Luận án tiến sĩ: Thực trạng và hiệu quả can thiệp nâng cao kiến thức, thái độ, thực hành làm mẹ an toàn cho phụ nữ H'Mông tỉnh Sơn La

• Tác giả: Vũ Văn Hoàn
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thanh Hương
• Trường học: Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương
• Chuyên ngành: Y tế công cộng
• Đề tài: Thực trạng và hiệu quả can thiệp nâng cao kiến thức, thái độ, thực hành làm mẹ an toàn cho phụ nữ H’Mông tỉnh Sơn La
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

Mục lục chi tiết

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Đại cương về Làm mẹ an toàn
• 1.2. Tình hình tử vong mẹ
• 1.3. Tình hình tử vong sơ sinh
• 1.4. Chương trình làm mẹ an toàn
• 1.5. Kiến thức, thái độ và thực hành về làm mẹ an toàn
• 1.6. Chăm sóc trước sinh
• 1.7. Chăm sóc khi sinh
• 1.8. Chăm sóc sau sinh
• 1.9. Kiến thức, thái độ, thực hành chăm sóc trước sinh, khi sinh và sau sinh của dân tộc H'mông
• 1.10. Một số yếu tố liên quan tới kiến thức, thái độ, thực hành chăm sóc trước sinh, khi sinh và sau sinh
• 1.10.1. Các yếu tố từ cấp độ cá nhân
• 1.10.2. Các yếu tố từ cấp độ gia đình và cộng đồng
• 1.10.3. Các yếu tố từ cấp độ hệ thống dịch vụ y tế
• 1.11. Các can thiệp tăng cường làm mẹ an toàn
• 1.12. Các chương trình can thiệp cộng đồng về làm mẹ an toàn
• 1.13. Các can thiệp thay đổi kiến thức, thái độ, hành vi về làm mẹ an toàn cho dân tộc H'mông
• 1.14. Thông tin về địa bàn nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng nghiên cứu
• 2.2. Địa điểm nghiên cứu
• 2.3. Thời gian nghiên cứu
• 2.4. Thiết kế nghiên cứu
• 2.5. Giai đoạn 1: Đánh giá trước can thiệp
• 2.6. Giai đoạn 2: Can thiệp. Giai đoạn 3: Đánh giá sau can thiệp. Mẫu và phương pháp chọn mẫu
• 2.7. Chọn mẫu nghiên cứu định lượng
• 2.8. Chọn mẫu nghiên cứu định tính
• 2.9. Biến số và chỉ số nghiên cứu
• 2.10. Tiêu chuẩn đánh giá dùng trong nghiên cứu
• 2.11. Các biến tổ hợp điểm kiến thức, thái độ, thực hành về làm mẹ an toàn
• 2.12. Cách tính điểm kiến thức, thực hành về làm mẹ an toàn
• 2.13. Cách tính điểm thái độ về làm mẹ an toàn
• 2.14. Phương pháp thu thập số liệu
• 2.15. Điều tra viên và giám sát viên
• 2.16. Quy trình thu thập số liệu
• 2.17. Công cụ thu thập số liệu
• 2.18. Các hoạt động can thiệp
• 2.19. Cơ sở xây dựng chương trình can thiệp
• 2.20. Chương trình can thiệp
• 2.21. Phân tích số liệu
• 2.22. Đạo đức trong nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu
• 3.2. Kiến thức, thái độ, thực hành về chăm sóc trước sinh, khi sinh và sau sinh. Chăm sóc trước sinh
• 3.3. Chăm sóc khi sinh
• 3.4. Chăm sóc sau sinh
• 3.5. Các yếu tố liên quan đến kiến thức, thái độ, thực hành
• 3.5.1. Các yếu tố liên quan đến kiến thức
• 3.5.2. Các yếu tố liên quan đến thái độ
• 3.5.3. Các yếu tố liên quan đến thực hành
• 3.6. Đánh giá kết quả của các biện pháp can thiệp tăng cường làm mẹ an toàn
• 3.7. Mức độ tiếp cận thông tin từ chương trình can thiệp
• 3.8. Sự thay đổi về kiến thức. Sự thay đổi về thái độ. Sự thay đổi về thực hành
• 3.9. Đánh giá sự phù hợp của chương trình can thiệp
• 4. CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN
• 4.1. Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu
• 4.2. Thực trạng kiến thức, thái độ, thực hành chăm sóc trước, trong và sau sinh
• 4.2.1. Chăm sóc trước sinh
• 4.2.2. Chăm sóc khi sinh
• 4.2.3. Chăm sóc sau sinh
• 4.3. Các yếu tố liên quan đến kiến thức, thái độ chăm sóc trước, trong và sau sinh
• 4.3.1. Các yếu tố liên quan đến kiến thức
• 4.3.2. Các yếu tố liên quan đến thái độ
• 4.3.3. Các yếu tố liên quan đến thực hành
• 4.4. Kết quả can thiệp tăng cường làm mẹ an toàn. Mức độ tiếp cận thông tin từ chương trình can thiệp
• 4.5. Sự thay đổi về kiến thức. Sự thay đổi về thái độ. Sự thay đổi về thực hành
• 4.6. Đánh giá về sự phù hợp của chương trình can thiệp
• 4.7. Đánh giá ưu điểm và hạn chế của nghiên cứu
• 4.7.1. Ưu điểm của nghiên cứu
• 4.7.2. Hạn chế của nghiên cứu
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tóm tắt

