Khám phá lịch sử làng Chánh Thành từ năm 1715 đến 1932 qua luận văn thạc sĩ

• Tác giả: Hoàng Bình
• Người hướng dẫn: TS. Phan Văn Cảnh
• Trường học: Đại học Quy Nhơn
• Chuyên ngành: Lịch sử Việt Nam
• Đề tài: Làng Chánh Thành từ năm 1715 đến năm 1932
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Bình Định

• LỜI CAM ĐOAN
• MỞ ĐẦU
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Tổng quan đề tài nghiên cứu
• 1.3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Nguồn tài liệu nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu
• 1.6. Đóng góp của luận văn
• 1.7. Bố cục của luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: KHÁI QUÁT VỀ VÙNG ĐẤT BÌNH ĐỊNH VÀ LÀNG CHÁNH THÀNH
• 1.1. Quá trình hình thành vùng đất Bình Định
• 1.2. Điều kiện tự nhiên
• 1.3. Điều kiện lịch sử, kinh tế
• 1.4. Tổ chức xã hội
• 1.5. Quá trình hình thành làng Chánh Thành, Thành phố Qui Nhơn, Bình Định
• 1.6. Vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên làng Chánh Thành
• 1.7. Biến đổi địa danh, tổ chức hành chính làng Chánh Thành
• 1.8. Quá trình tụ cư người Việt, người Hoa ở làng Chánh Thành
• 1.9. Tiểu kết chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: HOẠT ĐỘNG KINH TẾ Ở LÀNG CHÁNH THÀNH
• 2.1. Ngư nghiệp và thủ công nghiệp
• 2.2. Khai thác thủy sản
• 2.3. Nghề làm mắm
• 2.4. Nghề đan lưới
• 2.5. Nghề đóng thuyền
• 2.6. Hoạt động buôn bán, thương mại các chợ truyền thống ở làng Chánh Thành
• 2.7. Hoạt động ngoại thương
• 2.8. Cửa Thi Nại (Cửa Giã) - Cảng Qui Nhơn
• 2.9. Ngoại thương (Cảng Thi Nại) từ năm 1715 - 1876
• 2.10. Ngoại thương (Cảng Qui Nhơn) từ năm 1876 - 1932
• 2.11. Tiểu kết chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: LÀNG CHÁNH THÀNH: DI TÍCH LỊCH SỬ; SINH HOẠT VĂN HÓA TÍN NGƯỠNG; KHOA CỬ, GIÁO DỤC VÀ ĐỊNH HƯỚNG BẢO TỒN
• 3.1. Di tích lịch sử và sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng
• 3.2. Đình làng Chánh Thành
• 3.3. Chùa Ông Nhiêu (Miếu Quan Thánh đế quân)
• 3.4. Lăng Ông Nam Hải (Nam Hải thần ngư)
• 3.5. Đảo Cù Lao Xanh (Nhơn Châu)
• 3.6. Khoa cử, Giáo dục
• 3.6.1. Dưới triều Nguyễn
• 3.6.2. Dưới thời Pháp thuộc
• 3.6.3. Trường tiểu học Pháp - Việt (Primaires Franco - Annamite) – Le Collège de Quinhon
• 3.6.4. Trường tư thục tiểu học Cẩm Bàn
• 3.6.5. Trường tư thục tiểu học Đào Duy Từ
• 3.6.6. Trường dòng tư thục Ecole Gagelin Quinhon
• 3.7. Bảo tồn giá trị lịch sử, văn hóa làng Chánh Thành
• 3.7.1. Cơ sở về bảo tồn di tích lịch sử, văn hóa
• 3.7.2. Hướng bảo tồn giá trị truyền thống làng Chánh Thành
• 3.8. Tiểu kết chương 3
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI THẠC SĨ (BẢN SAO)

I. Lịch sử làng Chánh Thành từ năm 1715 đến 1932

Luận văn thạc sĩ tập trung nghiên cứu lịch sử làng Chánh Thành từ năm 1715 đến năm 1932, một giai đoạn quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển của làng. Làng Chánh Thành nằm tại Thành phố Qui Nhơn, tỉnh Bình Định, được xem là một trong những cộng đồng dân cư lâu đời, gắn liền với lịch sử phát triển của vùng đất này. Luận văn sử dụng các tài liệu lịch sử và tư liệu nghiên cứu để phục dựng lại bức tranh toàn diện về sự hình thành, biến đổi xã hội, và phát triển kinh tế của làng. Qua đó, làm rõ vai trò của làng trong việc góp phần vào sự phát triển của đô thị Qui Nhơn.

