Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đại học Việt Nam trong hội nhập quốc tế

LỜI CAM ĐOAN

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

2. Mục tiêu nghiên cứu

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

4. Điểm mới và những đóng góp của luận án

4.1. Về phương diện học thuật

4.2. Về phương diện thực tiễn

5. Kết cấu của luận án

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NGUỒN NHÂN LỰC CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC VIỆT NAM TRONG HỘI NHẬP QUỐC TẾ

1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu

1.1.1. Các công trình nghiên cứu trong nước về chất lượng nguồn nhân lực giáo dục đại học

1.1.2. Các công trình nghiên cứu nước ngoài về chất lượng nguồn nhân lực giáo dục giáo dục đại học

1.1.3. Đánh giá chung về tình hình nghiên cứu

1.1.4. Những vấn đề đặt ra cho đề tài

1.2. Quy trình nghiên cứu

1.3. Phương pháp nghiên cứu

1.3.1. Phương pháp tiếp cận vấn đề nghiên cứu

1.3.2. Các phương pháp nghiên cứu cụ thể

1.3.2.1. Phương pháp logic – lịch sử

1.3.2.2. Phương pháp phân tích và tổng hợp

1.3.2.3. Phương pháp so sánh và đối chiếu

1.3.2.4. Phương pháp chuyên gia

1.3.2.5. Phương pháp khảo sát và thống kê mô tả

1.3.3. Nguồn dữ liệu và khung phân tích

1.4. KẾT LUẬN CHƯƠNG 1

2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NGUỒN NHÂN LỰC CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC VIỆT NAM TRONG HỘI NHẬP QUỐC TẾ

2.1. Khái niệm về nguồn nhân lực, nguồn nhân lực các trường đại học và chất lượng nguồn nhân lực các trường đại học

2.1.1. Khái niệm về nguồn nhân lực

2.1.2. Khái niệm nguồn nhân lực và chất lượng NNL các trường đại học Việt Nam

2.2. Một số lí thuyết về vai trò của chất lượng nguồn nhân lực

2.2.1. Lí thuyết về vai trò của chất lượng nguồn vốn nhân lực

2.2.2. Lí thuyết về mối quan hệ giữa chất lượng vốn nhân lực với tăng trưởng kinh tế

2.2.3. Lí thuyết về vai trò của chất lượng giáo dục đào tạo đối với chất lượng nguồn nhân lực quốc gia

2.2.4. Lí thuyết về vai trò của chất lượng nguồn nhân lực trong hội nhập quốc tế

2.3. Đặc điểm lao động của nguồn nhân lực trong các trường đại học

2.3.1. Là lao động phức tạp, sử dụng nhiều trí lực và sự sáng tạo

2.3.2. Chất lượng NNL các trường ĐH quyết định chất lượng đào tạo NNL của quốc gia

2.4. Tính tất yếu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực các trường đại học trong hội nhập quốc tế

2.4.1. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực các trường đại học Việt Nam nhằm đáp ứng yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực quốc gia trong nền kinh tế tri thức

2.4.2. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực các trường đại học Việt Nam nhằm phát huy vai trò và sử dụng hiệu quả các nguồn lực của giáo dục đại học đối với tăng trưởng kinh tế

2.4.3. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực các trường đại học Việt Nam xuất phát từ yêu cầu của quá trình đổi mới căn bản, toàn diện giáo đục đại học ở Việt Nam hiện nay

2.4.4. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực các trường đại học Việt Nam xuất phát từ yêu cầu của quá trình hội nhập quốc tế

2.5. Các tiêu chí đánh giá chất lượng NNL các trường ĐH trong hội nhập quốc tế

2.5.1. Về trí lực của nguồn nhân lực

2.5.2. Về nhân cách của nguồn nhân lực

2.5.3. Về kĩ năng mềm của nguồn nhân lực

2.6. Các yếu tố tác động đến chất lượng NNL trong các trường ĐH Việt Nam

2.6.1. Cơ chế, chính sách phát triển Giáo dục đại học của quốc gia

2.6.2. Tình hình đào tạo và nhu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao các trường ĐH

2.6.3. Tình hình sử dụng nguồn nhân lực các trường ĐH

2.6.4. Môi trường làm việc và thu nhập trong các trường ĐH

2.6.5. Hội nhập quốc tế trong GDĐH

2.7. Kinh nghiệm quốc tế và bài học của việc nâng cao chất lượng NNL trong lĩnh vực GDĐH Việt Nam

2.7.1. Kinh nghiệm quốc tế nâng cao chất lượng NNL trong lĩnh vực GDĐH

2.7.2. Bài học nâng cao chất lượng NNL trong lĩnh vực GDĐH Việt Nam

2.8. KẾT LUẬN CHƯƠNG 2

3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG NGUỒN NHÂN LỰC CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC VIỆT NAM TRONG THỜI KỲ HỘI NHẬP QUỐC TẾ

