I. Tổng quan về bệnh sốt xuất huyết dengue
Bệnh sốt xuất huyết dengue (SXHD) là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus dengue gây ra, lây truyền chủ yếu qua muỗi Aedes aegypti. Bệnh có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng như sốt cao, xuất huyết và thoát huyết tương, dẫn đến sốc và tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Tình hình dịch bệnh trên thế giới cho thấy số ca mắc và tử vong do SXHD đã gia tăng đáng kể trong những thập kỷ qua, với khoảng 390 triệu ca mắc mỗi năm. Tại Việt Nam, SXHD đã trở thành một vấn đề nghiêm trọng, đặc biệt trong mùa mưa khi muỗi sinh sản nhiều. Việc nâng cao kiến thức bệnh nhân về SXHD là rất cần thiết để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và cải thiện kết quả điều trị.
1.1 Tác nhân gây bệnh và con đường lây truyền
Virus dengue thuộc nhóm Flavivirus, có 4 type huyết thanh (D1, D2, D3, D4) và được truyền từ người bệnh sang người lành qua muỗi Aedes. Muỗi cái hút máu người nhiễm bệnh, virus phát triển trong cơ thể muỗi và lây sang người khác khi muỗi tiếp tục hút máu. Việc hiểu rõ về con đường lây truyền này giúp bệnh nhân có thể chủ động phòng ngừa, từ đó giảm thiểu sự lây lan của bệnh. Các nghiên cứu cho thấy rằng, việc lây từ người sang muỗi chủ yếu xảy ra trong thời gian từ 2 ngày trước khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên đến sau khi có triệu chứng đầu tiên 4 – 5 ngày. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao kiến thức bệnh nhân về SXHD để họ có thể nhận biết và phòng tránh bệnh hiệu quả.
II. Kiến thức và thái độ của bệnh nhân về bệnh sốt xuất huyết dengue
Nghiên cứu về kiến thức bệnh nhân tại Khoa Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện E cho thấy rằng nhiều bệnh nhân vẫn chưa có hiểu biết đầy đủ về SXHD. Một số bệnh nhân có thể nhận biết các triệu chứng cơ bản như sốt cao, nhưng lại thiếu thông tin về các biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra. Thái độ của bệnh nhân trong quá trình điều trị cũng rất quan trọng. Nhiều bệnh nhân có xu hướng chủ quan, không tuân thủ đúng hướng dẫn điều trị, dẫn đến tình trạng bệnh nặng hơn. Việc nâng cao thái độ bệnh nhân thông qua giáo dục sức khỏe là cần thiết để cải thiện kết quả điều trị và giảm thiểu tỷ lệ tử vong do SXHD.
2.1 Thực trạng kiến thức về bệnh sốt xuất huyết dengue
Kết quả khảo sát cho thấy rằng chỉ một phần nhỏ bệnh nhân có kiến thức đầy đủ về SXHD. Nhiều bệnh nhân không biết rằng SXHD có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như sốc dengue. Điều này cho thấy cần có các chương trình giáo dục sức khỏe hiệu quả hơn để cung cấp thông tin chính xác về bệnh. Việc nâng cao kiến thức bệnh nhân không chỉ giúp họ nhận biết triệu chứng mà còn giúp họ hiểu rõ hơn về cách phòng ngừa và điều trị bệnh. Các chương trình truyền thông cần được thiết kế để dễ hiểu và dễ tiếp cận, nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về SXHD.
2.2 Thái độ của bệnh nhân trong quá trình điều trị
Thái độ của bệnh nhân trong quá trình điều trị có ảnh hưởng lớn đến kết quả sức khỏe. Nghiên cứu cho thấy rằng nhiều bệnh nhân có thái độ thiếu nghiêm túc trong việc tuân thủ điều trị, dẫn đến tình trạng bệnh nặng hơn. Một số bệnh nhân không tin tưởng vào hiệu quả của các phương pháp điều trị hiện tại, điều này có thể xuất phát từ việc thiếu thông tin hoặc hiểu biết sai lệch về bệnh. Cần có các chiến dịch truyền thông để cải thiện thái độ bệnh nhân, giúp họ nhận thức rõ hơn về tầm quan trọng của việc tuân thủ điều trị và phòng ngừa bệnh.
III. Một số yếu tố liên quan đến kiến thức thái độ về bệnh sốt xuất huyết dengue
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến kiến thức và thái độ bệnh nhân về SXHD. Các yếu tố như tuổi tác, trình độ học vấn, và kinh nghiệm cá nhân với bệnh đều có tác động đáng kể. Bệnh nhân trẻ tuổi thường có ít kiến thức hơn về SXHD so với những người lớn tuổi. Trình độ học vấn cũng có mối liên hệ chặt chẽ với mức độ hiểu biết về bệnh. Những bệnh nhân có trình độ học vấn cao thường có thái độ tích cực hơn trong việc tuân thủ điều trị. Việc hiểu rõ các yếu tố này có thể giúp các nhà nghiên cứu và các chuyên gia y tế thiết kế các chương trình giáo dục sức khỏe phù hợp hơn với từng nhóm đối tượng.
3.1 Ảnh hưởng của độ tuổi và trình độ học vấn
Độ tuổi và trình độ học vấn là hai yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến kiến thức bệnh nhân về SXHD. Những bệnh nhân lớn tuổi thường có nhiều kinh nghiệm hơn trong việc đối phó với bệnh tật, do đó họ có xu hướng hiểu biết tốt hơn về SXHD. Ngược lại, bệnh nhân trẻ tuổi thường thiếu thông tin và có thể không nhận thức được mức độ nghiêm trọng của bệnh. Trình độ học vấn cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành thái độ của bệnh nhân. Những người có trình độ học vấn cao thường có khả năng tiếp cận thông tin tốt hơn và có thái độ tích cực hơn trong việc tuân thủ điều trị.
