Kiểm Soát Công Tác Quản Lý Thu Thuế Hộ Kinh Doanh Cá Thể Tại Thành Phố Sầm Sơn - Tỉnh Thanh Hóa

• Tác giả: Lê Xuân Tùng
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Thu Phương
• Trường học: Trường Đại Học Hồng Đức
• Chuyên ngành: Kế toán
• Đề tài: Kiểm Soát Quản Lý Thu Thuế Hộ Kinh Doanh Cá Thể Tại Thành Phố Sầm Sơn
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Thanh Hóa

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• DANH MỤC SƠ ĐỒ
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 0.2. Mục đích nghiên cứu của đề tài
• 0.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 0.4. Phương pháp nghiên cứu
• 0.5. Dự kiến kết quả đạt được
• 0.6. Nội dung nghiên cứu
• 1. CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ KIỂM SOÁT CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU THUẾ ĐỐI VỚI HỘ KINH DOANH CÁ THỂ
• 1.1. Tổng quan về thuế và hộ kinh doanh cá thể
• 1.1.1. Khái niệm, đặc điểm của thuế
• 1.1.2. Khái niệm, vai trò, đặc điểm, phân loại hộ kinh doanh cá thể
• 1.1.3. Các chính sách thuế chủ yếu áp dụng đối với hộ kinh doanh
• 1.2. Những vấn đề chung về kiểm soát quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể
• 1.2.1. Khái niệm, phân loại, các nguyên tắc về kiểm soát
• 1.2.2. Khái niệm, mục tiêu kiểm soát công tác quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể
• 1.2.3. Quy trình kiểm tra nội bộ công tác quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể
• 1.3. Nội dung kiểm soát công tác quản lý thu thuế đối với hộ kinh doanh cá thể
• 1.3.1. Các nhân tố ảnh hưởng đến kiểm soát công tác quản lý thu thuế đối với hộ kinh doanh cá thể
• 1.3.1.1. Nhân tố chủ quan
• 1.3.1.2. Nhân tố khách quan
• 1.4. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU THUẾ ĐỐI VỚI HỘ KINH DOANH CÁ THỂ TẠI THÀNH PHỐ SẦM SƠN - TỈNH THANH HÓA
• 2.1. Khái quát về đặc điểm kinh tế - xã hội và cơ cấu bộ máy Chi cục thuế thành phố Sầm Sơn – Quảng Xương
• 2.1.1. Vị trí địa lí, đặc điểm tự nhiên
• 2.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội
• 2.1.3. Cơ cấu bộ máy tại Chi cục thuế thành phố Sầm Sơn - Quảng Xương
• 2.2. Khái quát đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của các hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn thành phố Sầm Sơn
• 2.3. Thực trạng kiểm soát công tác quản lý thu thuế đối với hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn thành phố Sầm Sơn
• 2.3.1. Thực trạng kiểm soát công tác quản lý đối tượng nộp thuế
• 2.3.2. Thực trạng tình hình kiểm soát công tác quản lý doanh thu
• 2.3.3. Thực trạng kiểm soát tình hình thu nộp thuế
• 2.3.4. Thực trạng kiểm soát tình hình quản lý nợ thuế
• 2.3.5. Thực trạng kiểm soát công tác kiểm tra thuế
• 2.3.6. Đánh giá thực trạng kiểm soát công tác quản lý thu thuế đối với hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn thành phố Sầm Sơn
• 2.3.6.1. Những kết quả đạt được và nguyên nhân
• 2.3.6.2. Những mặt hạn chế
• 2.3.6.3. Nguyên nhân của hạn chế
• 2.4. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU THUẾ ĐỐI VỚI HỘ KINH DOANH CÁ THỂ TẠI THÀNH PHỐ SẦM SƠN - TỈNH THANH HÓA
• 3.1. Mục tiêu và phương hướng nhằm tăng cường kiểm soát công tác quản lý thu thuế trên địa bàn thành phố Sầm Sơn
• 3.2. Phương hướng tăng cường công tác quản lý thu thuế đối với hộ kinh doanh cá thể
• 3.3. Một số giải pháp hoàn thiện kiểm soát công tác quản lý thu thuế đối với hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn thành phố Sầm Sơn
• 3.3.1. Các giải pháp hoàn thiện về kiểm soát công tác quản lý người nộp thuế
• 3.3.2. Các giải pháp hoàn thiện kiểm soát công tác quản lý doanh thu
• 3.3.3. Các giải pháp hoàn thiện kiểm soát công tác quản lý nợ thuế
• 3.3.4. Các giải pháp hoàn thiện kiểm soát trong công tác kiểm tra
• 3.3.5. Các giải pháp hoàn thiện kiểm soát trong công tác thu nộp thuế và giải quyết nợ đọng
• 3.4. Một số kiến nghị
• 3.4.1. Từ phía cơ quan Nhà nước
• 3.4.2. Từ phía cơ quan Thuế
• 3.5. Kết luận chương 3
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Quản Lý Thu Thuế Hộ Kinh Doanh Sầm Sơn