3.1. Tổng quan về GDĐH Việt Nam trong hội nhập quốc tế

3.1.1. Về mạng lưới các trường đại học

3.1.2. Về chất lượng đào tạo tại các trường đại học

3.1.3. Chính sách nhà nước đối với hoạt động GDĐH Việt Nam

3.2. Cơ chế, tổ chức và sự quản lí nhà nước đối với hoạt động GDĐH

3.3. Ngân sách dành cho GDĐH Việt Nam

3.4. Thực trạng nguồn nhân lực các trường đại học Việt Nam trong hội nhập quốc tế

3.4.1. Quy mô, số lượng nguồn nhân lực các trường đại học Việt Nam trong hội nhập quốc tế

3.4.2. Chất lượng nguồn nhân lực các trường đại học Việt Nam

3.4.2.1. Về trình độ chuyên môn của nguồn nhân lực

3.4.2.2. Về nhân cách của nguồn nhân lực

3.4.2.3. Về kĩ năng mềm của nguồn nhân lực

3.5. Thực trạng các yếu tố tác động tới chất lượng nguồn nhân lực các trường ĐH Việt Nam

3.5.1. Cơ chế, chính sách phát triển Giáo dục đại học của Việt Nam

3.5.2. Tình hình đào tạo và nhu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao các trường ĐH Việt Nam

3.5.3. Tình hình sử dụng nguồn nhân lực các trường ĐH Việt Nam

3.5.4. Môi trường làm việc và thu nhập của nguồn nhân lực các trường đại học Việt Nam

3.5.5. Hội nhập quốc tế của các trường đại học Việt Nam

3.6. Đánh giá những thành tựu và hạn chế của việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực các trường ĐH Việt Nam

3.6.1. Những thành tựu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực các trường ĐH Việt Nam

3.6.2. Những hạn chế và nguyên nhân trong quá trình nâng cao chất lượng nguồn nhân lực các trường ĐH Việt Nam

3.7. Những vấn đề đặt ra đối với nguồn nhân lực các trường đại học Việt Nam trong hội nhập quốc tế

3.7.1. Chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục đào tạo và hội nhập quốc tế

3.7.2. Cơ chế quản lí giáo dục đại học chưa tạo ra môi trường làm việc tốt cho giảng viên và cán bộ quản lí giáo dục

3.7.3. Hội nhập quốc tế đã và đang đặt ra những thách thức mới đối với nguồn nhân lực giáo dục đại học

3.8. KẾT LUẬN CHƯƠNG 3

4. CHƯƠNG 4: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG NGUỒN NHÂN LỰC CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC VIỆT NAM TRONG HỘI NHẬP QUỐC TẾ

4.1. Định hướng và mục tiêu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực các trường đại học Việt Nam trong hội nhập quốc tế

4.1.1. Bối cảnh trong nước và quốc tế tác động tới GDĐH ở Việt Nam

4.1.2. Định hướng phát triển

4.1.3. Mục tiêu phát triển

4.1.3.1. Mục tiêu chung

4.1.3.2. Các mục tiêu cụ thể

4.2. Các giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng nguồn nhân lực các trường đại học Việt Nam trong hội nhập quốc tế

4.2.1. Nhóm giải pháp về cơ chế, chính sách phát triển GDĐH tạo điều kiện cho nâng cao chất lượng NNL

4.2.2. Tăng cường đổi mới, nâng cao chất lượng hệ thống giáo dục và đào tạo trong các trường đại học Việt Nam

4.2.3. Xây dựng qui hoạch phát triển các trường đại học Việt Nam và chiến lược phát triển của từng trường

4.2.4. Tăng cường cơ chế tự chủ đối với các trường đại học để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực các trường đại học

4.2.5. Nhóm giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực các trường đại học Việt Nam đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế

4.2.5.1. Nâng cao chất lượng lao động của nguồn nhân lực trong các trường đại học Việt Nam đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế

4.2.5.2. Tạo môi trường làm việc tốt và thu nhập xứng đáng để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực GDĐH

4.2.5.3. Đào tạo và sử dụng có hiệu quả nguồn nhân lực các trường đại học trong hội nhập quốc tế

4.2.5.4. Bồi dưỡng kiến thức về hội nhập cho nguồn nhân lực các trường đại học Việt Nam

4.3. KẾT LUẬN CHƯƠNG 3

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ

1. ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

2. DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHÁC

3. CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

1. Các chữ viết tắt tiếng Anh

2. Các chữ viết tắt tiếng Việt

I. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đại học Việt Nam

Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là yếu tố then chốt trong phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập quốc tế. Đại học Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế tri thức. Việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực không chỉ giúp tăng cường năng lực cạnh tranh quốc gia mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững. Các giải pháp cần tập trung vào đổi mới chương trình đào tạo, nâng cao kỹ năng mềm, và tăng cường hợp tác quốc tế trong giáo dục.

