I. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Luận án tiến sĩ của Trần Thị Thanh Mai tập trung vào quản lý nhà nước trong lĩnh vực xây dựng đô thị tại Việt Nam hiện nay. Phần tổng quan đánh giá các công trình nghiên cứu trước đây về quản lý đô thị, phát triển đô thị, và chính sách đô thị. Các nghiên cứu trong nước và quốc tế được phân tích để xác định khoảng trống kiến thức mà luận án cần lấp đầy. Đặc biệt, luận án nhấn mạnh sự thiếu hụt các nghiên cứu toàn diện về quản lý nhà nước hiện đại trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng tại Việt Nam.
1.1. Các công trình nghiên cứu trong nước
Các nghiên cứu trong nước tập trung vào quản lý nhà nước trong lĩnh vực đầu tư xây dựng, cải cách hành chính, và thanh tra tài chính. Ví dụ, đề tài của Viện Kinh tế Xây dựng (2005) nghiên cứu vai trò của quản lý nhà nước trong hội nhập quốc tế. Luận án của Tạ Văn Khoái (2009) phân tích quản lý dự án đầu tư từ ngân sách nhà nước, chỉ ra các hạn chế trong khung pháp lý và cơ chế quản lý. Các nghiên cứu này làm nền tảng cho việc xác định các vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu trong luận án.
1.2. Các công trình nghiên cứu quốc tế
Các nghiên cứu quốc tế về quản lý đô thị bền vững và quy hoạch đô thị được tham khảo để rút ra bài học kinh nghiệm cho Việt Nam. Ví dụ, Chương trình Định cư Con người Liên hợp quốc (UN-Habitat, 2015) cung cấp hướng dẫn về quy hoạch đô thị và vùng lãnh thổ, nhấn mạnh tầm quan trọng của quản lý đô thị thông minh trong bối cảnh đô thị hóa toàn cầu. Các nghiên cứu này giúp luận án tiếp cận vấn đề từ góc độ toàn cầu và đưa ra các giải pháp phù hợp với bối cảnh Việt Nam.
II. Những vấn đề lý luận về quản lý nhà nước trong xây dựng đô thị
Luận án làm rõ các khái niệm cơ bản về quản lý nhà nước, xây dựng đô thị, và phát triển đô thị. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước trong lĩnh vực này được phân tích, bao gồm chính sách, pháp luật, và nguồn lực. Luận án cũng so sánh kinh nghiệm quản lý đô thị của một số quốc gia để rút ra bài học cho Việt Nam.
2.1. Khái niệm và đặc điểm của quản lý nhà nước trong xây dựng đô thị
Quản lý nhà nước trong xây dựng đô thị được định nghĩa là quá trình hoạch định, tổ chức, và kiểm soát các hoạt động xây dựng và phát triển đô thị. Đặc điểm của quản lý nhà nước trong lĩnh vực này bao gồm tính phức tạp, đa ngành, và liên quan mật thiết đến các vấn đề xã hội, kinh tế, và môi trường. Luận án nhấn mạnh vai trò của quản lý nhà nước trong việc đảm bảo sự phát triển bền vững của các đô thị.
2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước trong xây dựng đô thị
Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý nhà nước trong xây dựng đô thị bao gồm chính sách phát triển đô thị, hệ thống pháp luật, nguồn lực tài chính, và năng lực quản lý của các cơ quan nhà nước. Luận án chỉ ra rằng sự thiếu đồng bộ trong chính sách và pháp luật là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến các hạn chế trong quản lý đô thị tại Việt Nam.
III. Thực trạng quản lý nhà nước trong xây dựng đô thị tại Việt Nam
Luận án phân tích thực trạng quản lý nhà nước trong xây dựng đô thị tại Việt Nam, tập trung vào các lĩnh vực như quy hoạch đô thị, quản lý dự án, và quản lý công trình. Các hạn chế và thách thức được chỉ ra, bao gồm sự thiếu đồng bộ trong chính sách, tình trạng vi phạm pháp luật, và sự yếu kém trong công tác kiểm tra, giám sát.
3.1. Thực trạng quản lý quy hoạch và kiến trúc đô thị
Thực trạng quản lý quy hoạch đô thị tại Việt Nam cho thấy sự thiếu đồng bộ và thiếu tính bền vững trong các quy hoạch. Nhiều quy hoạch không được thực hiện đúng tiến độ, dẫn đến tình trạng phát triển đô thị tự phát. Luận án chỉ ra rằng sự thiếu hụt nguồn lực và năng lực quản lý là nguyên nhân chính dẫn đến các hạn chế này.
3.2. Thực trạng quản lý dự án đầu tư xây dựng đô thị
Các dự án đầu tư xây dựng đô thị thường gặp phải tình trạng chậm tiến độ, thất thoát vốn, và thiếu hiệu quả. Luận án phân tích nguyên nhân của các vấn đề này, bao gồm sự yếu kém trong công tác quản lý, thiếu minh bạch trong quy trình đấu thầu, và sự thiếu đồng bộ trong hệ thống pháp luật.
IV. Quan điểm và giải pháp bảo đảm quản lý nhà nước trong xây dựng đô thị
Luận án đề xuất các quan điểm và giải pháp nhằm cải thiện quản lý nhà nước trong xây dựng đô thị tại Việt Nam. Các giải pháp tập trung vào việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, nâng cao năng lực quản lý, và tăng cường công tác kiểm tra, giám sát. Luận án cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc áp dụng các mô hình quản lý đô thị thông minh và quản lý đô thị bền vững.
4.1. Quan điểm bảo đảm quản lý nhà nước trong xây dựng đô thị
Luận án đề xuất 4 quan điểm chính trong quản lý nhà nước về xây dựng đô thị, bao gồm: (1) đảm bảo tính đồng bộ và thống nhất trong chính sách và pháp luật; (2) tăng cường vai trò của Nhà nước trong quản lý đô thị; (3) áp dụng các mô hình quản lý hiện đại; (4) đảm bảo sự tham gia của cộng đồng trong quá trình quản lý đô thị.
4.2. Giải pháp bảo đảm quản lý nhà nước trong xây dựng đô thị
Các giải pháp được đề xuất bao gồm: (1) hoàn thiện hệ thống pháp luật về quản lý đô thị; (2) nâng cao năng lực quản lý của các cơ quan nhà nước; (3) tăng cường công tác kiểm tra, giám sát; (4) áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý đô thị thông minh; (5) tăng cường sự tham gia của cộng đồng; (6) học hỏi kinh nghiệm quốc tế trong quản lý đô thị bền vững.