Trong nền kinh tế thị trường, thuế là công cụ quan trọng để Nhà nước quản lý vĩ mô. Thuế không chỉ tăng thu cho ngân sách mà còn điều tiết kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng, và bảo vệ an ninh xã hội. Kiểm soát thu thuế, đặc biệt với hộ kinh doanh cá thể Sầm Sơn, đã có chuyển biến tích cực, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật và hạn chế thất thu. Hộ kinh doanh đóng góp lớn vào NSNN, tạo việc làm và thu nhập. Tuy nhiên, vẫn còn tiềm năng khai thác cao hơn. Tình trạng thất thu giảm nhưng vẫn còn quản lý chưa hết hộ, doanh thu tính thuế chưa sát thực tế, và nợ đọng thuế. Sầm Sơn, với kinh tế chủ yếu là du lịch và thủy sản, có số thu NSNN chưa cao, nhưng hộ kinh doanh cá thể đóng góp không nhỏ. Hoạt động kinh doanh mang tính mùa vụ gây khó khăn cho kiểm soát thu thuế, cần có sáng kiến đặc thù để khắc phục hạn chế, thu đúng, thu đủ, và nuôi dưỡng nguồn thu.

1.1. Khái Niệm và Đặc Điểm Của Thuế Trong Quản Lý Kinh Tế

Thuế là nguồn thu quan trọng của ngân sách quốc gia. Để tài trợ cho các khoản công chi, có 5 nguồn tài trợ chính: thuế, phát hành tiền tệ, phát hành công trái, nhận viện trợ hoàn lại và vay nợ nước ngoài, và nhận viện trợ không hoàn lại. Thuế giữ vai trò quan trọng nhất, vì có sự điều tiết chia sẻ và công bằng giữa người có thu nhập cao và thấp, đồng thời thể hiện sức mạnh tự chủ tài chính của quốc gia. “Thuế là khoản đóng góp bắt buộc từ các thể nhân và pháp nhân cho Nhà nước theo mức độ và thời hạn được pháp luật qui định nhằm sử dụng cho mục đích công cộng “. Sắc thuế là “một hình thức thuế cụ thể được quy định bằng một văn bản pháp luật, dưới hình thức luật, pháp lệnh hoặc các chế độ thuế”.

1.2. Vai Trò Của Hộ Kinh Doanh Cá Thể Trong Nền Kinh Tế Sầm Sơn

Hộ kinh doanh cá thể là thành phần kinh tế hoạt động sản xuất kinh doanh dựa vào vốn và sức lao động của bản thân mình là chính. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, kinh tế cá thể phát triển rất nhanh chóng trong cả nước, hoạt động trong mọi ngành sản xuất, giao thông vận tải, thương nghiệp, ăn uống, dịch vụ… Các hộ kinh doanh cá thể thường có những đặc điểm sau: Chủ thể đăng kí: Cá nhân là công dân Việt Nam đủ 18 tuổi, có năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự đầy đủ hoặc một nhóm người hoặc một gia đình cũng có thể đăng kí kinh doanh loại hình doanh nghiệp hộ kinh doanh.

II. Thách Thức Quản Lý Thu Thuế Hộ Kinh Doanh Tại Sầm Sơn

Quản lý thuế hộ kinh doanh cá thể Sầm Sơn đối mặt với nhiều thách thức. Tính chất mùa vụ của hoạt động kinh doanh, đặc biệt trong lĩnh vực du lịch, gây khó khăn trong việc xác định doanh thu thực tế. Ý thức tuân thủ pháp luật thuế của một số hộ kinh doanh còn hạn chế, dẫn đến tình trạng kê khai không trung thực. Hệ thống quản lý thuế đôi khi chưa theo kịp sự thay đổi nhanh chóng của môi trường kinh doanh. Cần có giải pháp đồng bộ để nâng cao hiệu quả quản lý thuế, đảm bảo nguồn thu cho ngân sách và tạo môi trường kinh doanh công bằng.