1.1. Quá trình hình thành và phát triển

Làng Chánh Thành được hình thành từ năm 1715, gắn liền với quá trình tụ cư của người Việt và người Hoa. Luận văn phân tích các yếu tố tự nhiên, kinh tế, và xã hội đã thúc đẩy sự hình thành của làng. Đặc biệt, vị trí địa lý thuận lợi gần Cảng Thi Nại đã tạo điều kiện cho làng phát triển kinh tế thương mại và ngư nghiệp. Quá trình phát triển của làng cũng chịu ảnh hưởng lớn từ các biến đổi chính trị và xã hội của Việt Nam trong giai đoạn này.

1.2. Biến đổi xã hội và văn hóa

Luận văn nhấn mạnh sự biến đổi xã hội và văn hóa của làng Chánh Thành qua các thời kỳ. Từ một cộng đồng nông nghiệp truyền thống, làng dần chuyển đổi sang mô hình kinh tế thương mại và ngư nghiệp. Các di tích lịch sử như Đình làng Chánh Thành và Chùa Ông Nhiêu được bảo tồn, phản ánh đời sống tín ngưỡng và văn hóa phong phú của cộng đồng. Luận văn cũng đề cập đến sự giao thoa văn hóa giữa người Việt và người Hoa, tạo nên bản sắc độc đáo của làng.

II. Di sản văn hóa và bảo tồn

Luận văn đặc biệt quan tâm đến các di sản văn hóa của làng Chánh Thành, bao gồm các di tích lịch sử, tín ngưỡng, và giáo dục. Các di tích như Đình làng Chánh Thành, Chùa Ông Nhiêu, và Lăng Ông Nam Hải được nghiên cứu chi tiết, phản ánh đời sống tâm linh và văn hóa của cộng đồng. Luận văn cũng đề xuất các phương pháp bảo tồn di sản văn hóa, nhằm duy trì và phát huy giá trị truyền thống của làng trong bối cảnh hiện đại.

2.1. Di tích lịch sử và tín ngưỡng

Các di tích lịch sử như Đình làng Chánh Thành và Chùa Ông Nhiêu được xem là những biểu tượng văn hóa quan trọng của làng. Luận văn phân tích kiến trúc, lịch sử, và ý nghĩa tín ngưỡng của các di tích này. Đặc biệt, Lăng Ông Nam Hải là nơi thờ cúng thần biển, phản ánh mối quan hệ mật thiết giữa cộng đồng và biển cả. Các di tích này không chỉ là nơi sinh hoạt tín ngưỡng mà còn là nguồn tư liệu quý giá để nghiên cứu lịch sử và văn hóa của làng.

2.2. Giáo dục và khoa cử

Luận văn cũng đề cập đến hệ thống giáo dục và khoa cử của làng Chánh Thành trong giai đoạn từ năm 1715 đến 1932. Các trường học như Trường tiểu học Pháp - Việt và Trường tư thục Đào Duy Từ được nghiên cứu, phản ánh sự phát triển của giáo dục tại làng. Luận văn nhấn mạnh vai trò của giáo dục trong việc đào tạo nhân tài và góp phần vào sự phát triển của cộng đồng.

III. Kinh tế và phát triển làng

Luận văn phân tích các hoạt động kinh tế chính của làng Chánh Thành, bao gồm ngư nghiệp, thủ công nghiệp, và thương mại. Cảng Thi Nại đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy kinh tế của làng, đặc biệt là hoạt động ngoại thương. Luận văn cũng đề cập đến các nghề truyền thống như làm mắm, đan lưới, và đóng thuyền, phản ánh sự đa dạng trong hoạt động kinh tế của cộng đồng.

3.1. Ngư nghiệp và thủ công nghiệp

Ngư nghiệp là một trong những ngành kinh tế chính của làng Chánh Thành, với các hoạt động khai thác thủy sản và làm mắm. Luận văn phân tích quy trình sản xuất và vai trò của các nghề truyền thống như đan lưới và đóng thuyền. Các hoạt động này không chỉ đóng góp vào kinh tế của làng mà còn góp phần bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống.

3.2. Thương mại và ngoại thương

Cảng Thi Nại là trung tâm thương mại quan trọng của làng Chánh Thành, đặc biệt trong giai đoạn từ năm 1715 đến 1932. Luận văn nghiên cứu các hoạt động ngoại thương qua cảng, bao gồm việc trao đổi hàng hóa với các quốc gia trong khu vực. Các chợ truyền thống của làng cũng được đề cập, phản ánh sự phát triển của thương mại địa phương.