Luận án nghiên cứu biên mục tập trung trong hệ thống thư viện công cộng ở Việt Nam

• Tác giả: Đinh Thúy Quỳnh
• Người hướng dẫn: PGS. Trần Thị Minh Nguyệt
• Trường học: Trường Đại Học Văn Hóa Hà Nội
• Chuyên ngành: Khoa Học Thông Tin – Thư Viện
• Đề tài: Biên Mục Tập Trung Trong Hệ Thống Thư Viện Công Cộng Ở Việt Nam
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ BIÊN MỤC TẬP TRUNG TRONG HỆ THỐNG THƯ VIỆN CÔNG CỘNG
• 1.1. Tổng quan nghiên cứu
• 1.2. Cơ sở lí luận về biên mục tập trung
• 1.3. Cơ sở thực tiễn về biên mục tập trung
• 1.4. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG BIÊN MỤC TẬP TRUNG TRONG HỆ THỐNG THƯ VIỆN CÔNG CỘNG Ở VIỆT NAM
• 2.1. Tổ chức biên mục tập trung
• 2.2. Phát triển dữ liệu đầu vào cho biên mục tập trung
• 2.3. Xử lý dữ liệu trong hệ thống biên mục tập trung
• 2.4. Khai thác kết quả đầu ra của biên mục tập trung
• 2.5. Thực trạng các yếu tố tác động đến biên mục tập trung
• 2.6. Đánh giá hiệu quả biên mục tập trung trong Hệ thống thư viện công cộng ở Việt Nam
• 2.7. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ BIÊN MỤC TẬP TRUNG TRONG HỆ THỐNG THƯ VIỆN CÔNG CỘNG Ở VIỆT NAM
• 3.1. Chuyển đổi từ mô hình biên mục tập trung thuần tuý sang mô hình biên mục tập trung – hợp tác
• 3.2. Nhóm giải pháp hoàn thiện hệ thống văn bản pháp quy và cơ chế quản lý biên mục tập trung
• 3.3. Nhóm giải pháp về con người
• 3.4. Nhóm giải pháp về nghiệp vụ
• 3.5. Nhóm giải pháp hỗ trợ
• 3.6. Tiểu kết chương 3
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ÐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về biên mục tập trung trong hệ thống thư viện công cộng

Biên mục tập trung là một phương pháp quản lý thông tin thư viện hiệu quả, giúp tối ưu hóa quy trình cataloging và phân loại tài liệu. Trong hệ thống thư viện công cộng tại Việt Nam, biên mục tập trung đã được áp dụng từ những năm 1960, nhưng hiệu quả vẫn còn hạn chế. Nghiên cứu này nhằm phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả của biên mục tập trung trong bối cảnh hiện đại hóa và tự động hóa thư viện.

1.1. Cơ sở lý luận về biên mục tập trung

Biên mục tập trung dựa trên các tiêu chuẩn biên mục quốc tế như AACR2 và ISBD, giúp đảm bảo tính thống nhất và chính xác trong việc mô tả tài liệu. Nghiên cứu này làm rõ các khái niệm cơ bản, quy trình và lợi ích của biên mục tập trung, đồng thời so sánh với các mô hình trên thế giới như OCLC và LC.

1.2. Cơ sở thực tiễn tại Việt Nam

Tại Việt Nam, hệ thống thư viện công cộng đã triển khai biên mục tập trung từ lâu, nhưng vẫn tồn tại nhiều hạn chế như thiếu sự liên kết giữa các thư viện, chất lượng biên mục không đồng đều và thiếu nguồn lực. Nghiên cứu đánh giá thực trạng và chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả của biên mục tập trung.

II. Thực trạng biên mục tập trung trong hệ thống thư viện công cộng tại Việt Nam

Nghiên cứu chỉ ra rằng biên mục tập trung tại Việt Nam chưa đạt hiệu quả cao do thiếu sự chuẩn hóa và liên kết giữa các thư viện. Các thư viện công cộng thường hoạt động độc lập, dẫn đến trùng lặp công việc và tiêu tốn nguồn lực. Nghiên cứu cũng phân tích các yếu tố như quy trình biên mục, công nghệ thư viện và nguồn nhân lực.

2.1. Tổ chức biên mục tập trung

Quy trình biên mục tập trung tại Việt Nam bao gồm các bước từ thu thập dữ liệu đầu vào, xử lý thông tin đến khai thác kết quả. Tuy nhiên, việc áp dụng các tiêu chuẩn biên mục chưa đồng bộ, dẫn đến chất lượng dữ liệu không đảm bảo.

2.2. Đánh giá hiệu quả

Nghiên cứu đánh giá hiệu quả của biên mục tập trung thông qua các chỉ số như tốc độ xử lý, độ chính xác và khả năng chia sẻ dữ liệu. Kết quả cho thấy, hệ thống thư viện công cộng cần cải thiện nhiều để đáp ứng nhu cầu người dùng.

III. Giải pháp nâng cao hiệu quả biên mục tập trung

Nghiên cứu đề xuất các giải pháp để nâng cao hiệu quả của biên mục tập trung trong hệ thống thư viện công cộng tại Việt Nam, bao gồm chuyển đổi mô hình, hoàn thiện hệ thống pháp lý và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

3.1. Chuyển đổi mô hình

Đề xuất chuyển từ mô hình biên mục tập trung thuần túy sang mô hình biên mục tập trung - hợp tác, giúp tăng cường liên kết và chia sẻ dữ liệu giữa các thư viện.

3.2. Hoàn thiện hệ thống pháp lý

Cần xây dựng và hoàn thiện các văn bản pháp quy liên quan đến quản lý thư viện và biên mục tập trung, tạo hành lang pháp lý vững chắc cho hoạt động này.

3.3. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực

Đào tạo và nâng cao kỹ năng cho nhân viên biên mục, đồng thời tăng cường đầu tư vào công nghệ thư viện để hỗ trợ quy trình biên mục hiệu quả hơn.