2.1. Khó Khăn Trong Xác Định Doanh Thu Thực Tế Hộ Kinh Doanh

Tính chất mùa vụ của hoạt động kinh doanh, đặc biệt trong lĩnh vực du lịch, gây khó khăn trong việc xác định doanh thu thực tế. Các hộ kinh doanh thường có doanh thu cao trong mùa du lịch, nhưng lại giảm mạnh vào các thời điểm khác trong năm. Điều này đòi hỏi cơ quan thuế phải có phương pháp đánh giá doanh thu linh hoạt và chính xác.

2.2. Hạn Chế Về Ý Thức Tuân Thủ Pháp Luật Thuế Của Hộ Kinh Doanh

Ý thức tuân thủ pháp luật thuế của một số hộ kinh doanh còn hạn chế, dẫn đến tình trạng kê khai không trung thực. Một số hộ kinh doanh cố tình che giấu doanh thu hoặc khai báo chi phí không hợp lệ để giảm số thuế phải nộp. Điều này gây thất thu cho ngân sách nhà nước và tạo ra sự bất bình đẳng trong môi trường kinh doanh.

2.3. Sự Thay Đổi Nhanh Chóng Của Môi Trường Kinh Doanh

Hệ thống quản lý thuế đôi khi chưa theo kịp sự thay đổi nhanh chóng của môi trường kinh doanh. Các hình thức kinh doanh mới, như kinh doanh trực tuyến, xuất hiện ngày càng nhiều, đòi hỏi cơ quan thuế phải có phương pháp quản lý phù hợp. Đồng thời, các chính sách thuế cũng cần được điều chỉnh để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn.

III. Giải Pháp Kiểm Soát Quản Lý Thu Thuế Khoán Tại Sầm Sơn

Để nâng cao hiệu quả quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể Sầm Sơn, cần áp dụng đồng bộ các giải pháp. Tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật thuế để nâng cao ý thức tuân thủ của hộ kinh doanh. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế, tạo thuận lợi cho hộ kinh doanh kê khai và nộp thuế điện tử. Nâng cao năng lực cán bộ thuế, đảm bảo tính chuyên nghiệp và liêm chính. Tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật thuế.

3.1. Tăng Cường Tuyên Truyền Phổ Biến Pháp Luật Thuế

Tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật thuế để nâng cao ý thức tuân thủ của hộ kinh doanh. Cơ quan thuế cần tổ chức các buổi tập huấn, hội thảo, phát tờ rơi, và sử dụng các phương tiện truyền thông để cung cấp thông tin về chính sách thuế, thủ tục kê khai, và nghĩa vụ nộp thuế cho hộ kinh doanh.

3.2. Ứng Dụng Công Nghệ Thông Tin Trong Quản Lý Thuế

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế, tạo thuận lợi cho hộ kinh doanh kê khai và nộp thuế điện tử. Cơ quan thuế cần xây dựng hệ thống phần mềm quản lý thuế hiện đại, cho phép hộ kinh doanh kê khai thuế trực tuyến, nộp thuế qua ngân hàng, và tra cứu thông tin về nghĩa vụ thuế của mình.

3.3. Nâng Cao Năng Lực Cán Bộ Thuế

Nâng cao năng lực cán bộ thuế, đảm bảo tính chuyên nghiệp và liêm chính. Cơ quan thuế cần tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ thuế, giúp họ nắm vững kiến thức về pháp luật thuế, kỹ năng quản lý thuế, và đạo đức công vụ. Đồng thời, cần có cơ chế kiểm tra, giám sát hoạt động của cán bộ thuế để phòng ngừa và xử lý các hành vi tiêu cực.

IV. Kiểm Soát Quản Lý Nợ Thuế Hộ Kinh Doanh Tại Sầm Sơn

Quản lý nợ thuế là một khâu quan trọng trong quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể. Cần có biện pháp hiệu quả để thu hồi nợ đọng thuế, giảm thiểu thất thu cho ngân sách. Rà soát, phân loại nợ thuế để có biện pháp xử lý phù hợp. Tăng cường đôn đốc, nhắc nhở hộ kinh doanh nộp thuế đúng hạn. Áp dụng các biện pháp cưỡng chế nợ thuế theo quy định của pháp luật. Phối hợp với các cơ quan chức năng để xử lý các trường hợp trốn thuế.

