I. Cơ sở lý luận về phân cấp quản lý kinh tế và pháp luật phân cấp quản lý kinh tế
Luận án bắt đầu bằng việc làm rõ các khái niệm cơ bản liên quan đến phân cấp quản lý kinh tế và pháp luật phân cấp quản lý kinh tế. Tác giả nhấn mạnh rằng phân cấp quản lý là quá trình chuyển giao quyền lực từ trung ương xuống địa phương, nhằm tăng cường hiệu quả quản lý và phát triển kinh tế. Pháp luật phân cấp quản lý kinh tế được định nghĩa là hệ thống các quy phạm pháp luật điều chỉnh quá trình này. Luận án cũng phân tích các lý thuyết nền tảng như Lý thuyết quản trị tốt (Good Governance Theory) và Lý thuyết lợi thế so sánh (Theory of Comparative Advantage), từ đó làm rõ vai trò của phân cấp trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế và quản lý nhà nước hiệu quả.
1.1. Khái niệm và đặc điểm của phân cấp quản lý kinh tế
Luận án định nghĩa phân cấp quản lý kinh tế là quá trình chuyển giao quyền lực và trách nhiệm từ trung ương xuống các cấp địa phương trong lĩnh vực kinh tế. Đặc điểm chính của phân cấp là tính linh hoạt, phù hợp với điều kiện cụ thể của từng địa phương. Tác giả cũng chỉ ra rằng, phân cấp không chỉ là sự phân chia quyền lực mà còn là sự phân bổ nguồn lực một cách hợp lý, nhằm đảm bảo hiệu quả quản lý kinh tế và phát triển kinh tế.
1.2. Hệ thống pháp luật về phân cấp quản lý kinh tế
Luận án phân tích hệ thống pháp luật phân cấp quản lý kinh tế tại Việt Nam, bao gồm các văn bản pháp luật như Hiến pháp 2013, Luật Tổ chức Chính phủ, và các nghị quyết của Chính phủ. Tác giả nhận định rằng, mặc dù hệ thống pháp luật đã hình thành, nhưng vẫn còn nhiều bất cập, đặc biệt là sự thiếu đồng bộ và thiếu cơ chế kiểm soát hiệu quả. Điều này dẫn đến tình trạng cát cứ quyền lực và lạm quyền ở một số địa phương.
II. Thực trạng pháp luật về phân cấp quản lý kinh tế tại Việt Nam
Luận án đi sâu vào phân tích thực trạng pháp luật phân cấp quản lý kinh tế tại Việt Nam. Tác giả chỉ ra rằng, mặc dù đã có nhiều văn bản pháp luật được ban hành, nhưng việc thực hiện vẫn còn nhiều hạn chế. Cụ thể, các quy định về phân cấp quản lý ngân sách, phân cấp quản lý đất đai, và phân cấp quản lý đầu tư chưa được thực hiện một cách đồng bộ và hiệu quả. Luận án cũng nhấn mạnh rằng, sự thiếu minh bạch trong quá trình phân cấp đã dẫn đến tình trạng tham nhũng và lãng phí nguồn lực.
2.1. Thực trạng quy định pháp luật về phân cấp quản lý kinh tế
Luận án phân tích các quy định pháp luật hiện hành về phân cấp quản lý kinh tế, bao gồm các văn bản như Luật Đất đai, Luật Ngân sách nhà nước, và Luật Đầu tư. Tác giả chỉ ra rằng, các quy định này còn thiếu tính đồng bộ và chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn. Đặc biệt, sự thiếu rõ ràng trong phân định thẩm quyền giữa các cấp đã dẫn đến tình trạng chồng chéo và trùng lắp trong quản lý.
2.2. Thực trạng thực hiện pháp luật về phân cấp quản lý kinh tế
Luận án đánh giá thực trạng thực hiện pháp luật phân cấp quản lý kinh tế tại Việt Nam. Tác giả nhận định rằng, mặc dù đã có nhiều nỗ lực trong việc thực hiện phân cấp, nhưng hiệu quả vẫn còn hạn chế. Các vấn đề như tham nhũng, lãng phí nguồn lực, và cát cứ quyền lực vẫn còn tồn tại, đặc biệt là trong các lĩnh vực quản lý đất đai và quản lý đầu tư.
III. Giải pháp hoàn thiện pháp luật về phân cấp quản lý kinh tế tại Việt Nam
Luận án đề xuất các giải pháp kinh tế và giải pháp pháp lý nhằm hoàn thiện pháp luật phân cấp quản lý kinh tế tại Việt Nam. Tác giả nhấn mạnh rằng, cần xây dựng một hệ thống pháp luật đồng bộ và minh bạch, đồng thời thiết lập các cơ chế kiểm soát hiệu quả để ngăn chặn tình trạng lạm quyền và cát cứ quyền lực. Các giải pháp cụ thể bao gồm việc hoàn thiện các quy định về phân cấp quản lý ngân sách, phân cấp quản lý đất đai, và phân cấp quản lý đầu tư.
3.1. Giải pháp liên quan đến tư duy và quan điểm xây dựng pháp luật
Luận án đề xuất rằng, cần thay đổi tư duy từ quản lý tập trung sang quản lý phân cấp, đồng thời xây dựng các quan điểm pháp lý phù hợp với xu thế phân cấp quản lý hiện đại. Tác giả cũng nhấn mạnh rằng, cần tăng cường sự tham gia của các bên liên quan trong quá trình xây dựng và thực thi pháp luật.
3.2. Giải pháp hoàn thiện quy định pháp luật về phân cấp quản lý kinh tế
Luận án đề xuất các giải pháp cụ thể để hoàn thiện pháp luật phân cấp quản lý kinh tế, bao gồm việc xây dựng các quy định rõ ràng về phân định thẩm quyền giữa các cấp, đồng thời thiết lập các cơ chế kiểm soát hiệu quả để ngăn chặn tình trạng lạm quyền và cát cứ quyền lực.
