài chim đặc hữu. Tuy nhiên, đa dạng sinh học tại PEPL đang bị suy giảm nghiêm trọng do các hoạt động khai thác tài nguyên không bền vững, săn bắn trái phép và sự gia tăng dân số địa phương. Nghiên cứu nhằm đánh giá hiện trạng đa dạng sinh học, xác định các nguyên nhân suy giảm và đề xuất các giải pháp quản lý, bảo tồn hiệu quả tại khu bảo tồn này trong giai đoạn 2015-2019. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả bảo tồn đa dạng sinh học, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững cho tỉnh Luang Prabang và khu vực lân cận.

## Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

### Khung lý thuyết áp dụng

- **Lý thuyết đa dạng sinh học (Biodiversity Theory):** Đa dạng sinh học bao gồm đa dạng gen, loài và hệ sinh thái, là nền tảng cho sự phát triển bền vững và cân bằng sinh thái.
- **Mô hình quản lý bảo tồn dựa vào cộng đồng (Community-Based Conservation):** Nhấn mạnh vai trò của cộng đồng địa phương trong việc bảo vệ và sử dụng tài nguyên thiên nhiên một cách bền vững.
- **Khái niệm về suy giảm đa dạng sinh học:** Bao gồm các nguyên nhân như phá hủy môi trường sống, săn bắn quá mức, xâm nhập loài ngoại lai và biến đổi khí hậu.
- **Mô hình SWOT trong đánh giá quản lý bảo tồn:** Phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức trong công tác quản lý khu bảo tồn.
- **Khái niệm về phát triển bền vững:** Kết hợp giữa bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và phát triển kinh tế xã hội.

### Phương pháp nghiên cứu

- **Nguồn dữ liệu:** Thu thập dữ liệu sơ cấp qua điều tra thực địa, phỏng vấn người dân địa phương, cán bộ quản lý khu bảo tồn và các chuyên gia; dữ liệu thứ cấp từ các báo cáo, tài liệu pháp luật và nghiên cứu trước đây.
- **Cỡ mẫu:** 710 hộ gia đình tại 35 bản thuộc khu vực lõi và vùng đệm PEPL; 43 cán bộ kiểm lâm tại 7 trạm tuần tra; 329 người dân tham gia phỏng vấn chuyên sâu.
- **Phương pháp chọn mẫu:** Mẫu ngẫu nhiên có trọng số, đảm bảo đại diện cho các nhóm dân cư và vùng sinh thái khác nhau trong khu bảo tồn.
- **Phương pháp phân tích:** Phân tích định lượng số liệu thống kê mô tả, phân tích SWOT, phân tích mối quan hệ giữa các yếu tố tác động đến đa dạng sinh học; sử dụng GIS để lập bản đồ phân bố loài và vùng sinh cảnh.
- **Timeline nghiên cứu:** Thực hiện từ năm 2015 đến 2019, bao gồm khảo sát hiện trạng, phân tích dữ liệu và đề xuất giải pháp.

## Kết quả nghiên cứu và thảo luận

### Những phát hiện chính

- **Suy giảm đa dạng sinh học nghiêm trọng:** Khoảng 120 loài động vật bị đe dọa tuyệt chủng, trong đó hổ Đông Dương giảm mật độ xuống còn 0,2-0,7 con/100 km², thấp hơn 5 lần so với mức trung bình khu vực.
- **Phân bố loài không đồng đều:** 299 loài chim được ghi nhận tại PEPL, trong đó khoảng 100 loài có khả năng phân bố hẹp, tập trung chủ yếu ở vùng lõi rộng 3.000 km².
- **Nguyên nhân suy giảm:** Săn bắn trái phép, khai thác gỗ quá mức, xâm lấn đất nông nghiệp và biến đổi khí hậu là các nguyên nhân chính, chiếm tỷ lệ ảnh hưởng trên 70% theo khảo sát.
- **Hiệu quả quản lý còn hạn chế:** Hệ thống kiểm lâm với 43 cán bộ và 7 trạm tuần tra chưa đủ sức kiểm soát toàn diện, dẫn đến tình trạng vi phạm pháp luật về bảo tồn vẫn diễn ra phổ biến.

### Thảo luận kết quả

Nguyên nhân suy giảm đa dạng sinh học tại PEPL chủ yếu do áp lực từ hoạt động khai thác tài nguyên không bền vững và sự gia tăng dân số địa phương. So với các khu bảo tồn tương tự trong khu vực Đông Nam Á, PEPL có mức độ suy giảm cao hơn do thiếu hụt nguồn lực quản lý và nhận thức cộng đồng còn hạn chế. Dữ liệu GIS cho thấy sự phân bố loài tập trung ở vùng lõi, nơi có điều kiện sinh thái thuận lợi nhưng cũng là khu vực chịu nhiều áp lực khai thác. Việc xây dựng bản đồ phân bố loài và vùng sinh cảnh giúp minh họa rõ ràng các điểm nóng cần ưu tiên bảo vệ. Kết quả nghiên cứu khẳng định tầm quan trọng của việc kết hợp quản lý nhà nước và cộng đồng trong bảo tồn đa dạng sinh học, đồng thời nhấn mạnh vai trò của pháp luật và giáo dục môi trường trong nâng cao hiệu quả bảo tồn.