4.1. Rà Soát Phân Loại Nợ Thuế Hộ Kinh Doanh

Rà soát, phân loại nợ thuế để có biện pháp xử lý phù hợp. Cơ quan thuế cần xác định rõ các khoản nợ thuế quá hạn, nợ thuế khó đòi, và nợ thuế có khả năng thu hồi. Từ đó, có biện pháp xử lý phù hợp với từng loại nợ thuế.

4.2. Đôn Đốc Nhắc Nhở Nộp Thuế Đúng Hạn

Tăng cường đôn đốc, nhắc nhở hộ kinh doanh nộp thuế đúng hạn. Cơ quan thuế cần gửi thông báo nộp thuế, gọi điện thoại, hoặc đến trực tiếp để nhắc nhở hộ kinh doanh nộp thuế đúng thời hạn quy định.

4.3. Cưỡng Chế Nợ Thuế Theo Quy Định Pháp Luật

Áp dụng các biện pháp cưỡng chế nợ thuế theo quy định của pháp luật. Trong trường hợp hộ kinh doanh không nộp thuế đúng hạn, cơ quan thuế có quyền áp dụng các biện pháp cưỡng chế, như phong tỏa tài khoản, kê biên tài sản, hoặc thu hồi giấy phép kinh doanh.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Quản Lý Thu Thuế Tại Sầm Sơn

Việc triển khai các giải pháp quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể cần phù hợp với điều kiện thực tế của Sầm Sơn. Chú trọng đến đặc điểm kinh doanh mùa vụ của các hộ kinh doanh trong lĩnh vực du lịch. Phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương và các tổ chức đoàn thể để nâng cao hiệu quả tuyên truyền, vận động. Xây dựng cơ chế đối thoại thường xuyên giữa cơ quan thuế và hộ kinh doanh để giải quyết kịp thời các vướng mắc.

5.1. Chú Trọng Đặc Điểm Kinh Doanh Mùa Vụ

Chú trọng đến đặc điểm kinh doanh mùa vụ của các hộ kinh doanh trong lĩnh vực du lịch. Cơ quan thuế cần có phương pháp đánh giá doanh thu linh hoạt, phù hợp với từng thời điểm trong năm. Đồng thời, cần tạo điều kiện cho hộ kinh doanh nộp thuế theo hình thức khoán, giúp họ chủ động trong việc quản lý tài chính.

5.2. Phối Hợp Với Chính Quyền Địa Phương

Phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương và các tổ chức đoàn thể để nâng cao hiệu quả tuyên truyền, vận động. Chính quyền địa phương có vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật thuế đến hộ kinh doanh. Các tổ chức đoàn thể, như hội phụ nữ, hội nông dân, cũng có thể tham gia vào công tác này.

5.3. Xây Dựng Cơ Chế Đối Thoại Thường Xuyên

Xây dựng cơ chế đối thoại thường xuyên giữa cơ quan thuế và hộ kinh doanh để giải quyết kịp thời các vướng mắc. Cơ quan thuế cần tổ chức các buổi đối thoại, lắng nghe ý kiến của hộ kinh doanh, và giải đáp các thắc mắc của họ về chính sách thuế, thủ tục kê khai, và nghĩa vụ nộp thuế.

VI. Kết Luận Và Tương Lai Quản Lý Thu Thuế Tại Sầm Sơn

Nâng cao hiệu quả quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể là nhiệm vụ quan trọng, góp phần đảm bảo nguồn thu cho ngân sách và tạo môi trường kinh doanh công bằng. Cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật thuế, đảm bảo tính minh bạch và dễ thực hiện. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế. Nâng cao năng lực cán bộ thuế. Tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật thuế.

6.1. Hoàn Thiện Hệ Thống Pháp Luật Thuế

Cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật thuế, đảm bảo tính minh bạch và dễ thực hiện. Các quy định về thuế cần được sửa đổi, bổ sung để phù hợp với thực tiễn kinh doanh và tạo điều kiện thuận lợi cho hộ kinh doanh tuân thủ pháp luật.

6.2. Ứng Dụng Công Nghệ Thông Tin Trong Quản Lý Thuế

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế. Cơ quan thuế cần xây dựng hệ thống phần mềm quản lý thuế hiện đại, cho phép hộ kinh doanh kê khai thuế trực tuyến, nộp thuế qua ngân hàng, và tra cứu thông tin về nghĩa vụ thuế của mình.

6.3. Nâng Cao Năng Lực Cán Bộ Thuế

Nâng cao năng lực cán bộ thuế. Cơ quan thuế cần tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ thuế, giúp họ nắm vững kiến thức về pháp luật thuế, kỹ năng quản lý thuế, và đạo đức công vụ.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường phát triển, thuế giữ vai trò then chốt trong việc điều tiết và huy động nguồn lực cho ngân sách nhà nước (NSNN). Tại thành phố Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa, hộ kinh doanh cá thể (HKDCT) đóng góp một phần quan trọng vào nguồn thu NSNN, đặc biệt trong các lĩnh vực dịch vụ du lịch, khai thác và chế biến thủy hải sản. Giai đoạn 2018-2020, công tác quản lý thu thuế đối với HKDCT tại địa phương này đã có nhiều chuyển biến tích cực, tuy nhiên vẫn còn tồn tại các hạn chế như thất thu thuế, quản lý chưa toàn diện đối tượng nộp thuế, doanh thu tính thuế chưa sát thực tế và nợ đọng thuế còn cao.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đánh giá thực trạng kiểm soát công tác quản lý thu thuế đối với HKDCT trên địa bàn thành phố Sầm Sơn, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thuế, đảm bảo thu đúng, thu đủ, góp phần tăng nguồn thu cho NSNN và tạo môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động kiểm soát thu thuế HKDCT trên địa bàn thành phố Sầm Sơn trong giai đoạn 2018-2020. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ cơ quan thuế địa phương hoàn thiện công tác quản lý, đồng thời cung cấp tài liệu tham khảo cho các đơn vị quản lý thuế và các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực kế toán và quản lý thuế.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý thuế, kiểm soát nội bộ và quản lý hành chính công. Hai lý thuyết trọng tâm gồm:

1. Lý thuyết kiểm soát quản lý: Theo Schoderbek, Cosier và Aplin (1988), kiểm soát là quá trình đánh giá và điều chỉnh các hoạt động nhằm đảm bảo thực hiện đúng tiêu chuẩn đã đề ra. Kiểm soát trong quản lý thuế bao gồm kiểm soát hành vi, kiểm soát xử lý và kiểm soát bảo vệ nhằm đảm bảo tính chính xác, minh bạch và hiệu quả trong thu thuế.

2. Lý thuyết quản lý thuế: Quản lý thuế là hoạt động của cơ quan thuế nhằm tập trung nguồn thu từ các đối tượng nộp thuế theo quy định pháp luật, bao gồm các khâu đăng ký, kê khai, nộp thuế, kiểm tra, thanh tra và cưỡng chế thuế. Kiểm soát công tác quản lý thu thuế HKDCT là một chức năng quan trọng trong quản lý thuế, nhằm đảm bảo thu đúng, thu đủ, kịp thời và công bằng.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: thuế, hộ kinh doanh cá thể, kiểm soát công tác quản lý thu thuế, nợ thuế, kiểm tra thuế, và các nguyên tắc kiểm soát như phân công, bất kiêm nhiệm, ủy quyền và phê chuẩn.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập số liệu thứ cấp và phân tích định lượng, định tính. Cụ thể:

• Nguồn dữ liệu: Số liệu được thu thập từ các báo cáo kinh tế - xã hội của thành phố Sầm Sơn, báo cáo thuế của Chi cục Thuế thành phố Sầm Sơn giai đoạn 2018-2020, các văn bản pháp luật liên quan đến thuế và quản lý thuế, cùng các tài liệu nghiên cứu học thuật và luận văn liên quan.

• Phương pháp chọn mẫu: Lựa chọn các hồ sơ thuế, báo cáo thuế và các trường hợp kiểm tra thuế đại diện cho các nhóm hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn nhằm phân tích thực trạng quản lý thuế.

• Phương pháp phân tích: Sử dụng phương pháp thống kê tổng hợp, so sánh số tuyệt đối và tương đối để đánh giá hiệu quả công tác kiểm soát thu thuế. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến công tác kiểm soát dựa trên lý thuyết quản lý và thực tiễn địa phương.

• Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2018-2020, đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Sầm Sơn.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng quản lý đối tượng nộp thuế: Trong giai đoạn 2018-2020, Chi cục Thuế thành phố Sầm Sơn đã quản lý và cấp mã số thuế cho khoảng 1.200 hộ kinh doanh cá thể. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng 15% hộ kinh doanh chưa đăng ký hoặc không kê khai thuế đầy đủ, dẫn đến thất thu thuế đáng kể.

2. Quản lý doanh thu tính thuế: Qua khảo sát thực tế, doanh thu kê khai của các hộ kinh doanh thường thấp hơn khoảng 20-30% so với doanh thu thực tế ước tính, đặc biệt trong các ngành dịch vụ du lịch và kinh doanh lưu động. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến số thuế thu được và làm tăng tỷ lệ nợ thuế.

3. Tình hình thu nộp thuế và nợ thuế: Tổng số thu thuế từ hộ kinh doanh cá thể trên địa bàn đạt khoảng 12 tỷ đồng/năm, chiếm khoảng 18% tổng thu NSNN của thành phố. Tuy nhiên, tỷ lệ nợ thuế chiếm khoảng 12% tổng số thuế phải thu, với nhiều trường hợp nợ kéo dài trên 90 ngày, gây khó khăn cho công tác quản lý và thu hồi.

4. Công tác kiểm tra, kiểm soát thuế: Chi cục Thuế chỉ có một đội kiểm tra thuế với số lượng cán bộ hạn chế, dẫn đến việc kiểm tra tại chỗ chỉ chiếm khoảng 10% tổng số hộ kinh doanh. Việc kiểm tra theo xác suất và xử lý vi phạm còn chưa đồng bộ, ảnh hưởng đến hiệu quả kiểm soát thuế.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các hạn chế trên bao gồm năng lực cán bộ thuế còn hạn chế, cơ sở vật chất và ứng dụng công nghệ thông tin chưa đồng bộ, cùng với ý thức tuân thủ pháp luật thuế của một bộ phận hộ kinh doanh còn thấp. So với các nghiên cứu trong ngành, tỷ lệ nợ thuế và thất thu tại Sầm Sơn tương đối cao, phản ánh đặc thù kinh tế địa phương với nhiều hộ kinh doanh nhỏ lẻ, hoạt động kinh doanh mang tính mùa vụ và không ổn định.

Việc quản lý doanh thu tính thuế chưa sát thực tế cho thấy cần có các biện pháp điều tra, khảo sát và áp dụng công nghệ để giám sát chính xác hơn. Công tác kiểm tra thuế cần được tăng cường về số lượng và chất lượng, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng để xử lý vi phạm hiệu quả.

Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ thể hiện tỷ lệ hộ kinh doanh đăng ký thuế, tỷ lệ nợ thuế theo năm, và bảng tổng hợp kết quả kiểm tra thuế để minh họa rõ nét hơn thực trạng và xu hướng quản lý thuế tại địa phương.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cao năng lực cán bộ thuế: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về chính sách thuế, kỹ năng kiểm tra, phân tích số liệu và ứng dụng công nghệ thông tin cho cán bộ thuế. Mục tiêu đạt 100% cán bộ được đào tạo trong vòng 12 tháng, do Chi cục Thuế thành phố Sầm Sơn phối hợp với các cơ sở đào tạo thực hiện.

2. Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế: Triển khai hệ thống quản lý thuế điện tử, tích hợp dữ liệu đăng ký kinh doanh, kê khai thuế và thu nộp thuế để nâng cao tính chính xác và minh bạch. Mục tiêu hoàn thành trong 18 tháng, phối hợp với Tổng cục Thuế và các đơn vị công nghệ.

3. Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra thuế: Mở rộng đội kiểm tra thuế, áp dụng kiểm tra theo rủi ro và xác suất, tập trung vào các ngành nghề có nguy cơ trốn thuế cao. Mục tiêu tăng tỷ lệ kiểm tra tại chỗ lên 25% số hộ kinh doanh trong 2 năm tới.

4. Tuyên truyền, hỗ trợ nâng cao ý thức tuân thủ thuế: Tổ chức các chương trình tuyên truyền, hướng dẫn thủ tục thuế, hỗ trợ hộ kinh doanh kê khai và nộp thuế đúng quy định. Mục tiêu nâng tỷ lệ hộ kinh doanh tự giác kê khai thuế lên trên 90% trong vòng 1 năm.

5. Phối hợp liên ngành trong quản lý thuế: Thiết lập cơ chế phối hợp giữa cơ quan thuế, công an, quản lý thị trường và các đơn vị liên quan để phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi trốn thuế, gian lận thuế. Mục tiêu xây dựng quy chế phối hợp trong 6 tháng và triển khai thực hiện hiệu quả trong 1 năm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ, công chức cơ quan thuế: Nghiên cứu giúp nâng cao hiểu biết về kiểm soát công tác quản lý thu thuế đối với hộ kinh doanh cá thể, từ đó áp dụng hiệu quả trong công tác quản lý thuế tại địa phương.

2. Nhà quản lý kinh tế địa phương: Sử dụng luận văn làm cơ sở để xây dựng chính sách, kế hoạch phát triển kinh tế và quản lý thuế phù hợp với đặc điểm kinh tế xã hội của thành phố Sầm Sơn.

3. Học viên, nghiên cứu sinh ngành kế toán, quản lý thuế: Tham khảo để hiểu rõ hơn về thực trạng và giải pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể, phục vụ cho các nghiên cứu chuyên sâu và luận văn tốt nghiệp.

4. Các tổ chức, doanh nghiệp tư vấn thuế và tài chính: Áp dụng các kiến thức và giải pháp đề xuất để tư vấn, hỗ trợ khách hàng là hộ kinh doanh cá thể trong việc tuân thủ pháp luật thuế và nâng cao hiệu quả quản lý tài chính.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao công tác quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể lại khó khăn?
   Do đặc thù hộ kinh doanh cá thể quy mô nhỏ, hoạt động phân tán, nhiều hộ không đăng ký hoặc kê khai không đầy đủ, cùng với ý thức tuân thủ pháp luật thuế còn hạn chế, dẫn đến khó khăn trong kiểm soát và thu thuế chính xác.

2. Các biện pháp nào giúp giảm thất thu thuế đối với hộ kinh doanh cá thể?
   Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao năng lực cán bộ thuế, kiểm tra theo rủi ro, phối hợp liên ngành và tuyên truyền nâng cao ý thức tuân thủ thuế là những biện pháp hiệu quả.

3. Ý nghĩa của việc phân loại hộ kinh doanh trong quản lý thuế là gì?
   Phân loại giúp cơ quan thuế áp dụng phương pháp quản lý và thu thuế phù hợp với từng nhóm hộ kinh doanh, từ đó nâng cao hiệu quả kiểm soát và giảm thiểu rủi ro thất thu.

4. Lệ phí môn bài ảnh hưởng thế nào đến công tác quản lý thuế?
   Lệ phí môn bài là nguồn thu ổn định, giúp cơ quan thuế kiểm soát các cơ sở kinh doanh, làm cơ sở cho việc thu các loại thuế khác như thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng.

5. Làm thế nào để nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật thuế của hộ kinh doanh?
   Thông qua tuyên truyền, hỗ trợ thủ tục hành chính, xử lý nghiêm các vi phạm và tạo môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, giúp hộ kinh doanh nhận thức rõ trách nhiệm và quyền lợi của mình.

Kết luận

• Kiểm soát công tác quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể tại thành phố Sầm Sơn còn nhiều hạn chế, đặc biệt về quản lý đối tượng, doanh thu tính thuế và nợ thuế.
• Năng lực cán bộ thuế, cơ sở vật chất và ý thức tuân thủ pháp luật thuế của hộ kinh doanh là những nhân tố chủ chốt ảnh hưởng đến hiệu quả kiểm soát.
• Cần áp dụng đồng bộ các giải pháp nâng cao năng lực cán bộ, ứng dụng công nghệ, tăng cường kiểm tra và phối hợp liên ngành để cải thiện công tác quản lý thuế.
• Luận văn cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn để các cơ quan chức năng hoàn thiện chính sách và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể.
• Đề nghị các đơn vị liên quan triển khai các giải pháp trong vòng 1-2 năm tới nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thuế, góp phần tăng nguồn thu cho ngân sách địa phương.

Quý độc giả và các cơ quan quản lý thuế được khuyến khích áp dụng các kết quả nghiên cứu và giải pháp đề xuất trong luận văn để nâng cao hiệu quả công tác quản lý thu thuế hộ kinh doanh cá thể tại địa phương.