I. Luận án tiến sĩ và bối cảnh nghiên cứu

Luận án tiến sĩ này tập trung vào việc đánh giá hiệu quả can thiệp nhằm nâng cao kiến thức về làm mẹ an toàn cho phụ nữ H'Mông tại Sơn La. Nghiên cứu được thực hiện trong bối cảnh tỷ lệ tử vong mẹ và sơ sinh ở các vùng dân tộc thiểu số, đặc biệt là người H'Mông, vẫn còn cao. Giáo dục sức khỏe và can thiệp cộng đồng được xem là giải pháp quan trọng để cải thiện tình hình này. Luận án cung cấp cái nhìn toàn diện về thực trạng và đề xuất các biện pháp can thiệp hiệu quả.

1.1. Mục tiêu nghiên cứu

Mục tiêu chính của nghiên cứu là mô tả kiến thức, thái độ, thực hành về làm mẹ an toàn của phụ nữ H'Mông, xác định các yếu tố liên quan, và đánh giá hiệu quả can thiệp trong việc nâng cao nhận thức và hành vi chăm sóc sức khỏe bà mẹ. Nghiên cứu được thực hiện tại 4 xã thuộc tỉnh Sơn La, nơi có tỷ lệ tử vong mẹ và sơ sinh cao nhất cả nước.

1.2. Đối tượng và phương pháp

Đối tượng nghiên cứu là phụ nữ H'Mông trong độ tuổi 15-49. Phương pháp nghiên cứu bao gồm đánh giá trước và sau can thiệp, sử dụng cả phương pháp định lượng và định tính. Các hoạt động can thiệp y tế và giáo dục làm mẹ được triển khai nhằm cải thiện kiến thức và thực hành chăm sóc sức khỏe bà mẹ.

II. Hiệu quả can thiệp và kết quả nghiên cứu

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng các can thiệp cộng đồng và giáo dục sức khỏe có tác động tích cực đến kiến thức làm mẹ và an toàn cho phụ nữ. Cụ thể, tỷ lệ phụ nữ H'Mông có kiến thức đúng về chăm sóc trước, trong và sau sinh đã tăng đáng kể sau can thiệp. Các yếu tố như trình độ học vấn, khả năng tiếp cận dịch vụ y tế, và sự hỗ trợ từ gia đình cũng được xác định là có ảnh hưởng lớn đến kết quả can thiệp.

2.1. Thay đổi về kiến thức và thái độ

Sau can thiệp, tỷ lệ phụ nữ hiểu biết về các dấu hiệu nguy hiểm trong thai kỳ và cách xử trí tăng từ 30% lên 70%. Thái độ tích cực đối với việc khám thai định kỳ và sinh con tại cơ sở y tế cũng được cải thiện rõ rệt. Điều này cho thấy giáo dục làm mẹ đã phát huy hiệu quả trong việc thay đổi nhận thức của cộng đồng.

2.2. Thay đổi về thực hành

Tỷ lệ phụ nữ đi khám thai định kỳ tăng từ 20% lên 60%, và tỷ lệ sinh con tại nhà giảm từ 80% xuống còn 40%. Các can thiệp y tế như đào tạo cô đỡ thôn bản và cung cấp dịch vụ y tế tại chỗ đã góp phần quan trọng trong việc cải thiện thực hành chăm sóc sức khỏe bà mẹ.

III. Ý nghĩa và ứng dụng thực tiễn

Nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp bằng chứng khoa học để xây dựng các chương trình can thiệp cộng đồng và giáo dục sức khỏe hiệu quả cho các nhóm dân tộc thiểu số. Kết quả nghiên cứu có thể được áp dụng để cải thiện chính sách y tế, đặc biệt là trong việc giảm tỷ lệ tử vong mẹ và sơ sinh ở các vùng khó khăn. Dự án cộng đồng dựa trên kết quả nghiên cứu này có thể được nhân rộng tại các địa phương khác có điều kiện tương tự.

3.1. Ứng dụng trong chính sách y tế

Nghiên cứu đề xuất việc tăng cường đầu tư vào y tế cộng đồng và giáo dục sức khỏe cho các nhóm dân tộc thiểu số. Các chương trình can thiệp cần được thiết kế phù hợp với văn hóa và điều kiện sống của người H'Mông để đảm bảo tính bền vững và hiệu quả.

3.2. Nhân rộng mô hình can thiệp

Mô hình can thiệp được đề xuất trong nghiên cứu có thể được áp dụng tại các tỉnh miền núi khác có tỷ lệ tử vong mẹ và sơ sinh cao. Việc nhân rộng mô hình này sẽ góp phần giảm thiểu sự chênh lệch về sức khỏe giữa các vùng miền và nhóm dân tộc.