## Đề xuất và khuyến nghị

- **Tăng cường năng lực quản lý:** Đào tạo và bổ sung thêm cán bộ kiểm lâm, nâng cao trang thiết bị tuần tra nhằm giảm thiểu vi phạm pháp luật trong vòng 3 năm tới.
- **Phát triển mô hình quản lý cộng đồng:** Khuyến khích sự tham gia của người dân địa phương trong công tác bảo tồn, xây dựng các chương trình giáo dục môi trường và sinh kế bền vững trong 5 năm.
- **Áp dụng công nghệ GIS và giám sát sinh thái:** Thiết lập hệ thống giám sát đa dạng sinh học liên tục, cập nhật dữ liệu để kịp thời điều chỉnh chính sách quản lý.
- **Hoàn thiện khung pháp lý và chính sách hỗ trợ:** Đề xuất sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật liên quan đến bảo tồn đa dạng sinh học, tăng cường chế tài xử lý vi phạm trong 2 năm tới.
- **Phát triển du lịch sinh thái bền vững:** Xây dựng các tour du lịch sinh thái kết hợp giáo dục bảo tồn nhằm tạo nguồn thu nhập cho cộng đồng và tăng cường nhận thức bảo vệ môi trường.

## Đối tượng nên tham khảo luận văn

- **Cán bộ quản lý khu bảo tồn và cơ quan chức năng:** Hỗ trợ xây dựng chính sách, kế hoạch quản lý và giám sát đa dạng sinh học hiệu quả.
- **Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành môi trường, sinh học:** Cung cấp dữ liệu thực tiễn và phương pháp nghiên cứu đa dạng sinh học tại khu vực Đông Nam Á.
- **Tổ chức phi chính phủ và các dự án bảo tồn:** Là cơ sở để thiết kế các chương trình bảo tồn cộng đồng và phát triển bền vững.
- **Cộng đồng địa phương và doanh nghiệp du lịch sinh thái:** Nâng cao nhận thức, phát triển sinh kế bền vững và tham gia bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.

## Câu hỏi thường gặp

1. **Tại sao đa dạng sinh học tại PEPL lại suy giảm nhanh?**  
Áp lực khai thác tài nguyên không bền vững, săn bắn trái phép và biến đổi khí hậu là nguyên nhân chính, chiếm trên 70% tác động tiêu cực.

2. **Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng để đánh giá đa dạng sinh học?**  
Kết hợp khảo sát thực địa, phỏng vấn, phân tích GIS và phân tích SWOT để đánh giá toàn diện hiện trạng và nguyên nhân.

3. **Vai trò của cộng đồng địa phương trong bảo tồn là gì?**  
Cộng đồng tham gia quản lý, giám sát và phát triển sinh kế bền vững, góp phần giảm áp lực khai thác và nâng cao hiệu quả bảo tồn.

4. **Các giải pháp chính được đề xuất là gì?**  
Tăng cường quản lý, phát triển mô hình cộng đồng, áp dụng công nghệ giám sát, hoàn thiện pháp luật và phát triển du lịch sinh thái.

5. **Luận văn có thể áp dụng cho các khu bảo tồn khác không?**  
Có, phương pháp và kết quả nghiên cứu có thể tham khảo để áp dụng cho các khu bảo tồn có điều kiện tương tự trong khu vực.

## Kết luận

- Đánh giá chi tiết hiện trạng đa dạng sinh học tại PEPL với hơn 247 loài động vật, trong đó nhiều loài quý hiếm đang bị đe dọa nghiêm trọng.  
- Xác định các nguyên nhân chính gây suy giảm đa dạng sinh học gồm khai thác tài nguyên quá mức, săn bắn trái phép và biến đổi khí hậu.  
- Đề xuất các giải pháp quản lý kết hợp giữa nhà nước và cộng đồng nhằm nâng cao hiệu quả bảo tồn.  
- Luận văn góp phần làm rõ vai trò của pháp luật và công nghệ trong bảo tồn đa dạng sinh học tại khu vực Đông Nam Á.  
- Khuyến nghị triển khai các bước tiếp theo trong 3-5 năm tới để bảo vệ bền vững tài nguyên thiên nhiên và phát triển kinh tế xã hội địa phương.

**Hành động tiếp theo:** Triển khai các chương trình đào tạo cán bộ, xây dựng hệ thống giám sát đa dạng sinh học và tăng cường hợp tác cộng đồng để bảo tồn hiệu quả tại PEPL.