1.1. Đổi mới chương trình đào tạo

Chương trình đào tạo cần được cập nhật theo các tiêu chuẩn giáo dục quốc tế, đảm bảo chuẩn đầu ra phù hợp với nhu cầu thị trường lao động. Việc tích hợp các môn học về kỹ năng mềm, ngoại ngữ, và công nghệ thông tin vào chương trình giảng dạy là cần thiết. Điều này giúp sinh viên không chỉ có kiến thức chuyên môn mà còn có khả năng thích ứng với môi trường làm việc đa văn hóa.

1.2. Phát triển kỹ năng mềm

Kỹ năng mềm như giao tiếp, làm việc nhóm, và giải quyết vấn đề là yếu tố quan trọng giúp sinh viên thành công trong môi trường làm việc quốc tế. Các trường đại học cần tổ chức các khóa đào tạo kỹ năng mềm và tạo cơ hội thực hành thông qua các hoạt động ngoại khóa và thực tập. Điều này giúp sinh viên tự tin hơn khi bước vào thị trường lao động.

II. Hội nhập quốc tế trong giáo dục đại học

Hội nhập quốc tế là xu thế tất yếu trong giáo dục đại học hiện đại. Việc hợp tác với các trường đại học và tổ chức giáo dục quốc tế giúp Đại học Việt Nam tiếp cận các phương pháp giảng dạy tiên tiến và nâng cao chất lượng đào tạo. Đồng thời, việc công nhận quốc tế các chương trình đào tạo và bằng cấp cũng là yếu tố quan trọng giúp sinh viên Việt Nam có cơ hội làm việc và học tập ở nước ngoài.

2.1. Hợp tác quốc tế trong giáo dục

Hợp tác quốc tế trong giáo dục đại học bao gồm việc trao đổi sinh viên, giảng viên, và hợp tác nghiên cứu khoa học. Các trường đại học cần chủ động ký kết các thỏa thuận hợp tác với các đối tác quốc tế để tạo điều kiện cho sinh viên và giảng viên tiếp cận với môi trường học thuật quốc tế. Điều này không chỉ nâng cao chất lượng đào tạo mà còn mở rộng cơ hội nghề nghiệp cho sinh viên.

2.2. Công nhận quốc tế

Việc công nhận quốc tế các chương trình đào tạo và bằng cấp là yếu tố quan trọng giúp sinh viên Việt Nam có thể dễ dàng chuyển tiếp sang các trường đại học quốc tế hoặc tìm kiếm việc làm ở nước ngoài. Các trường đại học cần đẩy mạnh việc đăng ký kiểm định chất lượng quốc tế để đảm bảo chương trình đào tạo đáp ứng các tiêu chuẩn toàn cầu.

III. Thích ứng với thị trường lao động quốc tế

Thích ứng với thị trường lao động quốc tế là yêu cầu cấp thiết đối với nguồn nhân lực đại học Việt Nam. Các trường đại học cần đào tạo sinh viên không chỉ có kiến thức chuyên môn mà còn có khả năng làm việc trong môi trường đa văn hóa và đa quốc gia. Việc nâng cao năng lực cạnh tranh của sinh viên thông qua các chương trình đào tạo chất lượng cao và thực tiễn là chìa khóa để thành công trong thị trường lao động toàn cầu.

3.1. Đào tạo theo nhu cầu thị trường

Các trường đại học cần xây dựng chương trình đào tạo dựa trên nhu cầu thực tế của thị trường lao động. Việc hợp tác với các doanh nghiệp trong và ngoài nước để thiết kế chương trình đào tạo phù hợp là cần thiết. Điều này giúp sinh viên có được những kỹ năng và kiến thức cần thiết để đáp ứng yêu cầu của nhà tuyển dụng.

3.2. Nâng cao năng lực cạnh tranh

Nâng cao năng lực cạnh tranh của sinh viên thông qua các chương trình đào tạo chất lượng cao và thực tiễn là yếu tố quan trọng giúp họ thành công trong thị trường lao động quốc tế. Các trường đại học cần tạo điều kiện cho sinh viên tham gia các hoạt động thực tế như thực tập, nghiên cứu khoa học, và các cuộc thi chuyên môn để nâng cao kỹ năng và kinh nghiệm.

Luận án tiến sĩ kinh tế: Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại các trường đại học Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế